TWEE BLADEN. Zaterdag 28 October 1005. 20ste Jaargang N°. 1080. 1 Antirevolutionair voor lie Zuidhollaiidsclie ©n Keeuw§rhe Orgaan Eilanden. IN HOC SIGNO VINCES T. BOEKHOVEN. FEUILLETON. %lle slukken voer «Ie Itedactle bestemd, Ad vertentiën en verdere Administratie franco toe te seisden aasi deai Uitgever. Eerste Blad. 19de LIJST Ble flsad-lLiberaleis. in. ROESTVLEKKEN EEN M'll ll'BltEE li Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag. Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent. Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar. ifzonderlijke nummers 5 Cent. UJTGEYEB Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel. Boekaankondiging 5 Cent per regel en V3 maal. Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij heslaan. I Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur. Dit nummer bestaat uit van de 21e Jaar-Collecte voor de Scholen met den Bijbel. Transport f 64,154.62 Westeremden Westerlee Zuidbroek72,00— Balk met Wijckel, Harich en Buigahuizen144,13 Schar negotttum met Loenga, Lutkewierum en Bien 141,60 IJsbrechtum met Tjalhuizum Tirns en Boodhuis 8,50 Gees met Oosterhesselen en Zwinderen (kerk) 26,55 Valthermond m. Odoorn G. K. 11 9,55— Balkbrug (gem. Avereest) 11 32,00 Derenter met Colmschate 11 163,47£ Glanerbrug met Gronau V 53,40— Wijhe (G. K. en giften) 11 44,15* Gendringen 2/'2J~ Oosterbeek «.15,89 2 Yorden met Delden, Luide, Mossel en Veldwijk 167,29 Harmeien met Gerverskop 79,56 Spakenburg (gem. Bunschoten) (G. K.)48'50^ Wormer met Oost-Knollendam en Jisp20,22^ Dubbeldam54,20— Leerdam11 150,61 Ouderkerk a. d. IJsel (Kerken) 1/ 101,00 Botterdam I (Oud-Botterdam) u 2,227,94 Nieuwerkerk op Duireland 62,27 Vlissingen112,80 Wissekerke (N.B.) met Geers- dijk (per lijst) 11 150,00— Totaal van 475 Locale Comités 1 68,376,76^ Waar niets staat aangegeven is de collecte aan de huizen gehouden. Te Valthermond is voor ongeveer f 2000, ingeteekend ten behoeve eener aldaar te stichten Ohr. School. Onder de Unie-Collecte te Deventer zijn f 21,50 begrepen uit Colmschate. Te Spakenburg is behalve de Unie-Collecte in het afgeloopen jaar nog f 168,80 gecol lecteerd. Te Ouderkerk aan den IJsel bracht de Unie- Collecte f 75,50 in de Herv. Kerk op, en in de Geret. Kerk f 25,50. De Unie-Collecte bedroeg te Botterdam I aan voorgiften f 116,22 aan de huizen f 1891,12-j en aan nagilten f 220,64^. R. DERKSEN. Secretaris der Unie. Ze stonden voor de stembus, de Oud-Liberalen, met een verleden, waarin, getuige het Kabinet Borgesius met zijn Oud-Liberalen Minister De Beautort, onderteekenaar van het Ma nifest, de vooruitstrevende idee ze had meegelokt naar Leerplicht, en een Ongevallenverzekering, die, ware het groote amendement van Dr. Knyper niet verschenen en hadde de Eerste Kamer geen rem aangelegd, alle par ticuliere verzekering had dood ge maakt. Een verleden, dat de Oud-Liberale garde praetisch voerde in het gecon centreerde leger naar de voorhoede; bracht onder de aanvoering van zijn meest geavanceerde bestanddeelen. Zóó de stembus tegemoetmet een vaag Manifestals een kleine groep; onder invloed van de concentratie ideemet mogelijk verlies indien men niet gewillig volgde met Kuyperhaat. En we kennen 't verloop. De heeren Roël en Karnebeek staan op den avond van 28 Juni op het bordes en terwijl de Socialisten hun vreugde uitschreeuwen en 't Jan Rap zijn Kuyperhaat lucht, staan deze Oud-Liberalen, zonder schaamteblos, in te ademen de prikkelende geur der overwinningskransen, hen door een Oudegeest, den primus inter pares, den spoorwegstaker in vol ornaat, aan geboden. De heeren Plate, Zimmerman, "Vis ser, De Beaufort, allen Oud-Liberaal staan te oreeren en verkondigen denk beelden, in|de verkiezingsdagen, die de vrees wettigden, dat de heeren bezoldigde propagandisten der con centratie waren. 't Was een en al vooruitstrevigheid, wat de heeren in hun verkiezings redenen deden hooren, ze waren zich zelf niet meer. Gebonden aan de concentratie met handen en voeten, om des succes wil. Vol liefde voor rose om een zetel. Bij de stembus klonk het: onthou ding ófeen Sociaal Democraat eenige weken te voren Rechts of onthouding. Wat een snelle afloop der wateren Wat een ommekeer vóór en bij de herstemming Toen kwam de overwinning52 tegen 48. E11 na de victorie de Kabinetsfor matie. Maar nu volgde voor 't Oud-Libe- ralisme hun 't kwaad op den voet. Ze werden wat nuchter. Ze voelden de macht der roode pontoniers, die voor hen de brug naar de meerderheid geslagen hadden. Ze deinsden terug. En 'tadvies wordt gehoord: Geen concentratie Kabinet, maar een Cabinet d'affaires, waarin alle overwinnaars, wie maar wil, zitting zullen hebben Vrijz-Democraat, èn Unie Liberaal, èn Oud Liberaal, en daarbij een Loeff, een Idenburg, een Ellis, de gematig den van 'toude Kabinet, De Nieuwe Courant schreef dan ook, toen 't Kabinet Lekend werd: Tot niets nut, ja schadelijk zou het echter zijn, niet ronduit te kennen te geven, hoe wij denken over de poli tieke beteekenis van de gevonden op - lossing der crisis en de gedachte, die daaraau ten grondslag ligt. Die ge dachte is naar ons oordeel fou tief Een Ministerie Borgesius hetzij die O ad-Minister er al of niet deel van uitmaakt is niet een logisch uit vloeisel van de algemeene verkiezingen van dezen zomer. Het mist niet slechts een parlementaire meerderheid, maar een electorale basis. En 't vervolgde Dat dus in een parlement zonder meerderheid slechts een Ministerie vol doenden steun zou vinden, hetwelk zijn wortels sloeg in zoo vele der partij- groepen, als daaraan houvast wilden eu konden bieden en met een program binnen de neutrale zone samenwerking vroeg voor vruchtbaar vier-jarig werk. De Nieuwe Courant was boos. Nu ze nuchter was. En ze roept snibbig Als dr. Kuiper het straks, gelijk aan zijn voorganger in 1897 komt vragen hoe staat het met uw homogeniteit dan zal het niet, gelijk toen mr. Pierson, kunnen antwoorden wij zijn homogeen in alle practische bedoelingen en voor stellen, maar slechts kunnen stamelen Borgesius. Als de Sociaal-democraten bij elke gelegenheid, dat er voor hen voordeel te behalen is, sarrend komen in for- meeren, hoe de Regeering een meer derheid bijeen denkt te krijgen voor bepaalde punten van haar program, dan zal het eenige antwoord telkens weer Borgesius 1 zijn. Zoo het dezen behagen zal het hoofd te schudden, davert het in den Minis terraad. De Kabinetscrisis was opgelost, maar met tegenzin der Oud-Liberalen. Er was geen Cabinet d'affairesgeen neutrale zone geen Ellis of Idenburg of Loetgeen Bastertgeenv. d. Vlucht en Beaufort, maar een radicaal-minis terie Borgesius met een Unieliberaal Fock, een vrijzinnig democraat Van Raalte, een zestal andere Ministers, met onbekende kleur, maar in elk ge val luisterend naar den naam van Bor gesius De Oud-Liberalen zaten verlegen. Zonder hen, was over hen onderhan deld en hun de eisch stilzwijgend gesteld volgen volgen I op poene van volkomen miskenning Lees den klaagzang van 't Utrechts Dagblad Maar dat (nl. mr. Veegens, Minister) doet tevens de vrees opkomen, dat dwang, ambtenaarsbemoeiing en straf vervolging er naar bekend recept sche ring en inslag van zullen wezen, terwijl wij wellicht niet zonder belangstelling naar de hoogte van de bijdrage van den Staat mogen uitzien. 't Was een sermoen, een preek na kerktijd. Wie ook mochten luisteren, de Con centratiemannen niet Totdat de Troonrede kwam, die falikant deed uitkomen den enthousi- astischen uitroep der Oud-Liberalen het blanco-kierecht is van de baan. Want die Rede stelde het Blanco in uitzichten niet alleen dat, maar een Grondwetsherziening, diedemoge lijkheid opende tot verandering van andere artikelen, op wier behoud de Oud-Liberalen zeer zeker prijs stellen. En nu staat 't Oude-Regime op zijn achterste beenen. Doch aver der Liberalen bepeinzin gen over de Troonrede en hun actie in de toekomst in een slotartikel. Slot volgt. Troonopvolging De Kroonaangelegenheden zijn dezer dagen bijzonder ter sprake.' Tweede aanleiding was de begroo ting', die f 190,000 vraagt als eersten termijn van f 634,000 voor de Ko ninklijke stallen. Eerste aanleiding was het blanco- kiesrechtartikel met de voorgenomen Grondwetsherziening, idle meer veran deren zal dan Art. 80. Derde aanleiding is de meer en meer onverschillige houding van vele Staats burgers voor een monarchalen regee- ringsvorm, en hun democratische politiek, die naar de Republiek nood zakelijk heenwijst. Door deze drie omstandigheden, zeiden we, worden de aangelegenheden der Kroon druk besproken, en de Troonopvolging voert reeds tot warme polemiek. Wie zal de opvolger zijn, als onze Koningin 't hoofd neerlegt? Nu reeds over een Republiek te spreken, hoezeer wij erkennen met door L. VAN BERKEL. Hoofdstuk I. Men staat in een nauwere betrekking tot elkandermen weent met de weenenden, juicht met de blijden van hart, en de leuze »Ieder voor zich en God voor onsallen«, wordt niet gehuldigd. Baatzucht, eigenbelang, eigenliefde breekt een karakter af. Geen afschuwelijker vijand dan het eigen-ik en hoe eerder dat eigen- ik den nek omgedraaid wordt, hoe beter het is. Maar alteveel denkt men in onze dagen, dat het huis, dat men maatschappij noemt, uit losse, geheel-op-zich-zelf staande steenen bestaat. Men vergeet, dat die steenen door cement verbonden moeten zijn en de een den ander moet staande houden. Sedert het verheffen van den storm hebben de aan wal zijnde visschers hun eigen staan- of zitplaats ingenomen. Er zijn van die plekjes, waar men altijd het zelfde groepje vindt. Hier en daar verza melen zij zich in kleine troepjes, die met angst en vreeze de lucht bezien. Leunende met de breede schouders tegen den romp van een op het strand liggende bom of zittende op een stuk aangespoeld hout, bespreken zij het lot van hen, die nog op zee rondzwalken. Met kennersblikken beschouwen zij thans de pijlsnelvliegende wolken, terwijl hun den adem bijna afgesneden wordt door den bulderenden storm. Dit alles deert hen niet. Zij beschouwen den strijd der elementen zonder ergernis. Ja, zij vinden het zelfs noodig, dat die „vuile boel" er eens uit komt. Jarenlange ondervinding, geeit hier berusting en kalmte. Toch rijst bij elk der zeelieden dan een weemoedige gedachte op, uit diezelfde ondervinding geboren. Het „wat gij niet wilt, dat u geschiedt, doe dat ook aan een ander niet", verstaan en passen zij aldus toe „Wat gij niet wilt, dat u overkomt, wensch dat ook een ander niet toe." Geen storm, of er vallen slachtoffers. Geen stormgeloei Of de zee eischt hare offers. Geen noodweer, of er zijn er, die om komen. En toch die zee is en blijft hun \\ef. Wie zal het heden zijn Deze sombere gedachte blijft hun het geheele leven bij, soms in al haar vreese- lijken omvang, dan meer naar den achter grond gedrongen door gebeurtenissen, die met het doodenrijk geen verwantschap hebben. Bij stormweer echter komt altijd dit denkbeeld bij hen op. Zij worden er ouder meeraken er mede vertrouwd. „De mensch raakt met het gevaar ver trouwd" geldt ook voor. Ze weten het „er is slechts één schrede tusschen ons en den dood". Geheele familiën worden door dien strijd der elementen uitgeroeid. In enkele huisgezinnen heeft men nooit oudere visschers gekend dan even dertig jaren. Velen sterven op zeer jeugdigen leeftijd en hun dood brengt rouw, droefheid, ellende, armoede. Vaders en broers treuren om hun gemis moeders zijn voor haar leven geknaktzus ters kunnen hen nooit vergeten. Maar toch, die treurende vaders en broers wachten een zelfde lotook zij loopen groot gevaar hun graf in de golven te vinden. Wie zal het heden zijn? Naarmate de storm in hevigheid en hef tigheid toeneemt, komt er in de troepjes zeelieden meer beweging. Ze worden on rustig als gevoelen zij nu reeds den ramp, die Scheveningen wacht. De stoere figuren met den zuidwester, blauw- baaien hemden, roodachtige zee laarzen, gelijken op elkander. Men zou ze houden voor kinderen van één gezin Uren achtereen kunnen zij stil en kalm op hetzelfde plekje grond staan. Verwon dering wekt dit niet, omdat de kleine en beperkte ruimte van hun visschersschuit eigenlijk hun wereld is. Een kort eindje pijp, aan het mond einde gewoonlijk met garen omwoeld, meestal zwart gerookt, verschaft hun afleiding van den morgen tot den avond. Velen ontzien zich ook niet zoo'n klein half onsje tabak te bergen in de mondholte tegen de rechter wang. Hebben ze zwaar werk te verrichten of moeten ze om het hardst kampen met wind en golven, dan moet dat „pruimpje" het ontgelden. Een eenvoudig gesprek houdt de aan het strand verzamelde zeelieden thans bezig. In zeer eigenaardige zeemanstermen, waaraan gloed noch kleur ontbreekt, hebben zij uitgemaakt, dat schipper Toet, op de thuisreis is. Men weet dit met te meer zekerheid, omdat door haar lange reis de montbe- hoeften moetën verteerd zijn. Schippers hebben die tijding uit zee meegebracht en ze was bevestigd door schipper Ment, die Toet gepraaid had met nog maar twee ton water aan boord. Schipper Ment was het vorig tij al aan gekomen Toet moest dus dicht bij zijn, want weggestormd of stuk geslagen kon ze nog niet zijn, en de bemanning stond bij langer uitblijven gebrek te wachten. Wanneer hij thans voor den wal kpmt, is het schip ongetwijleld verloren, wel is het gevaar voor stranding bij een zuid westen wind niet bijster groot, maar Toet is er de man niet voor, om weer vol zee te houden, als hij eenmaal land geroken heeft. „Wie vandaag voor den wal komt, is voor de haaien", spreekt een flink, breed geschouderd zeeman op muurvasten toon, waarin de praktijk van het beroep door straalt, „het is geen weer om te landen, maar de lui van schipper Toet durven veel, als het op huis aangaat", voegt hij er met beteekenis bij, „als je zoolang water ge snoven hebt, is de lucht van het land niet onsmakelijk voor je gestel". „Eu ik hoop van Toet geen touwtje te kunnen zien", zegt een zeeman van mis schien 19 jaar, met al den overmoed, dien onbezorgden leeftijd eigen »als de wind zoo blijft toenemen als het laatste halfuur, dan loopt de schuit zelfs met een zuid westen wind groot gevaar. Jij kan het weten", zegt meesmuilend een stokoude visscher, „maar in mijn tijd wist ik mijn beurt van spreken toch beter". „Jongens moesten alleen sprekeD, als hun wat gevraagd werd", gaat de veteraan voort, „iemand, die nog geen vrouw heeft, weet niet wat het zeggen wil, thuis te komen". (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1905 | | pagina 1