20sle Jaargang N°. 1060.
voor tie Kaidhollandiscbe en Zeeuwsche Eilanden.
BIJUOEGSE L
Zaterdag 19 Augustus 1905.
An tire vo
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCES
T. BOEKHOVEN.
MMUf mmiggju.
BIJNA VERLOREN.
FEUILLETON.
Het Ministerie.
Niet democratisch.
L. VAN BERKEL.
Deze Courant verschijnt eiken W' ocnsdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Amerika bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent,
UJTGEYER
Advertentiëu 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en k/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsraimte die zij beslaat
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 unr. j
Alle sStsliliegi voor de Metiactie toesfemd, Adverteiitiên en verdere Adminlstfalle franco toe te aeenden aan den SJitgrever.
Bij dit nummer behoort een
Zij, die zich nu op ons Blad abon-
neeren, ontvangen de nummers
tot 1 September gs'aiis.
'tls er dan, het lang verwachte, in
sombere vooruitzichten saamgelezen
Ministerie. Zoo'n getob als achter
den rug ligt is nog zelden voorgeko
men; en 'tkon ook niet anders De
strijd bij de stembus was een strijd
tegen een persoon, en voorzoover deze
een stelsel toekende, een staatsbe
schouwing in hield, afwijkende van
wat altijd door Links was op den
voorgrond gesteld, was de strijd een
negatief optreden. Tegen Kuyper!
Tegen de anti-these! Tegen de domi
nees- en pastoorsregeering. zoo be
weerde men Maar waar streed men
vóór Die positieve vraag kwam natuur
lijk aan de orde, toen de negatieve
leuze, het weg met 't clericalisme
haar dienst gedaan had.
Doch zoo makkelijk't aanheffen der
leuze en 't overwinnen door leugen,
laster en bedrog bleek, des te moeilij
ker was 't uit den strijd een kabinet
te formeeren, dat met positieve eischeri
en begeerten optrad.
Constitutioneel moesten de 52 de
kabinetsformatie tot stand brengen
Socialist met Manifest-LiberaalUnie-
man met Vrijzinnig-Democraat had
den saam storm geloopen tegen het
zittend kabinetde leus was eén, het
doel was éénen of nu de socialisten
bij eerste stemming zelfstandig en bij
herstemming tot steun der Liberalen
optraden doet aan dit feit niets af en
toe. dat, wie tegen een zittend kabinet
te hoop loopt, met of zonder accoord,
geroepen is om de verantwoordelijkheid
te dragen van de samenstelling van
een nieuw kabinet.
Zoo iets is natuurlijk I Wie samen
aanvalt, moet samen herbouwen!
Tenzij na de victorie één der strijdende
partijen haar eigen doel bereikt hebbende
nu uit tactisch oogpunt haar rug om
draait en naar huis toe gaat om eigen
fondament en bint en balk nog eens
te repareeren of als de derde hond,
van plan is met 't been weg te loopen,
terwijl de andere doggen aan 't bassen
en 't blaffen zijn over de vondst.
En omdat men weet, dat één der
medeoptrekkers niet veel lust had om
aan kabinetsformatie mee te doen,
doch wel veel genot zoeken zou in
't zwaaien der bekende zweep omdat
men wist, dat, adres aan de Nieuwe
Courant en Utrechts Dagblad eenige
partij-organisaties ook liefst niet met
die zweep of knoet in aanraking
kwamen en liefst eigen doodvonnis
niet wilden teekenen laten met rooden
inktomdat men wist, dat zoo'n rood
rokje aan de groene tafel aan andere
organisaties, adres Nieuwe Arnhem
mer en Land en Volk niet onwelge
vallig whsdaarom dus, omdat men
verdeeld was, welke beginselen nu
voortaan in 't kabinet zouden moeten
voorop slaan met hoop op succes bij
de stembus in 1909, daarom was de
kabinetsformatie in den waren zin
des woords een crisis.
Toen is 't gemier begonnen. Een
gemier met tal van naamsopgaven.
De Tijd noemde mr. Pijnacker Hor
dijk. Daarna kwam majoor Pop voor
Oorlog. Ook Ellis. Ook Idenburg.
De Telegraaf gaf als namen van
Ministers Borgesius, Drukker, Treub,
Cool, Van Deventer, Van Rossum of
Jansen, Lely en Van Raalte. Weer
andere namenDe Meesters, Van
Tienhoven, Van Leeuwen, Cort v. d.
Linden, waarna het bekende lijstje
kwam met prof. Van Hamel en Marees
van Swiuderenweer mislukking en
weer nieuwe namenVan der Kaay
en Suiling; een met ander een kwart
honderd, tot dat 't slotlijsje kwam.
Bij 't vorige Kabinet was het zoo:
27 Juni 1901 herstemming; 13 Juli
aanvaardt Dr. Kuyper deformeering;
op 30 Juli worden de namen der Mi
nisters bekend gemaakt; 31 Juli ver
ving Dr. Kuyper den heer Borgesius
in functie 2 Aug. bevatte de Staats
courant de namen.
Nu is 't28 Juni herstemming, na
allerlei getreuzel en geteem treedt
Mr. Borgesius op als formateuren
pas.op 15 Aug. staan de nieuwe Minis
ters in den Lande ten voeten uit voor
't toekijkend, maar weinig belang
stellend publiek.
1
Aug. traden
de andere Ministers
'tls er dan, 't nieuwe Ministerie,
maar zonder den heer Borgesius hij
zal dan »lijden« en »strijden« in de
Kamer het in Drachten geïdealiseerde
»offer« zal hij dus aan het Vader
land niet brengende aanvoerder zit
achter de verschansing weggedoken,
wat voor 't Vaderland gelukkig is.
Welk beginsel ligt nu aan dit Mi
nisterie ten grondslag. Natuurlijk 't
Liberale. Maar dan Vooruitstrevend
Verzoenend
We hopen 't; maar op dit oogen-
blilc valt niets te constateeren.
Mr. Rink en Mr. van Raalte zijn
Unie-Liberaal en Vrijzinnig Demo
craat, maar bij eene samenstelling als
deze Tweede Kamer en Eerste Kamer
hebben, beteekenen die ideeën voor
de practische wetgeving weinig.
Wij zijn dan ook schuchter om een
oordeel uit te spreken, omdat de
vooruitstrevendheid wel in theorie be
staat, maar bij de wetsontwerpen juist
door 't allegaartje der 52 op meer
dan een punt zal schipbreuk lijden.
Het zal zeker uit de komende wets
ontwerpen blijken, dat men wel op
sommige punten democratisch is,
maar dat men om 't ontwerp in vei
lige haven te brengen, «conservatie
ve® artikelen zal vinden, waarmede
men de rechts liberalen paaien zal.
Een Ministerie moet zaken doen.
En om zaken te doen, moet men
Staatsman zijn, d i. geven en nemen
en 't goede zien te behouden.
Hetzelfde verwijt, dat men maakte
aan ons Kabinet, dat 't hoezeer Chris
telijk, wel wat Christelijker kon op
treden, (Vaccine, Staatsloterij enz.) zal
ook treilen dit Nieuwe Kabinethoe
zeer in zijn voornaamste elementen
vooruitstrevend-liberaal, het lieeft te
rekenen met allerlei fracties, meteen
coalitie, die hier en daar't vooruit
strevende wel zal een toom doen aan
leggen.
Wat de toekomst ons brengen zal,
weet niemanden we achten 't dwaas
heid nu al een horoscoop te trekken
maar elk wetsontwerp zullen we onder
de oogen zien en dan kan''t oordeel
geveld worden wat voor mannen we
aan de Groene Tafel, hebben.
We blijven dus eerst afwachten 't
Regeeringsprogram.
Daarna de ontwerpen.
Waarschijnlijk zal blijken, dat de
ons Kabinet aangewreven Reactie dan
in waarheid zich hult in 't kleed van
Vooruitstreverigheid en Socialerigheid.
Dit is zekerstembusgesclireeuw
der Liberalen is nog geen waarborg
voor ernstige en degelijke wetgeving.
Het Volk van 12 Aug. deelt mee,
dat door het ophouden van de avond-
uitgave van Land en Volk, het blad
der vooruitstreverige Unie-Liberalen
tijdens de verkiezingen «ruim 20 zet
ters en een 5 tal van 't drukkersper-
soneel plotseling broodeloos zijn ge
worden.® En 't voegt erbij: «Het
schijnt, dat deze mannen niet te voren
zijn gewaarschuwd, dat zij op straat
zouden komen. De directie wist het
toch stellig wel een tijd te voren. Of
zij nu geen schadevergoeding, althans
eenige weken loon zullen krijgen. Dat
zou toch schandalig zijn.«
Het Volk heeft gelijkvan een
democratie die 't voor den arbeider
zoogenaamd opnam in den stembus
strijd tegen de pensioneering op 70
jaar, mag verwacht worden, dat ze der
eigen werklieden niet plotseling zonder
brood op straat zetten. Zoo iets is
den huichelaar uithangen.
Doch nu nog wat.
Datzelfde Volk had op 14 Aug. dit
bericht
Een harde meester.
Men deelt ons mede dat aan een zich
noemend >volksblad< hier ter stede een
courantenlooper zijn zieken uitkeering werd
ingehouden, omdat hij niet binnen drie
dagen, doch eerst den vierden dag een
doktersbewijs overlegde. Daarbij kwam de
dokter slecht om den anderen dag en had
de zieke de eerste maal door zijn koortsigen
toestand vergeten den dokter om een bewijs
te vragen. De man, een huisvader met
zes kinderen, mist thans zijn ongeveer zes
gulden loon. De directie vond het ook
niet noodig een controleur te zenden om
zich van de ziekte te vergewissen.
En je raadt nooit, welk volksblad
't was, die den harden meester speelde.
Het was 't Volk zelf.
De looper heet G. Mey.
Het Volksdagblad kreeg het eerste
bericht van «dien harden meester« en
't Volk nam het over, alsof er geen
wolkje aan zijn hemel was.
Zoo kom je ook met de kous op
't hoofd thuis
Allemaal democratie, mijne heeren
met de portemonnee dicht
Misschien was G. Mey wel een van
de twee nieuwe loopers, die de bekende
borgen had moeten stellen.
Doch nu ten slotte.
Staalman had bij de laatste verkie
zing een pak kranten op de post
gedaan, 't Adres was Westervelden
daaronder met kleine lettersWie-
ringen.
Wat doet de postambtenaar?
Hij stuurt ze naar Westerveld op
Vlieland en de kranten kwamen op
Wieringen na der uitslag der stemming.
Natuurlijk, Staalman op zijn achter
ste beenen
Ambtenaar, doodsbenauwd om zijn
brood te verliezen.
En hij schrijft nuer was zoon
haast en 't was al zoo laatIk kan
'tniet gebeteren.
Ook al democratie van een egois-
tischen kant.
Was de ambtenaar ook zoo haastig
bij de kranten van mr. Zadok van
door.
7) Hoofdstuk IV.
Marie's huwelijk en verdriet.
Vader Van Bierum was in die zes
jaren zeer verouderd. Hij hield nog wel
het hoofd recht, maar men kon het aan
zijne gespierde armen en handen wel zien,
dat hij nog kracht genoeg bezat, om zijn
pinkje te besturen en de netten in de
schuimende zee uit te werpen. Toch was
hij afgevallen en zijn oog, dat slechts helder
blonk, wanneer hij met de kindei en schertste,
had een veel droeviger blik dan weleer.
Maar zijn verandering was in lang niet zoo
iu 't oogloopend als die van Marie.
Neen, zij was dezelfde vroolijke, blij
moedig gestemde vrouw niet meer van voor
zes jaren, toen zij roemde in haar geluk,
en geloofde, dat er op de heele wereld
geen gelukkiger paar kon bestaan dan zij
en haar man waren. Hoe waren de rozen
van hare wangen verdwenenHoe diep
lagen de plooien rondom neus en mond
Hoe dof was de blik harer oogen. De
bruine vlekken, die onder de oogen te
zien waren, gaven te kennen, dat er dikwijls
tranen over heen waren gerold, en af en
toe, hoewel zij moeite deed om ze te
bedwingen, vielen er nog wel een paar
droppeltjes op het naaiwerk, dat zij onder
handen had.
Hoe was dat zoo gekomen
Het spreekt van zelf, dat er in ieder
huishouden wat komt kijken. Geen rozen
zonder doornen geen huwelijkspad zonder
distels. De zon schijnt immers niet den
ganschen dag en over het gelukkigste huis
zweeft weieens een wolkje. Het gaat echter
spoedig voorbij, wanneer man en
vrouw elkander hartelijk liefhebben, eens
gezind zijn en zich in den Heere verbonden
hebben, om den tijd hunner inwoning in
de vreeze Gods samen door te brengen,
met het doel te arbeiden aan elkanders
heil en dat van hun naaste. Zulk een wolkje,
o dat was reeds menigmaal aan hun
echtelijken hemel verschenen, vooral toen
er kinderen kwamen en met de kinderen
nieuwe zorgen. Doch dit alles had den blik
van Marie's oogen niet verduisterd, en dit
zou geen reden zijn om telkens met eenige
vreeze vaders komst te zien, nog minder
om tegenover hem het stilzwijgen te bewaren.
Neen, er was ook een andere reden,
die den band der vertrouwelijkheid tusschen
vader en dochter eenigszins had losgemaakt.
Marie had verdriet.
Geen verdriet over hare kinderen, want die
waren, Gode zij dank, gezond, lief en ge
hoorzaam. Geen verdriet over hare buren,
want die betoonden haar veel hulp eu
vriendschap. Toch had zij verdriet en
wel zielsverdriet.
Helaas, haar man was dezelfde niet meer,
die hij voor zes jaren was. Het gaat met
menigeen als met een wild dier, dat men
tam heeft gemaakt. Er kunnen maanden,
zelfs jaren voorbijgaan, zonder dat zijn
woesten aard voor den dag komt, en het
zelfs niet meer schijnt te weten, dat hij
vroeger in de bosschen heeft geleeft en
's nachts op roof uitging, tot eensklaps
zijne oorspronkelijke, wilde natuur zich weder
openbaart en het zich niet tevreden gevoelt
binnen den engen kring, waarin het zich
bevindt.
De oude vrienden waren weder komen
opdagen. Het gaat met zulke verleiders
als met de booze geesten, waarvan in
Lukas XI vs. 35 en 36 wordt melding
gemaakt, die, den kans schoon ziende, met
een versterkt leger komen aanrukken, om
des te zekerder te zijn van hun prooi. En
ach, meester Bimmel had hun geen weer
stand kunnen bieden, en meende ook ver
ontschuldigingen in overvloed te hebben,
om nu zijne oude vrienden niet weg te
zenden. En welke waren zijne verontschul
digingen Hij had het zoo druk in school
de jeugd van B. was veel lastiger dan die
te C. 't lag misschien aan de zeelucht,
die het jonge volkje zoo woelig maakte.
En kwam hij dan moede en mat thuis,
dan was daar hetzelfde kindergeschreeuw,
oodat zijn hoofd dikwijls op hol liep en
hij niet eens met rust zijn pijp kon rooken
of de courant lezen.
V.
Het verdriet neemt toe.
Het werd hem thuis te druk.
De arme man vergat, dat er voor degenen,
die Jezus liefhebben, na een week van
drukte en zorgen, een rustdag komtna
een tijd van moeite een eeuwige rustna
een zwaren strijd een heerlijke overwinning
na een duisteren nacht een lichtende
morgen, na een stormachtige levensreis een
veilige haven des behouds en na een tijde
lijke onvolmaaktheid een eeuwige volmaakt
heid.
Neen, aan deze dingen dacht hij niet,
die toch zoo heerlijk, zoo vertroostend zijn
voor den Christen. Zoo hij zijne rust in
Jezus had gezocht en gevonden, ongetwijfeld
zou hem al die drukte in school niet ge
hinderd, en de drukte zijner eigene kinde
ren verblijd hebben. Maar bij zocht zijne
rust niet in Jezus. De oude, op den bodem
van zijn hart sluimerende lichtzinnigheid,
was bij hem ontwaakt en nu zocht hij
zijne rust bij zijne vrienden buitenshuis.
Och, het was alles zoo natuurlijk, zoo
toevallig gegaan. Terwiji hij eens langs het
strand wandelde, ontmoetten hem twee oude
kennissen, die hem allerlei nieuwtjes uit
het schoolleven mededeelden, hem herin
nerden, hoe gezellig zij het vroeger hadden,
toen hij nog hulponderwijzer was te C. en
dergelijke gesprekken meer. Hoe kon het
nu anders, of hij moest zijne oude vrienden
naar het koffiehuis vergezellen en daar het
gesprek voortzetten
Het ijs was gebrokende kogel was
door de kerk.
De vrienden kwamen terug, brachten een
derden, een vierden mede, en voordat er
een maand verloopen was, werd er afspraak
gemaakt, dat zij beurtelings bij elkander
zouden komenhij tweemaal in de week
te Czij tweemaal te Bom het zij te
huis of in een aparte kamer van het loge
ment kaart te spelen, en aldus gezellig den
tijd te verdrijven.
En sedert dien dag verliep er bijna geen
dag, dat meester niet in het koffiehuis
kwam, ook al waren er zijne vrienden niet.
Hij werd er met zulk een geweld heenge
trokken, dat hij nauwelijks tijd nam vrouw
en kinderen te begroeten, wanneer hij uit
school kwam. Geen avond tracht hij meer
aan de zijde van Marie door, en wanneer
het eens gebeurde, dat er in zijn uitgaan
verhindering was gekomen en hij thuis
moest blijven, dan was hij gemelijk,
sprak geen woord, of zoo hij iets zei, dan
was het een klacht over de schreeuwende
kinderen, die hem 's nachts geen rust
gunden en hem bij dag lastig vielen.
f Wordt vervolgd.