Zaterdag 18 Augustus 1906.
21slc Jaargang N°. 1164.
voor de Zuidhollandsche en Keeuw§che Eilanden.
BIJVOEGSEL.
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGN O VINCES
T. BOEKHOVEN.
o M M m ËJ m SJ a
43!e stukken voor «te ttedactïe bestemd, Advertentiën eu verdere Administratie franco toe te zenden aan den ITItgrever.
Staken in SoiaisiielscSijR.
OP OË1V IlliüJBi.
DU sie Pers.
m-
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
ifzouderlijhe nummers 5 Cent.
üïTGEYEic
Telefoon Intercomm. Bi 0. 3.
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/s maal«
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Bij dit nummer behoort een
Het is nog niet zoo lang geleden,
dat in Melissant het volgende papier
werd aangeplakt aan de arbeiders
Aan de arbeiders van Melissant
1 Juli a.s. is het weer tijd dat u
je zeiven 's morgens 4 uur naar uw
werk zal moeten begeven. Vele jaren
is onder u daar over gebromd en
gesakkerd, dat die tijd veel te vroeg
was. Vele uwer roepen nuwij
zullen nu geen 4 uur meer gaan.
Heel goed. Maar dat moet u allen
doen, niet te veel er over spreken,
maar stil den gewonen tijd blijven
gaan. Zullen onder u vniet-durver se.
zijn Wij hopen van neen. Wees
allen eensgezind, steunt elkander in
woord en daad, wees mannen van
stavast.
Kunnen de boeren het u kwalijk
nemen Neen, de meeste uwer werk
gevers zullen dadelijk moeten erken
nen dat van vieren tot zessen te
werken geen dag is welke naar
werktijd beloond wordt. Wil er niet
meer over mopperen, niet zuchten,
maar sluit u allen aan. Wees eens
gezind. Werk allen eendrachtig sa
men en het 4 uur weg zal er af
gaan. Laat nu niet langer over uw
mopperen lachen, toont eens man
nen te zijn en gaat niet voor half
vijf van den hoek.
Eenigc Arbeiders.
Het is nog korter geleden, dat in
Stad bij den arbeid in de witte juin
door de arbeiders van Oude Tonge en
anderen, die daar bezig waren een
loonbeweging werd op touw gezet,
die gelukte, maar anders door staking
zou gevolgd zijn.
En nog van allerjongsten datum is
de staking van 24 uren te Sommelsdijk,
die totaal mislukt is
Er is dus, dit mag getuigd, onder
de arbeiders een actie, om tot betere
toestanden te komen Och neen af
dat gedoe op die wijze heeft in 't minst
geen blijvenden invloed. Zeker, het heelt
een oogenblikkelijken invloed, maar van
blijvende waarde is zoo'n staking of
gemor niet.
Zoodra zoo'n staking achter den rug
is, of zooals in Melissant, zoodra de
arbeiders hun zin gekregen hebben,
gaan de boeren de handen in een slaan,
gaan ze op middelen zinnen om in de
toekomst tegen mogelijken overval
gewaarborgd te zijn. En dat is nu juist
de kanker, die aan de arbeidersbe
weging knaagt. Zoo'n plotselinge sta
king is anarchistischdie lui houden
van zulke plotselinge stakingen, en
denken bij eene kleine overwinning,
dat ze^ al heel wat bereikt hebben
maar 't is net andersomwant de
patroons krijgen die lui in de gaten
en wee ze, want als ze er maar even
tjes van buiten kunnen, gaan zulke
stakers oogenblikkelijk de laan uit en
krijgen nooit meer één slag werk.
Neendan doet men het in Stel
lendam beterDaar richt men op een
arbeidersvereniging en dat is de
eenige, goede weg. Zoo'n Bond kan
Januari reeds vergaderen om met
r.nJ°oeren te overleggen, hoe de loo-
■.mn- kMi w®rktijden zullen zijn in de
schillende tijden vóór Pinksteren,
met 1 wieden en't snijden;
de mannen krijgen, wat de vrou
wen, wat de kinderen enz. enz. En
zoo, op dat contract gaat men den arbeid
tegemoet en verricht men dien. Zoo
hoeft er nooit staking uit. te breken,
tenzij er zonder medeweten van de
betrokkenen van 't contract wordt af
geweken. En dien weg moet het over
heel Flakkee op. Den weg van orga
nisatie der arbeiders, die overleggen
met hun boeren, vóór dat de werktijd
in April of Mei aanbreekt.
Trust* heeft het verloren, tenminste
voor wat de zachte zeep aangaat. De
zeepfabrikanten uit Nederland hebben hun
plan moeten opgeven, om volkomen naar
eigen willekeur den prijs der zeep en dus
ook hun eigen winst te bepalen.
De Nederlandsche Grossiersbond is ge
bleken in staat te zijn, den fabrikanten het
hoofd te bieden. Maar dat dient erbij
gezegd niet dan doordat ze van een dier
fabrikanten zelf grooten steun had gekregen.
De concurrenten noemen als zoodanig
den heer Chr. PleiDiet, eigenaar van de
bekende zeepfabriek i>De Duikt, aan den
Dolderschen Weg, tusschen Utrecht en
Amersfoort.
Als ik me wel herinner, stond de fabriek
van dezen heer voorheen in laatstgenoemde
stad en brandde ze daar af. Daar het
gemeentebestuur, naar men zegt, ik
kan 't niet beoordeelen wat tyranisch
tegen hem wilde optreden en de heer
Pleiniet daarvan niet gediend was, bouwde
hij zijn fabriek aan den Dolderschen Weg
op, aan 't uiterste puntje van de gemeente
Zeist, waardoor Amersfoort natuurlijk de
voordeelen van zijn industrie miste.
Indien dit zoo is, kan ik wel begrijpen,
dat genoemde heer op zijn beurt niet
wilde meedoen aan het tyranniseeren van
alle Nederlandsche zachtezeep-verbruikers.
Maar hij deed meer. Hij nam maat
regelen, om binnen weinige maanden te
kunnen fabriceeren drie vierden van al de
zachte zeep, die in Nederland gebruikt
wordt. Door zijn kordaat optreden zonk
den zeepfabrikanten de grond onder de
voeten weg en zagen ze zich genoodzaakt
toe te geven.
Waar ik me over verheug. Ik houd niet
van 2.Trust.* Ik vind ze een leelijke uitwas
van het kapitalisme.
Tyrannie is altijd leelijk. Of men tyran-
niseert met het woord, of met het zwaard
of met het geld 't is misbruik maken
van zijn macht.
Het geld of in 't algemeen het kapitaal
is in onze dagen vaak het hoogste, waar
naar de mensch jaagt. En voor wie, als
ik, geen kapitaal bezit, is 't altijd moeilijk,
daar iets van te zeggen. Zoo licht wordt
u toegevoegd De druiven zijn zuur.
Laat ik volkomen eerlijk zijn en tevens
spreken in den naam van zoovele duizenden,
die in mijn geval verkeerenMocht ooit,
door welke bestiering des Heeren, een
grooter of kleiner kapitaal mij in den schoot
vallen, ik zal het niet weigeren, maar
trachten, er een Hem verheerlijkend gebruik
van te maken.
Na deze gulle erkentenis kan ik verder
gaan en zeggen, dat in onze dagen, geen
erger afgoderij wordt gepleegd, gelijk de
Catechismus dit woord verklaart, dan juist
met het kapitaal.
Dezer dagen las ik, dat het hoogste
levensdoel van den kleinen man in Frankrijk
is, zóóveel geld bijeen te brengen, dat hij
zich een huisken met een lap grond koopen
kan en zuinigjes rentenierend zijn einde
kan halen.
Hoogste levensdoel
Is het toch eigenlijk niet om van te
huiveren, als ge 't leest
Wat staat dan de calvinist, ik bedoel
den echtenniet den imitatie cavinistniet
oneindig hooger, wiens doel, wiens leven
vreugde, wiens zaligheid het is, den Raad
zijns Gods over hem uit te dienen hier
op aarde
Een goed calvinist zal dan ook niet
gauw gaan rentenieren Ja, als de krachten
minder worden en God zelf, om zoo te
zeggen de kruk der machine stilhoudt, dan
berust hij daarin en, is hem een onbezorgde
oude dag gewaarborgd, dan geniet hij die
goede gave zijns Gods met dankzegging.
Maar zoolang hem de krachten gelaten
worden, werkt hij. In de kracht zijns
levens gaan rentenieren, daar houdt hij
niet van.
Om echter op het kapitaal terug te
komen. Wat heeft een kapitalist niet een
groote verantwoordelijkheidEn wat moet
daardoor met name een geloovig kapitalist
zich bij tijden en oogenblikken niet gedrukt
voelen
Hij kan met zijn kapitaal zooveel goed
doen en zooveel kwaad
j-Och, waren alle menschen wijs,« zucht
het bekende rijmpje.
Ik zeg zoo weieensOch waren alle
kapitalisten wijs 1 of dan »deez' aard'« een
paradijs zijn zou, waag ik te betwijfelen,
maar ze zou er stellig heel wat beter aan
toe zijn, dan tegenwooidig.
Als de kapitalisten in Nederland wijs
waren, dan brachten ze eerst van hun
overvloed een millioen bijeen »voor christe
lijke belangen.
Een millioen, waarvan ze geen rente
vragen en dat er in den goeden zin des
woords aan mag worden gewaagd.
Als ik daar dan administrateur van
werd, dan besteedde ik de helft daarvan
aau rentelooze voorschotten voor op te
richten christelijke scholen en voor ODze
christelijke pers. Ik hielp dan enkele flinke
kweekscholen oprichten, voldoende aan de
strengste eischen des tijds en ik hielp tal
van arme gemeenten aan een school. Ver
scheidene goede, christelijke bladen 'hielp
ik flink vooruit.
En de andere heltt besteedde ik aan
landontginning, om dan flinke, joDge krach
ten, die anders naar Amerika zouden gaan
ot naar de groote steden afzakken, aan een
boerderij te helpen, waar ze ten slotte door
noeste vlijt eigenaar van konden worden.
Ik zou met dat millioen wel raad weten
Dezer dagen las ik, hoe tijdens de laatste
helft van den 8o-jarigen oorlog in Noord-
Holland alleen dertigduizend bunder land
werd aangewonnen door het droogmaken
van meren.
Dertigduizend bunder vruchtbaar land
Dat was het werk van de kapitalisten
uit de steden.
Die deden dat nu wel niet met een filan
tropisch doel, maar 't gevolg was dan toch,
dat onze toenmalige overbevolking een plaats
vond. Door de groote volksverhuizing uit
Zuid- naar Noord-Nederland (waar de jongste
aflevering van Ons Tijdschiift treffende
cijfers mededeelt) wisten we met al die
menschen zoo opeens geen raad en daarom
was die landaanwinning een groote uitkomst.
Zie zoo kan het kapitaal ten zegen
zijn. Dat is wat anders dan door een Trust
de zuigpomp te laten werken en de centen
en dubbeltjes van den kleinen man op te
zuigen.
En als ik dan bedenk, hoe nog onge
veer één vijfde van ons vaderland woeste
grond« ishoe dank zij de gave Gods,
die wij wetenschap noemen, de ontginning
dier gronden veel meer belooft,- dan voor
heen dan kijk ik telkens in de
bladen, of ik nog niet aangekondigd zie
een z-handboek voor kapitalisten.
Dat zou nut kunnen doen
UITKIJK.
Invloed.
Wanneer er gewerkt wordt, met name
door middel van huisbezoekdan is het
altijd mogelijk een zeker deel der »midden-
stof« op uw blad te laten abonneeren.
't Moet hun smakelijk worden gemaakt.
Er moet een beroep gedaan op de christe
lijke beginselen, die ze nog eeren. Ze
moeten met anderen vereenigd worden, om
samen te lezen, want veel mag 't hun niet
kosten
Maar bij ernstige arbeid valt de oogst
méé,
Anderen zijn er, óók swaggelmutsen«,
maar toch nog vatbaar voor een rukje naar
de goede richting, die nog weieens wat van
u lezen willen, maar 't moet hun geen geld
kosten. Hier is arbeid voor onze kiesver-
eenigingen propagandaclubs. Niet om bij
een verkiezing in den wilde en den blinde
met kranten rond te gooien, Maar om een
zeker aantal exemplaren van het blad, dat
hun beginselen verbreidt, voor hun rekening
te nemen en die zoo te verspreiden, dat
een zoo groot mogelijk aantal niet geest
verwanten ze geregeld onder de oogen
krijgt.
Zóó komt ge met beginselen in familiën,
gezelschappen en kringen, waar ge persoon
lijk slechts zelden toegang vindt. Terwijl
de invked van het geschreven woord weer
veel verder gaat, dan tot hen die het lezen.
Zij toch hebben weer contact met zoovele
anderen, in wier levenskring ge zoo 't woord
uwer beginselen meespreekt.
Zie men klaagt over die >middenstof«
en zou ze zoo weieens door elkaar willen
rammelen. Verkeerde methode Een reizi
ger, die orders plaatsen wil, moet zich
nooit laten afschrikken of zich humeurig
toonen altijd weer moet hij met zijn koop
waar voor de afnemere verschijnen, net
zoolang, tot hij ze krijgt.
Zóó moet men ook in de politiek tot
de middenstof gaan. En dan kunt ge uw
waren niet beter aanbieden dan in den
vorm eener politieke courant.
De invloed der Pers echter gaat nog
verder.
Al zou ze hier of daar slechts in enkele
honderden exemplaren uitgaan, dan toch
spreekt ze haar woord mee op de markt
des levens. We leven in een tijd, dat de
menschen steeds meer gaan deelnemen aan
de »publieke zaak«. 't Is bij ons nog wel
geen Engeland of Amerika, maar toch,
vergeleken bij een kwarteeuw terug, is ons
volk in politieken zin ongelooflijk vooruit
gegaan.
Op de fabriek en in de werkplaats, op
straat en plein, in den vriendenkring en
aan den familiedisch telkens worden
zaken besproken, die met de politiek in
verband staan. Door uw blad spreekt ge
als partij uw woord mee. Uw lezers, elk
in hun kring en in hun taal hebben op
het aanvallend woord een wederwoord. Zij
staan niet weerloos, als de meeningen bot
sen en een woordenstrijd ontbrandt. En
waar ze de wapenen kennen, daar oefent
hun blad ze in het dagelijksch gebruik.
De vraag kan rijzen, of niet langs ande
ren weg hetzelfde doel te bereiken is.
B.v. door het regelmatig verspreiden van
vlugschriften, politieke tractaatjes e d, g.
Zeker dat helpt iets. Maar 't is een
gebrekkig middel. Een »blaadje«, ook al
bevat het maar vier bladzijden politiek, is
voor velen werkelijk te zwaar. Ze ontvan
gen het en geven het zóó aan de kleine
kinderen, die nu eenmaal alles van hun
gading vinden. Een »krant« is veel huise
lijker, prettiger. Een vlugschrift is een
vreemde; de krant is eeri goede kennis,
'n gewilde tafelgast. Een tractaatje komt
altijd op z'n Zondagscheen krant gaat
zonder complimenten, in huisjasje.
Groen heeft het jarenlang met geschrift -
jes gedaan.
Maar hij zuchtte er onder.
»Om een gedachte te kunnen uitspreken,
zeide hij, »moet men altijd wachten, tot er
een gansch bundelken gedachten bijeen is,«
En hij was dankbaar, toen eindelijk de
Standaard verscheen, die hem gelegenheid
gaf, elke gedachte, die hem nuttig voor
kwam, al besloeg ze maar 'n luttel aantal
regels, dadelijk onder de oogen van het
publiek te brengen.
Ziehier dus, waarom elke partij krachtig
steunen moet haar politieke pers.
Onze partij meer nog dan eenige andere.
Andere partijen hebben door hun man
nen, die in allerlei ambt en bediening staan,
reeds grooten invloed. De roomschen in
't Zuiden beschikken daar over een over
weldigende meerderheid. Wij missen dit
alles. Bijna nergens zijn we op den tel
af in de meerderheid. Wij moeten het,
onder Gods zegen, van onze actie, onze
propaganda en dus grootendeels ook van
onze pers hebben.
Dat het begrepen worde
(»Onze Courant.
De Arbeiderspartij.
Men weet het, de sociaal-democratische
arbeiders-partij noemt zich gaarne de arbei
derspartij.
Zij vertegenwoordigt, zoo heet het, bij
uitnemendheid de Nederlandsche arbeiders
bevolking.
Met hare wenschen dient dus, wanneer
arbeiders-belangen ter sprake komen, wel
in de eerste plaats rekening te worden
gehouden.
Wat van dit alles aan is, leeren ons de
onwraakbare cijfers, ons dezer dagen door
den secretaris van een der Amsterdamsche
afdeelingen van de sociaal democratische
arbeiders- partij verstrekt.
Die cijfers spreken boekdeelen.
Volgens den opgaaf van den secretaris
telt deze atdeeling 295 leden.
Van die 295 leden zijn 45 openbare
onderwijzers, 33 boekhouders, 7 post- en
telegraafbeambten, 4 zijn werkzaam in het
verzekeiingbedrijf, 3 zijn winkelier.
Verder heeft men nog bij deze afdeeling
van de arbeiders parlij stalhouders, apo
thekers, kunstschilders, docters, journalisten,
enz.
Allemaal arbeiders.
Onder de 295 leden tellen wij ongeveer
100 niet-arbeiders,
Van die 195 overblijvende leden zijn 66
diamant-werkers. En dit zijn, gelijk de
Alblasserwaard opmerkt, s.die arme ver
druktendie uitgebuite loonslaven, die
vertrapte proletariërs met een gemiddeld
inkomen van van f 47,55 per week
en per man.
Wij houden dus nog over 129 arbeiders
waarvan slechts één dozijn werklieden
verder zijn het ambachtslieden. Hoeveel
daarvan werkgever in plaats van werknemer
zijn, is niet uit te maken.
Onwillekeurig dachten wij hier aan de
merkwaardige uitspraak van den heer Vlie-
gen, gespreken op het laatste Paasch-Con-
gres der sociaal democratische arbeiders-
partij.
Hij sprak
Dat het helaas waar is, dat de parlij
onder de doorsnee Nederlandsche ar
beiders geen voet heeft gekregen en
dat dit in de laatste jaren eer slechter
dan beter is geworden.
In den laatsten tijd komen de schrij
vers en sprekers in de partij uitsluitend
voort uit de kringen van niet-arbeiders.
Zie zoo is hetDe sociaal-democratische
arbeiderspartij is geen arbeiderspMl)
Niét de arbeiders, maar Studenten
Dominee's en Advocaten voeren in de partij
