voor de Kiiidliollandiclie en
J
TWEE BUOEM,
1
I
A
f
Antirevolutionair
Orgaan
m
IN HOC SIGN O VINCES
EEN DONKERE WEG.
'I
I
Zaterdag 3 31 a art'1000.
21fi!c Jaargang IS". 1116.
1
scfiie iüilnnden.
T. BOEKHOVEN.
Eerste Blad.
Vriendelijk varzoek
FEUILLETON.
il
v
i
uitgever
De Administratie.
6) Hoofdstuk II.
j> Zeker* antwoordde Wouters. »Ik ben
nu in mijn eer hersteld.
1
I
4$5*
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
WKttlMili
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en V3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Diasdag- ea Vrijdagmorgen 10 uur.
%ISe stukken voor «Ie Utedaette bestemd, Advertentiën en verdere kalsninistratie trswae» toe te «etuless aan den 8JUg*-.
e
Dit nummer bestaat uit
aan hen, wier adres door verandering
van woonplaats moet veranderd voor
den. ons niet alleen het nieuwe, maar
ook het oude adres daarbij te
vermelden.
't Gaat raar.
We denken om het Kamerdebat,
om de interpellatie van den heer
Kolkman. Niet zoozeer om zijn motie,
maar om die van den heer Lieftink
Vertrouwen in 'tKabinet, dat eischte,
dat vroeg ze.
Maar wat was nu het antwoord.
De heeren Lohman en Heemskerk
verklaarden geen vertrouwen te be
zitten, het nooit gehad te hebben,
De heer Tak sprÉk. dit evenzoo uit
namens zijn socialisnsche vrienden.
Zoodat daar voor Land en Volk
werd .verklaard, dat er een kabinet
is, hetwelk gewantrouwd word door
48 anti-liberalen en 7 Socialisten,
zegge55 van de 100 Kamerleden.
En toch bij zoo'n fatale uitspraak
van de meerderheid der Kamer en
de meerderheid des Volks blijft dit
Kabinet zitten.
In gevallen als deze zou een con
sciëntieus man in 't burgerlijk leven
voor zijn »betrekking« bedanken, Als
de meerderheid zijner patroons over
hem het wantrouwen uitsprak, zou
hij onmiddelijk zeggenmijne heeren!
gij wantrouwt mij zoodra ik een ge
schikte gelegenheid heb, vertrek ik,
en de kans schoon ziende, zal hij weg
gaan.
Maar dit Kabinet denkt er anders
over.
Het blijft zitten, hoewel met luider
stem is verklaard: we vertrouwen U
niet; Uw ministerschap is ons tegen
gevallen en we wachten van U voor
de wetgeving en de ontwikkeling van
de Staats- en Maatschappelijke instel
lingen niet veel.
Het blijft zitten.
De vloek der stembuslezuen der Li
beralen en Socialisten.
Kuyperhaat bracht een zoogenaam
de meerderheid sameneen meer
derheid, die schijnbaar 52, maar in
werkelijkheid slechts 34 is.
En op die 34 moet 't Kabinet nu
steunendaadwerkelijk.
En door zoo'n samenstelling moet
het Kabinet zich alles laten welge
vallen. Zelfs een motie van wantrou
wen.
Het vaart op hoop van zegen.
Het tuurt om behouden te kunnen
blijven en niet te stranden naar alle
kanten en laveert op allerlei manier.
Maar een vaste koers heeft het niet.
Durf het niet uit. Kan het niet uit,
omdat bij eiken positieven stap, dien
het zet een deel der zoogenaamde
meerderheid kan afvallen.
En valt dat deel af, dan blijft het
onder wantrouwen zitten.
Hopende op beterschap in de ver
houdingen.
Totdat de kruik, die al lang te wa
ter ging, breekt.
En dan staat het kiezersvolk na
een tijdperk van wetgevend verval,
van verbeuzelden nationalen tijd van
schikken, plooien en nietsdoen voor
een nieuwen strijd.
Als zoodanig heeft deze huidige
toestand ook zoo'n goede zijde.
't Volk ziet het moeras
En ellende zien is een eerste voor
waarde om nieuwe ellende te voor
komen.
Maar dat neemt niet weg, dat de
toestand van 't Kabinet treurig is; en
dit gewantrouwd, maar toch blijvend
Ministerie in zich draagt den vloek
der valsche stembusleuzen, door de
zoogenaamde meerderheid in Juli aan
geheven.
Erkenning der vakvereeniging oj
staking.
In Amsterdam staken de dokwer
kers. Er waren allerlei grieven, waar
van genoemd werden het verdringen
der vaste door losse werkliedende
jongensexploitatie; en hun werken
beneden den loonstanda-ard.
Hoofdinhoud der grieven isde
boterham wordt weggekaapt.
Nu heeft de vakvereeniging daar
al herhaalde malen over geklaagd,
maar de patroons zeggenIeder ar
beider widen we persoonlijk aanhoo-
ren, doch met de Organisatie over
leggen we niet.
Doch in 't Volk wordt beweerd,
dat, al klaagt elk arbeider één voor
één, de patroons toch met hun zaken
doorgaan en geen verandering bren
gen
Daarom nu de staking.
Er blijkt ook, dat de Vereeniging
reeds 31 Januari aan de patroonsor
ganisatie schriftelijk heeft gevraagd
om bespreking der grieven.
Maar 't gaf nul op het rekest.
Wat bleef er dan de Vakvereeni
ging anders over dan de Staking.
En zoo staan we hier gesteld voor de
oude economische vraag: Mag men sta
ken als een patroon met de organisatie
niet als zoodanig onderhandelen wil.
We antwoorden: Neen, staken is
onzinnig, mits de patroon maar luis
tert naar de rechtmatige grieven, die
ieder arbeider afzonderlijk hem mede
deelt. Hoofdzaak isniet w\e de grie
ven opnoemt, maar of ze weggenomen
worden.
We antwoorden: Een patroon kan
nooit verplicht worden om de orga
nisatie te ontvangen maar verstan
dig is het zeer zeker haar te erken
nen.
Doch de zaak principieel bekeken,
moet de Patroon vrij blijven te onder
handelen met wien hij dat wil, even
wel dan rust steeds onmiddellijk de
plicht op hem, zoo zijn bedrijf dat
maar toelaat, de verbeteringen aan
te brengen.
Maar een patroon te dwingen door
staking, om de organisatie te erken
nen, dat gaat te ver.
Wel staken, als alle eerbare mid
delen door de personen en de orga
nisatie zijn gebezigd om verbetering
te krijgen.
Want ook de werkman heeft zijn
rechten zijn gezin zijn eischen.
En wil de patroon niet toegeven,
waarbij hem de middelen tot verbe
tering in ruime mate aanwezig zijn,
daar is Staken plicht.
Iu Amsterdam schijnt de Staking
rechtvaardig te zijn. Dat ze dan ook
maar gewonnen worde
i
Ook al zijn we terneer geslagen
Tak klaagt in »Het Volk« over de
desorganisatie, over de inzinking, de
moedeloosheid, over innerlijk verval,
over slapte in de Socialistische partij
Natuurlijk tracht hij de mannetjes
nog door allerlei toekomstarbeid een
hart onder den riem te stekenze
moeten den »kop« er voor zettenniet
despereeren of wanhopen het Minis
terie zal wel spoedig stof tot agitatie
en actie geven, en dan komt de partij
er weer boven op. Dan zullen allerlei
persoonlijke twisten als van Troelstra
en Van der Goes, Van Wijnkoop en
Hugenholtz, weer van de baan zijn.
Maar toch, het blijkt uit 't heele
artikelTak zelf, de hoofdredacteur,
is moedeloos over de inzinking in 't
partij leven.
't Is dan ook allertreurigst, wat de
Socialistische partij in het laatste jaa.'
heeft doen aanschouwen.
Haat, wantrouwen, verguizing, sp
verdachtmakingde een de am...
dat is het leven der partij geweest.
Oorzaak de wapenen der Socialis
ten tegen ons, keeren zich nu tegen
de partijgenooten zelf.
De Socialisten zijn opgegroeid in 't
zaaien van haat en laster over de
bourgeoisie door de Voormannen.
Nu krijgen deze hetzelfde te slikken
van de door hen opgevoede »bewust«
geworden proletariërs.
De socialistische moraal (leer der
Soc.) om tegenstanders met opzet
kwade bedoelingen toe te schrijven
wreekt zich. Want nu worden de
door
L VAN BERKEL.
»Ja, maar, directeur, de opzichter bul
derde zoo hevig en ging zoo te keer, dat
ik mij met den besten wil van de wereld
niet inhouden kon.«
»Oat moet je toch leeren, Wouters,
Als ge meent, dat ge door den opzichter
onrechtvaardig behandelt of kwalijk beje
gend wordt, dan weet ge mijn kantoor te
vinden en kunt ge na werktijd uw beklach
indienen. Dat is de weg, maar niet met
gelijke munt betalen en elkaar allerlei grof
heden naar het hoofd slingeren. Ik zal
dit ook den opzichter zeggen en hem
eveneens op zijn plichten wijzen en dan hoop
ik, dat zoo iets niet meer gebeurd. Je
kunt nu gaan.*
»Dag, directeur.*
»Dag, Wouters.*
Toen Herman door den portier was ge
visiteerd en buiten het hek gekomen, stonden
Willemsen en een paar andere werklieden
hem op te wachten.
»Wel,« vroeg, Willemsen »hoe is het
atgeloopen
Herman deelde het voorgevallene mede.
»Ben je nu voldaan vroeg Willemsen
op sarcastischen toon, terwijl hij Herman
flink in de oogen zag.
»Dat ben je niet,* beweerde Willemsen
gewichtig
»Niet vroeg Herman ongeloovig.
»Neen volstrekt niet,* was het antwoord
van den socialist, »zulk een manier van
afdoen keur ik sterk af. De handelwijze
van den directeur is ook al de echte niet
Waarom niet
Wel, omdat die opzichter er niet bij
was. Hij heeft jou alleen gehoord, en hij
had'jou en dien opzichter tegelijk moeten
hooren Dat is recht. Zoo hoort het.
Beide partijen moeten gehoord worden.*
»Ja, maar,* begon Herman weer, >hij
heeit mij toch gelijk gegeven en gezegd,
dat hij den opzichter op zijn plichten zou
wijzen.*
Gelooft ge die smoesjes nog Denkt
ge nu toch waarlijk, dat hij er met den
opzichter over spreekt P Kan je begrijpen.
Hij denkt, als je weg bent, laat draaien,
al weer een werkman zoet gehouden. Zoo
hoort het.*
»Nu,« zei Herman, die nog te veel goed
vertrouwen in de menschen had, dat geloof
ik toch niet Willemsen, nu maakt ge den
boel wel wat te zwart.*
»Te zwart, zeg je p«
»Man, ik kan wel zien dat ge nog jong
zijt en niet veel ervaring bezit, anders zou
je zoo niet spreken. Ik zeg, dat de directeur
alles blauw blauw laat. Hij spreekt er met
den opzichter niet over.*
»Dan is hij een bedrieger*, viel Herman
uitseen gemeene bedrieger en dat kan
ik toch niet gelooven
sDat komt«, begon Willemsen weer,
sdat je de menschen nog niet genoeg kent.
Heel de bezittende klasse hangt van liegen
en bedriegen aan elkaar. Die groote heeren
hebben altijd een eeuwig gelijk en wat het
ergste is, ze bijten elkaar niet. Zoo han
delt de kapitalistische maatschappij altoos.
Een werkmau heeft niets te vertellen, letter
lijk niets. Een recht der arbeiders bestaat
niet. Dat moet nog gemaakt worden. Je
mond houden en anderssdaar is het
vierkante gat. Je kunt er uit, als het je
niet aanstaat. Die heeren weten wel, dat
je ter wille van je boterham je mond moet
houden, doch wacht maar, de tijden zullen
wel veranderen en dan zullen wij,* ging
de optimist-socialist voort, »dan zullen wij
de lakens uitdeelen. Daarom Wouters,
doe je verstandig, wanneer ge u bij ons
aansluit, alleen eendracht maakt macht en
wanneer alle werklieden zich met ons ver-
eenigden en wij in gesloten gelederen optrok
ken, ik beloof je, dat van avond nog de
kapitalistische maatschappij verdwenen was
en de toekomst staat, de heilstaat gesticht.
Dat we nog niet hebben, wat we hebben
moeten, is de schuld van de arbeiders, die
aeh um'-Uj -Uns aansluiten.*
»Dat kunnen alle arbeiders niet doen,*
bracht Herman in 't midden.
Waarom niet?*
»Wel, omdat niet alle arbeiders op
denzelfden bodem staande een gelooft
aan God, terwijl de ander zich om God
noch Zijn gebod bekommert.*
»0, man,* haastte Willemsen zich te
zeggen, Haat je godsdienst je niet beletten
om je bij ons te scharen. Wij zijn vol
strekt niet tegen den godsdienst gekant
ieder kan God dienen op een wijze, die
hij verkiest. Je kunt gerust met ons optrek
ken, al ben je godsdienstig
»Ja, maar.* merkte Herman op, »jullie
willen met geweld de bestaande orde van
zaken oinkeeren en dat is niet bijbelsch
»Neen,« merkte de socialist-werkman op,
»dat willen we niet. Wij willen alles langs
vredelievenden weg regelen en alleèn in
het uiterste geval, als men ons niet hooren
wil, geweld gebruiken. Wij streven naar
een betere rechtspositie, naar hooger loon,
naar korteren arbeidsdag, naar ziekte- en
ouderdomsverzekering, in één woord, naar
alles, waar de werkman recht op heelt
'Zou jij al die dingen, die ik daar opnoem,
ook niet tot stand gebracht willen zien
Zeker, beaamde Wouters,
»En vindt jij het goed, dat zoo'n opzich
ter, die nog niet eens een goede teekening
kan maken, twee, driemaal zooveel verdient
als jij Vindt jij het goed,* ging Willem
sen opgewonden voort, »dat zoo'n kerel
opstootjes kan schoppen, zo.oals hij van
midda'' te&en Je Heedt, en je er uit kan
gooien, als hij het verkiest Vindt jij
dat goed
»Zeker niet,* antwoordde Herman, ter
wijl zijn bloed begon te koken bij het
hooren van den naam ^opzichter.® j>Dat
vindt ik laag en ik geloof, dat ik hem
mijn vuisten laat voelen, als hij mij weer
als een hond behandelt.<(
)>0, dat meende ik ook,CC lachte Wil
lemsen, 2>je hebt je kranig gehouden en
eens goed je tanden laten zien.
Je bent een veel te knap werkman om
je door zoo'n bullebak te laten uitschelden.
Daarom Wouters, kom bij ons, word lid
S. D. A. P. en je zult een goede daad
doen en meewerken aan het heil, den groei
en den bloei van den werkmansstand.
j-Ik zal weieens zien,* merkte Herman
op, die den moed en den lust miste flink
voor zijn beginsel uit te komen»ik zal
nog weieens zien.«
»Wel ja,« lachtte de propagandistadenk
er nog maar eens over na. Je hebt te
veel gezond verstand om ^neen* te zeggen.
Genavond hoor, tot ziens.*
Wouters haastte zich naar huis. Onder
het loopen dacht hij»Er is veel waars
in hetgeen hij zegt en die opzichter is een
hondsvot.
Had-Herman Wouters den eersten stap
op den weg des verderfs reeds gezet
Wordt vervolgd.)
-v '4T—