TWEE BLADEM. Zaterdag 28 April 1906. Ant ire ro lu êionair 21stc Jaargang N°. 1132, Orgaan IN HOC SIGN O VINCES T. BOEKHOVEN. j Eerste Blad. FEUILLETON. EEN DONKERE W£G %lle stiifefeeii voor «te kledaciie ijestemd, Advertentie®! en verdere Administratie franco toe te ®eaide«i aan «Iers Uitgever Vervroegde Winkels sluiting, Uil «Se Pers. Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag. Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 60 Cent. Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar. Afzonderlijke nummers 5 Cent. UJTGEYEK 1 SOMMElLSiiiJgi. Advertentien 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel. Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal. Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen oO Cent per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan. Advexientiën worden ingewacht tot Diasdag- en Vrijdagmorgeu 10 uur. Dit nummer bestaat uit Een vraagstuk, dat ook al heel wat onderzoek heett gevergd, en nog vraagt, maar tot heden van zijn oplos lossing nog zeer ver verwijderd is, is dat der vervroegde winkelsluiting. Zie naar de Arbeidstijden. Weinig- bedrijven zijn er met langer arbeids dag dan het winkelbedrijf, 's Mor gens, wanneer de stad begint te leven, zorgt de winkelbediende op zijn post te zijneerst als de laatste wandelaars huiswaarts keeren, komt aan zijn dag taak een einde. Hij moge dan al niet voortdurend zijn arbeid hebben gevon den in het bedienen der koopers, er is in iederen winkel oneindig veel meer te doen dan dat. Hec inpakken der te voorschijn gehaalde artikelen, het stoffen, etaleeren, bijvullen enz. is genoeg om in de meeste zaken het personeel voortdurend in touw te houden. Onderstaand staaltje geeft een beeld van den winkeltijd in de ver schillende bedrijven te Amsterdam. Bedrijven. Gemiddeld aantal uren per week. Bloemisten 80 Boekhandelaars 8i Meubelen 83 Rappers 85 Huish. Artikelen 85 Confectie 86 Manufacturen 87 Goud en zilver 88 Heeren-mode-artikelen 92 Drogerijen 92 Slagers 93 Koloniale waren 93 Schoenen en Laarzen 95 Comestibles 97 Banketbakkers 106 Apothekers 110 Boter en Raas '110 Tabak en Sigaren 110 Visch en Fruit 110 Melkslijters 115 Bakkers 115 Het behoeft geen betoog, dat onder dezen langen en onmenschelijken win keltijd de patroons bijna evenveel te lijden hebben als de bedienden. Bij de Enquete der Amsterdamsche com missie (een »comm. tot onderzoek in hoeverre en voor welke soorten van bedrijven in de gemeente Amsterdam een verordening wenschelijk is tot Vaststelling van een sluitingsuur, bleek duidelijk, dat de lange winkel- tijdefi daar voornamelijk werden ge vonden waar met weinig of geen hulppersoneel werd gewerkt. Zoodat, als er van een vervroegd winkelslui ting sprake is, waarlijk wel in de eerste plaats om de kleine patroons moet gedacht worden, en naast de kleine patroons heelt aan een wettelijke rege ling behoefte zijn intern (in huis wo nend) personeel. Want ja, dat lijkt wel mooi te bebooren tot het inwo nend personeel van den winkelier, maar goed bekeken is zulk een intern er nog slechter aan toe dan een extern (die niet inwoont)- Want juist de intern, die zoogenaamd als lid van het gezin beschouwd wordt, moet van 's ochtends tot ]s nachts, altijd in de weer zijn; hij kan ook elk oogenblik disponibel gesteld wordenwant hij is een huisgenoot, ziet u. Dat de gezondheid van de winkel bedienden veel te wensclien overlaat is duidelijk. Het Amsterdamsche comité richtte aan verschillende medici vra gen, welke de ziekten waren onder de winkelbedienden en wat de oorzaken en bijna eensluidend antwoordde men Ziekten. Oorzaken. Een vrouwenziekte. Aanhoudend en te langstaan, ge dwonge dunne taille enz. Aderspatten. Te langstaan. Ziekte der spijsver teringsorganen obstipatie en bloed armoede. Te langstaange haaste maaltijden, gebrek aan tijd tot een voldoend ab senteeren gebrek aan frissche lucht, inademen van odeurs en andere stoffen. Zenuwzwakte. Haast. Ruggegraatsver- kromming. Voetzwelling. Chromische Hoofd- pijn. Te lange en zware arbeid. Te lang staan. Borstziekte, tering. Spijsverterings stoornissen; bloed- armoe; obstipatie; zenuwzwakte vrouwenziekte. Slechte lucht, geen zon, veel arbeid enz. Een Deenscb statisticus constateert een ontzaglijk hoog ziektecijfer voor de winkelbedienden, een idem voor de kinderen uit den kleinen winkel stand evén ongunstig als dat der kinderen uit de arbeidende klasse in de steden. Hebben we hiermee aan de hand eener ons toegezonden brochure over dat onderwerp, de noodzakelijkheid aangetoond van meer rust voor den winkelbediende; het moeilijkste deel van 't vraagstuk komt natuurlijk ach terna hoe dat te verhelpen Waar is de oplossing In de Brochure wordt de Wijze van Regeling aangegeven; maar ieder, die de Rapporten en het Stenografisch Verslag van het 3e Internationaal Congres voor den Handeldrij venden Middenstand gelezen heeft, dat over deze zaak handelt op bid. 318334, zal toestemmen dat de Regeling moei lijk is. We komen daarop terug, doch willen eerst weer 't woord geven aan den heer B 'suyen lid van den Raad te Leeuwarden, die de brochure geschre ven heeft en zich uitermate voor de zaak der Vervroegde Winkelsluiting in de bres stelt. De eerste vraag, die hij stelt is deze Waarom een vervroeging van 't slui tingsuur en waarom niet een regeling van arbeids- en rusttijden. En hij antwoordt 1e. In de eerste plaats toch is het doel, dat men zich voor oogen stelt tweeerleihet is niet alleen om den arbeidsduur van winkelbedienden te beperken, maar evenzeer om den kleinen winkelierdie zonder bedienden werkt, te beschermen tegen zich zelf en het veeleischend publiek. Regeling van arbeidsduur van winkelbedienden zou door L. VAN BERKEL. 19 Hoofdstuk IX. De directeur was een man >der zaken kundig Hij beschikte over een zeer groote werkkracht en daarom lachte hem deze regeling bijzonder toe en had hij geen oog voor de gebreken, welke ook deze regeling noodwendig aankleefden. Het is toch duidelijk, dat de werkkrach ten verschillend zijn. De een werkt bijzon der vlug de ander langzaam, doch degelijk. Vanzelf zal dit oorzaak zijn. dat de laatste ook vlugger gaat werken, doch dit zal schaden aan de degelijkheid; het werk wordt dan minder net afgeleverd. Het is bovendien uiterst moeilijk bij zoo'n stand van zaken het werk rechtvaardig te verdeelen. Allen zullen hetzelfde begeeren- ieder acht zich verongelijkt en ontevreden heid, ini'-mureering zullen niet uitblijven Ook zal er een speculatiegeest gewekt wo, en. De een zal den ander niet meer cipenhet leenen van gereedschap komt niet meer voor en het ieder voor zich, een egoïsme van de ergste soort zal ge boren worden. De directeur was echter] zóó met zijn plan ingenomen, dat hij de gebreken, die het aankleefde, over het hoofd zag en er natuurlijk ook geen sprake was van een onderhandelen met de werklieden. Integen deel het plan werd hun voorgelegd en bekend gemaakt, wanneer deze regeling zou beginnen. Dit nu was een fout van den directeur. Een fout, die onmogelijk valt goed te praten. Men mag hemel en aarde bewe gen, goed te praten is zoo'n wijze van optreden nooit. De directeur had met de betrokkenen moeten onderhandelen. Het voor en tegen ware dan vernomen en men had iets tot stand kunnen brengen, dat beide partijen bevredigde. Den indruk ware dan gegeven, dat men werklieden niet behandelt als werk- slaven, als machines, als j>doode« lichamen. Nu was dit niet het geval. Een regeling was niet het product van gezamenlijk overleg, niet een draagster en vertegenwoordigster van beider belangen Ze was opgedrongen, neen juister uitgedrukt »voorgegooid(( en de werklieden hadden niets anders te doen dan zich dit te laten welgevallen, dan ei j>amen« op te zeggen. Dit was verkeerd en viel bij de werk lieden niet »in goede aarde. Zij achtten zich en terecht mis kend, geminacht en de klassenhaat werd er door aangewakkerd. De gematigden lieten hun gematigdheid varen en namen tegenover de kapitalistische klasse een zeer vijande lijke houding aan, welke men had kunnen voorkomen. Willemsen, de Grootmeester, raasde als een bezetene. 2>Nou zie je,(( riep hij op dien gedenkwaardigen morgen uit, toen het loonstelsel den werklieden aangekondigd was, »nou, zie je, dat je van de bezittende klasse niets, letterlijk niets te wachten hebt. De kapitalisten hebben veel meer gevoel voor d'r hond en d'r kat dan voor d'r werk lieden en je bent bij hen in tel als een rotte kool bij een groenvrouw. Ze nemen je, omdat het niet anders kan, als ze je konden "missen, stuurden ze je liever van morgen weg dan van middag. Ik zeg maar, wie nou nog iets goeds verwacht van z'n meerderen, is een gek. Uitzuigen, uitmer gelen, als een citroen uitknijpen, dat doen ze je en als je dan uitgeknepen bent, zóó uitgeknepen, dat al je krachten naar de maan zijn, dan gooien, de schurken je verachtelijk weg met den uitroep»daar leg je Doch wij zullen hen mores leeren, we zullen toonen, dat we meer dan »doode« niet de minste vrucht wegdragen voor den kleinen winkelman. 2e. Is, zooals reeds in de Staten- Generaal onder instemming is opge merkt, een behoorlijke naleving dier regeling niet te controleeren, vooral niet wanneer de grcote zaken met ploegen gingen werken 3e. De patroons met bedienden komen tegenover de kleine winkeltjes in ongunstige conditie. Zij moeten öt dubbel personeel aanstellen of hun zaken eerder sluiten, dan de winkeliers zonder bedienden. Wordt vervolgd.) Ba lanceer-poh tiek De heer De Roode, verslaggever van 't Volk heeft niet vele weken geleden terecht gewezen op de balanceer-po- litiek van dit Ministerie. Maar het Paaschcongres heeft voor de toekomst den mond der Socialisten gesnoerd. Want als er ooit een vergadering van partijgenooten is geweest, waar knutselwerk is verricht in den slecht- sten zin van het woord, dan is dat daar gedaan. Het starre dogma heeft men niet weggestooten, 't is zoo; 't mag ook nog adem halen en Gorter, zoowel als mevrouw Roland en Pannekoek mogen hun stem verheffen voor de beginselen maar de vergadering luisterde met wellust naar de reden van Troelstra en Schaper, die niet anders bedoelden dan opportuniseniets anders dan den weg aanwijzen om zieltjes te winnen. De arbeiders, die in de laatste jaren eer waren teruggeweken dan genaderd tot de Socialistische partij, moesten door allerlei hervormende maatregelen gelokt worden. De propagandisten zouden in de toekomst uit visschen gaan met 't groote, niets socialistisch bezittend netHervorming. En ook in de Kamer zou men zien te halen, wat er te krijgen is. 't Zal dus in de toekomst worden Een balanceerende politiek, onder 't mottoHebben is hebben en krijgen is de kunst. En of de beginselen zullen toegepast worden, staat te bezien en is twijfelachtig. Als lokmiddel is zoo'n politiek wel voordeelig maar voor de partij is het de dood. Een zwakke Begeering. Frankrijk geeft weer een voorbeeld hoe een Regeering niet moet optreden in dagen van gisting Een groote, ja reusachtige staking is uitgebroken in 't Noorden van dat land, onder de mijnwerkers en aan verwante arbeiders, Nu is daar veel in te billijken we zouden het niet willen ontkennen. Maar een wijze regeering voorkomt bloedstnrti g. Gouverner, c' est prevoir heeft een staatsman gezegdd. w. z. Regeeren Is voorzorgsmaatregelen nemen. En het blijkt nu in Frankrijk, dat die Regeering dat woord niet verstaat. Er was onrust, hevige gisting maar Clemenceau bemoeide zich er weinig mee Als de stakers rustig bleven zou hij geen soldaten sturen, zei hij. Als ja, maar als de stakers on rustig worden, we zien het aan de laatste dagen, dan is het te laatdan is er geen houden en beteugelen aan. Neen, Clemenceau had dadelijk een groote macht moeten samenbrengen op 't terrein van de staking, met opdracht om lankmoedig en hoogst be dachtzaam op te treden maar toch een macht die ontzag inboezemde aan revolutionaire elementen. Nu is 't te laat. Er vloeit bloed en de troepen staan besluiteloos. Oud-Minister Kuijper zou zoo'n zaakje, adres aan 1903, wel anders aangepakt hebben. En opgeknapt. Er is een democratie, die de kanker is van een Volk en een Regeering. Kat en Kandeleer. De heer Roodhuyzen, het liberale en grappige Kamerlid voor Briefte, heeft dezer dagen een spreekbeurt vervuld voor de liberale propaganda-club in district II te Rotterdam. In het verslag, dat de N. R. Ct. van deze vergadering geeft, lezen we omtrent het debat, dat na de inleiding volgde »De heer Valk, redacteur van de Bode, kwam beweren, dat de Regeering lichamen zijn, we zullen onze tanden laten zien, de leeuw zal z'n klauwen uitslaan en daarom proclameer ikstaking. ^Staking Staking Wil je staking, Wil lemsen Kunnen wij geen anderen weg inslaan riepen enkele werklieden. Zekerschreeuwde Willemsen door de fabriek, terwijl zijn oogen woest van den eenen kant naar den anderen rolden. »Zeker, kan je nog een anderen weg inslaan. Je kunt straks naar den directeur gaan en hem ootmoedig danken, dat hij zoo goeder tieren, genadig en barmhartig is geweest.« »Zeker, kunt ge nog een anderen weg inslaan« ging de Grootmeester op harts tochtelijken toon voort. s>Je kunt straks op je knieën vallen en uitroepen Directeur, wat zijt ge toch onbaatzuchtig, dat gij ons zulk een regeling aanbiedt en dat aan ons, die dat alles toch niet verdiend hebben.. Heusch, directeur, wij kunnen u nooit ge noeg naar waarde danken. Ziet, zeide Willemsen »dat kunt ge ook doen, als je dat beter lijkt. »Neen, Willemsen, dat is de praat niet,« roepen eenige werklieden geraakt. Je weet even goed als wij, dat wij zoo poeslief niet zijn en het dus volstrekt niet in ons hoofd komt een voetval te doen. Dat is de zaak niet, maar wij bedoelen alleen, of wij den directeur niet met andere middelen dan staking kunnen noodzaken met zulk een loonstelsel te breken. Wij zoude}), staking voor het laatst willen houden.* 3>Wij kunnen eenigen uit ons midden afvaardigen om naar den directeur te gaan en hem onze belangen bloot te leggen, doch heil verwacht ik er niet van, antwoordde Willemsen op onverschilligen toon. Wij moeten het toch doen,« riep Herman Wouters, die tot nu toe gezwegen had; 2"wij moeten het toch doen. Er moet in onze wijze van handelen niets verkeerds zijn. Ik stel daarom vooi, dat twee of drie- uit ons midden van avond naar den directeur gaan, hem onze belangen bekend makenwie weet, of alles dan nog niet tot een goed einde loopt,riep Wouters op opgewekten toon. Ach, wat ben jij toch kinderlijk, Wou - ters,« riep de Grootmeester geërgerd uit ik kan wel zien, dat je moeder je een vrome opvoeding gegeven heeft, want de kinderachtigheid zit er nog in.« De andere werklieden, die in lachen wilden uitbarsten, kwamen tot een andere gedachte, toen zij de uitwerking dezer woorden op Hermans gelaat waarnamen. Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1906 | | pagina 1