voor de Koidhollandscbe en n
Eilanden,
4
n.
Woensdag 8 November 1905.
'2ÖS" Jaargang N°. 1083
JN HOC SIGN O VINCES
IEUILLET01T.
KKS SCIIIPHHEIJK
s
i
f
4
1
f
A ntirevo lu tiona ir
Orgaan
Alle sgBigilieir§ voor de
20«le 1LIJST
Hedactie &e§ïeiiitl, Adverieniiëia era verdere Adisainislratle franco loe te geilden aa-a den Uitgever.
VI.
[aasnymph."
i met dl Maart 1906
WZ.
dagelijks, behalve
i., Vlaardingen 35
m.
iamMaandag on
Schiedam 2,30 uur
ea 2e Kerstdag en
ER
roedereede en
October 1905.
lis en Hellevoetsluis.
1,uur.
m. 2,uur.
'lid delhar nis,
3,uur.
Stellendam.
Stellendam.
rdamschen tijd op
?ernis".
41.
W.Z.
am: Zondag 9 en 4
Dinsdag 9, 12.15,
9,12.15 en 4.30 uur.
ruten, Schiedam 20
sZondag 8 en 3
Dinsdag 7,30, 10, 1
en 3 uur.
en Dinsdag vertrok
AN1).
Oude Maas."
b W.Z.
am naar Oud-Reier-
ainuten, Ylaardingen
minuten. Oud-Beier-
ïeieriand alle werk-
0 uur.
BRI ËLLll.
ostboot.
Aankomst.
10.20
3.15
5,10
8,15
TTJERDAM D.P.
ostboot.
Aankomst.
8,6
1,31
5.—
8.45
llevoet- ïlotterd.
luis. D.P.
Vluard. Postbo.
rtrek. Aankomst.
.10 8.6
7.35 9,39
2.35 2.34
3.— 5,—
>,40 8.45
11,55
Numansdorp
6.23 8.37 je-
6.45 9.—
7.6 9.19
7.10
7.43
83
..25
7.52
>.45
8.8
>.59
8.16 9.44
5.38
8.44 10.21
5.55
9.— 10.38
1.20
9.22 11.—
sgen
halten.
t.5
6.7 e, |j-
23
6.26 5'
44
6.48 |g.
14
7.20
20
6.25 p-
47
6.51 fg
7.13 g
27
7.34 1
Rotterdam
3.45
5.54
4.1
6.10 P-
4.11
6 20 g®
4.25
6.31 IjL
5.14
7.20
4.10
6 25 (p.
5.3
7.6 -s
5.15
7.19 g o
5.25
7.32 8.®
5.40
7.50 f
jelegen halten,
4.10
6.25 f
6.10
8.13 B
6.23
8.25 g.
4.40
7.30 a ü-
4.52
7.42
7.20
9.22
ijpe.
ellevoetaluia
4.—
4.40
5.10
5.28
5.43
6.—
6.30
7.—
7.25
7.44
7.59
8.15
4.20
4.35
4.49
5.13
5.31
6.5
6.25
6.41
6.57
7.22
7.43
8.20
Philipsland,
7.55
8.40
9.27
10.2
10.22
11.2
10.10 jr
11.20 g
12.7
5
10.5
10.55
11.30
11.15
11.53
12.10
12.30
1.21
2.—
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER
t BOEKHOVEN.
SOMMEALSSHJH
Advertentiën 10 eent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal.
öienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Gent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uar.
van de 27e Jaar-Collecte voor de
Scholen met den Bijbel.
Transport 1 68,376,76^
AD aard met Dorkwerf, Oostum,
Fransum en den Hum 149.00-
Lutjegast, Weslerborn, Eibers-
buren Wierden Meeden,
Beukstede en 't Zand n 116.00
Ulrum, Vierhuizen en Kloos
terburen W. ged. (h en
G. K.)a 250.00-
Augustmusga met Roliel u 27.55
Appelscha met Fechtelo (G. K.) 33.23
HarkemaOpeinde (G. K.) n 13.01
Harlingen met Medium, Alme-
num en Wijnaldum u 215.00
Hemelum met Bakhuizen en
Mirnsn 23.28
Hijlaard met Beers, Mantgum,
Schillaard Weidum, Jor-
werd en Huins n 87.55
Patssens met Moddergat 1/ 65.59 -j
Wolvega met Oudelemmer
Nijelemmer, Sonnega, de
Blesse, Oldeholtwoude, Njje-
holtwoude en Ter Idzerd 73.62^
Hengelo (0) met Woolda en
Oelan 103.07-
Apeldoorn met 't Loo, Hoog
Soeren WieselWenum,
Broekland, Beemte, Enklaar
en Orden376.47
Beekbergen74.00
HaarloII 118.70—
Hcerde met Wapenvelde en
Vecssenu 74.00
Hengelo (G)u 146.30
Voorthuizen met Zwartebroek 167.62
De Meern met Oudenrijn
Vleuten en Veldhuizen n 198.5Ö|
Andijk (G. K.) n 62.89—
Edam met Volendam 92 21»
Gorinchem met Arkel, Ark d-
sche Dam en Spijk li 172.26^
Meerkerk n 131.93
Middelburg (G. Kerken) n 56 20
Spui 'bij Terneuzen ii 78.09
N A G IF T E N.
Broek op Langendijk u 4.50
Hattem i, 25 00—
Hazerswoude (dorp) 6.50
Groole IJpolder 2.BU
Nijkerk op de Veluwe 5.50
Pingjumu 1.00—
Zaandamn 1.00-
Grambergenn 2.35-
Meppel27.50—
Steenwijk3.311
Totaal van 500 Locale
Comité's f 71,350.931
DOOR
L. VAM BERKEL.
Waar niets staat aangegeven is de collecte
can de huizen gehouden.
Tc Harlineen wordt behalve de Unie-eol-
lecte ook gecollecteerd voor de Suppletiefonds,
dat in het afgeloopen jaar ongeveer f 758,
heeft kunnen suppleeren.
De Unie-collecte bedroeg te Hijlaard f 49 70,
te Jorwerd f26.15 en bij de overige plaatsen
f 11.70-
De laatste 3 lijsten vervullen ons met
droefheid. Tot onze groole teleurstelling
was de Unie-collecte op enkele plaatsen aan
zienlijk lager dan in het vorige jaar. Vandaar
dat de Unie-collecte van de 500 gepubliceerde
Locale Comité's niet meer dan f 200 hooger
is, dan de vorige Unie-collecte bij diezelfde
Locale Comité's. Wie weet of do nagiften
ons niet in opgewekter stemming zullen
brengen.
R, DERKSEN.
Secretaris der Unie.
2êe §lu§§isc3ie Revolutie.
11.
Keizer Alexander was eerst een
man van vooruitgang. In Finland cn
Polen toonde hij het. In het eerste
Land riep hij in 1801) de Laudssten-
den bijeen, waarborgde godsdienst
vrijheid en voorrechten van oudsher,
liet het den naam, waaraan het ver
knocht was, n.l. grootvorstendom
houden en trachtte als een goed Mo
narch te regeeren. En zeer zeker, liet
kan niet ontkend, zijn opvolgers heb
ben de hand daaraan gehouden, maar
nog versch in 't geheugen ligt de
schok, die door Europa ging, toen in
90 en 1900 de russificatie in Finland
een aanvang nam. Keizer Nicolaas II
de huidige bepaalde, dat de Finsche
rechten en vrijheden volgen zijne be-
lolten zouden gehandhaafd worden,
maar dat over zaken en vraagstukken
die het geheele rijk betroffen, voor
taan zou beslist worden door den
Keizer, en Staatsraad in overleg met
den gouverneur van Finland, diens
minister, Senaat en zoo noodig ook
met den Finschen Landdag. Uit de
bronnen, die we hebben geraadpleegd
blijkt dat de Finnen gelijk hadden en
ook Europa's volk om zich tegen die
inmenging van Ruslands zijde te ver
zetten. In de art. 40 en 41 der Zweed-
sche Grondwet, waaronder ,de Finnen
huns inziens na 1809, na de inlijving
in Rusland, mochten en moesten leven
als zijnde die in dat jaar gewaarborgd,
door Alexander I, staat bepaald, dat
noch°de Koning zonderde rijksstenden,
noch deze zonder hem veranderingen
daarin mochten aanbrengen. Wijl nu
de Russische keizers alle rechten over
eenkomstig' die oude constitutie hen
hadden gelaten, mochten de Czaren nu
niet ook maar 't geringste buiten den
Landdag doen. En toch, het besluit
luidde zoo noodig ook met den Land
dag. Maar ondanks alle protest, alle
beroep op geschreven wetten en oude
rechten, is Nicolaas doorgegaan heeft
Finland verbitterd op allerlei wijzen,
zoozelfs, dat honderden inwoners het
Vaderland verlaten hebben, naar Ame
rika zijn getogen en daar de vrijheid
hebben terugontvangen, waarop ze
zoo prat gingen.
En na dat jaar heeft 't in Finland
gemokt; hedektelijk, maar hopende
op den dag der wrake om zich van
't Czarisme, van de Russificatie, de
despotieke aanslagen van sabelgouver
neurs te ontslaan. Een van deze degen
dragers is vermoord en prins übo-
lenski zal heengaan, om waarschijn
lijk Finland niet anders terug te zien
dan als een vrij geregeerd land. Sche
pen brengen er sabels en kanonnen
en revolvershet gansche Finland
zwijgt, maar handelt met kracht. Het
protesteert niet door oproeren, maar
door een onzichtbare actie, die de
grondslagen van het Czarengezag on
dermijnt; men maakt zich gereed den
Beer aan te vallen.
Daarom omdat er zoo
werd, omdat én onder
én studenten én de breedere volks
klassen van vrijheid gefluisterd, maar
naar vrijheid gesmacht werd, dien
volgens het geheele volk in stilte rijpte
voor een nieuwe opstanding, eene
verlossing uit Ruslands klauwen en
terugneming der oude rechten, der
oude Finsche taal, dier zeden en ge
woonten, daarom staan nu zelfs po
litieke bladen in Nederland verbaasd
te Helsingfors en
stil gewerkt
hoogleeraren
over
hetgeen
elders geschiedt.
De N.
schreef
R. Ct. van Vrijdag 3 Nov.
Merkwaardig is de ontwikkeling, die
de beweging plotseling in Finland heeft
gekregen. De reeds vermelde eenpa
rige ontslagneming van den geheelen
Senaat, de bereidverklaring van den
gouverneur-generaal Prins Obelenski
om ontslag te vragen, en de vastbera
denheid die spreekt uit de wijze,
waarop de Finnen hun andere eischen
weten door te zetten, zijn des te ver
rassender na de aanvankelijk zoo lijd
zame houding van het Finsche volk.
Het aftreden van den Senaat werd
door 't publiek met luide kreten en
het zingen van Vortland, het Finsche
volkslied, begroet.
Zie, het is dien schrijver een onbe
grijpelijke zaak; maar waarlijk ze
behoefde toch niet onbegrijpelijk te
zijn voor dengene, die juist een lijd
zaam volk als de Finnen in zijn laatste
jaren beeft zien krenken.
Te Helsingfors is overal de Russi
sche vlag van het paleis en van de
regeeringsgebouwen neergehaald, en
vervangen door de Finsche.
Te Uleaborg hebben Russische sol
daten zonder tegenstand te bieden hun
wapens afgegeven, Russische wapen
schilden zijn overgeverfd.
In Torneo hebben zich 150 vrijwilli
gers aangemeld om de orde te hand
haven. De Finsche vlaggen zijn overal
uitgestoken en alle Finsche ste
den zijn feestelijk verlicht.
Is dat een bloedige Revolutie, die
»Ieestelijke« verlichting, die vlaggen-
tooi Neenhet is de
eens vrij verklaard volk,
vrijheid terug verlangt.
Aan wie de schuld, dat door de
Kruiser Asia op een eiland 17 geweren
en 2 kisten met revolvers zijn gevonden.
Aan Keizer Nicolaas II, die de Fin
nen onnoodig verbitterde zijn beste
zonen deed emigreeren of verhuizen
naar onbekende oorden, onderwijs en
taal wou knechteneen volk met
ondergang dreigde, als thans aan
Engeland gelukt is met de Boeren,
wier verengelsching na den bloedigen
Boerenoorlog van dag tot dagdoorgaat.
Waarom vermoordde Hohenthai den
prokurator John.sonEn hoe kon hij
uit de gevangenis ontsnappen
Het was de getergde lijdzame hou-
uiting van een
dat slechts
ding der
Finnen, die alles waagt.
En waarom die stilte vroeger m
Finland Om den Beer niet wakker
te maken. Om geen mobilisaties thuis
te krijgen en geen af kondigingen van
beleg, die voor Finland het eind zou
den geweest zijn van een goed begin.
Maar dat alles, die rust, dat opkrop
pen van het gemoed, dat lijdzame
houdt op, nu de kans schoon is om
te slagen; en nu wappert de Finsche
vlag in den kouden wind der arctische
zone, maar ze kleppert voor en over
warme harten en enthousiastische
gemoederen ze buigt zich in vroolijke
ontplooiing over grijsaard en kind, om
hen van toekomstig nieuw leven, van
verjongde vrijheid, van verouderde
knoeten, woorden van geluk te lispelen
en uit haar doekgeruisch zegewen
sehen in te fluisteren
En waaronl woedt de revolutie in
Polen Waarom is daar een ontzet
tende toestand, erger dan in de andere
deelen. Zeker, het Poolsche volk is een
hartstochtelijk volkhet zijn geen Fin
nen in lijdzaamheid en bedachtzaam
heid en voorzichtigheidmaar toch,
daar kookt, bruist, woedt de volksmee-
ning en het aantal gewonden en ge-
dooden is zoo groot.
Zullen we evenals bij Finland weer
teruggaan naar de inlijving van een
deel onder Alexander De Poolsche
patriotten rustten niet. Wei hoopten
ze op Napoleon, of hij hun gedeelde
Koninkrijk weer zou verheffen, maar
't was tevergeefs. Integendeelde nati
onale droomen werden door dien Men-
selienslachter wreedelijk verstoord.
En Alexander huiverig, voor Napo
leon, was even vreesachtig voor de
Nationale partij in Polen daarom gaf
hij eene Staatregeling vrijheid beoo-
gend voor dit zoo onrustig heen en
weer geslingerd volk. Maar Kotzebues
dood was de reactie, Met den pool-
schen Landdag kwam er conflicthij
dwarsboomde de plannen van den
Keizer en deze noodzaakte hem zijne
beraadslagingen, die spreekwoordelijk
zijn geworden, geheim te houden. De
oppositie in die Kamer werd onder
toezicht gesteld en zelfs in hechtenis
genomen, wat den Poolschen trots
krenkte en den haat der nationalisten
en patriotten voeddenog meer hen
krenkte, toen Alexander besloot den
Landdag niet meer bijeen te roepen.
Nu brak de strijd uit tusschen Witte
en Roode Polen, en de geheime bonden
woelden allerwege. Wordt vervolgd).
6 Hoofdstuk I.
loet is een s> zeeman-s: in den echten zin
des vvoords. Krachtig, eerlijk, rechtscha
pen, rond van karakter en moedig als een
jonge leeuw. Een man van zijn woord,
eenvoudig, doch degelijk in al zijn doen en
laten. Hij is geen water- en melkmannetje,
maar een kerel uit een stuk. Geen zenuw
achtig modepopje met hoog booid en ge
kleurde manchetten, maar een »man van
vuur en staak met zuidwester, oliejas en
groote zeelaarzen.
Hoeveel gevaren er ook verbonden zijn
aan het uitvoeren der bevelen, toch wordt
sc ipper Toet onmiddellijk gehoorzaamd en
ij weet het gezag hoog te houden, omdat
e ,Tlatrozen in hem zien den man van
groote ervaring en bedrevenheid. Zijn matro
zen gevoelen dit en wat in hun oogen niet
a e ijk goed schijnt, wordt toch voor goed
gehouden. Ze zweren bij de uitspraken
van den schipper en reeds den scheeps
jongen wordt het voorgehouden »De
schipper heeft het gezegd en die moet het
weten.-? Het is iets eigenaardigs, iets typisch
van de zeemanswereld. Men gaat daar
eerst niet nadenken over het al of niet
goed zijn van een gegeven bevel, maar men
volgt het onmiddellijk op, wetende dat men
naar den kelder gaat, wanneer men eerst
over het gegeven bevel gaat mijmeren. Er
is in de zeemanswereld vertrouwen. De
matroos van een vischsloep stelt vertrouwen
in zijn schipper de matroos van een koop
vaarder inzijn stuurman en deze op zijn
beurt weer in den kapitein. Dat vertrouwen
in den meerdere, in den boven«ons geplaat
sten stellen, schijnt wel wat ouder wetsch»
te zijn, doch het geeft juist aan de samen
leving een hechten grondslag.
Is iemand in staat bij zulk stormweer
de schuit aan de kust te brengen, dan is
het zeker Toet. Hij staat aan het roer,
trachtende de sneeuwbuien te doorzien.
Ginds in de verte ligt eene zandbank, die
hij ontwijken moet. Met krachtige hand
omklemt hij het roer, vast besloten den
kamp met wind en golven op leven en
dood uit te staan. Rond die zandbank
kookt en woelt hetde zee is daar in haar
kracht. De golven Ioopen daar in en door
elkander en vormen één kokende massa, die
alles vernielt en verwoest, wat onder haar
bereik komt. Te midden van Let met dood
en verderf dreigend element, krimpt de tijd
voorbij. Er is geen afwisseling in die tot
een uiterste opgevoerde woestheid, 't Is
nu eerst een half uur later, ongeveer half
twee. Toet vertrouwt het weer niet langer.
Hij belegt met zijn manschappen een korten
scheepsraad en allen beginnen nu te ge-
looven aan een ernsiig gevaar, waarvoor
veel schijnt te pleiten.
Niet meer met de zorgeloosheid van
zooeven zien zij de groote golven aanrollen
en verdwijnen om slechts door nieuwe ge
volgd te worden. Hoe vertrouwd ze nu
ook met het weer geraakt zijn, de zee is
ook thans hun te machtig.
De bemanning begint langerzamerhand te
gelooven, dat de sneeuwstorm, die mee
hevigheid woeden blijft, hen bedriegt. Ze
moeten dichter onder den wal zijn, dan
men nog wil gelooven. Het is niet meer
te loochenen, er is gevaar, groot ge
vaar zelfs. Gevaar van te stranden, uit
elkaar geslagen te worden en slachtoffers
der zee te zijn. Het is op aller gelaat
te lezen.
Het dieplood wordt nu geheel ten einde
uitgevierd, doch hetzij, dat de golven het
zinken beletten, het zij er water genoeg
staat, men peilt geen grond.
't Is kwart voor tweeën gewordende
tijd schijnt niet te willen voortgaan. Minu
ten lijken uren te zijn een uur schijnt een
eeuwigheid te zijn.
't Is te laat om het ruime sop weer in te
gaan, want plotseling doet zich een dof geluid
hooren, dat aanraking met zand voorspelt.
Het schip loopt eensklaps aan den grond
en blijft onbeweeglijk zitten.
De mast schudt, naden springen open,
het geheele schip kraakt, de touwen van
het zeil springen stuk en het zeil vliegt
met een donderenden slag omhoog.
De eerste uitwerking dier stranding is
onbegrijpelijk, het flinke en zeewaardige
schip schijnt op eenmaal der vernieling prijs
gegeven, de krachtigste deelen worden uit
elkander gerukt en wat anders nog heel
wat jaren weerstand had kunnen bieden aan
storm en zee wordt nu als in één oogen-
blik vernield.
Het is er mede gegaan als met een leven
vol liefde, dat ook plotseling al zijn waarde
kan verliezen door de onttrouw van het
wezen, dat een rijke schat van liefde is
waardig gekeurd.
De schepelingen loopen woest door elkan
der, doch wat helpt al hun geloop. De
bom zit zoo vast als een muur, is vastge.
klonken met onverbreekbare ketenen aan
den bodem der Hollansche kust.
De scheepsjongen huilt, dat men medelij
den met hem krijgt. De zeelieden loopen
handen wringend, de schipper schier buiten
verstand heen en weder. Hij verwijt zich
nu zijn toegeven aan den drang van het
scheepsvolk om heden thuis te willen zijn,
hij wringt het roer heen en weer met boven-
menschelijk geweld, met de kracht der
wanhoop. De bom van schipper Toet
blijft onbewegelijk zitten, al het water schijnt
nu en dan onder het schip weg te loopen
en de golven beginnen hur wreed spel,
dat noodwendig eindigen moet met den
geheele ondergang van het vaartuig.
Ginds rolt een masthooge golf aan.
Breed, hoog, dreigend, ontzagwekkend,
vreesaanjagend, schrikverwekkend, gedekt
door wit, vlokkig schuim. Zij wentelt, draait
en loopt voort, steeds woester en dreigen
der. In weinige oogenblikken nadert zij
het schip. Schipper Toet ziet haar niet.
Elk een grijpt zich vast en omarmt in
in radeloozen doodsangst het eerste voor
werp het beste, Toet ziet haar nog niet.
Hij tobt en zwoegt met inspanning van
alle krachten om het schip aan de woeste
kracht der elementen te ontrukken.
(Wordt vervolgd.)
#1
t p
