¥©€ir il© Zuidhollandsclie en Eilanden. BLADEN. Zaterdag 23 September 1905. A n tir evo lu tlona i r Orgaan 20s,e Jaargang N°. 1070. J N HOC SIGN O VINCES T. BOEKHOVEN. tSOMMELSniJK. Eerste Blad FEUILLETON. Eens spelers leven. Een sombere Troonrede. Een Christelijke Normaalschool op llakkee. Ons Oude Nederland door J. Penning. Wordt vervoegd. SSI H il Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag. Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent. Buitenland bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar. ifzoaderlijke nummers 5 Cent. UITGEVER Adyertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel. Boekaankondiging 5 Cent per regel en maal. Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing. Gtroote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsraimte die zij beslaan Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur. Ble stukken ve©r «Ie Med&ctie bestemd, Adverféisfiësa en eerdere Administratie franco foe fle asenden aan dera Ultg-ever. Dit nummer bestaat uit ©4fie LIJST van de 27e Jaar-Collecte voor Scholen met den Bijbel. Transport f 20. Ten Post met Wittewieruui en Lellens Thesinge Veendain Zevenhuizen (Gr.) Zoutkamp met Niekerk Broed o/Akkerwoude Drom-ijp (G. K.) Hindeloopen Minnertsga met Pirdgum Munnekezijl met ged. Grijpskerk (Waarden) en Nieuwe Ruige Zand (gei». Oldehove) Murmerwoude met Akkerwoude Assen met Loon, Kloosterveen, Wit ten, Zijen en Ter Aert Emm en Meppel met Oosterboer en Hesse- lingen Zetten met Loenen, Herveld, Andelst, Randwijk, Heteren, Hemmen en Indoornik Mijdrecht met den Hoef, Bozenho- ven en Waverveen Polsbroekerdam met ged. Benschop Purmerend met Beemster Heerjansdam met Kijfhoek Maasdijk oi Oranjesluis (gemeente Naaldwijk Naaldwijk met Honselerdijk Rozenburg Slikkerveer Vianen met Helsdingen, Everdingen en Hagestein Zuidland met Simonshaven,Biert en Hekelingen de 551.24— 142.35— 251.25— 125.50— 184.95— 78.00— 50.11 V, 49.70— 8.60— 101.53'/, 109.25— 33.75— 250.45— 20.25— 391.08'/, 679.80— 57.31— 50.00— 79.11'/, 201.40'/, 87.55- 250.13— 100.25— 47.83- 148.52'/, 105.71— Totaal van 225 Locale Comité's f 24.155.71 Waar niets staat aangegeven is de collecte aan de huizen gehouden. R. DERKSEN, Secretaris der Unie. Ze is ons niet tegengevallen, de Troonrede, omdat onze verwachtingen gering waren. En ze komt overeen met den aard en het karakter van het politieke leven, waarin we door den dwazen hartstocht der meerder heid in de Juni-dagen helaas gevoerd zijn- We zitten in 't moeras, omdat de regeeringsmeerderheid een 52 tal mannen telt, die in Socialisten, Vrij zinnig-Democraten, Unieliberalen en Conservatieven uiteen gaan, waar Sociale wetten op den voorgrond ge bracht worden. Aan de Troonrede kleeft de Stembusactie in een samen gaan van allerlei bestanddeelen, die slechts één waren in 'tWeg met Kuyper. Er is een gedempte toon in de Re de, halfheid, onbeslistheid, een geven en nemen, een plooien en schikken, een kijken naar oud-Liberaal en naar Vrijzinnig Democraat, maar naar den Werkman weinig. Doch volgen we haar op den voet. Overgenomen van 't Ministerie Kuyper worden 't Arbeidscontract de regeling van 't bewijs in burger lijke zaken en de Administratieve rechtspraak. Een voornemen bestaat om 't2e boek van 't wetboek v. Koophandel te her zien, en de voorwaardelijke veroordee ling in te voeren. Dit laatste is al een oud koetje. 't Vakonderwijs zal bevorderd wor den juist als 't vorige Ministerie zoo flink deed. Goed voorbeeld doet ook hier goed volgen. De armenwetsherziening wordt voorbereid. Een werk vol voetangels en klemmen, waaraan Mr. Borgesius als Minister ook al zonder gevolg gepeuterd heeft, 't Kostte hem in 1901 zijn val, als door den Leerplicht. Enkele bepalingen der drankwei gewijzigd. Een voordeeltje voor de herbergiers zeer waarschijnlijk. Die menschen hebben ook zoo 'voor de Li beralen gewerkt. Maar dan komt 't critieke puntje; de finantiën. Maatregelen worden voorbereid,zegt de Troonrede heel leuk, alsof het geld zoo maar uit je mouw komt vallen. Zoo wijs is iedereen wel, dat er «maatregelen® moeten genomen wor Maar welke Geen invoerrechten. Dat zou al te gek zijn na de verkiezings leuzen der Liberalen. Wat dan De Troonrede zwijgt als 't graf en dat over een der hoofdzaken van de nieuwe periode. En zonder centen-geen wetten. Naar een volksleger worden we verwezen, maar hoe Er zullen bepa lingen ontworpen worden, betreffende de vooroefening der jeugd, d.i. dus waarschijnlijk gymnastische oefenin gen op school en dan verplichten door die oefeningen moet de moge ijkheid geopend worden om op den duur door verkorting van den dienst tijd onder de wapenente geraken tot verhooging van het aantal mili ciens, geleidelijkvoerende tot weer baarheid van 't geheele volk. Let nu eens op de onderstreepte woorden, en zegt dan vrij: ik zal wel 70 jaar zijn, indien ik iets van die grootere weer baarheid zie. Pensioen voor ouden van dagen de Troonrede zegt: deze komt als de vereischte middelen beschikbaar zul len zijn. En wanneer komt ze dus, arbeiders op Flakkée: Met St. Juttemis. Verplichte ziekteverzekering zal ko men en wijziging der ongevallenwet ook ongevallenverzekering voor arbei ders, visschers en zeelieden ter koop vaardij allemaal zaken die dr. Kuiper ook heeft ingediend, behalve 't laatste vöor zeelieden ter koopvaardij. Ziedaar nu, wat er op schotel komt. Het is 't zelfde als wat dr. Kuiper gaf, behalve de Pensioenwet, die komt als de «maatregelen® genomen zijn. Voor den arbeider is er dus bitter weinig te genieten van dit Ministerie. En wat hij ontvangt, had "hij ook ge kregen al was dit Ministerie er niet gekomen. 't Is blanco, blanco Ja dat zouden we vergeten er komt een blanco-kiesrechtartikel, maar eerst wordt er een staatscommissie gekozen, die in '1909 wel zoo ongeveer wat op 't papier zal hebben staan, En dan in 1913 herzieningin 1917 nieuwe kies wet. In 't kort stipten we 't voornaamste aan. We hadden kleine verwachtingen en ze zijn door geen enkele, zinsnede gerezen. Twee zaken zijn voor dit Ministerie de gevaarlijke plek; lede finantiën; 2e blancoartikel. Wij zullen afwachten maar met vreeze en heven gaan onze tegenstan ders de toekomst in het is begrijpelijk en verdiend. Ons, als krachtige meerderheid, is seen andere taak dan te keuren. En 't Eene Saksische dorpsvertelling. Naar het Hoogduitsch door L. VAN BERKEL. 4 Hoofdstuk III. Waar hij werk zocht, had men hem gaarne. De Heere God had hem een schoone gestalte en een innemend vocrko- men gegeven. Ook in zijn handwerk was hij bekwaam. Maar te nauwernood kon hij zich enkele weken in bedwang houden. Hij moest spe.elgezelschap hebben, en dat was, helaasmeest maar al te spoedig bijeen gebracht. Nooit heeft hij langer dan drie maanden in een en denzelfden molen gewerkt. Gewoonlijk luidde het afscheid>Jongen, het doet mij leed, ge zijt anders een eerlijk man en verstaat uw vak. Maar gij kunt het spelen niet laten, ge laat den molen en de klanten in den steekgij moet maar weer verder reizen En evenals hij in de kaarten gluurde, zoo gluurde hij ook gaarne door de vensters naar de jonge meisjes. Speelkamerader, en een liefje zocht hij op iedere plaats te krijgen Hoogerop in het schoone Saksen- land, aan de lieflijke Mulde-oevers, had hij zijn zinnen gezet op de dochter van een welgesteld molenaar. Het meisje was een vroom, braaf kind. De vader had wel schik in den aardigen, flinken en bekwamen jongman, die thuis een eigen molen bezat. Hij had niets tegen de liefde van het jonge paar. -Maar ook hier verscheurde het spel den band met zijn verloofde en misschien ook den band met God, dien hare liefde en haar gebed vaster zouden aangeknoopt hebben. Toen •het meisje zijne speelzucht ontdekte, smeekte zij hem op het innigst en dringendst s. Wilhelm, laat dat spelen na een speler staat nooit tegenover God zooals het be hoort, een speler heeft nooit een gelukkig huwelijk k Haar bede hielp een kotten tijd. Toen het spel weder begon, begonnen ook hare smeekingen weder: Wilhelm, wat is dat voor eene liefde, als gij niet eens het spel voor mij ten offer brengen kunt Daarop barstte hij los»Ik wil niet de knecht van een vrouw wordenik wil vrij man worden, en als ik niet eens een spel letje doen mag, ga ik liever heen.« Een onderhoud met den vader liep op dezelfde wijze af, alleen met dit onderscheid, dat de, vader kracht genoeg had om te zeggen sEer mijn dochter een man neemt, die twee bruiden heeftklaveren-aas en zij, is zou ons spijten, indien men van onze zijde dit Ministerie met opzet afbrak, maar sparen behoeft men 't ook niet. Daar is geen enkele reden voor. Ver zoening is o zoo'n mooi woord, maar men had daar wat vroeger mee moeten komen. Nu er nog onvergroeide litteekenen zijn, moet de tegenstander maar niet over een dierbaren vrede één woord reppen. Zoo iets wekt wrevel bij ons en noopt tot deernis over hem. Het Christelijk onderwijs op Flak- kee gaat een betere toekomst tegen; dank zij Dr. Kuijper zijn de subsidies verhoogd en kunnen we de vleugels wat gaan uitslaan. De leermiddelen kunnen verbeterd. De salarissen verhoogd. De schoolgelden verlaagd. Door de hoogere Rijksbijdrage kan nu geschieden, wat eertijds door den onwil der Gemeentebesturen onmoge lijk was. De wet eischte op de Open bare school hetzelfde schoolgeld als op de Bijzonderemaar minstens 20 ets per maand. En nu zullen we maar zwijgen over de wijze, waarop die wet is toegepast. De heeren leenden 'l kunstje om onze school te onderdrukken. In Baflo bracht de hondenbelasting nog meer op dan 't schoolgeld. We hebben uit onze omgeving ver baasd gestaan, als men ons vertelde ons kind betaalt maar dat en wat was die som niemendal of 5 cents voor men schen.die op de Bijz. school zouden moeten betalen 13 a 15 cent per week. Treurige dingen zijn ons daarvan bekend en uit Flakkee en uit geheel Nederland. We herhalendé heeren kenden 't kunstje om onze scholen te onder drukken. Maar dat is nu uit. We hopen onze schoolgelden te verlagen en zullen trachten binnen onze scholen te krij gen al de kinderen, die door den doop verplicht zijn te komen. Daarna zien we verder. Als op alle dorpen maar eens flink gewerkt wordt in dezen winter om een Schoolstichting te bevorderen, dan komen we, waar we wezen willen. En voor die scholen zijn onderwij zers noodig. Daarom is noodig een Christelijke Normaalschool. Niet een Neutrale. We dingen op die scholen niets af dan 't Beginsel. 't Beginsel der Neutraliteit deugt niet. En de kweekelingen van die scholen, hoe goed hun huiselijke en kerkelijke opvoeding ook zij, mogen niet in de eerste plaats aangezocht worden om als onderwijzer op te tre den aan een Christelijke School. Zoolang er geen Christelijke Nor maalschool is kan, we zeggen kan, «nood« dwingen de »wet« te overtre den maar ieder, die wel denkt zal toestemmen, dat christelijke onderwij zers opgekweekt moeten worden aan christelijke opleidingsscholen. En de uitzonderingen, die er zijn, moeten als uitzonderingen beschouwd worden. En hoe meer christelijke scholen er komen op ons eiland, des te meer ge legenheid is er om een opleidings school te formeeren. Op dit oogenbük zou reeds een poging kunnen gewaagd worden tot samenspreking tegen April aanstaande. Dat daarover eens ernstig gedacht worde. Meer zullen we er thans niet over schrijven. Maar de tijden zijn rijpend. Laat ons de d teekenen begrijpen en doorzetten. Beoordeelingen van Boeken behoo- ren niet in deze rubriek te staan. Maar we maken nu een uitzondering, omdat 't hier een werk geldt, dat de belangstelling verdient van elk Vader lander. T Is een historisch werk, het leven der voorgeslachten in Nederland, het beter, dat zij er geen neemt De rekening was spoedig vereffend en de reiszak gepakt. Toen de schemering daagde, stapte Wilhelm naar buiten, bleef een oogenblik op het voetpad staan zong den molen toe Veel steden hier, veel steden daar. Veel meisjes mint de molenaar; Een and're stad, een ander lief, Is nooit den mulder tot een grief Eens mulders hart is als een droom Wij vragen naar geen Paus in Room Wij hebben 't hier gevonden En boeten zelf de zonden Zoo reisde hij voort. Doch hij nam een molensteen uit den molen mede, die hem ontzettend drukte. Toen hij langs de schoone weiden ging, was hij voortdurend te moede, alsof Andreas met zijn eerlijk gezicht en met zijn ï>de barmhartigheid Gods zij met u!« naast hem stond en hem bedroefd aanzag. Daarbij wierp de oude mol geweten groote, zwarte hoopen in de lachende, groene en kleurige velden zijns levens op. Die oude mol is gewoonlijk dan vooral druk aan 't opwerpen, als we veraudering van weer krijgen en er regen te wachten is. Het had eindelijk bij Wilhelm ook wel ander weer mogen worden, en eenigc drup peltjes zondvloed zouden hem niets gehin derd hebben. Hij echter zong in spijt van den ouden mol Een goede slok, een vroolijk lied, Vergeet de pijp tabak ook niet, Dat helpt de menschen uit den nood En slaat de oude mollen doodl Toch ging dat zoo heel spoedig niet. Maar hoe verder hij wandelde, des te stiller werd de rustverstoorder. Ten laatste klonk zijn geklop nog slechts als een flauw ge- druisch uit de verte. Daarna brak er weder een tijd van kalme stilte, van doodelijke stilte aan. Zoo is hij dan overal heen gereisd hij heeft Saksen en Bohemen, Thüringen en Beijeren gezien en in vele molens gewerkt. Was de molenaar een eerlijk man, dan klapperde in Neder-Saksen de molen, als hij begon 2>Help, Heere God help, Heere God en was de molenaar een dief, dan sprak de moien andere taal en vroeg eerst langzaam »Wie is daar Wie is daar Daarna antwoordde hij snel»De molenaar, de molenaar k en eindelijk in vollen gang»Steel dapper, steel dapper, een achtste van 't schepel, een achtste van 't schepelenz. De eerste melodie moet thans, helaas zeer zeldzaam geworden zijn. Acht jaren heeft Wilhelm gewandeld, geleefd en gekaart. Toen hij thuis kwam, was hij verstandiger geworden aangaande, de dingen dezer wereld. Zijn oom had veel genoegen in hem. De ware vroom heid was hij op den langen weg niet dichter genaderd, maar wel verder er van verwij derd geraakt. Wilhelm kwam thuis. Daar hij reeds lang mondig was, bestond er geen bezwaar tegen de overneming van den molen. Andieas was oud geworden hij verlangde er naar, dat de last van zijn schouders genomen werd. Zoo kwam alles goed overeen. Spoedig voerde Wilhelm ook eene vrouw zijn eenzamen molen binnen. Het was een verre bloedverwante, ook een molenaarskind. De flinke, welgestelde, be reisde jongman, die zoo goed wist te ver tellen, won spoedig haar hart. - Zie, lezer, voor vele mannen is het huwelijk, om zoo te zeggen, de laatste kans. Wie zich dan niet verandert, van dien is weinig te wachten. De vrouw is hem lief en dierbaarde vrouw leert zijn gansche hart kennen. Daarom wordt het huwelijk in Gods naam en onder Gods Woord geslo ten. Ook de verwilderdste landlooper neemt nog soms een betamelijke houding aan, om zijne jonge vrouw te behagen.

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1905 | | pagina 1