Woensdag Mei 1906.
21s!e Jaargang N°. 1133,
Antirevolu tionair
voor de Xnidhollaiidicbe Tt
Orgaan
Eilanden.
I
'M
/ji
f
en.
IN HOC SIGN O VINCES
T. BOEKHOVEN.
%lie stukken voor tóe itedactle t»e*tesu«f, Advertentiën en verdere Adimnisfteatle tranen Ine te aemlesi aan den Uitgever
Tentoonstelling in onze
Ambachtschool
FEUILLETON.
EEN DONKERE WEG
L. VAN BERKEL.
Antwoorden of mededeelingen
ril
i
1
m
,E.
„Maasnymph".
il tot en met 29 Sept.
ide W.Z.
terdam, Dagelijks vm.
n [9,uur.
Ie Maandag en Dinsdag
en 6.30 uur. Overige
30 en 6,30 uur.
lag doch niet op He-
dag.
iksterdag, dienst als op
r Botterdam.
en Dinsdag vm. 5,30,
ur. Overige dagen vm.
)AM.
ij Maasnymph."
ril tot en met 29 Sept.
ide WZ.
lamdagelijks, zoomede
om. 1,30 en 5,45* uur.
lendamMaandag en
uur. Overige dagen
en 2e Pinksterdag vm.
Pernis",
lat 41.
de W.Z.
■rdamZondag 9, 3 en
7*. Dinsdag 9, 12.15,
9, 12.15, 4 en 7* uur.
ninuteu, Schiedam 20
:t. worden de diensten
igen van 2 April tot 1
gens 6.15 uur.
isZondag 8, 2 en 6*
uur, Dinsdag 7,30, 10,1
50, 10, 2 an 6* uur.
wordt de dienst nm.
gen van 2 April tot 1
5,30 uur.
BRIELLE.
Postboot.
Aankomst.
10.20
3.15
5,10
8,15
3TTERDAM D.P
Postboot.
Aankomst.
8,6
1,81
5.—
8.45
ellevoet- Rotterd.
sluis. D.P.
a Vlaard. Postbo.
ertrek. Aankomst.
6.10
7.35
12.35
3.—
6,40
9>—
8.66
9,39
2.34
5,-
8.45
11,55
lamsche tijd.)
tl, Numansdorp-
4.10
4.41
5.05
p.12
>.53
15.16
6.—
6.24
6.43
6.53
7.24
7 44
8.35
9.06
9.25
9.29
10.10
7.22 8.57
>.53 7.42 9.18
5.05 7.51 9.29
j.45 8.24 10.08
i.07 8.42 10.25
Ï.35 9,06 10.53
r zeer onregelmatig,
ing te Ooltgensplaat
gen halten.
5.45
7.55
6.05
8,13
6.26
8 35
7.35
9 06
6.—
8.35
7.02
9.12
.7.24
9.33
7.45
9.52
onregelmatig.
Rotterdam
6.—
7.43
6.13
7.56
6.25
8.07
6.40
8.21
7.35
9.06
6.—
8.35
6.45
9.25
6.57
9.37
7.07
9.47
7.25
10.05
Mig-
degen halten,
j.10 6.— 8.35
.45 7.54
.58 8.07 10.40
,.55
.08
.35
regelmatig.
7.01 8.24
7.14 8.37
9.06 10.53
levoetsluis
4.20
6.20
4.55
6.52
5.25
7.20
5.43
7.40
6.—
7.52
6.15
8.05
3.50
7.05
4.03
7.18
4.20
7.40
4.40
7.55
5.07
8.20
5.40
8.55
regelmatig.
lilipsland,
7.50 u.—
44 8.32 11.35
56 9.15 12.18
|5 9.45
10.6
10.45
8.15
8.58
9.20
9.40
10.23
10.58
11.10
11.53
12.14
12.34
1.20
1.54
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
SH
UITGEVER
SOMlttELSlHJ Mi
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en V3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groots letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- ei Vrijdagmorgen 10 uur.
De tentoonstelling der werkstukken
van onze Ambachtsschool, dat is in
deze dagen de attractie, het aantrekke
lijke van Middelharnis.
We zijn er geweest Vrijdagavond
en met 't grootste genot hebben we
in alle werkplaatsen rondgewandeld
om de legio voorwerpen met de aan
dacht, waarop ze aanspraak hebben
te bezien. Maar we hadden vóór dien
tijd, dat is van halt acht tot acht uur
een plechtigheid bijgewoond. Stel u
voor één der Zalen, de Schaftkamer.
Op den voorgrond de Bestuurstafel.
Links eenige banken, waarop allerlei
eerste, tweede en derde prijzen voor
vorderingen, ijver en trouw schoolbe
zoek vóór de tafel een 60 stoelen om
de leerlingen en hun ouders metgenoo-
digden te ontvangenaan de muren
eenige tributen en zinspreuken
We gingen binnen, en de heer Mijs,
Voorzitter, opent de vergadering, nadat
de laatste Ambachtsjongen, reeds onder
den indruk van een belangrijken avond
had plaats genomen.
Geachte aanwezigen aldus sprak
hij, weer is een jaar voorbijgegaan
een jaar voorbijgesneld, sinds we aan
andere leerlingen, die nu reeds de
wereld zijn ingegaan, voor hun ijver
en vorderingen en getrouw schoolbe
zoek een prijs uitdeelden, of hun een
diploma uitreiktenen nu herhaalt
zich deze belangrijke gebeurtenis an
dermaal. Weer staan er velen gereed
afscheid te nemen van de Ambachts
school, die gepoogd heelt hun vakken
nis te verrijken, hun ontwikkeling te
verhoogen, terwijl de anderen nog
hopen voort te gaan hun leerjaren
te voltooien. U allen, ouders en leerlin
gen belangstellendenU allen heet ik
hartelijk welkom. U1 ouders in de
eerste plaatswant zonder belangstel
ling der ouders is de school overbodig
en tot weinig in staat, maar met Uw
steun en daardoor ook vermag ze zeer
veel. We vertrouwen dat uwe aanwe
zigheid hier zal vers'erken den band
tusschen U en de school en dat Ge
ook in uw kring en daarbuiten van
uwe flinke sympathie iets zult over
dragen op die ouders, welke nu in
eenigszins afwachtende of onverschil
lige houding deschool gadeslaan. Wees
welkom dan en wil luisteren naar de
namen der leerlingen, die voor een
prijs in aanmerking komen.
Daarna geschiedde de uitdeehng der
diploma's en der prijzen, en natuurlijk
dat na afloop een ernstig woord hier
op zijn plaats was Een ernstig woord
tot hen, die een diploma ontvingen en
nu althans los van de School, hun
kennis zouden moeten gaan toepassen
bij den patroon, bij wien ze in dienst
waren of kwamen; maar ook een woord
van aanmoediging tot de blijvende
leerlingen, die iets ontvangen hadden
maar ook een woord van zacht en
liefderijk vermaan aan degenen, die
geen prijs konden verwerven. Aldus
sprak de Voorzitter Jongens gediplo
meerden 't Is voor 't laatst, dat ge
U bevindt voor Uw gezamenlijk Be
stuur en onderwijzers, en voortaan
zult ge uw eigen weg moeten gaan.
Houdt uw diploma in eere tegenover
anderen En vergeet vooral niet, dat
wel uwe school-, maar nooit uwe leer
jaren om zijnimmers wie is ooit te
oud geweest om te leeren En hoeveel
te meer gij, die nog jong zijt en nog
voorlichting in menig opzicht noodig
hebt. Toon uwe bescheidenheid, indien
Ge waar ook, uw arbeid verricht;
bescheidenheid jegens uw patroon en
zucht om door dagelijksche oefening
U verder te bekwamen. Hier op dê
School is de grond gelegdhoe de
opbouw wezen zal, hangt ook grooten-
deels van Uw ijver en nauwgezetheid
af. Wij nemen afscheid van IJBlijft
de Ambachtsschool gedenkenblijft
gedenken Uw onderwijzers en streeft
er naar waardige leden te worden der
Maatschappij.
Na deze toespraak plaatsten zich
voor de tafel N. Nieuwland, als de
tolk der schildersgezellenP. Figee
voor de timmerjongensen B. v. d.
Jagt voor de leerlingen uit de smederij.
Hun hartelijk woord was een uiting
van dankbaarheid, van erkentelijk
heid, van waardeering, en maakte op
allen een zeer aangenamen indruk,
die door den Voorzitter vertolkt werd.
Nog enkele woorden werden toen
gericht tot de prijswinners, en het eind
der plechtigheid was gekomen. Met
een woord van dank aan allen, werd
ze gesloten en de Tentoonstelling
geopend.
We verspreidden ons en een groote
massa van kijkers bewoog zich door
de lokalen. Nu, 't was mooi. We zagen
kranig werk. Voorzeker, laat nu nie
mand verzuimen eens te gaan kijken.
Laat men achterbaks geen praatjes
verkoopen over dit of dat gebrek van
de Ambachtsschool, maar gaan kijken.
Zien is waardeeren. Toon nu belang
stelling, lezervraag den Directeur
inlichtingenhij zal met de grootste
humaniteit uwe mogelijke bezwaren
trachten op te lossen. Maar niet thuis
blijvenGaan kijken.
't Was tien uur, toen de meeste
bezoekers aftrokken. Handdrukken
werden gewisseld tusschen leerlingen
en onderwijzers, dankbetuigingen nog
eens in weinig woorden herhaald in
een Dank U, Directeur voor uw arbeid!
Dank u, meester en de School raakte
ledig. De gezellen zullen de wereld
ingaan hier en elders zal hun woon
plaats zijn. Moge 't den jongens uit
stekend gaan en de school geëerd wor
den door het werk der gediplomeer
den.
SJit fle Pees.
De >Leidenaar<r ook het stuk van Dr.
Zuidema, wat we uitvoerig iu ons Zater-
dagnuminer reeds vermeldde, besprekende,
schijfc
Waartoe een dwaas antipapisme
leidt
Dit trad dezer dagen duidelijk in het
licht in 't droeve feit, hetwelk op de
Amsferdamsche Leliegracht geschiedde.
Kalm gaat een pater zijns weegs.
Plotseling springt een voorbijganger
op hem toe, jouwt hem uit, spuwt hem
in 't gelaat, en grijpt hem aan, zoodat
de verschrikte pater alleen door de hulp
van verontwaardigde voorbijgangers aan
de felle woede van zijn aanvaller ont
snapt.
En wie is deze felle papenhater F
Niemand minder dan Dr. Zuidema,
een der redacteuren van >de Grenswach
ten, welk blad 't bekende antipapisti
sche orgaan is van Ds. Quast uit Utrecht
't Bekende blad, dat altijd vol staat van
de gruwelen, die door Rome worden
gepleegd, en van de brandstapels en
schavotten, die we van Rome nog te
wachten hebben.
door
20
Hoofdstuk IX.
Hij beefde over al z'n leden, zijn gelaat
zag doodsbleek, zijn neusvleugels trilden en
woest, als een getergde leeuw, sprong hij
op Willemsen toe, pakte hem met z'n
ijzeren vuist bij de keel en bulderde hem
toe: »Van mijn moeder blijft je af, versta
je me Dat mensch is aan d'r pink beter
dan wij allen aan ons heele lichaam, 't Is
erg genoeg, dat ik haar zooveel verdriet
aandoetnooit duld ik, dat ge op zulk
een minachtenden toon over haar spreekt,
want dan wurg ik je.«
Willemsen, die op zoo'n aanval niet be
dacht was geweest en het bovendien in
lichaamskracht van Wouters verloor, was
dankbaar, dat de overige werklieden tus-
schenbeide kwamen en hem uit zijn netelige
positie verlosten.
Eerst raasde hij over den aanval van
Wouters, doch toen hij zag, dat Herman
zich al meer en meer opwond en er wel
licht ongelukken zouden gebeuren, erkende
hij, dat hij het zoo kwaad niet bedoeld
had. Het was volstrekt zijn plan niet
Hermans moeder te beleedigen, alleen was
het nog een werking van het oude zuur
deeg, den godsdienst, waai in Wouters van
jongst aan was onderwezen.
Zoo liep dit antecedent af, doch de
verhouding tusschen den Grootmeester en
Wouters was er niet beter op geworden.
Na het voorval met Herman Wouters
was men eenigszins bevreesd den stand
van zaken te bespreken en aan die bespre
king kwam voorloopig een einde, doordat
de opzichter in de fabriek kwam en den
geheelen dag een wakend oog hield over
de werklieden.
Men vond dit vreemd. Het scheen wel,
alsof er iets uitgelekt was.
Toen men 's avonds gezamenlijk naar
huis ging, wist men nog niet, hoe men
handelen zou. Een der werklieden stelde
dan ook de vraag»Nouwat moeten we
doen, want nou weten we het nog nief.«
Ja, antwoordden de meesten, i-er zijn
heel wat woorden gewisseldmen begon
zelfs handgemeen te worden, maar we ziju
niets gevorderd en nu nog even wijs als
van morgen.
Laat ieder er van avond nog eens over
denken, dan kunnen we morgenochtend in
hel schaftuur er nog eens over praten.
Dat voorstel werd door allen anngenomen
en met hoofd vol plannen keerde men
huiswaarts.
Herman Wouters, die het verst van de
fabriek woonde, had stof tot overdenking.
Hij was uit zijn humeurhad het land aan
alles, en het meest aan zichzelven. Hij
gevoelde het, dat hij niet goed handelde,
dat hij op den verkeerden weg wandelde
van het Vaderhuis.
Vaderhuis F
Was er wel een Vaderhuis F
Was God wel een Vader?
Ja, zeide een stem hem, ja, riep zijn
geweten, God is een Vader, een liefheb
bend Vader, die het goed meent met zijn
kinderen. En weer kwam het gebed hem
voor den geest, dat moeder zoo dikwijls
met hem en voor hem gebeden had, het
»Onze Vader, die in de hemelen zijt.»
O, wat had Lena dit vroeger vaak ge
beden.
Lena Lena
Hij huiverde bij het noemen van dien
naam.
Lena, Leentje, zooals hij haar in zijn
kinderjaren steeds noemde.
Wat \vas er toch veel veranderd in de
•tien jaren, die hij nu getrouwd was. Veran
dering in ieder opzicht.
De liefde was verkoeldde gezelligheid
geweken de huiselijkheid het raam uitge
vlogen de onderlinge gemeenschap voor
De krankzinnige daad van Dr. Zuidema
doet ons duidelijk zien, wat we te wach
ten hadden, wanneer mannen als Dr.
Zuidema, Ds. Quast en Dr. Bronsveld
eens 't roer in handen kregen. Want
dat de anti-revolutionairen dan een gelijk
lot met de roomschen zouden deelen,
is buiten kijf. We werden met de room
schen niet alleen uit 't publieke leven,
maar zelfs van de straat gebannen.
De dwaze daad van dezen heetgeba-
kerden docter maakt evenwel ook, dat
deze mannen van nu voortaan 't recht
hebben verloren om over roomsche
vervolgingszucht te spreken, tenzij zij
hun laatdunkendheid zoover wilden drij
ven, dat zij van zichzelven door de
vingers zagen, wat zij in andeten laken.
Vreeselijk I
Naar aanleiding van een driestar, door
prof. Fabius geschreven in de Botter dammer
waarin aanmerking gemaakt werd op een
passage uit een rede van den heer Reijne,
het Kamerlid voor Kampen, schrijft de
heer W. G. Scheeres uit den Haag in het
zelfde blad een stukje waai in omtrent de
heer Reijne de volgende mededeeling
voorkomt
Maar ik kan mij maar niet losma
ken van een stukje historie uit het
leven van K. Reijne, gedurende zijn
verblijf te Beverwijk en wel dit dat
ik zelf hem hoorde zeggen toen hij
met iemand mij van zeer nabij be
kend een gesprek had gevoerd over
het bestaan van God, hij aldus besloot
«Mijnheer, als er een God is waarvan
U spreekt, dan tart ik hem mij hier
dood te laten vallen.
Het is, zegt de Stichtsche Ct. gruwelijk
wat hier verteld wordt doch het feit, dat
de schrijver met zijn vollen naam het stukje
onderteekend, pleit voor zijn betrouwbaar
heid
»En dan te denken, dat deze heer Reijne
verleden jaar in Kampen tegenover prof.
Noordzij werd aanbevolen sin 't belang
der Hervormde kerk
Tuin- en Lanüiioow.
ZAAI KUNSTMEST OP DEN JUISTEN TIJD.
En wel vooral, als 't eenmaal groeien gaatin
't voorjaar dus. Want dan kan kunstmest, en
inzonderheid wat chili, op den juisten tijd ge
strooid en tot voldoende hoeveelheid, heel wat
voordeel geven.
Een mijner lezers wou m'n meening graag
vernemen over de hoeveelheid chili, die men
met succes op suikerbieten strooien kan. Opdat
m'n antwoord ook op officiëele cijfers steunen
zou, ging ik weer bladeren in de reeks verslagen
van ryksproeivelden. En daarbij vond ik 't on
derstaande omtrent een bemestingsproefop suiker
bieten van den Heer J KOERT te Wolfaaetsdijk,
welke ondermeer ten doel had 't bemestingsre
sultaat van chilisalpeter en van superphosphaat,
op verschillende tijden uitgezaaid, na te gaan.
Bemesting per
H.A.
Opbrengst in
K.G. bieten
per H.A.
Gehalte.
I. Onbemest.
29.550
17.4
II. 16 December 700
K.G. Superpb.
4 Juni 300 KG. €hili
3 Juli 300
42 270
16.9
III. 15 Maart 700 KG.
Superphosph.
4 Juni 200 KG. Cbili
19 200
3 Juli 200
40.820
16.8
IV. 15 Maart 700 KG.
superpbospb.
2 Mei 200 KG. Chili
24 400
40.730
16.6
V. 15 Maart 700 KG.
Superhposph.
2 Mei 200 KG. Chili
23 200
3 Juli 200
43.080
16.6
VI. 15 Maart 700 KG.
superphosph.
2 Mei 600 KG. Chili.
38.400
16.7
Wanneer ik hier nog bij vertel, dat't zaad den
derden Mei gezaaid werd, danzal'tgeen verwon
dering baren, als conclusie door den Rijksland-
bouwleeraar dit te hooren zeggen: „Datdechili-
salpeterbemesting in 3 keer gegeven, waarvan de
eerste maal vóör het zaaien, de grootste opbrengst
heeft gegeven."
Ook is't klaar, hoe 't uitstrooien van een deel
van 'tzout na 't opéénzetten der planten verre
de voorkeur verdient boven 'tin eens geven van
de geheele hoeveelheid.
Alzoo kan men op 'tbietenland ook thans nog
aardig profiteeren van zoo'n baaltje of twee.
g. Van der molen,
Landbouwonderwijzer.
Vlaardingen, Mei 1906
fraafliaah.
Vragen en Antwoorden worden kosteloos geplaats
zijn met hetzelfde nummer gemerkt als de vragen
waarop ze betrokking hebbon.
Vragen.
940. Zit er ook stikstof in schuimaarde
941. Kan ik nu nog chilisalpeter bij aardappelen
gebruiken
Antwoorden en mededeeling en.
938. Eenzaadlobbige planten 7
Zoo noemt men die planten, welker zaden nitt
zooals die van boonen, erwten, kastanjes enz. in
twee gelijke deelen verdeeld kunnen worden, als
goed geschokt.
Verandering ook in ander opzicht.
»Een hok met jongens,zooals hij het
in zijn booze buien steeds noemde en welke
uitdrukking Lena steeds tranen uit de oogen
perste.
»Een hok met jongens.
Wie gevoelde daar den loodzwaren last
meer van dan zij. Wie ging gebukt onder
de zorgen Wie had zulk een ondragelij-
ken hoofdpijn Wie sloofde en beulde zich
het meest af
Was zij het niet?
Lena, zijn vrouw
Het was haar aan te zien, dat zij ge
bukt ging onder de zorgen, dat zij nauwe
lijks rond wist te komen.
Ja, haar man verdiende een goed week
geld, doch hij volgde het voorbeeld van
zijn verderfelijke vrienden en hield 's Zater
dags een aanmerkelijk deel van het loon
af. Ja, zijn vrouw leed, naar lichaam en
naar ziel. Dikwijls had hij het opgemerkt,
wanneer hij 's avonds laat van de eene of
andere vergadering huiswaarts keerde en
haar oogen rood, vuur-rood, neen brandend
gloeiend-rood van 't schreien waren. En
toch zij klaagde nietzij murmureerde
niet, nooit, nooit van z'n leven kwam één
klacht haar over de lippen, In al die
jaren had zij nimmer klagend gezegd Was
ik maar nooit getrouwd.
Vreemd toch. Wonderlijk.
Hoe kwam het toch, dat zij zoo gedul
dig was, zoo verdraagzaam? Hij had het
haar nooit gevraagddat was hem de
moeite niet waard. Maar nu kwam hem
dit alles voor den geest.
Die WillemsenWat verbeeldde de vent
zich wel. Nooit zou hij het toelaten, dat
men zijn moeder, zijn oude moeder ineen
bespotlijk daglicht plaatste. Worgen zou
hij hem, die zoo iets durfde wagen.
Het was zijn moeder; haar leven zou
hij verdedigen met zijn bloed. Haar eer
moest niemand durven aantasten. Moeder
Wouters was oud geworden.
Grijs was d'r haar; gerimpeld haar ge
laat, knokkig d'r kreukelige handen. Menig
maal had zij haar zoon gewaarschuwd,
vermaand, gebeden den weg des verderfs
te verlaten en zijn slechte kameraden den
rug toe te keeren. 3>Herman« zei ze dan;
het is ook mijn schuld, dat ge zoo ver
dwaald zijt. Moeder Hoogstraten had wel
gelijk, toen zij beweerde, dat het huwelijk
kerkelijk ingezegend moest worden. Wij
hebben de overwinning in den wind gesla
gen en het niet noodig geoordeeld. Het
was niet goed, mijn jongen ik heb het
later met heete tranen beschreid en ingezien,
dat een huwelijk zonder God een slecht
huwelijk is.
{Wordt, vervolgd.)
1
I
I
i
Lj>;B