TWEE BLMEH.
1
antie.
Zaterdag 11 November 1005.
20s,e Jaargang N°. 1084
An tirem I u air
Orgaan
voor de SBoidlrollandselie en 5Beenw«che ËllMden,
1
DECEMBER
h
9
a
IN HOC SIGN O VINCES
w
Eerste Blad.
FEUILLETON.
reur.
si Premie,
Alle Btiifeken voor «Ie Mtedactie fresieind, AdverftenéiéM en verdere Administratie franc® te «enden aan der» BJitgever.
8de Russische Kevoïiatle
EËÜi $CS§8!*iIitËfJI4
v
ech lijster. Aan
nep, Kosmolens,
mei kontroomers
125 liter, prija
tmldorp.
ÏTTTÏ
N KLAAG.
cht verder alle
1,351,65
,662,41
i,024,17
Directeur,
mrg
uthoriseerd
daarvoor
ogen. Deze
waarvan
getrokken,
te extra-
oteiij uifcge-
N®.
zoo gunstig
premien
er volgende
edragen in
2e kl. Mk.
li de 4e kl.
00, en in de
oornaamste
tigste geval
m
tfk. 300,000,
:en.
emt de vrij
uit tenoodi-
ery deel te
iet bedrag te
jt het gemak-
li postwis-
ng aangeno-
3,50 cis.
1.75
0.90
klassen, als-
lerheden zijti
n het Staats-
en, alsmede
in, dat alle
wordt aan
it wapen van
^st der uitge-
lens toegezon-
prijzen ge-
prompt onder
te behouden,
lling van het
deze vóór de
Ie bestellingen
tomenin elk
S>®3.
urg
onden.
[PELLER
UMATIEK A
Jdheden
lesschen a 50 ets,
HH. Apothekers en
merk „Ank.©!*
e Rotterdam.
ker-S*aï ie-iEx-
aaar bij DIJKEMA
Sommeisdijkbij A.
irnisbij A. G. P*
island en bij A. L.
isplaat.
inboedel enz. wil
tagt dan eerst
e 's Hertogenbossche
SOMMELSDIJK.
m?
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post öO Cent,
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UJTGEYHB
T. BOEKHOVEN.
Mpmm S3SjGH9M*MH..
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en V3 maah
©ienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewaont tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Dit. nummer bestaat uit
a.s. begint liet nieuwe kwartaal.
Zij, die zich nu abonneereu, ont
vangen de nog in deze maand
verschijnende nummers, g rati s.
De Administratie.
lil.
Polen was na zijn verdeeling in
drie deelen voor een deel aan Rus-
lands oppermacht onderworpen maar
de roode partij rustte nietze wilde
herstel van de oude grenzen het ini
tiatiefrecht van den Landdag, d. i. het
recht om zelf voorstellen van wet te
maken, en geheele onafhankelijkheid.
In geheime bonden sloten ze zich aan
tot Koningsmoord en uitroeiing van
de geheele Keizerlijke familietot
volkswapening om het Russische juk
at te schuddenja het plan werd ge
smeed om de kazerne te Warschau
aan te vallen en het paleis van den
Grootvorst te verbranden. Men plakte
op de murentegen Nieuwjaar te
huur.
Maar zeer zeker zouden de Rooden
op 29 Nov. 1830 den d3g der ge-
wenschte losmaking, het toch gansch
en al verloren hadden, als de Groot
vorst zich niet zoo laf en besluiteloos
gedragen had. Half gekleed vluchtte
hij en stelde hij hierin een goed voor
beeld aan den huidigen Czaar, ;die
dezen zomer bij de straatrevolutie voor
zijn paleis ook aan wegloopen dacht
als de ure des gevaars tot standhou
den noopt. Al de Russische troepen
liet hij uit Warschau roepen en kam
peerde met hen op 't open veld, wei
gerend om terug te keeren, toen zelfs
de Witte Polen, de Keizergezinden er
bij hem op aan drongen. Gevolgde
opstandelingen overwonnen, Polen
werd onafhankelijk verklaard, de Ko
ning vervallen verklaard van den
Poolschen troon met zijn geheele fa
milie en een nationaal Poolsch leger
uitgerust. Wat nu gebeurd in Finland,
de onbinding uit Ruslands macht,
geschiedde toen in Polen.
En- Polen hoopte op Europa om
vastheid te geven aan het nieuwe be
stuur en de nieuw geboren macht
doch 't mislukte; niemand hielp het
woelige land en keizer Nicolaas had
vrijspel om zijn legerbenden heen te
jagen naar de zich zelf vrij verklaarde
provincie. En in 1831 vermeesterde
Paskiewitsch de stad Warschau, waar
mede aan de revolutie een einde
kwam en de val van het pas gebouwde
Koninkrijk Polen zeker was. Het
werd een provincie van het Russische
rijk met een Russisch gouverneur en
geen schaduw van zelfstandigheid
bleef er over verbannen werden dui
zenden naar Siberieter dood gebracht
ontelbare Rooden verbeurd verklaard
allerlei bezittingen de taal werd Rus
sisch de munt werd Russisch; de
pers werd Russisch en er kwam een
strenge, Napoleontische censuur op
kranten, boeken en brochuresop
vereenigingen en vergaderingen werd
met Argusoog gekeken en Polen was
dood, politiek dood verklaard; de na
tionaliteit ging verlorende ergste
slag, dien een volk treffen ken.
Zeker er stonden aan die annexatie,
aan die inlijving groote voor deelen
tegenover, want den Poolschen adel,
hongerig naar der boeren eigendom
en arbeidsvermogen, werden de teu
gels aangelegd, zoodat het grondbezit
van de boeren toenam ten koste van
den adelmaar tochPolen was
Russisch en alle zelfstandigheid van
Landdag en dorpsautoriteiten was tot
slaafsche afhankelijkheid terugge
bracht. We herhalen Polen was staat
kundig dood.
En nu, nu zal het weer pogen zich
zelf te worden.
Door deze revolutie zal Polen zijn
taal weer terug eischenwant zóó
luiden de berichten »de onderwijzers
op de Poolsche scholen geven onder
wijs in de oude Landstaal.
Door deze revolutie zal het als
Poolsche natie weer opwaken, en de
Poolsche vlag zal weer gaan wapperen
op de openbare gebouwenwant zoo
luiden de berichteneen nationale
betooging van honderdduizenden trekt
door de straten-
Polen was in 1833 gekluisterd, maar
de bannelingen en gevluchten onder
hielden de gemeenschap met hun
volk in hope op verlossing.
Toen stierf in 1855 Nicolaas I, die
hen in '33 de boeien had aangelegd
en werd opgevolgd door Alexander II
en het scheen ol een nieuw tijdperk
voor de provincie zou aanbreken;
want Alexander was Nicolaas niet.
Aan de pers gaf hij vrijheid; de
ballingen riep hij terughet reizen
naar en buiten zijn lan 1 stond hij
toe; de rechterlijke macht werd ge
organiseerd de slavendienst of lijf
eigenschap afgeschaft; voor plaatse
lijke belangen, onderwijs, kerk en
openbare werken vergaderingen ge
houden in één woord als een Wes-
tersch monarch voerde hij verbete
ringen in, tot de Poolsche opstand
kwam in 1863, die hem zijn vrijzinnige
denkbeelden deed wijzigen.
Ze wenschten als van ouds hun
nationaliteit terugeen nationaal be
stuur met eigen nationale wetgeving,
maar Alexander weigerde.
Hij lijfde de jonge Polen, de Rooden
als verjongd na 1833, in het leger
in en de opstand brak in laaien gloed
door
L. VAX BERKEL.
7 Hoofdstuk I.
De Bom van schipper Toet wordt daarna
bedolven onder het kokende water. De
golf rolt voort en de schipper ligt
overboord.
Ongewapend tegen de watermassa is hij
onder het uiten van een rauwen, wilden
kreet over boord geslingerd. Men ziet hem
de handen nog uitsteken boven het water,
doch na een korte maar heftige worsteling,
terwijl hij zich in doodsangst nog omdraait,
zinkt hij weg in de diepte. Wel werpt men
hem nog een reddingsboei toe, doch ver
geefs, slechts op éen meter afstand drijft
deze hem voorbij doch onbereikbaar,
als ware de boei uren van hem verwijderd.
De bom kan onmogelijk meer vlot komen,
daar de vloed reeds afgeloopen is.
Het schip zit onwrikbaar en de golven
beuken het onophoudelijk.
De visschers, die dezen middag de wacht
hadden, gevoelden als het ware, dat deze
storm menschenlevens zou opeischen. Met
dubbele waakzaamheid vervullen zij hun
moeielijken pest.
Het drama, zoo even afgespeeld, is hun
slechts ten deele ontsluierd. De jammerkre
ten hebben dra hun oor getroffen en in
koortsachtige spanning wachten zij het 00-
genblik af, waarop de sneeuw wat minder
dicht zal vallen. Eerst dan zal het mogelijk
zijn een blik te slaan op het vaartuig, dat
straks een prooi der golven is geworden.
Intusschen maakt de strandwacht alarm
en in breede rijen spoedt zich kort daarna
het visschersvolk naar het strand het dorp
loopt letterlijk uit. Kinderen, vrouwen en
mannen, ze kunnen het in huis niet meer
uithouden, maar loopen naar het strand.
2>Zou het een der onzen wezen dit is
de vraag, die op ieders lippen ligt.
't Is ot de storm nu nog heviger wordt.
Windvlagen, die den adem afsnijden, jagen
langs de kust, maar tegelijkertijd bereiken
de sneeuwvlokken minder de aarde. Hier
door ontdekt men voor het eerst den aan
allen zoo welbekenden romp van de bom van
schipper Toet die veel dichter bij de kust
zit dan vermoed wordt.
In de luwte van de duinen, ongeveer
drie minuten gaans van het strand, staat
een van hout opgetrokken schuur met pan
nen gedekt, waar tusschen het mos welig
tiert en met zijn dof-groene tinten de oor
spronkelijke kleur der pannen heeft doen
verloren gaan.
Een eigenlijk pad van de Kust naar die
schuur bestaat nietalleen glooit het duin
wat minder op die plaats.
Tal van mannen spoeden zich met groote
haast in de richting san de lagere duinen.
Te midden van het gevaarvolle weer, dat
elk zandpad onzichtbaar maakt, begeven
zij zich recht op hun doel naar de duinen.
Na verloop van slechts enkele minuten
bereikten zij het schuurtje, waarvan zij met
ruw geweld en zenuwachtigheid de deuren
openen.
In de schuur bevindt zich de reddingsboot,
het plechtanker der hoop van den tot wan
hoop gebrachten zeeman.
Aan een wagen, tusschen de meer dan
twee meters hooge wielen, die van buiten
gewone breedte en stevigheid zijn, hangt"
de reddingsboot, tamelijk klein, en wier
afmetingen in geen enkel opzicht beantwoor
den aan de gedachten van hen, die nog
nooit zulk een vaartuig hebben gezien.
uit. Ze vluchtten of gingen als 19-
eeuwsche Boschgeuzen de wouden in
om de Russische conscriptie te ont
gaan.
Niets baatte. De opstandelingen
werden andermaal als in '33 gedwon
gen tot neerlegging der wapens en
Polen moest zich ten tweeden male
onderwerpen-
L' Histoiré se répèfede geschie
denis herhaalt zichwat Nicolaas
gedaan had, deed Alexandereen
militair bestuur werd ingevoerd met
bijna onbepaalde machtgrondeigen
dommen werden ontnomenofverbeurd
verklaard de pers aan banden gelegd:
de landtaal Russisch ae kerk geknot
in haar rechten; Siberië zag zijn
mijnen gevuld met bannelingen en
het absolute gezag keerde weer.
En nu, nu zal het weer pogen zich
zelf te worden.
Wellicht zal het gelukken.
Wordt vervolgd.)
orde zich plaatst, niet tegenover den
nieuwen bedrijfs| en winst vorm, maar
er naast, om met geweer op schouder
en ransel gepakt toe te zien, dat ook
aan haar toekomt een evenredig deel
der winst, der nieuwgevormde winst.
Zóó voorkomt men staking en strijd
zoo blijft er elkanders vrijheid- en
bestaanzoekende eenheid en lijdt noch
nijverheid, noch handel, hoe ze zic'a
ook ontwikkelen ook maar eenige
schade.
Zoo is er geen klassenstrijd, die
scheurt; maar wel samenwerking^;
verlangen naar vredehoezeer t,
oorlog gereedongezindheid to.
onrust, *maar tot rust en uitbouw en
uitgroei geneigd te helpen. Doch
eerlijk deelen is een voorwaarde.
Bij een werklooze in den kost.
ROES-GnVLEKK!
Staking in Rotterdam.
Eenige
maanden geleden hebben
we m onze hoofdartikelen De Eleva
tors er reeds op gewezen, dat de sta
king zou uitbreken, die nu -er is.
We hebben den onzinnigen strijd
tegen de nieuwe machines in een
driester geteekend en we herhalen
hetzoomin eb en vloed in de Maas
zijn tegen te houden, zoomin kan de
nieuwe productiewijze getemperd
worden.
Laten de meters en wegers staken
al de bootwerkers zich solidair ver
klaren, men zal zijn doel niet bereiken.
De handel en nijverheid zoeken steeds
naar nieuwe bronnen van winst en
de Arbeid is nog onmachtig om zich
tegen dat kapitalistisch streven te
verzetten. Alleen een machtige, krach
tige vakorganisatie, die als in slag-
In Engeland, het vrijhandelsland,
waarnaar we door de liberalen steeds
verwezen worden als ze op de gunstige
gevolgen van hun staathuishoudkunde
ons wijzen willen, heerscht groote
werkeloosheid.
Vier duizend vrouwen togen in
optocht naar Balfour, den minister,
die verklaarde niet in te zien, hoe de-
Staat de werkeloosheid zou kunnen
opheffen, waarna een vrouwelijke
afgevaardigde zeidewij zullen niet
langer zwijgend honger lijden.
Een ander verklaardezoo hoog
is onze nood, dat wij spoedig elkander
zullen verslinden.
Maar een derde spande in pittige
uitdrukking de kroon en voegde Balfour
toe Kom drie maanden bij me in de
kost en ziet dan wat werkeloosheid
beteekent.
Of Balfour de wensch van de vrouw
zal opvolgen
Zeer zeker, zou een driemaands
verblijf daar, waar honger keuken
meester is, aan vele grooten der aarde
een droevig licht doen opgaan over
wat er in de huizen der werkeloozen
in groote steden vooral, geleden wordt,
zelfs bij eerlijke en nette liedenja
bij die stille armen vaak nog het
het meest.
Zeer zeker, zou de sociale voor
uitgang ook in Nedeiland reuzen
schreden maken, indien onze Ministers
en Kamerleden, eens drie maanden,
in 't hartje van den winter, logies
Alleen door ontwikkeling en groote
krachtsinspanning is het mogelijk de boot
in korten tijd te brengen op de plaats,
vanwaar men haar in zee zal laten gaan.
Voerlui, die het een socialist in onver
schilligheid afwinnen, komen hard van het
dorp aanrennen met vermagerde en de
ribben-zien-latende knollen, die in der haast
getuigd, met doffe plompen door de sneeuw
draven. Lange touwen worden nu aan
een zwing van het paardentuig en aan
den wagen, die de boot voert, beves
tigd, en even daarna klinken luide kreten
van de voerlui om de knollen aan te sporen
tot spoed en krachtsinspanning Met felle
zweepslagen en onder het uiten van ont
zettende verwenschingen worden zij nogmaals
aangemaand, die arme slecht gevoederde
paarden, en een daverende juichkreet wordt
aller keelen ontlokt als de logge wagen
in beweging komt. De breede wielen zakken
in de sneeuw, de geheele wagen kraakt,
de paarden dampen van inspanning, de
voerlui krijschen als een zwerm vogels.
De lange touwen van hun zweepen waaien
terug, als zij naar hun paarden slaan, de
bemanning der boot tracht erin te klimmen,
doch wordt belemmerd door oliepakken
en hooge zeelaarzen, zwaar van het water.
Bij dit alles heerscht de vliegende storm
met volle kracht, de sneeuwvlokken ijlen
als bezetenen door de lucht, en de zee
buldert en raast met haar ontzettende stem.
Wilskracht moet men bezitten om in zulke
tijden vol plichtsbesef te blijven.
Aan het strand heeft zich in weinige
oogenblikken een bonte menigte verzameld,
in uiterlijk zoo geheel en al verschillend.
Als een vliegend vuurtje heeft zich het
stranden van schipper Toet door het dorp
verspreid. In het oog loopend zijn de
toere, breed lompe figuren, slecht gekleed,
och daarom niet minder bestand tegen
ile felle koude, de vrouwen meer gewoon
in de warmte barer nederige woninkjes
verschuilen zich achter die breed geschou
derde mannen. Deze troepjes, die van
spanning en koude niet weten, waar zij
rust zullen vinden en dus dooreen loopen
als lieden zonder bepaald doel, kakelen
luide, totdat zij op eenmaal in de verte
de reddingboot ontdekken, die thans in
groote vaart langs het strand komt aan
rollen. Alles moet voor haar wijken.
(Wordt vervolgd.)
1
1
'Q
