Woensdag 8 Augustus 1906.
21sle Jaargang N". 1161,
Antirevo lu tionair
voor de Xuidhollandiche en
Orgaan
EiiRaitden.
JN HOC SIGN O VINCES
TOOTJES.
in.
T. BOEKHOVEN.
Alle stukken voor de Hedactie bestemd, Adverséntiëis en verdere Administratie franco toe te eenden aan den Uitgever.
Uit de Pers.
Tutu- en Landöonir.
1
INIS.
Padang XII."
Ie W.Z.
ïarnis Maandag en
nsdag, Vm. 6,80 uur.
amZondag, '3 avonds
m. 5 uur.
Maasnymph".
tot en met 29 Sept.
W.Z.
dam, Dagelijks vm.
[9,uur.
Maandag en Dinsdag
n 6.30 uur. Overige
en 6,30 uur.
Rotterdam,
n Dinsdag vm. 5,30,
Overige dagen vm,
Pernis".
41.
W.Z.
am: Zondag9, 3 en
Dinsdag 9, 12.15,
12.15, 4 en 7* uur.
nuten, Schiedam 20
worden de diensten
n van 2 April tot 1
ns 6.15 uur.
Zondag 8, 2 en 6*
r, Dinsdag 7,30, 10,1
110, 2 en 6* uur.
wordt de dienst nm.
>n van 2 April tot 1
,30 uur.
brielle.
ostboot.
Aankomst.
10.20
8.15
5,10
8,15
TTERDAM D.P
DStboot.
Aankomst.
8,6
1,31
5.—
8.45
levoet- Botterd.
luis. D.P.
Vlaard. Postbo.
trek. Aankomst.
.10 8.66
.35 9,39
.35 2.34
5,-
,40 8.45
11,55
mscho tijd.)
Numansdorp-
6.—
6.24
6.43
6.53
8.35
9.06
9.25
9.29
7.24 10.10
7.44
7.22
7.42
7.51
8.57
9.18
9.29
8.24 10.08
8.42 10.25
9,06 10.53
zeer onregelmatig-
ag te Ooltgensplaat
en halten.
5.45
6.05
6.26
7.35
7.55
8,13
8.35
9.06
6.—
8.35
7.02
9.12
7.24
9.33
7.45
9.52
nregelmatig
otterdam
6—
7.43
6.13
7.56
6.25
8.07
6.40
8.21
7.35
9.06
6.—
8.35
6.45
9.25
6.57
9.37
7.07
9.47
7.25
10.05
S-
3gen halten,
0 6.—
8.35
5 7.54
8.C7
10.40
7.01
8.24
7.14
8.37
5 9.06
10.53
gelmatig.
ivoetsiuis
4.20
6.20
4.55
6.52
5.25
7 20
5.43
7.40
6.—
7.52
6.15
8.05
3.50
7.05
4.03
7.18
4.20
7.40
4.40
7.55
5.07
8.20
5.40
8.55
;elmatig.
ilipsland,
7.50
11.—
8.32
11.35
9.15
12.18
9.45
10.6
10.45
8.15
11.10
8.58
11.53
9.20
12.14
9.40
12.34
10.23
1.20
10.58
1,54
fa
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij roomitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
SOMMSSLStogJiH.
Telefoon Intercomm. So. 2.
Advertentiën 10 cent per regel en a/2 maai. Reclames 20 per ragel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en */a maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten morden berekend naar de plaatsraimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- e,t Vrijdagmorgen 10 uur.
Bevordering van den bloei van
het Openbaar Onderwijs.
De Stichtsche Courant schrijft
Wat we vernamen had plaats te Zeven
hoven, een dorp van ruim iooo zielen,
waar een R. K. school is, die 6o, een
Christelijke, die 50, en een openbare, die
ongeveer 2 5 kinderen telt. Op de laatst
genoemde school is vóór eenige weken
een onderwijzeres benoemd. Haar salaris
wordt door het Rijk vergoed, maar zoodra
het aantal kinderen eenigszins daalde,
zou dit ophouden. En vandaar pogingen
om aan het vereischte getal te blijven.
Nu is hiertegen nog niets te zeggen,
als men maar middelen gebruikt, die
den toets doorstaan kunnen. Doch dat is
niet steeds het geval.
Reeds vóór eenige weken bleek uit in
gezonden stukken in de Telegraaf, dat
het Hoofd der openbare school een na
middag in de week zoogenaamd Gods
dienstonderwijs geeft. Daarbij wordt ge
bruik gemaakt van het van ouds bekende
bijbelsche vragenboekje van H. Wester,
dat ook gebruikt werd door den vorigen
Hervormden Godsdienstonderwijzer en dat
daardoor bij de Orthodoxe leden der Her
vormde gemeente vertrouwen geniet.
Weliswaar wordt dit onderwijs gegeven
na den gewonen schooltijd. Maar wij ge-
looven niet, dat de wet toelaat om voor
zulk >Godsdienstondenvij.s< 't schoollokaal
af te staan. Art. 22 der wet op het Lager
Onderwijs geeft vergunning om de lokalen
der Openbare school af te staan voor
»dit godsdienstonderwijsEn daarmee
wordt blijkens de eerste alinea bedoeld
het onderwijs, dat gegeven wordt door
godsdienstleer ar en, waar niet voor het
onderwijs van Jan, Piet of Klaas, die
zegt, dat hij godsdienstonderwijs? zal
geven.
Toch hebben de voorstanders der
Christelijke school het niet geacht op hun
weg te liggen om deze afwijking van de
wet tegen te gaan, en o. i, terecht.
Doch wat is nu verder gebeurd
Er is te Zevenhoven een vrachtrijder,
die dagelijks vandaar over Nieuwveen naar
Alphen gaat met hit en kar en daarmee
zijn brood verdient.
De vorige vrachtrijder H. zond, toen hij
zich te Z. vestigde, zijn kind naar de Open
bare school, hoewel hij later getuigde,
dat hij daar spijt van had, doch dat hij
door valsche voorstellingen van sommige
personen daartoe gekomen was. En hij
bewijst, dat hem dit ernst is, door thans
in zijn nieuwe woonplaats van de Christ,
school gebruik te maken. Niemand van
de voorstanders der Christ, school heeft
H. echter ooit, toen hij te Z. woonde,
ook maar eenigszins in zijn brood bena
deeld.
Doch nu heelt H. zijn zaakje voor
eenige honderden guldens aan een ander
overgedaan, n.l. aan O. Deze had in de
gemeente waar hij eertijds woonde zijn
kinderen eerst naar de Christ, school ge
zonden, doch ze later op aandrang van
sommigen naar de Openbare gezonden.
v, H ^aar ec^lter geen vrede mee
ge a en nu hij in een andere gemeente
wam, was het zijn voornemen, ze weer
op de Christ, school te doen.
Doch zie, hij was nog niet eens in zijn
nieuwe woonplaats gevestigd, of daar
kwam ook tot hem, evenals vroeger bij
zijn voorganger, reeds een handlanger van
het Liberalisme, om hem sterk af te raden
zijn kroost naar de bijzondere school te
zenden en dat o.a. ook met dit argument
dat hij in dat geval niets verdienen zou
aan een 0f meer liberale voormannen in
de gemeente.
In weerwil daarvan heeft O. toch zijn
kinderen naar de Christ, schoei gezonden.
Doch wat gebeurde er
Een paar weken daarna behelsde de
Rijnbode de volgende advertentie
Vrachtrijder.
Een flink persoon kan op een dorp
omtrek ALPHEN, een goed bestaan
vinden als vrachtrijder. Zoo noodig,
financiëele steun verleend. Brieven met
opschrift Vrachtrijder? aan CAM-
BIER VAN NOO TEN'S BOEK
HANDEL, Alphen.
Zoo worden dus pogingen aangewend
om een man met een vrouw en zeven
kinderen uit zijn brood te stooten, om
dat hij zijn kinderen naar de Christelijke
school zendt.
Want wel zou men kunnen opmerken,
dat het toch niet zeker is, dat in boven
bedoelde advertentie Zevenhoven bedoeld
wordt. Maar in verband met geruchten
omtrent andere pogingen in denzelfden
geest, die gedurende eenigen tijd in de
gemeente rondgaan, valt daaraan geen
oogenblik te twijfelen.
Op deze wijs wordt dus gewerkt om
de school waaraan de natie gehecht is?
te bevolken. En voeg daarbij, dat te
Zevenhoven op de Christelijke school
het schoolgeld 3 a 4 maal zoo hoog is
als op de Openbare. Maar in weerwil
van dien kolossalen voorsprong schijnt
de Opendare de concurrentie niet te
kunnen volhouden zonder middelen als
de bovengenoemde.
Wat zegt men van dit staaltje, van
de wijze waarop soms op onze dorpen
gewerkt wordt ter bevordering van den
vrede onder de burgerij en van de dier
bare volkseenheid, waarover de liberale
bladen verleden jaar roerend schrijven
konden
Wat moet er van dien vrede en van
die eenheid terecht komen, als er op
deze wijze gestreden wordt
Onvastheid van bestuur.
Stel nu eens, geachte lezer, dat onder
het ministerie-Kuyper ware voorgevallen,
wat zoo pas het ministerie de Meester
durfde bestaan.
We hebben onlangs gehoord van een
Koninklijk Besluit, waarmee de heer Rink
zich in de vingers sneed, thans vernemen
we van een ander Koninklijk Besluit, waar
mee de heer de Meester om het maar
zacht uit te drukken, zich deerlijk heeft
vergist?.
De 2den Juli nl. verscheen er in de
Staatscourant een Kon. Besluit, waarbij
aan belanghebbenden werd meegedeeld,
dat met ingang van 1 Aug, daaraanvolgende
de invoerrechten op sucade en eenige
andere suikerhoudende artikelen zouden
worden verhoogd.
Een verhooging, die neerkwam op een
zesvoudige heffing van het tot nu toe
betaalde invoerrecht, zoodat aanmerkelijke
schade beloopen werd door die handelaars
die nog belangrijke leveranties op de oude
basis hadden te doen.
Gevolg hiervan was, dat men in den
handel op allerlei wijze en van verschil
lenden kant transacties op touw zette, om
zoodoende de schade zooveel mogelijk
in te perken.
Inlusschen gingen er requesten naar den
minister van Financiën en Z.Exc. werd
verzocht, zoo intrekking van de fatale
beslissing onmogelijk was ten minste den
termijn van het in werking treden te ver
dagen.
Vergeefsche moeite.
Officieel gaf de minister kennis, dat op
het verzoek niet kon worden ingegaan, en
belanghebbenden hadden dus eenvoudig
rekening te houden met de genomen be
slissing.
Dit geschiedde op 21 Juli en zelfs nog
twee dagen daarna gaf de minister per
soonlijk aan een fabrikant die bij hem op
audiëntie kwam, de verzekering, dat van
een wijziging geen sprake kon zijn.
Wat echter gebeurde?
De heer Plate, voorzitter van de Kamer
van Koophandel te Rotterdam, ging nu
den minister voorlichten en, zooals het
Vaderland zegt, werd door hem »in het
belang van den handel in het algemeen
met klem bij den minister aangedrongen
op verdaging?.
Deze voorlichting nu had tot uitslag,
dat de minister weer even ^officieel? liet
bekend maken, dat »nadere informaties
hem er toe geleid hebben aan H. M. wij
ziging voor te stellen?.
Van dat schommelen met staatszaken
is niet alleen het gevolg geweest, zooals
een telegram uit Amsterdam zich uitdrukte,
dat het departement van financien basis
is geworden van unfaire speculaties ten
koste van den bona fide handel, maar
ook nog dat velerlei schade en ougenaam-
heid ten laste kwamen van die handels
lui, die hun leveranties hadden geregeld
op de nieuwe beslissing van het verhoogde
recht.
En wat hier, evenals bij het Kon. Besl.
over de kweekscholen, de zaak voor den
minister nog erger maakt, is dat hij zich
dit wild ingrijpen in de handelsverhou
dingen veroorloofde niet alleen op advies
van wie weet wie, maar ook nog geheel
builen de Kamerleden om, die zooals de
minister zelf verklaarde ^geheel buiten de
zaak staan«.
Als dit nu geen dictatorsmanieren zijn,
welke ziju het dan wel.
Eu als Kuyper ot minister PI arte eens
zoo eigenmachtig hadde opgetreden of
dermate met Koninklijke Besluiten hadde
gespeeld, welk rumoer zou er dan zijn
opgegaan in heel de liberale pers. van de
grootste tot de kleinsle
Nu zwijgt die pers en bepaalt zich
alleen tot een onvermijdelijke mededeeling
van de feiten.
Inmiddels hopen wij, dat nu een liberaal
ook eens den heer Rink aan het verstand
ga brengen, dat ook liberale ministers zich
kunnen vergissen met Koninklijke Besluiten.
De Maasbode.
Een rekenmeester
In Dordrecht, dicht dus bij ons in de
buurt, woont een rekenmeester van zeldzame
bekwaamheid.
Dr. van Raalte is z'n naam, propagan
dist van den vrijzinnig-democratischen Bond,
z'n werk.
Deze Dr. van Raalte heeft uitgerekend,
dat er in 1913, over zeven jaar dus, geen
antirevolutionairen, Christelijk Historischen
enz. meer zullen zijn, althans dat deze
partijen maar heel weinig meer zullen te
beteekenen hebben.
Ge kunt begrijpen, hoezeer wij schrokken,
toen wij in de Vryzinnig Democraat, dit
merkwaardige artikel lazen.
Dr. van Raalte becijfert, dat de Chris
telijke partijen langzamerhand in stemmen-
cijfer achteruit gaan. In 1909 zal dit cijfer
natuurlijk nog wat dalen, en in 1913 einde
lijk, zullen de rechtsche partijen vèr, zeer
vèr in de minderheid komen.
Dan zullen zij het wanhopige der
^antithese-politiek? inzien, en met pak en
zak overloopen naar de vrijzinnigen. Een
deel zal Mr. Tydeman om den hals vallen,
en een ander deel Mr. Treub. Zoo zal het
vanzelf komen tot de partij-groepeering
conservatief tegen democratisch.
Wat een toekomst voor de vrijzinnige
partij, hè
Zij alleen baas
Een ding is jammer. Jammer tenminste
voor Dr. van Raalte z'n cijfers deugen niet.
Wilt ge bewijs
Dr. van Raalte beweert, dat de rechter
zijde in 1901 en 1905 eene stemmen-
meerderheid had, respectievelijk van 18000
en 19000. Maar feit is, dat de candidaten
der christelijke partijen in 1901 47.763 en
in 1905 55.759 méér stemmen op zich
vereenigden, dan die der linkerzijde.
Dat scheelt j dunkt ons, nogal een beetje.
Indien dus de lezers ook mochten ge
schrokken zijn, kunnen zij zich thans van
dien schrik herstellen.
Er is eenvoudig niets van aan, dat de
Christelijke partijen steeds achteruitgaan.
Wel heeft in 1905 de linkerzijde de
meerderheid in de Kamer veroverd, maar
dit beduidt nog niet, dal zij ook de meer
derheid in het land beeft.
In geen geval.
Er zijn districten, waar alles aan zeer
wisselvallige omstandigheden hangt.
Bovendien vergete men niet, dat de
districten indertijd geknipt zijn met een
libera'e schaar.
Door al deze dingen is het mogelijk, dat
links, hoewel minderheid in het land, de
meerderheid hééft in de Kamer.
Voorloopig kunnen we Dr. van Raalte
nog niet huldigen als een groot wiskundige.
MerwebodeJ
De Christelijke pers.
De ^Christen-Democraat? schreef naar
aanleiding van verschillende bladen onzer
richting rondgaande klacht over den invloed
onzer pers het volgende
De klacht over te geringen invloed
uitgaande van de Christelijke Pers is
dezer dagen weer algemeen.
In meer dan een Orgaan wordt de
verzuchting geslaakt, dat toch de
Christelijke Pers meer aan haar doel
zal beantwoorden.
De val van het Ministerie-Kuyper
wordt voor een groot deel geweten aan
de niet voldoende verspreiding van
Christelijke bladen, waardoor de vrij
zinnigheid in staat was hare leugens
ruimschoots ingang te doen vinden.
Deze klacht gaat in onderscheidene
Bladen gepaard met zeer krasse beschul
digingen aan 't adres der >geloovigen?
die maar al te vaak hun Bijbel begra
ven onder een stapel, zoogenaamde
neutrale Kranten, terwijl ze of niet of
tegen wil en dank geabonneerd zijn op
een of ander Christelijk orgaan, dat
dan nog in vele gevallen ongelezen
voor het belangrijkst deel wordt terzijde
gelegd.
Daarvoor is de Christelijke Pers, en
terecht, verontwaardigd, al geeft zij toe
niet te kunnen geven, wat de bladen
der Vrijzinnigheid aanbieden.
Dit laatste wordt veroorzaakt, zoo
heet het dan, door gebrek aan geld.
Om een goed Dagblad te kunnen
uitgeven, zou minstens een ton gouds
uoodig zijn, zoo rekent men U voor.
Hoewel wij van deze overwegingen
niets willen afdoen, meenen we toch,
dat gebrek aan geld niet de hoofdoor
zaak is van den treurigen toestand
waarin de Christelijke Pers verkeert.
Die oorzaak moet gezocht in de
verregaande beginselloosheid van hen
die zich tooien met den Christen-naam.
Een Christelijk Blad, al zouden er
vijf ton gouds aan ten koste worden
gelegd, zou op den duur de vijf ton
toch nog verspelen.
En waarom
Omdat de ^christelijke? menschen,
in massa, geen Christelijk blad begee-
ren.
Zij begeeren een niet-Christelijk blad,
opgevuld met allerlei wereldsche berich
ten en anonces, verslagen van voor
hen verboden vergaderingen en voor
stellingen en bovenal wat schuine lectuur
in vieze, vaak onzedelijke romans
als feuilleton.
Zoo is de toestand. En anders niet.
Waarom dat te verbloemen
Stel een onderzoek in bij al de
gezinnen, die U bij den verkiezingsstrijd
verketteren, wanneer ge 't wagen durft
niet te stemmen voor den achristelijken?
candidaat, menschen die trouw ter kerk
gaan en hunne »Zondagsplichten?
waarnemen en zie eens wat we lezen, zij
zelf of hunne kinderen.
En dan zijn wij voor ons overtuigd,
dat de groote, groote meerderheid al
die vieze leclflur uit de neutrale cou
ranten, zóó zeer behaagt, dat ze er
niet weer buiten kan.
Ze is dezen menschen een levens-
behoefte geworden.
Daar schuilt de oorzaak.
Gebrek aan geestelijk léven. Of men
het erkennen wil of niet, de bewijzen
zijn er en de feiten spreken.
OVERWINTEREN VAN SLUITKOOL.
Zeer veel zorg wordt in de laatste jaren be
steed aan het overwinteren van sluitbool. Dit
geschiedt meestal in speciaal daarvoor ingerichte
schuren met dubbele muren en gebroken kap.
De buitenwand bestaat uit eene halve-steens-muur
de binnenwand die gewoonlijk iambrizeering wordt
genoemd, uit hout. Tusschen buiten- en binnen
muur is eene spouw van 8 10 cM. breedte
gelaten, welke met houtzaagsel wordt gevuld
omte sterke afkoeling zooveel mogelijk te voor
komen. Een groot aantal raampjes geett gelegen
heid versehe lucht aan te voeren en bij niet-
vriezend weer de temperatuur laag te houden.
Bij strenge vorst kunnen de raampjes door pas
sende houten luikjes worden gesloten, terwijl,
wanneer dit niet voldoende is om de ruimte in
de schuur vorstvrij te houden, kunstmatige ver
warming plaats heeft, meestal met behulp van
eenige petroleumlampen, welke hier en daar in
de schuur worden opgehangen. De gebroken kap
maakt, dat men eenen ruimen zolder krijgt.
In de lengterichting verdeelt men de schuur
door middel van een houten middelschot in twee
gelijke deelen, zoowel de ruimte gelijkvloers als
die op den zolder. Doordat het schot door de
benedenruimte tevens moet dienen tot steun van
den zolder, die dikwijls een zeer zwaren last
moet dragen, wordt het op een stevig fundament
aangebracht.
Tegen den winter wordt de kool, die men
wenscht te bewaren, naar de schuren gebracht,
na vooraf van den stam en alle losse bladeren
te zijn ontdaan. Alleen de vaste kroppen zjjn
voor overwintering geschikt. Zoowel op den
zolder als gelijkvloers worden ze in vier stapels,
welke bijna de geheele lengte dor schuur inne
men, gerangschikt. Twee dezer stapels rusten
tegen het middenschot, de twee ander» tegen de
lambrizeeringen. Tusschen de stapels laat men
een pad van ongeveer M. breedte vrij. Door
de kooien, welke de aan dit pad grenzende zijden
uitmaken, van onderen naar boven telkens een
weinig verder naar binnen, d.w.z. naar de wanden,
waartegen de stapels met de eene zijde rusten,
op te stapelen, brijgen de vrfl staande zijden
voldoende stevigheid om zonder verderen
steun te blijven staan.
Men moet nu zorgen, dat de kool niet bevriest,
niet berst en niet gaat rotten. Het bevriezen en
bersten voorkomt men zooveel mogelijk door
regeling der temperatuur, die even boven het
vriespunt moet worden gehouden. Te lage tem
peratuur doet de kool bevriezen, te hooge doet
haar bersten. Het eerste gaat men tegen door,
zooals reeds is gezegd, desnoods kunstmatige
verwarming aan te brengen met behulp van
petroleumlampen, het laatste door bij niet vriezend
weer de raampjes open te zetten en zoodoende
versehe lucht aan te voeren. Hierdoor gaat men
tevens rotting ten deele tegen, daar hooge tem
peratuur en vooral vochtigheid dit sterk in de
hand werken. Immers het open zetten der
raampjes geeft meteen de vochtige lucht gele
genheid om te ontsnappen. Toch is dit niet
voldoende om rotting geheel te voorkomen.Elke
14 dagen worden de stapels „omgezet", bij welken
arbeid de werkman alle kooien afzonderlijk in
handen krijgt en elk rottend plekje zorgvuldig
uitsnijdt.
In het voorjaar, van einde Februari tot zoo
lang de kool wordt bewaard, d.i. AprilMei,
kan bet binnendringen van zonlicht veel schade
doen, doordat het bersten der kooien er zeer
door wordt bevorderd. Daarom worden in dien
tijd de raampjes weer afgesloten met de boven
genoemde houten luikjes.
Helgrootste deel der „bewaarkool" wordt ge
woonlijk gedurende den winter geleidelijk ver
kocht. Doordat de prijzen dan meestal aanzien
lijk hooger zijn dan in den herfst, levert het
bewaren, ondanks den velen arbeid, die er aan
verbonden is, een goede verdienste op.
In bet algemeen oogst men de kool, die het
meest geschikt is om bewaard te worden, van
de zwaardere gronden, terwijl men bovendien
door strenge selectie en eigen zaad winning rassen
heeft weten te verkrijgen, die zich voor het
overwinteren al bijzonder goed leenen M.