voor de Ziiidhollandsclie en Sük
BIJVOEGSEL
Zaterdag 1 September 1906.
An tirevo lu tionair
IN HOC SIGN O VINO1
%Ble stukken de Hedactie bestemd, Adverteaitiën eg» verdere Admi.n,™
Landarbeiders op
Flakkee.
Uil de f®er§.
■m
en.
UJTGEYER ialt
T. BOEKHOVEN. '1,B
HOMMELSIHJH. ,en
Telefoon ïntercois»Mi. So. 2!05
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nnmmers 5 Cent.
Bij dit nummer behoort een
Willem aiiiderdijfe.(i)
In den laatsten tijd wordt die naam
nogal eens genoemd. Zijn nagedach
tenis wordt levendig. En voorzeker,
hij verdient in herinnering te blijven
bij ieder, die een vurig strijder voor
Oranje, een vijand der revolutiebe
ginselen zich noemt.
"Willem Bilderdijk is geboren te
Amsterdam 7 Sept. 1756 en op 7
Sept. a.s. zullen we dus den 150sten
jaardag gedenken Hij stierf '18 Dec.
1831.
Zijn vader was Dr. Isaac Bilderdijk,
een man van nauwgezette eerlijkheid
en even driftig van aard als stevig
van karakter. Met de praktijk als
geneesheer vlotte het niet erg en
Willem was nog maar enkele uren
oud, toen een Patriottische bende zich
voor het huis verzamelde en de ruiten
inwierp.
'k Lag
Met d'eersten zwachteldoek bewon-
den
In 't wiegjen, nog in zwijmelslaap.
Een zestien uren oude knaap.
Wanneer, in dolle woede aan 't
koken
De uit d'afgrond opgeborsten haat
In schaduw van den nacht gedoken
Mij met een hagel kwam bestoken
Van kei en klinkers uitgebroken
Aan 't steenplaveitsei van de straat.
't Was toen in den tijd, dat de
Oranjezon aan 't tanen was, en de
geest van Fransche schrijvers in werkte
in 't Nederlandsche volk. De dokter
nu was een vijand dier Fransche
omwentelingsideëen en vandaar de
haat der Patriotten en Franschge-
zinden.
Van zulk een vurigen Oranjeklant
was Willem de zoon en tot op zijn
dood heeft deze de innigste gevoelens
van teederheid en liefde voor 't Oran
jehuis geopenbaard.
Toen de zoon ouder werd en Willem
V naar Engeland vluchtte, de Fran-
schen over onze grenzen getreden
waren, een vreemde macht zich een
weg baande naar de oude staatsin
stellingen om ze te vernietigentoen
werd het Bilderdijk hier te benauwd
en hij toog naar Embden en Hamburg,
om vandaar over te steken naar
Engeland, waar zijn Prins, zijn stad
houder was.
Het ongeluk volgde hem op den
voet en dankbaar was hij, toen hij
in 1806 weer in Holland terugkeerde,
waar hij onder de bescherming van
Koning Lodewijk veilig was.
Van dien tijd af is 't leven betrek
kelijk rustig voor hem voorbijgegaan
en had bij gelegenheid in volle mate
zijn machtige, talenten als dichter en
denker te openbaren.
Legio is dan ook 't aantal dicht-
voortbrengselen van allerlei aard.
Meester der taal, vloeide de dichtader
rijkelijk en op alle terrein van kennis
en wetenschap ontplooide hij zijn
geniale gaven in de poëtische zangen,
die nog steeds bij lezen en herlezen
boeien.
Meesterstukken, als zijn Ode aan
Napoleon zijn Ziekte der Geleerden,
Zijn Ondergang der Eerste Wereld,
hebben zijn naam beroemd gemaakt.
't Is waar, Bilderdijk was mensch
Een populaire beschrijving is het werkje
van J. W. v. Straten hij J. H. Kok te Kampen.
en daarom met gebreken behept,
gebreken, die soms van hoogst ernsti
gen aard waren en sommige menschen
afstieten om voor hem de meest
warme vriendschap te koesteren.
Maar toch was hij een geniaal
mensch, die verdient een plaats in
te nemen in de rijen der groote en
beroemde Vaderlanders.
Een dichter bij de gratie Gods
Een worstelaar tegen opkomende
rebellie
Een beginsellijder in dagen, waarin
het vooropplaatsen van dat beginsel
iemand staatsgevaarlijk maakte.
7 Sept. 1906 zal het 150 jaar ge
leden zijn, dat deze Christen geboren
werd.
Zijn gedachtenis is bij ons in
zegening.
't Is, zooals we reeds onophoudelijk
schreven.
Men moet organiseeren, om staking
te voorkomen.
Lees dit bericht eens, 't staat in de
N. Piott. Ct., uit Meeden
Ter voorkoming van eert werk
staking, heeft het bestuur van de
werkliedenorganisatie, de leden
van den bond van werkgevers
opgeroepen ter bepaling van de
loonen voor het aardappelrooier
Aan den oproep hadden slechts
weinig groote boeren gehoor ge
geven.
Het bestuur van den werkge-
versbond was present.
De Voorzitter van de werklieden
deelde mede, dat de arbeiders
eene uniforme (zelfde) regeling
wenschelijk achtenmen wilde
de loonen uitbetaald hebben per
100 M. en niet per Hecto Are,
zooals dat voorheen gebeurde.
Van de zijde der boeren bleek
toenadering mogelijk het bestuur
van de werkgeversorganisatie
ging accoord met het voorstel,
doch kon een definitieve (besliste)
toezegging niet geven.
Nu hebben we 't niet over die
100 M. of hoe ook de loonen moeten
worden uitbetaald, 's Lands wijs,
's lands eer.
Maar over de organisatie.
En 't blijkt, dat men in Meeden
juist om ruzie en staking te voorko
men naar de organisatie grijpt.
Best zoo
Maar wat in Meeden goed is, is op
Flakkee ook goed.
Daarom de winter komt. Arbeiders
organiseert u en overlegt met uw
boeren door de organisatie wat het
volgende jaar voor loonen naar rede
lijkheid te ontvangen zouden zijn en
welke de werkuren zullen zijn. Eerst
organisatie En moet 'tdan staking.
Toezicht op Keevis-
scher§vaartiaiffen.
Alweer een Staatscommissie.
En alweer eene nuttige, zooals alle
Siaatscornmissie's nuttig zijn vooreen
Minister, die graag voor langen tijd
van een lastige kwestie af wil wezen
Alweer eene, zoodat nu ongeveer
van het niet- en weldenkend Neder
land een vierde deel der onderdanen
bezig is zich in te werken in de pro
blemen, de vraagstukken der heden-
daagsche misstanden.
Voorzeker, geen Kabinet heeft zóó
geblokt om menschen bij elkaar te
krijgen die het moeten voorlichten,
dan dit. Wat het nog meer heeft
gedaan, is alleen bekend aan de amb
tenaren van 't Departementen aan
't Nederlandsche volk, dat in elk geval
zeker weet, dat er nog weinig gedaan
is aan wetgevenden arbeid.
Een Kabinet van onvruchtbaarheid.
Toch is er nu een Staatscommissie
benoemd, waarvan te hopen is, dat
ze spoed achter de zaak zet.
't Is er een om te onderzoeken, op
welke wijze een van Rijkswege uitte
oefenen preventief toezicht op de
koopvaardijschepen en zeevisschers-
vaartuigen, teneinde scheepsrampen
zooveel doenlijk te voorkomen, ware
in te richten en een of meer voor
stellen van wetten ot wettelijke be
palingen, met toelichtingen, uit te
werken.
Naast eenige reeders hebben zitten
eenige ambtenaren enz., benevens de
heer A. Duif, voorzitter van den Bond
van Nederlandsche stuurlieden ter
koopvaardij. In de 2e Kamer is over
de zeewaardigheid van schepen een
breed debat gevoerd en is gebleken,
dat over verschillende vaartuigen een
zeer ongunstig oordeel is te vellen.
Roekeloos zou het zijn en is 't, de
schepelingen te wagen.
Met goede schepen dient men wel
uit te varen.
En het zou een zegen zijn, indien
de Staatscommissie vlug werkte
en de Minister zeer spoedig zulk een
wettelijk toezicht op vaartuigen in
stelde.
Eerlijk
Niet genoeg kan de nadruk gelegd worden
op de oneerlijkheid, waarmede van vrij
zinnige zij gespeeld wordt met de protectie
cn in verband daarmee met de invoer
rechten.
Dat het in den politieken strijd er warm
naar toe gaat, is niet slim. Wie geen slagen
geven noch verdragen kan, moet niet mee
doen. 't Is als op een steekspel, waar men
wel van leest. Men tracht elkaar uit 't zaal
te wippen en in het zand te doen bijten.
Dat zijn de wetten van den strijd.
Maar in elk steekspel was keur op de
wapenen. En wie tegen deze voorschriften
zondigde, werd smadelijk van de kamp
plaats gejaagd.
Zoo ook in onzen politieken strijd. Niet
alle wapenen zijn geoorloofd en wie met
ongeoorloofd strijdtuig kampt, moet gewraakt
worden, waarbij tenslotte het publiek uit
spraak doet. Vandaar dat de vrijzinnigen
zoo wanhopige pogingen aanwenden, om
zich zuiver te praten van oneerlijkheid 1
En nu het tarief.
Een feit is, dat de vrijzinnigen al jaren
lang wraak geroepen hebben over ons, die
's Lands geldmiddelen versterken willen
door verhooging der invoerrechten.
Dat mocht niet.
Men tracht dat nu wel te ontkennen,
maar dat zal niet lukken. In het vrijzinnig
Schatboekvan 1905 leest men van de
hand nog wel des heeren Eeijne
»lndien men gelden, welke de Staat
noodig heeft, tracht bijeen te brengen uit
de heffing van invoerrechten, dan wordt
daarmee onmiddellijk gezondigd tegen de
eeiste beginselen van rechtvaardigheid
Duidelijk zeker
Wel mochten de directe belastingen, en
de successierechten worden aangesproken,
maar van de invoerrechten moest men
af blij verbom twee redenen. Primo, omdat
een invoërrdSto.. allicht een binnenlandsch
fabrikant 'n voorsprong geeft bóven zijn
buitenlandschen concurrent wat niet
anders is dan de zuivere, tienmaal gehate
as.
;ze
;ht
iris
ng
1 6
ze
Clejüeiigd Nieuws.
Bij den uitgever J. M. BREDEE te
Rotterdam, is in bewerking een volksboek over
onzen grooten M i c h i e 1 A d r z n. d e S u y-
t e r, van de hand van L. Penning.
Naar wij vernemen verschijnt de eerste
aflevering eerstdaags.
Zooals bekend is viert Nederland, Maart
1907 den 300-jarigen gedenkdag van onzen
grootsten admiraal.
Een vreeselijk ongeluk.
Een vreeselijk onheil had Zondagavond in
de nabijheid van Bolsward plaats.
Een zekere Douwe Aminabel, tuinman van
beroep en wonende te Leeuwarden, had zijne
kinderen van Bolsward gehaaid, en was met
de tram weder vertrokken. Onder den invloed
van alcohol zijnde, werd geweigerd de vracht
prijs te betalen, zoodat, na herhaalde aanvrage
de conducteur genoodzaakt was den man uit
te zetten. Intusschen werden de kinderen mee
doorgenomen, om evenwel mst de laatste gele
genheid naar de familie terug te keeren, den
kende dat hun vader wellicht daar weer zijn
zou.
Deze schijnt zich evenwel op de rails te
slapen te hebben gelegd. Althans toen de
laatste tram de Nijlander-zijl passeerde, onge
veer 10.<15, verkondigde een lichte schok, dat
iets overreden was, en onderzoekende vond
men het deerlijk misvormde lijk van den
ongelukkige. Men stelle zich de gewaarwording
der kinderen voor, die in hetzelfde rijtuig
werden teruggevoerd
't Spreekt vanzelf dat, gelijk in de meeste
gevallen, ook nu weer eigen schuld, en met
name het misbruik van sterke drank, de oor
zaak van dit vreeselijk geval was.
Geleerd brievenbesteller.
De „Tel." correspondent te Breda schrijft;
Wij hebben hier een buitengewoon knap tele
grammen besteller, Booy geheeten. Hij is ongeveer
50 jaar oud en heeft zich, uitsluitend door eigen
studie, de volgende talen machtig gemaakt, die
hij leest, schrijft en spreekt: Fransch, Engelsch,
Duitsch, Deenscb, Spaansch, Italiaansch, Arabisch,
Latijn, Grieksch, Hebreeuwsch, Sanskriet, terwijl
hij gemakkelijk het spijkerschrift ontcijfert.
Behalve deze enorme talenkennis is hij nog
goed thuis in cosmographie, sterrenkunde, na
tuurkunde, kunstgeschiedenis en velerlei andere
wetenschappen.
Hij bezit een professorale bibliotheek en her
haaldelijk komen leeraars bij hem om raad. Aan
den klassiek gevormden directeur van het tele
graafkantoor dichtte hij, bij diens vertrek een
Grieksch vers.
En deze buitengewoon begaafde man loopt
geheele dagen langs de straten, machinaal tele
grammen rondbrengend.
Het vcrdwïtaldc Huizer knaapje.
Men schrijft ons
In den nacht van Donderdag op Vrijdag ging
de heer C. de O., groentehandelaar te Huizen,
met zijn beide zoontjes en een neefje naar de
markt te Amersfoort.
Terwijl de man zijn zaken deed, keken de
jongens eens rond. Een er van,een nette, beleefde
en kalme jongen, geraakte van de anderen af,
kon de markt niet terugvinden en ging al dwa
lende de stad uit. Denkende op huis aan te gaan
liep hij er hoe langer hoe verder af. Hij vroeg
verscheidene den weg naar Huizen, doch kreeg
ten antwoord, dat daar geen weg naar Huizen
was. Toen 't begon te regenen, vroeg hij ergens
te mogen schuilen. Dit mocht. De vrouw sneed
boterhammen. Ons hongerig knaapje kreeg niets
en toen 't weer droog was, kon hij opstappen.
Een andere vrouw stond voor haar huis. Hij
vroeg weer naar den weg, zeggende, dat hij vader
kwijt en dwalende was. „Zoo" was '1 antwoord.
De vrouw ging achter 't huis en liet zich niet
meer zien. Op soortgelijke manier ging het daar
overal. Een melkboer liet hem melk drinken
en liet hem alleen staan.
's Nach.ts heeft hij onder een boom geslapen
en 's morgens giDg het weer verder
Den volgenden dag nam eindelijk een bakker
uit Putten, de heer K., hem liefderijk op, stelde
den Burgemeester van alles in kennis, herbergde
hem en 's Zondags ontmoette de knaap zijn vader
op het station te Hilversum, waar hij onder
geleide van een politiedienaar in burgerkleeren
was aangekomen.
Groote blijdschap in 't heele dorp Huizen.
De vader van den knaap was onvermoeid bezig
geweest. Direct was de politie in Amersfoort
aan rt zoeken gegaan.
Onder hen was, 't zij tot hun eer gezegd, al-
gemeene deelneming. Vijftien telegrammen gin
gen in alle richtingen.
Mannen uit Huizen zijn op de flets naar Amers
foort gegaan, om te zoeken.
Zondagmorgen ging de vader weer naar Amers
foort, om alles te laten afdreggen en ontmoette
den knaap te Hilversum.
De blijdschap der ouders is niet te beschrijven.
Onbegrijpelijk is de handelwijze van de men
schen buiten Amersfoort, die niet schenen te
begrijpen, dat een dwalende knaap, zoo ver van
huis, hulp noodig heeft.
f 3000 gulden voor de armen.
Wijlen Mevrouw E. G. Ph. van Muiken,
geboren Koster, heeft aan de vereeniging
//Armenzorg// in den Haag gelegateerd f. 3000.
Verdronken bij het vischjes vangen.
Maandagnamiddag is de 6 jarige M. M.,
wonende in de Sampioenstraat, te Rotter
dam, bij het vischjes vangen aan de Nassau-
kade in het water van de Koningshaven ge
vallen en verdronken. Zijn lijk ie nog niet
gevonden.
Kinkhoest.
De //XXe Steele// deelt mede, dat de Bel
gische geneesheer Bordet aan ;de Belgische
academie voor geneeskundige wetenschappen
heeft verklaard, dat het hem is gelukt de
kinkhoeslbacil te isoleeren en er reinculturen
van te verkrijgen. In het keelsluint van de
jonge patiëntjes heelt Dr. Bordet in het aan
vangsstadium van de ziekte een groot aantal
bacillen ontdekt. Later vertoonen ze zich in
geringer hoeveelheid en vermengd met andere
parasieten in mond- en keelholten. Het door
Dr. Bordet verkregen serum heeft genezende
kracht. Dr. Bordet is directeur van het serum
instituut van Brabant.
Ontzettend.
Men schrijft ons
't Is hier kermis in Vaals. De balzalen
propvol kermishouders. Zondagnacht,omstreeks
2 uur zakte een 55-jarige heer gedurende
het dansen plotseling ineen en was onmidde-
lijk een lijk. Vrouw en kinderen stonden er
omheen. Ontzettend in een balzaal plotseling
uit het leven geroepen te worden om voor
den Heiligen God te verschijnen Ontzettend
ook voor de familie te moeten zeggen //Mijn
man of vader is op de kermis in een balzaal
gestorven.//
Weer een staaltje.
Eon bediende van een kassierskantoor
te 's Gravenhage moest een brief aan
het loket voor aangeteekende brieven
ten postkantoore aldaar bezorgen met
een inhoud van f3000.
Na dit gedaan te hebben en er een
re§u voor te hebben ontvangen, kwam
hij eenigen tijd later weder aan het
loket en vroeg den brief weder terug.
Hij had bij zich een machtiging om den
brief terug fe krijgen, welk stuk ver
moedelijk door hem valschelijk is opge
maakt.
Toen hij den brief weder in bezit had
eigende hij zich de 13000 toe, en ging
met het bedrag er van door.
Maandag echter is hij aangehouden
en overgebracht naar het Huis van
bewaring.
Ergeiijkc mishandeling.
Twee wielrijders, de heeren Van
Brienen en Meurs uit Nijmegen, zijn
Zondagmiddag op weg naar Arnhem op
den Eldeuschen dijk lastig gevallen door
twee boerenjongens. Eerst werd daarvan
geen notitie genomen, doch een defect
aan een der rjjwielen maakte het nocdig
af te stappen. Toen de tocht werd
voortgezet, riepen de achtervolgde boeren:
„Houdt ze, houdt ze!" met het gevolg
dat een boer, die met een melkkar op
den dijk reed, den wielrijders dendoor-
tocht versperde. Een wielrijder paseerde
nog, doch de heer Van Brienen werd
met de zweep tegengehouden en viel,
waarna de boerenjongens op hem afkwa
men en mishandelden. Terwijl van zijn
fiets de banden werden stukgesneden,
werd de heer Van Brienen door messteken
in rug en hoofd gewond. Da heer Meurs
die den aangevallene trachtte te verde
digen, werd ook aangevallen.
Hij en de voerman gingen de politie
waarschuwen.
De heeren Van Brienen wist nog met
zijn rijwiel tot den Rijnbrug te komen,
doch was toen uitgeput eu moest naar
het stedelijke ziekenhuis te Arnhem
worden overgebracht, waar zijn toestand
levensgevaarlijk bleek. Een der longen
is geraakt. De daders zijn nog des avonds
gearresteerd en naar 't huis van bewaring
overgebracht.
Een los kruitschot in 't gelaat.
Bij 't lossen van het morgenschot in 'tkamp
te Laren, kreeg Maandagochtend de korperaal
van Bunge, van du 9de compagnie, 2de regiment
vesting-artillerie te Haarden, de volle lading in
't gezioht. Hij werd zwaar gewond en is een
oog kwijt.
Een Jater bericht zegt hieromtrent
Het sohot ging niet af, daarom deed de kor
poraal lucifers in den moud van het stuk om
het to doen ontbranden. Uuk dit hieip niet en
toen bracht hij zijn hoofd voor den mond van
't kanon om te zien, wat er haperde. De smeu
lende lucifers deden het schot eensklaps afgaan.
Da korporaal werd zwaar aan 't hoofd gewond
't linkeroog is geheel verblind; zijn rechter
ernstig gekwetst. Hij werd naar het hospitaal
te Nasrden gebracht.
Gewapend beton voor zeeweringen-
Men schrijft ons het volgende:
Toen in het voorjaar de ovoretroomingen in
Zeeland op tal van plaatsen zulke groote ver
woestingen aan de zeeweeringen hadden aan
gebracht, maakten wij met belangstelling melding
van de praohtige resultaten te Schouwen ver
kregen, waar het eerst was toegepast het ver
dedigen der duinen met gewapend beton. In
het weekblad „De inginieur" komt thans een
zeer interessant artikel voor over het verdedigen
van de duinen met gewapend beton. Op tal van
plaatsen ziet men thans reeds het nieuwe systeem
toepassen. Te Vlissingen 0. a. wordt voor het
Grand Hotel van wege de gemeente een uit
gestrekte glooiing aangelegd van gewapend be
ton. De verschillen van prijs tusschen de ba-
zaltglooiingen en die volgons het cieuwo systeem
moeten enorm zjjn. De glooiingen worden koud
weg op het zand aangelegd en toegang van het
water onder de glooiing is absoluut onmogelijk.
Het gewapend beton schijnt meer en meer alle
bouwwerken te gaan beheersehen.
Een gelukkige gemeente.
De gemeente Gorinchem werd dezer dagen
verrast met een schenking van f5000 door een
onbekende uit Rotterdam, gezonden aan B. en
W.
Een zwerver.
Men schrijft uit Diemen aan 'c „Hbld.":
Woensdag werd hier oen man aan den
dijk te Over-Diemen gevonden, die totaal
uitgeput leek. Per brancard naar het
dorp vervoerd, is hij door dr. Der Kinde
ren onderzocht en wordt nu van ge
meentewege voorloopig verzorgd eu
verpleegd.
Het blijkt dezelfde persoon te zijn,
die voor een paar dagen te Rotterdam
zwervende werd aangetroffen. Hij zegt,
schipbreuk geleden te hebben met het
Eogelsche stoomschip „Albatros" en te
Gibraltar in hot hospitaal verpleegd
te zijn, waarna hij, ontslagen zijnde, al
loopende hier naar toe is gekomen. Zijn
reisdoel was Utrecht, waar zijn moeder
moet wonen. Onze gemeente-polidedoet
daarnaar onderzoek.
WAR MA.
TOEVAL
Een meisje, dat zich een poosje alleen in
de huiskamer bevond, speelde met hare pop
en allerlei ditjes en datjes. Het kind was pas
twee jaren oud en kroop liever rord, dan op
hare voetjes te staan. Te midden van haar spel
ziet zij een breeden zonnestraal, die door het
venster in de kamer scheen. Aanstonds kroop
zij er heen om dien te pakken, denkende dat
het speelgoed was. De zonnestraal ging langs
stoelen en tafels en kwam ook bij het koperen
kettinkje van de kamerklok. Hee glinsterde
dat kettinkje 't Meisje vond het mooi, kroop
er heen, pakte het kettinkje en 't gevolg
was, dat de slinger stilstond. Tien minuten
later kwam haar vader de kamer haastig binnen,
zag naar de klok, merkte niet dat zij stilstond,
en zei»Hoe gelukkigIk heb nog twintig
minuten tijd; ik kan dus nog best tien minuten
wachten, voordat ik naar het station ga
Toen hij daarna aan het station kwam, was
de trein reeds weg. Hij was te laat gekomen.
