Zaterdag 32 Juli 1905. 20slc Jaargang N°. 1052 voor il© Xuidhollandsclie en üeeiiwsrfi© Eilanden, BIJVOEGSEL Antirevolutionair Orgaan IN HOC SIGN O VINCES T. BOEKHOVEN. FEUILLETON. WAT LIEFDE VERMAG. Alle Mnfiikeii voor de üedaclie be^emd, Advertenliëa ess vèr«l.ere AduiinlstraUe franco toe ic zenden aaai den Uitg-cver. Trou. Uit «Se Pers. Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag. Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent. Amerika bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar. Afzonderlijke nummers 5 Cent. UITGEVER ëOMMELSMi SJMé Advertentie!! 10 cent per regel en 3/2 maal. Eeclames 20 per regel. Soek aankondiging 5 Cent per regel en */3 maal. Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaat Advertentiën warden ingewacht tot Dinsdag- an Vrijdagmorgen 10 uur. Bij dit nummer 'oehcort een ei Een onzer meest sympathieke poli tieke medestanders, voorvechters en woordvoerders is Dr. de Visser, dien we zoo gaarna een zetel zagen innemen in de Tweede of Eerste Kamer. Met onverholen ingenomenheid heb ben we dan ook in de »Nederlander« zijn hartverkwikkend woord gelezen en we betuigen onzen spijt, dat we zoo lang onze lezers op zulk een warm pleidooi hebben doen wachten. Maar gedachtig aan de bruiloft te Kana in Galilea, waar de beste wijn 't laatst werd geschonken, bieden we dan Dr. de Visser's nabetrachting aan als een zeer edele drank. Het is mij eene behoefte een enkel woord van nabetrachting te schrijven op de gehouden verkiezing. En in dat woord straalt door, moet doorstralen een toon van blijmoedig heid en van hoop Menigen lezer klinkt die taal wel licht vreemd in de ooren. En onge- twijleld draag ook ik leed over de nederlaag der rechterzijde, in wier handen èn het gezag èn de vrijheid veilig waren Ter wille van ons volk had ik gaarne het huidig Kabinet de taak zien afweven, die het meesterlijk bezig was te vervullen. Maar des niettemin viert het optimisme op dit oogenblik in mijn haFt den boventoon. En dat om velerlei redenen Nooit toch is de voosheid van^ de beginselen aan de linkerzijde duide lijker aan het licht getreden dan in dezen verkiezingsstrijd. Ieder Neder lander weet nu, dat het Liberalisme vernietigd zou zijn, als het Socialisme niet de hand tot jredding had toege stoken. De vlag heeft zells dienst moeten doen om deze vernedering te bedekken. Toch zou ook met dien bondgenoot de zege nog niet behaald zijn, wanneer niet door de liberalen de twistappel van den godsdienst op de politieke erve ware nedergeworpen en niet protestanten tegen katholieken, doleerenden tegen hervormden en omgekeerd waren opgehitst De tweede vernedering, die het liberalisme der halve met zich draagt, bestaat in het gebruik van de religie tot verkiezings tactiek. Terwijl zij bij ons als princip" in de staatkunde dienst doet, bezigt haar de linkerzijde als uttiliteits maat regel bij den stembusstrijd. Daarmede heeft zij voor altijd het 'recht verloren het verwijt tot ons te richten van vermenging van godsdienst en politiek. Maar en dat beteekent oneindig meer daarmede viel te scherper het onderscheid in het oog tusschen eene staatkunde die den heiligen godsdienst slechts gebruikt tot het bereiken van een menschelijk doel, en die andere staatkunde, welke op christelijke grondslagen wenscht voort te bouwen, op grond van een absoluten wil van God. Brengt genoemde tweevoudige ver nedering ons niet tot de slotsom, dat het liberalisme in Nederland bezig is in de omarming dier twee verkie zingsvrienden, de sociaaldemocratie en de religie, te worden dood gedrukt? De pret in ons land, die de redacteur van het Handelsblad® zelfs deed »dansen«, herinnerde treffend aan den beroemden Doodendans. Wanneer eene dusdanige partij tij delijk triomfeert, kan de tegenpartij gerust zijn. En niet alleen gerust, maar ook hoopvol Die hoop wordt bevestigd door de geestdrift onzer vrienden voor hunne positieve beginselen. Met ijzeren vol harding, met fieren moed, met hooge energie is door onze geestverwanten gestreden, omdat het ideaal hen be zielde. En omdat dat ideaal het hei ligste op aarde is, waren als vanzelf hunne wapenen edel en rein. Er straalde louterende kracht van uit bij het strijden hij stemde tot fonkelende berusting bij tijdelijke nederlaag. In geen enkelen verkiezingsstrijd ben ik zoo opgewekt geweest in en ook na den kamp als thans. Want het gaat onzen broeders als den worstelenden reus in de oudheid, die door de aan raking van de aarde zijn krachten vernieuwde. De druk naar beneden sterkt het enthousiasme voorde toe komst. En vraagt gij, hoe dat komt? Ik antwoord «Ónze mannen gelooven onwrikbaar aan het Souvereine in het Christendom voor alle tijden, en voor alle terrein, ook voor de Nederland- sche staatkunde in de 20e eeuw.« Met dankbaarheid staren wij op de 1 phalanx van personen, die pal staan in deze overtuigingvan predikanten i wier aantal in de laatste 8 jaren mot tientallen is vermeerderd van onder wijzers die tot het allerlaatste oogen blik met mannenmoed hebben gestre den van werklieden, die tegen den vloedgolf pal stonden met het woord «Tegen de revolutie het Evangelies in het algemeen van zoovele geest verwanten, die belangeloos dag en nacht hebben gearbeid omdat in hunne harten de stem sprak van een goddelijk: tHei moetW En die allen roep ik toe, aaneengeschaard te blij ven voort te gaan elkander voor te lichten; de vereenigingen in- en uit wendig te sterken jongen en ouden te doordringen van de kracht onzer beginselen. Ik zelf blijf bereid afdee- lingen op te richten en bestaande kringen te sterken. De «Nieuwe Rot- terdarnsche Courant® heeft zich ver blijd met eene doode rnuscb, toen zij waande dat haar „Vosjes® en haar Leeuwtjes® mij uit het hervormde veld, waar zij gaarne grasduint in den verkiezingstijd, hadden verjaagd. De ounoozele Ernstig is juist onze taak onder de kleurlooze middenstof, waaronder tal van hervormden schuilen. Deze weet rootendeels niets van de hooge be ginselen, waarom het gaat. Haar po litiek wordt bepaald door twee fac toren. De eene factor is de persoon lijke bekendheid met een candidaat, die immers een goed mensch is; die wei eens in de kerk komt, die zijne kinderen nog op eene catechisatie zendt, die zich nog al verzet tegen de socialistic. En al bewijst gij nu met de stukken, dat zulk een man als parlementair nooit iets deed of doet voor protestantisme of kerk, het baat weinig of niets, omdat de politiek van de «vertrouwensmannen® er nog te diep bij velen van de onzen in zit. De andere factor is de invloed van een groepje orthodoxe predikanten, die gewoon oud liberaal zijn en hun invloed aanwenden ten bate eener gewoon oud liberale politiek. Zij keu ren in den regel af, dat een predikant aan politiek doet, maar vlammen zelf op in woord en daad voor de linker zijde. En het echt oud liberale zit er zóó in, dat zij, juist als de 75 onder - teekenaren van het bekende manifest, bij de keuze tusschen een man van rechts en een geavanceerde van links, altijd dezen laatste kiezen. Maar hierin staan zij bij de oud-hberalen achter, dat hun geheele politiek beheerscht wordt door de tweevoudige negatieve leuze Tegen Kuyper en tegen Rome. Als zij geplaatst worden voor vraag stukken van practische staatkunde of bepaalde ontwerpen, vallen zij terstond ineen. En toch is het hierom vooral te doen Laat ik eens één voorbeeld noemen van deonbeholpenheid eener zoodanige politiek. In het program van den ouden Ghr. Hist, kiezersbond, dat mannen als dr. Bronsveld en prof. van Leeuwen voor hunne rekening nemen, staat o.a. «dat de overheid eene macht is, van God over het volk gesteld® en «wij steunen niet wat leiden kan tot schei ding van Staat en GodsdienstEn toch candideert hunne Utrechtsche kiesvereeniging altijd mannen, die van die fuudamenteele waarheden niets moeten hebben. Zij steunt namelijk steeds liberalen, wier parool luidt: «De godsdienst buiten de politiek.® Wie tast en voelt hier geene tegen strijdigheid Wie ontwaart hier geene klove tusschen theoretische en practi - sche staatkunde Welnu onze roeping als Christe- lijk-historischen moet er vooral opge richt zijn de niets waardigheid van- zulk een standpunt bloot te leggen. We moeten onzen menschen duidelijk ma ken, dat de staatkunde een te hooge, te heilige kunst is om haar afhanke lijk te maken van persoonlijke sympa- thiën of de aangeduide tweeslachtig heid. Het is onze plicht telkens weer te herinneren aan de onderzeesche stroomingen, die het oppervlak der wateren beroeren. Deze arbeid is de eerste en de beste in onzen politieleen kring En hoe meer wij dit doen, des te duidelijker zal het worden dat het libe ralisme in Nederland beheerscht is en wordt door de moderne theologie, liet welsprekendst komt dit uit in het be ginsel van «het geloof boven geloofs verdeeldheid,® geimporteerd in de la gere school en in het beginsel der godsdienstwetenschap, ingelascht in ons Hooger Onderwijs. Maar overal in onze wetgeving en ons staatsbe stuur zijn de sporen daarvan merk baar. De moderne predikanten, die vooral het liberalisme tot de overwin ning leiden, wisten wel, wat zij deden en zij hadden het voorrecht door de liberale pers, in plaats van naar hun herderlijk werk te worden verwezen, als bondgenooten te worden begroet. Maar gelijk de moderne theologie eene afwijking is van de positief- christelijke theologie, zoo is ook het liberalisme een afwijking van de c'nris- telijk-nationale beginselen opstaatkun- dig politiek gebied. Dit duidelijk in onze kringen kenbaar te maken, is onze taak Wij kunnen dit doen met hoop op goeden uitslag. Want het is voor ieder duidelijk, dat de moderne theologie een voorbijgaande phase is en de ge schiedenis van het christendom. Het opkomend geslacht houdt vast aan het historisch christendom of het verdoolt op paden van materialisme of mysticisme. Welnu het liberalisme, dat zich vereenzelvigde met de mo derne theologie, zal met haar verdwij nen. De kenteekenen er van worden reeds openbaar in de kreet om hulp bij de socialisten, wier omarming doo- delijk werken zal. Welnu, wie met zijn belijdenis lijn recht staat tegenover deze moderne theologie en haar op alle terreinen bekampt, kan tenslotte niets anders dan terugdeinzen voor het werk om haar, ook in den vorm van het libera lisme, op politiek gebied te handhaven. Hij zal tenslotte moeien Mezen voor rechts. Dit proces onder onze geestverwanten te verhaasten, is het schoone werk, waartoe ik al mijn vrienden oproep en waartoe ik zelt naar de mate mijner krachten hoop te blijven medewerken. En als nu en dan teleurstellingen komen, putten wij dan immer bezieling en moed uit de oude waarheid «In dit teeken zult gij overwinnen J. Th. DE VISSER. De crisis. Vast staat nu wel, dat de heer Goeman Borgesius de opdracht tot formatie van een EEN VERHAAL door L. V AN BEBKEL. 40) Hoofdstuk XXII. S®e aegejirafiS der IbcsSïsSlield. Lena liet zich bijna op dezelfde wijze uit, maar toch hare oogen waren vochtig en hare lippen stamelden een dankzegging aan den Heere, die boven bidden en dan ken welgedaan had. Ik moet het ter eere van de bewoners van het stadje betuigen, dat zij zich beijver den om Willems bevrijding een feestelijk aanzien bij zijn terugkomst te verleenen. Uit de meeste huizen wapperde de vlag Lier en daar hingen groene slingers voor de woningen, en midden op de straat, tegenover het huis van den koperslager, was een kleine eerepoort opgericht, waar de voornaamste burgers der stad hem ont vingen en een toespraak tot hem richten, in welke aan het slot de uitnoodiging voor kwam tot een middagmaal in de sociëteit, ter zijner eer op den volgenden dag be stemd. Willem was niet ongevoelig voor dit bewijs van genegenheid en waardeering van zijne medeburgers, maar liet niet na in mannelijke en waardige taal te kennen te geven, dat hij deze bevrijding te danken had aan God, die ons lot bestuurd en ook het kwade weet dienstbaar te stellen tot heil zijner menschenkinderen In rondbors tige woorden deelde hij mede, welke groote dingen God gedaan had, die zich over den zondaar ontfermt en niet wil, dat eenigen verloren gaan, maar dat zij allen tot be keering komen, terwijl hij er naar streven wilde dien God, die hem uit de macht des boozen gered had, voortaan door zijn wandel te verheerlijken. Gij kunt denken, dat deze woorden menigeen zeer vreemd klonken, hoewel er ook velen waren, die dit zeer gaarne hoor den. Bakker en Van Beek trokken een bedenke'ijk gezicht. Zij hadden gehoopt hem, als van ouds, weer des avonds in de gelagkamer te zien, en vernamen thans hoe hij met beslistheid den dienst der wereld had opgezegd. Hl ij is voor ons verloren k< mompelde Bakker in het heengaan tot Van Beek. 3>Och,« zeide deze, »'t zal een voorbij gaande indruk zijn. Wie weet, wat men hem in de gevangenis voorgebabbeld heeft. Hij zal wel weer veranderen, als wij hem maar eens te spreken krijgen 't Is te hopen zei Bakker, die aan de laden van zijn toonbank dacht. »Maar gelukkig hebben wij Blom in zijne plaats gekregen. Toen Willem eindelijk zijns vaders huis betrad, wachtte hem nog een verrassing. Aan den ingang stond Jamal, geheel op z'jn zondags gekleed en met een hoogen hoed op. Eeuige vrienden hadden zich beijverd om de vurige begeerte van den armen onnoozele te vervullen. Er was een hooge hoed gekocht, en toen Jamal op zekeren avond, als naar gewoonte, de diligence stond af te wachten, zag hij tot zijne verbazing, dat de conducteur hem reeds van verre de hoedendoos toonde, en hem die ter hand stelde, zonder eenige betaling te eischen. En met dat hoofddeksel stond hij thans Willem op te wachten. s-Ik heb hem zeide hij met een van vreugde stralend gelaat op den hoogen hoed wijzende, «ik heb hem. 't Is een koninklijke hoed, vindt gij niet ?<s »Ik hoop, dat gij hem met eere zult dragen, »zeide Willem, vriendelijk zijn hand op Jamals schouder leggende, terwijl hij hem toefluisterde, 2>het zal mij lief wezen u dikwijls bij mij te zien.« »Om over den mooien koninklijken hoed te praten j>Ja en over de kroon der rechtvaardig heid, die de rechtvaardige Rechter geven zal aan allen, die zijne verschijning lief gehad hebben Het was een gelukkige dag voor Willem. Na al de stormeü om hem heen en in zijn hart doorgestaan te hebben, mocht hij thans vrede smaken. Met welk een blijdschap had nicht Marie haar besten jongen ont vangen en hoe gezellig vond hij het thans bij haar in de binnenkamer, wanneer hij, soms ook aan de zijde zijns vaders, spreken mocht over de goedertierenheden Gods. Willem begaf zich thans met ijver aan zijn werk, dat gedurende zijne afwezigheid zeer geleden had, maar waarvan hij de schade spoedig hoopte in te halen. Ruste loos ging de hamer in de werkplaats, en toch waren er wel eens oogenblikken, dat de jonge meesier zijn gereedschap neerzette, en met zijne gedachten naar elders afdwaalde. Waaraan dacht hij P Nicht Marie wist het wel, als Willem soms plotseling voor haar stond en zij in zijn oogen een vraag las, die hij echter niet over de liet komen. Wacht maar,« fluisterde zij hem dan toe, »ik weet, wat er in u omgaat. Wacht maar, de Heere bereidt uwen weg.« Op zekeren dag had Willem zijne werk plaats verlaten en stond voor het ons welbekende venster van de achterkamer naar de hofstede te turen. Eensklaps omvat hem nicht Marie, neemt hem bij den arm en zegt »Niet hier wordt gij verwacht, maar ginds En, voegde zij er glimlachend bij »gij kent nog wel het plekje onder den pruimeboom. Ga daar van avond tegen zeven uur heen. Ik ben verzekerd, dat gij met een blij en dankbaar gemoed van daar zult terug komen. Eene verbintenis, die met God begint en in zijn naam aange knoopt wordt, kan alleen tot ons heil zijn (Slol volgt.)

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1905 | | pagina 1