s
IS MS
Woensdag 29 Augustus 1906.
21ste Jaargang N°. 1167.
EN.
m
BOER.
Antirevolutionair
Orgaan
X
1
mzen.
ng,
doten.
i Kaasmarkt.
IN HOC SIGN O VINCES
T. BOEKHOVEN. 1
ft
'ilver,
VERDAM!
TI KMIA
B/er rijp,
ie Steenhouwerij
%18e «lukken voor «Ie lledaefie bestemd, Advertent icn en verdere Administratie franco toe te zenden aan eies? Uitgever.
111, die zlcli bi is «bma-
sseere», ontvangen
de nog voor 1 &ep-
i tember verschij
nende nummers (gratis.
Arrondissement-School-
opziener en 't Verslag'.
Tuin- eis JLandboow.
Buitenland.
P II
eheel op proef
land.
erktuigen als
Stroosnij-
aschmachl-
in het magazijn van
Alaurltsstraat S3.
JAKKER) Telef. 2936.
I a ii cl s c Ii
Beaken enz.
tkhfekkcn.
februari 1906.
te Woerden.
bespannen
tcspatmen
el 1 paard
Schapen,
enz.
<uint.
istus 1906
geheel Flakkee.
isaf heden direct be-
ZandpadMtddelharnis.
iolen.
45 intere.
■.«straat II! -
ROT TER DAM-
KE ARTIKELEN.
LampenhappenLarri-
®T ETALAGES.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Ifzonderlyke nummers 5 Cent.
UITGEVER
SOMMELSBBWJH
Telefoon ïntercoman. Ko. 2.
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 por regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Bij Koninklijk Besluit van 7 Juni
1906 is geregeld het ambtsgebied der
Inspecteurs, der Districts- en Arron-
dissements-Schoolopzieners en de ver
deeling hunner werkzaamheden, voor
zoover die hun door de wet tot regeling
van het lager onderwijs zijn opge
dragen.
In Titel II art. 20 lezen we
De Arrondissemenls Schoolopziener
bezoekt meermalen 'sjaars alle Kweek
scholen, Normaalscholen en andere in
richtingen tot opleiding van onderwijzers
in het arrondissement en doet ieder
vierendeeljaars aan den districts-school-
opziener schriftelijk opgave van de door
hem bezochte scholen en opleidings
inlichtingen met vermelding van de data
van zijn bezoek.
Jaarlijks vóór i Februari doet hij den
districts-schoolopziener toekomen een
beredeneerd verslag van den toestand
van het onderwijs in zijn arrondissement.
De Arrond.-Schoolopz. moet dus
een verslag maken van den toestand
van het onderwijs in zijn arrondis
sement.
Dat wordt verzonden naar den
district-schoolopziener.
Maar nu zouden we dit wenschen
Een uittreksel uit dat verslag zonder
namen en zonder data worde ook
gezonden aan alle hoofden van scholen.
Het dunkt ons een leemte in de
wet, en nadeelig voor 't ouderwijs, dat
een verslag wordt ingediend zonder
dat de hoofden der scholen er iets
van weten.
Let welEen hoofd der school wil
van dat verslag geen kennis nemen
uit nieuwsgierigheid, maar om met
de gemaakte opmerkingen zijn voor
deel te doen.
Herhaalde malen heeft de heer
Wirtz, schoolopziener in Groningen,
zijn verslagen geplubliceerden zelfs
uit die stukken heeft schrijver dezes
voordeelen geplukt, hoewel de scholen
ver van hem verwijderd waren en
soms een"ander karakter droegen.
De heer Wirtz publiceerde in één
onzer schoolbladen zijn ervaringen
op de eene school vond hij het rekenen
en lezen en schrijven zusop een
andere zóó, en steeds gaf hij er de
vermoedelijke oorzaak van opja
meer, hij gaf ook in die krant advies,
hoe naar zijn meening een en ander-
kon verholpen worden, waar het niet
goed was
En zoo kwamen al de hoofden en
onderwijzers te weten, hoe hun school
opziener over hun onderwijs dacht en
welke middelen ter verbetering konden
worden aangewend. Want wien de
schoen paste, die trok em aan, al
was er geen adreskaartje bij.
En zoo iets werkt best.
Want natuurlijk! Een hoofd is
verantwoordelijk voor de leiding der
school en de onderwijzers steunen en
staan naast hem. Maar al meenen
zij den rechten weg in te slaan, er
kan in een naburige school een betere
zyn. Hoe komen zij dien te weten?
uit de boeken van opvoedkunde?
ch neenDeze helpen wel veel. maar
Sj0g m,et alles- Er zij" school-
J eden, die men nooit uit boeken
leert kennen.
een verslag, zulk een
En nu kan een algemeen verslag
over den toestand der scholen in eenig
arrondissement een zeer gunstigen
invloed uitoefenen.
Om eens een zeer klein voorbeeld
te noemenIk las eens, dat een
schoolopziener een school binnen trad,
en al de jongens gingen staan
en groetten, toen gingen ze weer
zitten. Deze autoriteit was in andere
scholen gekomen, en de jongens bleven
zitten, wat toen van zelf een onaange-
namen indruk maakte.
Of in dat arrondissement nu voor
taan alle jongens zijn gaan staan als
een autoriteit binnen trad, weet ik
nietmaar 't verslag had toch op
eenige leemte gewezen in de opvoe
ding der jongens. Er was in elk geval
de aandacht gevestigd op een goede
paedagogische regel.
Zie, zulk
uittreksel zouden we willen. De heer
Wirtz publiceerde het, meenen we,
elke drie maanden na schoolbezoek.
Op Flakkee is geen schoolorgaan
maar er is toch een Pers. En daarin kan
zoo'n uittreksel geschreven worden.
Want daar is nog een voordeel
aan verbonden.
Honderdmaal is al gezegd, doch
'tblijft bij zeggen: Maakt de school
tot een voorwerp van ouderlijke zorg.
Bestde christelijke scholen weten
van die »zorg« en van de erger
zorgenmee te spreken maar voor
't openbaar onderwijs is 't noodig, dat
de ouders eens ermee wat nader in
aanraking komen. Daar staat de
school los naast de ouders. En dat
deugt niet.
WelnuEen verslag van den
schoolopziener komt onder de oogen
van de lezers eener courant; en zoo
van jaar tot jaar wordt de belangstel
ling gaande gemaaktde school begint
een plaats in den gedachtenkring in
te nemen men gaat mee-schoolleven.
Er zou over deze zaak nog heel
wat te zeggen zijn, maar voorloopig
achten we 't voldoende de opmerk
zaamheid er op te vestigen, dat een
schoolverslag van al de Flakkeesche
scholen zonder namen en data, maar
met algemeene opmerkingen, met
raadgevingenvingerwijzingen enz.
zeer uitstekend zou zijn.
Uitstekend voor elk onderwijzer,
die 't beste voor zijn school zoekt en
hoe oud ook, nog steeds wil leeren.
Uitstekend voor de ouders, die in
contact komen met de school, althans
er meer van te weten komen dan
thans.
Uit «Ie iaers.
a
Waar we overnamen, wat de Graaf
schapper schreef over de Socialisten-
afdeeling Amsterdam XI, die volgens
haar redactie maar zeer weinig arbei
ders heeft, willen we meedeelen, wat
't Yolk van 8 Aug. daarover zegt:
Van de 33 ^kantoorbedienden,
boekhouders, reizigers en beambten
uit het statistiekje worden 33 boekhou
ders gemaakt, natuurlijk omdat dit
nog al eens de hoogst bezoldigden
onder de handelsbedienden zijn en de
indruk gewekt moet worden, alsof er
eigenlijk geen proletarisch handelsper-
soneel in onze partij aanwezig is. Van
dfti éenen stalhouder, den éenen apo
theker, den éenen kunstschilder enz.,
die lid van de afdeeling zijn, worden
gemaaktstalhouders, apothekers,
kunstschilders enz. De 166 diamantbe
werkers worden, nu de meesten van
hen het ook eens een beetje goed
hebben, fluks uit dc rijen der arbeiders
weggegoocheld. En van de 129 arbei
ders, die het blaadje, na alle onder
wijzers enz. met hun meestal echt pro
letarische inkomens uit de arbeiders
klasse verwijderd te hebben, overhoudt,
worden er dan maar twaalf als eigen
lijke arbeiders gerekend. Dit zijn blijk
baar de 6 rijkswerklieden en de 6
gemeentewerklieden. De 20 typografen,
de 16 sigarenmakers, de timmerlieden,
de metaalbewerkers, de dienstboden,
de meubelmakers enz. worden gauw
even arbeider-af gemaakt.
Alles om te komen tot deze con
clusie
De sociaal-democratische arbei
derspartij is geen arbeiders-partij.
Niet de arbeiders, maar Studen
ten, Dominee's en Advocaten voe
ren in de partij het hoogste woord
en misleiden onze arbeiders.
En dat naar aanleiding van een afdee-
lingsstatistiek, waarin geen enkele stu
dent, geen enkele dominee, geen enkele
advokaat voorkomt.
Al heeft de Graafschapper enkele
cijfers te zeer geforceerd, en is een
beoordeeling van ééne enkele Afdeeling
niet afdoende om er een allesomvat
tend besluit op te nemen, toch beamen
we hetDe Sociaal Dem. partij is geen
arbeiderspartij hoewel onze gronden
daarvoor anderen zijn dan van de
Graafschapper.
„LANDBOU W-ONDER WIJS"
X.
PROEFVELDEN.
De heer Jfoppe te Somroeldijk had een
tweetal proefvelden met Suikerbieten variëteiten,
't Eene veld lag in den polder Westplaat en het
andere in het Oudeland. Beide bestonden uit
zavelgrond, waarop, volgens 't officiëele verslag,
't woordje goed van toepassing was. Die in het
Oudeland was eenigszins stijf. Als voorvrucht
diende in de Westplaat tweemaal gemaaide roode
klaver, terwijl in 't Ondeland de bieten vooraf
gegaan waren door suikerbieten, geteeld op eene
vijfjarige weide, 's jaars te voren met stalmest
bemest.
Beide proefvelden werden bemest met 400 KG.
superphosphaat en 250 KG. chilisalpeter. 'tZaad
kwam 6 Mei op 'tveld in de Westplaat. In het
Oudeland zaaide men in 't laatst van April.
Opkomst en groei hadden zeer regelmatig plaats.
En heel den zomer door verliep de ontwikkeling
van 't gewas hoogst regelmatig. Er kan dus een
aardige vergelijking gemaakt worden. De be
trekkelijke cijfers zijn in een tweetal tabelletjes
bijeen gebracht. Daarin vindt de lezer ook opge
geven de namen der variëteiten, welke door den
heer Joppe met elkaar vergeleken zijn.
PROEFVELD WESTPLAATPOLDER.
Naam.
Afkomst.
Opbrengst
per H.A.
Suiker
gehalte.
Dippe W. R.
Dippe W. R.
Quedlinburg
Fabr. Gorin-
chem.
37228 kg.
40727
15,1
14.5
KI. Wanzleb.
KI. Wanzleb.
Fabr. Zevenb.
(Lebret)
Fabr. Gorin-
ehem.
43384
42092
15,1
14,8
PROEFVELD OUDELAND.
Naam.
Afkomst.
Opbrengst
per H.A
Suiker
gehalte.
Dippe W. R.
KI. Wanzleb.
Quedlinburg
Fabr. Zevenb.
36112 kg.
",7
Eigen gewon
nen zaad van
KI. Wanzleb.
(Lebret.)
40347
42857
16,5
16,9
"Wanneer we nu deze twee staatjes met elkaar
vergeleken, merken we op, dat op beide voorko
men Dippe W. R. van Quedlinburg en KI. Wanz-
lebener uit de fabriek Zevenbergen (Lebret).
Op de Westplaat gaven deze respectievelijk
3(220 KG. met 15,1 pCt. en 43384 KG. met 15,1
pCt. suiker, terwijl ze in 't Oudeland opbrachten
36112 KG. met 17,7 pCt. en 40347 KG. met 16,5
pCt. De suikeropbrengst was dus op de West
plaat rond 5620 KG. en 6550 KG. per HA en in
't Oudeland 6390 KG. en 6657 KG.
Aard van grond en voorvrucht hebben dus
blijkbaar ook een grooten invloed op de suiker
opbrengst.
Waar Dippe W. R. op 'teene veld 5620 KG.
gaf, leverde dezelfde variëteit (hoewel de bemes
ting dezelfde was) op 't andere land ruim 700
KG. meer.
Bij Klein Wanzlebener bedroeg 't verschil min
der, maar toch ook nog 200 KG. Genoemde
hoeveelheden zijn dus wel zóó groot, dat 't de
moeite loont acht te geven op 't feit, dat hier
te constateeren valt. M.
Vraagbaak.
Vragen en Antwoorden worden kosteloos geplaatst.
Antwoorden of mededeelingen
zijn met hetzelfde nummer gemerkt als de vragen
waarop ze betrekking hebben.
Vragen.
978. Wanneer moet men de kettingegge ge
bruiken
979. Is veldsla 't zelfde als molsla?
Antwoorden en mededeelingen.
975. Melassekoeken gaarne gegeten door 't vee
Zeer zeker. Ze bevatten veel melasse, ze zijn
daardoor zoet. En dit is de ooizaak van 't feit,
dat 't vee ze graag eet.
976. Voederbieten ook suiker? Zeer zeker.
Soms zelf vrij veel. 7 h 8 percent komt vaak
voor.
977. Wij zullen even voor den geachten vrager
informeeren, wat 't laten onderzoeken aan het
proefstation van lijnkoek op vetgehalte kost.
We hopen hem a.s. week van antwoord te kunnen
dienen.
SSisinenlaml.
Gouverneur Idenburg.
Het Hollandsch is niet bepaald onbe
rispelijk, maar de bedoeling toch een zeer
vriendelijke, van het volgende stukje, dat
we vonden in de »Nwe Surinaamsche
Courants (redacteur de heer Libertador
Ellis) van 29 Juli
Z.E. de Gouverneur herdacht jl. Maandag
zijn jaardag in huiselijken kring.
Wij gelooven hiermede de tolk der be
volking te zijn, den Landvoogd voor dien
dag gelukwenschingen geheel uit het harte
aan te bieden. De wijze van optreding van
dezen Gouverneur, sedert hij het Bestuur
der kolonie in handen heeft en die even
krachtig is als van zijn voorganger, doch
waarbij hij nog aan de richting van het
bestuurslid een ethische koers weet te
gaven en wel door zijn hooge zedelijke
krachten, doet de bevolking hem bovenmate
aanhangen. Z.E. stelt in alles belang en
laat niemand, die zich tot hem wendt,
ten minste als hij eenigszins kan onge
troost heen gaan. Hoevelen zijn er al niet
die reeds door den Landvoogd op de een
of andere wijze geholpen zijn en van welke
de linkerhand niet weet, wat de rechterhand
doet! Van velen gaan ook dankzeggingen
naar Boven tot zija Heil.
Wat ons echter betreft, wij voegen de
onze er bij, voor alles wat de Gouverneur
doet der koloiiie tot bloei en welvaart,
waartoe de hem ten dienste staande Intel
lectualiteit en Moraliteit, gepaard met een
verbazend goede wil, de waarborgen zijn,
dat hij niets onbeproefds zal laten om dat
schoone doel te bereiken.
Hij leve in gezondheid en kracht om de
zware bestuurstaak voorwaar niet licht
te blijven volvoeren.
ZUID-AMER1KA.
De aardbeving te Valparaiso.
Titans komen meer uitvoerige berichten
omtrent de verwoestingen, door de aard
beving te Valparaiso en omstreken gange-
richt, berichten, die eenig denkbeeld geven
van de uitgebreidheid der ramp. In liet
centrum der stad is ongeveer een 5e deel
der huizen ingestort. Alle kerken, op één
na, liggen in puin, de hospitalen en de
schouwburgen eveneens. Het aantal dooden
overtreft de 2000. De eerste schok hield
4)V2 minuut aan, de tweede slechts 2 se
conden. De schade wordt op f 120 millioen
geraamd. De wijk Almendal is geheel ver
woest en in de nabijheid der stad is van
het dorp.Llai-Llai totaal niets overgebleven,
de huizen zijn als 't ware in den grond
verzonken of opgelost in een stofwolk,
die zich urenver in den omtrek der stad
verspreidde.
De bevolk.ng van Valparaiso kampeert
nog steeds op de pleinen en in het open
veld buiten de stad en voortdurend ver
trekken mensclien, die geen woonplaats
meer kunnen vinden. Men berekent, dat
80.000 mensclien de geteisterde plaats
zullen verlaten, met stoomschepen worden
zij afgehaald. Nog steeds is er gebrek
aan levensmiddelen.
De staat van beleg wordt nog steeds
gehandhaafd, maar toch keert langzamer
hand het gewone leven terug. Woensdag
werden er reeds hier en daar winkels
heropend. De telegrafische en telefonische
gemeenschap met Santiago is hersteld en
ook de verkeersmiddelen hervatten gaan
deweg den dienst, dank zij de krachtige
maatregelen, die de overheid neemt. De
ministers van. binnenlandsche zaken en
nijverheid werken daartoe met de plaat
selijke autoriteiten samen en de regeering
heeft voor de eerste hulp een crediet van
4 millioen toegestaan.
Alle kerkhoven zijn vernield en meu
weet geen raad om de dooden te begraveu.
De doodkisten staan opgestapeld eD in
middels zoekt men ijverig naar lijken in
de puinlioopen, om het gevaar van be
smetting te ontkomen.
De overlevenden zeggen, dat de schokken
zoo hevig waren, dat men onmogelijk
kon blijven slaan.
De nacht van den ramp moet vreeselijk
zijn geweest. De regen viel bij stroomen
en alles werd door dikke duisternis om
huld. Zoo vluchtten de menschen uit hun
huizen, die achter hen instortten en zij
durfden nergens beschutting zoeken, want
slechts het open veld kon als veilig worden
beschouwd. In het gelukkigste geval konden
zij zich met dekens, zeilen en kleeden
eenigszins tegen den regen beschermen,
maar hun voeten zonken weg in den
doorweekten grond. Ook het voortgaan
in de duisternis was hoogst gevaarlijk,
want op verscheidene plekken was de
grond vaneen gescheurd en hadden zich
diepe kuilen gevormd, die door den regen
weldra vol water stonden. Daarentegen
heeft men het aan den regen te danken,
dat de branden, die gelijk met de aard
beving ontstonden, weinig voortgang
hebben gehad. Te Santiago moet men
3000 huizen afbreken, die door de aard
beving zoozeer geleden hebben, dat zij
gevaar opleverden. Nu en dan neemt men
nog aardschokken waar.
Het schijnt dat wij voor dit jaar nog
niet aan het eind van de aardbevings
rampen zijn. De seismograph van de univer
siteit te Straatsburg heeft een aardbeving
aangewezen op 3300 KM. afstands in de
richting van den Caucasus. De metereoloog
Wragge te Sydney voorspelt, dat er iri
den loop van dit jaar nog een aardbeving
zal plaats hebben ten Zuiden van den
equator en waarschuwt voornamelijk Nieuw
Zeeland, terwijl Zuid West Austrelië
ongemoeid zal blijven.
Te Triest zijn in het maritiem labora
torium door de seismografische instru
menten gedurende den loop van dit jaar
reeds 105 aaadbevingen aangeteekend.
Plaatselijk Nieuws,
Somtnelfitiijk. Voor het opkomen
onder de wapenen, is aan den milicien
verlofganger A. Th. Bens eene geldelijke
vergoeding toegekend van 60 cent per dag.
De arbeider A. v. d. Waal is ver
leden week Woensdag, door de hitte be
vangen, uit het land naar huis moeten
keeren, Op last van den geneesheer moet
hij zich voorloopig te bed houden.
Bij den molenaar Landheer ontstond
gisteren in den molen een begin van brand.
Gelukkig wist men, door het spoedig aan
gevangen blusschingswerk, kwader te voor
komen alleen eenig waschgoed, dat op
een naburig bleekveld lag, werd door
vonken beschadigd.
MiddcBiarnis. De vorige week legde
f
225#-
