TWEE BLADEN. Zaterdag 13 Mei 1905. 20slc Jaargang N". 1032, lis, rgoed 1 Antirevolutionair Orgaan voor lie Knldliollandfiiclie en USeeiiwsclie Eilanden. f 11 PONS, IS. JN HOC SIGN O VINCES artikelen, 3 Mij. 1111. FEUILLETON. WAT LIEFDE VERMAG. to. uitgever: L. VAÜ BEBKSL. KA mus partij euwe stijl Rietmat- hilderjjen. ;en de aede, dat het lULDEReen rdt voortgezet. enaar, ittllR. r gevestigd. DirectieMALIE directie yau hot •Hollandsche ige; bij de Inspeo- 1 I. 1SÏO. eering in rcsstraat 125. a at den Goud gel, flAt ingen, voorko- chappij, alsook belang toe te 4 recteur. Br.) BOTH Czn. Vliddelharnis Tod ge. idres voor 3EER. resl ar schril- fabrieken zijn van grossiers, ten. ETDAM- Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag. Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent. Amerika bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar. Afzonderlijke nummers 5 Cent. T. BOEKHOVEN. 1 &MPWJFH Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel. Boekaankondiging 5 Cent per regel en */s maal. Dienstaamvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaa Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- ei Vrijdagmorgen 10 uur. A lie MuKken voer «le Itedacüe öesteeiad, Adverientién en verdere Administratie franco foe te %en<len aan alen Ultg-evei*. Dit nummer bestaat uit Lager-oiBderwijswet. Dinsdagmiddag is 't ontwerp aan genomen met Rechts tegen Links, 't Spijt ons, dat de Liberalen als één man hebben tegengestemd. We had den gehoopt, dat waar aan de Open bare School absoluut niets geen scha de door de wet wordt gedaan, ver schillenden zouden voorgestemd heb ben, uit billijkheidsoverwegingen. Het kan toch niet ontkend, of zelfs na de wet Mackay in 1889, toen 't Bizonder Onderwijs in beginsel als volkomen gelijk met 't Openbaar Onderwijs werd verklaard, toen 't Bizonder On derwijs wettelijk geworden is een deel van het allen omvattende volksonder wijs, toch nog ondanks die gelijkheid voor de wet, 't Openbaar onderwijs in betere conditiën bleef met zijn inkomsten en uitgaven en dus zijn gansche bestaan dan 't Bizonder. En toch, zulk een toestand is on redelijk. Het schoolleven eischt een beginsel neutraliteit eener school te begeeren is even zeer een beginsel als die niet te willen. Elk beginsel verlangt naar ontplooiing. Het wil meerdere per sonen omvatten en zoo groot moge lijk maken den kring dergenen, die 't er mee eens zijn. Afgedacht nu van 't feit, of 't neutraliteitsidee be ter of slechter is dan 't principe van dogmatisch onderwijs, wat voor ons niet te onderzoeken noodig is," aange zien we 't neutrale onderwijs absoluut afkeurenafgezien van 't karakter, is 't toch zoo klaar als de dag, dat waar twee beginselen strijden in den boezem van (en voJk, de overheid niet 't recht heeft om voor een van die partij te trekken. We weten, dat de Friesch Christelijk Historischen wel die meening toegedaan zijn, maar wij achten dat voortrekken van 't Christelijk beginsel in een zoo ge mengd land als 't onze, onmogelijk tenzij de Overheid de berisping zich op den hals wil halen, die juist 't Liberalisme heeft ontvangen gij zijt een overheid over allen, maar een bevoordeelster van een partij van de partij, die u op 't kussen bracht en die door u met de macht van geld en benoemingen wordt ge steund. Het Christelijk beginsel, hoe uit nemend ook op zichzelve, en oneindig verre te verkiezen boven een en elk neutraliteitsidee, heeft dus onzes in ziens nooit de aanspraak mogen doen geldenoverheid, zorg vooral voor mijMaar wel, juist omdat het een uitnemend beginsel is, en waard ge steund en gewaardeerd te worden, heeft het aan de Overheid met- klem en kracht te vragenBevoordeelt mij niet, maar doe mij rechtdoe mij niet rneer, doch ook niets minder van uwen steun genieten dan een ander in 't Volk levend en openbarend be ginsel. En nog zou de Overheid niet ver keerd handelen, indien het aan het neutraliteitsbeginsel iets ontnam wat 't te veel aan voorrechten had en dat schonk aan het christelijk beginsel, dat te weinig voorrechten geniet. Zoo immers kwam de kous weer in 't. gelijk. Zoo stond de evenaar der weegschaal weer recht. Maar bij dit wetsontwerp straks tot wet verheven, is er zelfs geen sprake van beknibbeling en af breking en ondermijning van het openbaar onderwijs. Laat men één ar tikel opnoemen, dat 't openbaar on derwijs wettelijk aanrandt. Het is onmogelijk. Zeker, wel wordt het Bizonder On derwijs recht gedaan, maar niet ten koste van 't Openbaar. Als "t Open baar Onderwijs schade lijdt, is dat de schuld der ouders, die 't niet begeeren, maar nimmer de schuld der wet. We wenschen den Minister v. Binnenl. Zaken hartelijk geluk met de tot standkoming van de voorstellen. Het moet wel voor ZEx. een voldoening- zijn, zooveel jaren gestreden te heb ben op allerlei wijs voor vrijmaking van het lager onderwijs, en dan ten slotte geroepen worden om de laatste hand aan die vrijmaking te leggen. Moge dit Ministerie nog vele jaren blijven en ook voor hooger- en mid delbaar onderwijs een wijziging bren gen, die niet anders dan zegenend voor volk en vaderland wezen kan. De Schoolstrijd moet uit zijn De School is een politiek instru ment geweest al een kwart eeuw minstens Laat er nu vrede zijn op dat terrein. Ieder beijvere zich om zijn beginselen te doen triomfeeren. Met dezelve finan- tieele kracht werpe ieder, openbaar of bijzonder onderwijzer, zich, op zijn terrein en benaarstige zich om met de eerlijkste middelen in de kinderen ingang te doen vinden de ideeën, die hem zelf dierbaar geworden zijn, Dan wordt het Schoolleven verdiept. De burgerstrijd verzwakt. Het kind bevoordeeld. Het ideaal van vrijheid bijna bereikt. Godsdienst op de Openbare School. Een abonnee van »'t Volk« schreef aan dit Blad Daar ik mijn kinderen tracht op te voeden zooveel mogelijk zonder boven natuurlijke dingen, moest ik tot mijn verwondering hooren van een mijner kinderen, dat een O. L, School 2de klasse bezoekt, dat zij in plaats van een half uur aardrijkskunde, zooals het rooster aangeeft, een half uur btjbelsche geschiedenis gehad heeft de onderwijzer had nl. verteld hoe Mozes aan den oever van den Nijl in een biezenkistje was gevonden door de dochter van Pharaö, hoe hij opge voed zijnde aan het hof, later de leider werd van het volk Israels, met hen door de Roode Zee trok, waar het water zich van een scheidde, en zich weer vercenigde, toen het volk van Pharaö, die plaats genaderd was, zoodat de vijanden van Israël ver dronken, een bewijs, volgens den ouderwijzer, hoe Gocl zijn volk be hoedde. Zou dat nu soms een begin zijn, om ook np de openbare school alle leervakken met den christelijken zuur- deesem te willen doortrekken Ik bcop, Redacteur, dat dit schrij ven aanleiding mogen geven, om, waar partijgenooten en geestverwanten, zoo iets van hun kinderen vernemen, zij dat dan openbaar zullen maken, opdat het moge leiden, dat ook de christe lijke 011de rwijzeis op de openbare school zich zullen onthouden van leerstellingen te verkondigen, die niet des kinds zijn, zoo goed als de socia listische of anarchistische onderwijzers dat doen. De openbare onderwijzer vertelde dus uit den Bijbel. Op zich zelf beschouwd uitstekend. In verband met de wetstrafbaar en dus zeer afkeuringswaardig. Maar dat bedoelen we niet. Zie naar 't laatste zinnetje »zich zul len onthouden van leerstellingen te verkondigen, die niet des kinds zijn, zoo goed als de socialistische 0/ anarchie tische onderwijzers dat doen.a Ja, jaeen »weibewust« socialist zal op school neutraal zijn. Hij stopt zijn beginselen eiken morgen om 9 uur in zijn achterzak En hij haalt ze er om 4 uur weer uit ZekerTwee is niet één, maar één is ook niet twee. Een socialist is een man van karak ter, die gerust socialistische reken sommetjes durft geven. Hij was wel dwaas, als hij 't liet hij de man van beginsel. Maar de kinderen worden 't slacht offer. Twee is niet één Wie zoo de heer Staalman hoorde in Kamer en Blad, zou gauw gaan denkendat de anti-revolutionaire partij één groote conservatieve massa geworden ismaar dat hij en de zijnen, zij als Christen-Democraten, nog eens het puikje van den zalm waren en de echteonvervalschte democraten, t an hen was in 't minst geen conservatief luchtje. Voor den oppervlakkige mocht dit zoo lijken, alsof de Christen-Democra ten allemaal volbloed democraten waren, maar wie de stroomingen na ging, vergiste zich niet. Terecht heeft de heer van der Pers, wiens naam we als primeur-voorvechter vandeultra- extrademocratsche-ideeën al meer in ons Blad genoemd hebben, dan ook na afloop der Paaschvergadering ge schreven EEN VERHAAL DOOR 2 2) HOOFDSTUK XIII. Jnloerscliiieid. Van deze laatste meening was ook Wil- lems vader. 't Is waar, hij deelde niet in de gevoe lens van Lena's vader, maar wanneer hij kiezen moest tusschen Pleuntje en Lena dan zou hij duizend maal liever de laatste voor zijn zoon begeerd hebben, daar er in zijn hart iets was, dat hem zei, dat eene godvreezende vrouw beter was dan eene ijdele. Hij gevoelde het. I.ena zou zijn zoon voor veel kwaads behoeden. Pleuntje zou hem in het verderf storten. Voor hem zou ze zijn, wat eenmaal een Izébel was voor Achab, een ramp. 't Is waar, bij raasde wel eens en ging aan als een Turk, wanneer er sprake was van boer Wenter en zijne recht zinnige gevoelens, maar als hij uitgeraasd had, dan incest hij toch heimelijk erkennen, dat die man beter was dan hij, Dit is een vaak voorkomend verschijn sel. Wanneer een dief zijne handen uitsteekt naar het eigendom zijns meesters, dan zegt zijn geweten hem aanstonds, dat hij dat niet doen mag, ook al had hij nooit ge lezen 3>Gij zult niet stelen Zoo gaat het ook met den mensch, die het bestaan van den levenden God loochent. Hij tracht zichzelven diets te maken, dat hij niets te vreezen heeft, dat dood dood is en daarmee uit. Hij tracht op allerlei wij zen zijne vijandschap tegen God te luchten, maar terwijl hij het doet, klaagt zijn ge weten hem aan en is hij hu iverig voor het geen er na den dood volgen zal. En zoo gaat het ook met alle onverschilligen en verzakers of verachters van de prediking des Christelijken geloofs. Hun hart veroor deelt hen, en zij moeten al doen zij dit niet in het openbaar het voor zich zeiven uitspreken, dat zij die Gods Woord hoogachteu, gelooven in den Heere Jezus, zich vastklemmen aan het »Kruis,« biddend blijven hangen aan de «Rots der Eeuwen«, beter zijn dan zij. Dit erkende ook de oude Kramme, en al was hij nog zoo vijandig gezind tegen boer Wenter en al pruttelde hij er over, dat Lena fijn geworden was, toch zou hij zich verheugd hebben, zoo de laatste zijne schoondochter geworden ware. En laat het mij slecht verklappen ook Willem was niet te vredén met zijne keus, Het speet hem geweldig, dat hij zich aan de molenaarsfamilie verbonden had. Hij had zichzelven wel voor het hoofd kunnen slaan dat hij zoo dwaas geweest was. Dat hij zich had laten vangen dti hij verwenschte de- verjariDgspartij in den molen. Hoe kon het cok anders zijn. De lichtzinnige taal van Pleuntje moest hem wel tegen de borst stuiten. Hare gesprekken waren zöö gelijk vloers. Zóó banaal, dat Willem er vaak van walgde. Ja, het moet gezegd worden, dat hij er dikwijls tegen op zag naar den molen te gaan, dat hij dikwijls teutte met zijn werk om maar niet vroeg kjaar te zijn. Dikwijls vergeleek hij haar met Lena en altijd was de laatste in zijn oog beter. Hoe rein en liefdevol waren hare oogen; niets dat lage hartstochten deed veronderstellen. Hoe zacht was hare stem en hoe schitter den hare oogen, wanneer zij over hemel- sche dingen sprak en hoe gelukkig gevoel de hij zich dan aan hare zijde. Ach, ware zij maar wat minder beslist geweest 1 Hoe gaarne zou hij dan Pleuntje vaarwel gezegd hebben Maar die beslistheid van Lena Zij was voor hem een struikelblok. Huiche len, dat hij zoo was als zij, wilde en kon hij niet. Dat zou Lena ook niet gewild hebben. Ware zij maar niet zoo onbeslist! O, dat heen en weer bewegen, dat »schan- ken bin und her«, de pijn, die het doet aan je hart en je leven, de wanhoop, als je voelt, dat ze het losrukken, dat het hoo- De beginselverklaring lokte heel wat discussie uit, wat niet behoeft te be vreemden, omdat de saamgekomenen uit zoo verschillende richting tot elkan der kwamen. Gelijk trouwens in elke partij kwam ook hier dadelijk rechts en links uit. Vooral ook bij de opmerking van het program van Actie kwam dit weer duidelijk aan 't licht Als nu maar niet de eene richting wil bovendrijven en in alles haar zin doordrijven, want dan zou het wel kunnen gebeuren, dat die twee richtingen niet in één partij verband waren te houden. We zien das nu reeds bij de oprich ting een conservatief en een vooruit strevend deel. En we voorspellen, dat de twee richtingen niet in één partijverband zijn te houden. Er zal binnen weinige jaren een scheuring zijn. Want waarlijktwee is niet één. De groep van der Pers is niet Staal- manniaansch. En die 't meest consekwent zijn, hebben altijd de winst. ÜM €le IBer§. De pensioenwet. De ingediende pensioenwet van Dr. Kuyper deugt natuurlijk bij vrijzin nigen en socialisten niet. Dat spreekt vanzelf! Het socialistische Zondagsblad* van sliet Volk« gaf 1.1. Zaterdag omtrent het wetsontwerp een plaat, zoo venijnig en valsch, als »Het Volk« alleen geven kan. Zij teekende een critiek op het arbeidspensioen op70 jaar. Het blad vergeet, dat wie bijv. op 60-jarigen leeftijd niet meer verdienen kunnenrente als invalieden ont vangen Als men op_70-jarigen leeftijd nog niet invaliede is, dan krijgt men toch zijn pensioen. Dat is de bepaling! De socialisten en vrijzinnige heeren deden goed naar Frankrijk te zien, waar zij het heit geheel in handen hebben en de j>clericalen« niets in de melk kunnen brokkelen. Daar is het pensioen van den ouden ger komt. Dan telkens weer dat neerdruk - ken, dat vastleggen in doodsangst. Dat wilde hij niet verdragen. Hij zwiepte heen en weer Liever nam hij het zelf tusschen zijn han den om het weg te gooieD, ver weg, of om het te begraven, dat niemand het op raapt, om er ook pijn om te lijden, zoo als hij. Hij wilde niel huichelen. Willem stond in zijne werkplaats. Er was veel te doen, want al de nieuwigheden, die hij meegebracht had, hadden de aanzien lijke bewoners van het stadje zóó bekoord, dat hij bestelling op bestelling kreeg, zoo dat hij geen handen genoeg had, om aan al de aanvragen te voldoen. Le midden van zijn werk kwam Jamal binnen Dit was Willem niet vreemd, want het gebeurde zeer dikwijls, dat Jamal de werk plaats inliep, een poosje bleef kijken, een paar woorden sprak en dan weer de straat opging, wachtende op de diligence. Ook nu stond hij naast Willem, die evenwel geen tijd had, oni zich met hem bezig te houden, en geen acht sloeg op alles, wat door dezen vrÊemdsoortigen bezoeker ge zegd werd. »Boer Wenter heeft heerlijke appelen, babbelde Jamal. »Ik was er gisteren tegen het vallen van den avond en Lena gij kent immers Lera wel? - gaf er mij twee, waarvan ik er een bewaren zal tot Kerst mis. Lena is lief, veel liever dan Pleuntje, die mij voor gek houdt en mij van het erf wegjaagt. Ik heb ook nog nooit een appel van haar gekregen. Maar laat mij maar eerst mijn hoogen hoed hebben en dan de kroon, dan kan zij mij niet meer wegstu ren Wat is dat voor een ding, dat gij maakt vroeg hij eensklaps, daar hij niet gewoon en niet in staat was een ge regeld gesprek te voeren. Hij sprong altijd zooals men dat noemt van den hak op den tak. Zijne gedachten kon hij niet bij één onderwerp bepalen. Willem gaf hem eene korte verklaring, maar zonder zijn werk te staken. Hij hield van den armen jongen, en nu nog meer omdat hij van Lena sprak. »Smit was er ook,« vervolgde Jamal. »Toen ik weg wilde gaan, en om het hoekje gekomen was, gij weet wel, waar de drie lindeboomen kort bij de heg staan stond Smit achter den dikste Geen lieve man die Smit 1 Wat heeft hij een rooden neusZe zeggen, dat hij veel drinkt. Drinkt gij ook Bah Hij schudde zich alsof er een rilling over zijn lijf ging. Wordt vervolgd. l| fifl I

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1905 | | pagina 1