J Woensdag 93 Augustus 1905. huis, ns, ÜIS, lorp. Antirevo 90sle Jaargang N#. 1061. a Orgaan vooi* lie Sfiuidholland^elie en %eenw§che Eilanden. ESSE JAM. IN HOC SIGN O VINCES Km. ;ren. FEUILLETON. BIJNA VERLOREN. noxs. kantooi )ges. Een Katholieke SSoog-e- scliool. Het bedrog komt openbaar of geen bezuiniging te Logement, iujjck, wordt •ijzen. IMP AM. m. tndsche Beurzen n. wen. dachada ran Ge- riljetten en per nken. ïarius. partij nieuwe stijl in-Rietmat- chiiderijen. gen de RD. rmede, dat het Logement en |ezet. e prijzen. ULDER. er gevestigd. ?n Jj2 cenl. I atst. rken, Hooi- ieisstrgkers. einingdraad lorloges en kNIS. •ijzenvlugs®' iar schril- te fabrieken zijn ie van grossiers, —.rken. ER DAM. Deze Courant verschijnt eiken "Woensdag en Zaterdag. Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent. Amerika bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar. Afzonderlijke nnmmers 5 Cent. UITGEVER T. BOEKHOVEN. èen.HKi.r»UH Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel. Boekaankondiging 5 Cent per regel en V3 maal. öienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsraimte die zij beslait Advertentiën worden ingewacht tot Dingdag- en Vrijdagmorgen 10 nar. %6ie sïuSifeea voor de Hedactle hesïemd, Advertentiën en verdere Admlwlslratle franco foe ge zenden aan den Uitgever. Zij, die zich nu op ons Blad abon- neeren, ontvangen de nummers tot 1 September gratis. Den 31sten Julijl. is te Utrecht opge richt eene Roomsch Katholieke veree- niging, ten doel hebbende het stichten van een Roomsch-Katholieke Univer siteit. Art. 2 der Statuten luidt aldus Het doel der Stichting is tiet Katholiek Hooger onderwijs in Nederland te bevorderen en uit te breiden en daar toe meer in 't bijzonder A. voor te bereiden en zoodra de omstandigheden en de middelen dit zullen toelaten, te vestigen en te stichten een bijzondere Neder - landsche Katholieke Universiteit. B. voor zoover de rijkswetten of gemeentelijke verordeningen dit zullen toelaten en zoolang het doel sub A nog niet bereikt is, bijzondere leerstoelen te vestigen aan de Nederlandsche Rijks-Uni versiteiten en de Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam. C. finantieelen en zedelijken steun te verleenen aan jonge mannen van bijzonderen aanleg om hun stu diën te voleindigen en voort te zetten. D. zoodanige verdere maatregelen te nemen en middelen aan te wenden, als de omstandigheden wenschelijk zullen doen voorko men, zoodra tot de zaken hier voor sub A of B vermeld, kan worden overgegaan, zal dat bij afzonderlijk reglement worden geregeld. Voorloopig doel is dus 't oprichten van leerstoelen. Laten we voor den eenvoudigen lezer eerst zeggen wat dat woord beteekent. De Staatsuniversitei ten hebben vijf vakken van onderwijs men kan er domine, dokter, advocaat, letterkundige en natuurkundige wor den; dit drukt men meesttijds wat geleerder uit en zegt dan er is een theologische faculteit voor domine's een medische faculteit voor dokters, een juridische faculteit voor advocaten en rechten enz. Maar nu is bekend, 't is in elk geval gezegd, dat er van 98 professoren, die les geven er 85 modern zijn, en onder de 13 die niet modern zijn behooren 8 theologen. 85 van de 98 modern 't Is wel treu- rig. Daarom zijn er vele ouders, die hun zonen of dochters wel naar de Staats universiteit sturen, maar met een be vend hart. Om nu aan die ouders tegemoet te komen in hun bezwaren, mogen andere leeraren, die niet modern zijn ook les geven. Maar hoe gaat dat dan eigenlijk? Dat gaat zoo Er zijn bv. een aantal Roomsch- Kath. die aan de Universiteit graag grondig Roomsch Onderwijs zagen geven. Nu stichten ze een vereeniging, zooals op 31 Juli gedaan is, deRad- boudstiohting. En deze stichting of vereeniging van Roomsch-Katholieken benoemt een Roomsch professor één of meer en deze mag aan de Staats universiteit les geven in een ot ander vak. Maar wie moet de lessen van zoo'n Roomsch professor bijwonen? Niemand behoeft die bij te wonen, maar de Roomsche studenten zullen 't zeker wel doen. Maar laten de Roomsche Studenten hun Stoafeprofessor dan geheel los Neen, zij zullen wel wijzer wezen want ze worden later door dien profes sor ook geëxamineerd en ze moeten dus dien mijnheer in de gaten houden. Maar zijn ze bij hun Staatsprofessor na een uurtje les klaar, dan gaan de R. Kath. studenten nog een uur naar den Roomschen professor, en de andere kameraden gaan een partijtje biljarten of op andere wijze zich ontspannen, of ze gaan ook naar dien Roomschen geleerde luisteren. Ziedaar zeer eenvoudig verklaard, wat leerstoelen zijn. Ilet is 't lesgeven door een professor, die door een Vereeniging wordt geko zen; 't in de gelegenheid stellen van de voorstanders der niet-moderne beginselen om hun eigen richting te laten uiteenzetten. De bovengenoemde Radboudstich- ting zal dus blijkens punt B profes soren benoemen, één of meer, om Roomsch -Katholiek -hooger onderwijs te laten geven aan hun geloofsgenoo- ten, de Studenten, die in Leiden, Utrecht, Groningen en Amsterdam studeeren. Maar nu zal menigeen vragen als de Roomschen dan geen modern on derwijs begeeren en een Roomschen professor op een Roomschen leerstoel benoemeneilieve, laten ze dan nog wat dieper in der zak tasten en een hoogeschool bouwen met 10 of 20 protessorendan kunnen alle Room sche studenten uit de vier Staats-Uni- versiteiten met pak en zak overloopen naar de Roomsche Hoogeschool. Goed begrepen, die zoo vraagt. En de Roomschen hebben dat dan ook in 't vizier. Lees maar punt A »te stichten een bijzondere Katholieke Universiteit.« Zoo'n school wordt dus ook een Vrije Universiteit net als die van de Vereeniging tot 't geven van Hooger Onderwijs, de bekende dr. Kuiper Uni versiteit? Juist! ze blijven vrij van Staatsgeld, maar niet van Staatstoe zicht, En of we dat nu niet erg vinden, dat de Roomschen een Hoogeschool willen stichten? Volstrekt niet, we verheugen ons 1 Redacteur, denkt toch eens om de brandstapels en schavotten die room sche professoren zullen zeker 't vuurtje van haat en opstand tegen de Prote stanten stoken De Roomsche macht zal door die Hoogeschool grooter worden, zoo hooren we al roepen wat zijt ge egoïst, lezerDe Protestanten mogen dus de Room schen papen en papisten, ketterjagers en ketterverbranders en Jezuiten en beulen en antichrist en »groote hoer van Babyion® enz. noemen, en van de Roomschen zeggen, zooveel leelijks als ze willen, maar de Room schen zouden moeten verzwijgen, hoe zij over ons Protestanten denken Wij wel propaganda maken tegen hen, maar zij zouden 't niet mogen doen tegen ons, hun tegenstanders op gods dienstig gebied. Neen 1 recht voor allen En vrijheid, volledige, volkomen vrijheid om eigen meeningen te propageeren. Ieder zal conscientievrijheid tegenover wie ook, genieten. Daar is Nederland, Neder land voor, de bakermat der vrijheid. En wat wij voor ons zelveri eischen, vrijheid om eigen beginselen te propa geeren in School en Kerk, dat eischen wij ook voor alle onderdanen in Ne derland. En in den strijd om alle heil goederen onzes Volks, moetende wape nen wederzijds gelijk zijn. Iedere Hoo geschool óf van enkel Gereformeerden, of' van enkel Hervormden, ofvan Joden öf modernen, óf atheisten of van welk geloofsbeginsel ook uitgaande iedere Hoogeschool juichen we uit 't oogpunt van Vrijheidsbegeeren toe. Weg met de Staats-Lagere School. Maar de Vrije Schoool zij regel Weg met de Staasri-Middelbare School. Maar de Vrije zij regel. Weg met de Sfaate-Universiteit. En de Vrije zij regel. Niemand ontvange meer Staatsgeld maar ieder betale zijn propaganda uit eigen beurs. Dat die gelukkige tijd nog eens kome En wat de Roomsche Hoogeschool betreftwij, kerkelijke tegenstanders wenschen haar komst en bestaan in de toekomst in geen enkel opzicht tegen te houden, te benadeelen, maar met de wapenen van Historie, Erva ring, Rede en Openbaring den strijd tegen haar aan te binden als ze onze Protestantsche beginselen poogt te weerleggen en te ondermijnen, maar ook met haar den strijd aan te binden tegen Ongeloof en Revolutie, tegen Modernisme en Atheisme, tegen Gods verzaking en Christus ontkenning. In den gemeenschappelijken strijd tegen Liberalist en Godloochenaar zullen de Kuiper-Universiteit en de Radbout-Universiteit elkaar steunen om Volk en Natie weer terug te bren gen tot den God van Nederland. VB FtWIJ O ES RTT RÖÊSTi*yLEI®l De Nieuwe Courant deeld over den nieuwen Minister van Oorlog dit mee Generaal Staal wordt in militaire krin gen als hoogst bekwaam genoemd. Dat hij, hoezeer van nieuwe denk beelden niet afkeerig, onze weermacht het democratisch ideaal van een volks leger gepaard met belangrijk militaire bezuiniging sterk naderbij zal brengen moet op grond van zijn anteceden ten (verleden) worden betwijfeld. Naar de maan de punten d en van het concentratieprogram van 21 Jan. 1905. De Vrijzinnig-Democraten en Unie- Liberalen waren tot vereeniging ge komen op een program, waarvan punt d luidt Hervorming van het defensiewezen in de richting van een volksleger. En punt e luidt In de eerste plaats bezuiniging op militaire uitgaven. Zie nu door mr. Borgesius is dat program opgemaakt met medewerking van de Vrijzinnig Democraten en in de stembusdagen paaide men met be zuiniging enz. Diezelde Mr. Borgesius kiest of vraagt Generaal Staal tot minister van Oorlog, wiens verleden doet twijfelen aan ook maar één grein verbetering. Bedrogen zijn de kiezers, want voor een volksleger zal geen stap worden gezet en bezuinigd wordt geen cent. De Telegraaf had geschreven Deze generaal staat bekend als nagenoeg kleurloos, wat de brandende militaire vraagstukken betreft, doch met voor keur voor 't conservatisme We zitten dus omhoog met dezen minister ttJit «Ie Pers. Uit »De Leidenaar® nemen we onderstaande over, dat we moeilijk onze lezers kunnen onthouden. Bet is zoo schoon! en leerrijk. Ds. Rudolph en de Doodstraf. Wij hebben nog altijd in onze porte- door L. VAN BERKEL. 8) Hoofdstuk V. Het verdriet neemt toe. Het spreekt van zelf, dat hij, in dezen toestand verkee rende, er niet meer aan dacht in den Bijbel te lezen, en naar de kerk te gaan, dat was hem allang een er gernis geweest. De oude domine werd hoe langer hoe vervelender niemand kon het twee uren lang onder zijne preek uithou den zonder te slapen. Én om te slapen daartoe was immers de kerk nietliever bleef hij dan thuis, of wat nog beter was, ging hij naar het koffiehuis om de courant te lezen. Maar had hij dan geen werk O, voorzeker. Zelfs meer dan hij af kon. Door voorspraak van den Burgemeester en den Notaris had hij de betrekking gekre gen van secretaris en penningmeester der spaarbank, 't geen hem geen windeieren opbracht, en waaraan hij nog veel meer zou verdiend hebben, zoo hij vlijtig geweest ware en de dorpelingen opgezocht had, om er ruimschoots aan deel te nemen. Maar het ontbrak hem aan werklust. Met tegen zin ging hij naar schoollusteloos kwam hij thuis, knorrig begaf hij zich te bed brommig stond hij 's morgens op, en 's Zondags liep hij uren ver, om ergens met zijne vrienden te zamen te komen en den rustdag door te brengen met spelen en drinken. Zoo bracht hij zijn tijd, zoo zijn jeugdig huwelijksleven door. Aan het eeuwi ge leven dacht hij nooit, en daarom leefde hij er ook niet voor. Het ging hem als zoo menigeen, die niet bedenkt, dat het er in den tegenwoordigen tijd op aan komt het waarachtige leven te verliezen of te gewinnen. Immers, na den dood kan men niet meer zaaien, maar zal men de vruch ten van dit leven inoogsten. Gij kunt u voorstellen, hoe Marie hier onder te moede was. In het eerst had zij gedacht, dat het slechts een opkomende bui zou zijn, die spoedig zou overdrijven, maar toen haar man met de week uithui ziger werd, en het leek alsof hij de krie belkoorts had gekregen, als hij bij vrouw en kinderen zat, begon zij hem aan zijne belofte te herinneren, eene belofte herhaald, toen in de kerk hun huwelijk werd inge zegend. Maar meester stoorde zich niet veel aan deze herinnering. Hij meende oud en wijs genoeg te zijn, om zelf te weten, wat hij doen moest, eu hij kon niet begrijpen, hoe er iemand iets tegen kou hebben, dat hij na een ganschen dag van inspan ning, of na den arbeid eener geheele week eens des avonds en des Zondags bij zijne vrienden gezellig doorbracht. Het le ven was ons niet geschonken, om dat in kniezerigheid door te brengen. Het Chris tendom predikte vroolijkheid en derhalve wilde hij dit ook in toepassing brengen. De herinnering baatte dus niet. Toen was Marie zoo dwaas om hem verwijtingen te doen. Van dit middel, om een man van den weg des verderfs terug te brengen moet zich nooit eene vrouw bedienen. Verwij tingen doen altijd zeer, maken prikkelbaar en verharden het gemoed nog meer, zoo- dat men er dan ook zelden goede gevol gen van ziet. Misschien had Marie haren man kunnen winnen door de liefde, die niet moede woidt om anderen gelukkig te maken en te behouden. Ik stel mij voor, als Marie, tegen den tijd, dat meester uit de namid dag- en avondschool, eens de huiskamer heel netjes aan kant gebracht, meesters stoel klaargezet en hem opgewacht had met het vriendelijkste, verleidelijkste gezichtje dat een jonge vrouw kan zettenals zij hem tegemoet gegaan was met een inne mend lachje op 't gelaat en met den klei nen jongen op haar arm en zij had dan gezegd »Lieve man, zijt gij daar Wel, dat is goed. Kom, de koffie is klaar uw kopje is boordevol ingeschonken en ik heb er een extra lepeltje suiker ingedaan. Ga nu eens wat bij mij zitten en vertel mij, hoe gij het in school gehad hebt.c En als zij hem dan daarbij eens vrien delijk had aangezien, met een zachte hand over de wangen gestreeld, een kus op zijn voorhoofd gedrukt, den kleine op zijn knie had gezet, tien tegen een, dat meester dan, verlokt en verteederd door liefs en goeds, te huis was gebleven. Uithuizige mannen kunnen alleen door de liefde eener vrouw aan huis geboeid worden. En de liefde is in dit opzicht zeer vindingrijk. Zij weet alles uit den weg te ruimen, wat hinderlijk is, en te voorschijn te brengen, wat de man gaarne ziet. Doch hoewel onze Marie haren man liefhad, toch sloeg zij dezen weg niet in en dacht er in hare teleurstelling ook niet aan. Na hem eerst aan zijne belofte her innerd te hebben, overlaadde zij hem met verwijtingen, en toen deze evenmin baatten, ja het kwaad nog verergerden, nam zij hare toevlucht tot tranen. Nu zal niemand orzer het haar euvel duiden, dat zij tranen vergoot bij dezen ommekeer van haar huiselijk geluk. Maar zij had die trangn nietmogen ver gieten in tegenwoordigheid van haren man Zij had ze alleen aan God mogen laten zien en met die tranen had ze tot den Heere moeten roepen en Hem smeeken toch het hart van haren man te verande ren Dit deed zij niet. Daarentegen deed zij iets, dat ïij in het geheel niet mocht doen. Zij klaagde haar verdriet aan oom Bongers en verzocht hem toch eens met haren man te spreken en hem ernstig on der handen te nemen. Ongelukkig was oom hiervoor de geschikte man niet. Hij zelf zag er geen kwaad in van tijd tot tijd een koffiehuis te bezoeken en een spelletje kaart te spelen. Hij meende, dat dit een man toekwam en zijne vrouw was er reeds zoo aan gewoon, dat zij ook niet anders wist of dit hoorde zoo. »Kom, kom, lieve nicht,zei hij, terwijl zij, bittere tranen schreiend, voor hem stond, vkom, kom gij stelt er u het ergste van voor. Ik ken meester. Hij is een beste man, en dat hij nu eens wat uitgaat, kom, dat moet gij hem gunnen. Als de kinderen wat groo ter zijn geworden, dan zal hij van zelf wel thuis blijven. Stel u gerust. Als ik meester eens spreek, dan zal ik hem onder vier oogen eens zeggen, hoe zijn vrouwtje over hem jammert. Wordt vervolgd./ i H v i Ts T"

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1905 | | pagina 1