s.
TWEE BLADEN.
MONKEYBRAND
ij
I
Lars
weiden.
1
Zaterdag 29 April 1905.
1 Antirevolutionair
20ste Jaargang N°. 1028,
Orgaan
voor de Zuidhollandsclie en Zeeiiwsclie Eilanden,
)AM,
ÏÏERDAI.
IN HOC SIGN O VINCES
NESSE
ÏIKANT,
T. BOEKHOVEN.
Eerste Blad.
Centrale Antirev. Hiesv.
FEUILLETON.
WAT LIEFDE VERMAG.
i y
her sear.
PAPE.
is uien
9,SO.
uitgever:
AHe Mukken voor <le Kedactie bestemd, Adverientlën esi verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitgever.
De Vergadering der Cen
trale Antirev. Kiestereeni-
ging is uitgesteld tot op
WOENSDAG 3 MEI,
des nam. 2 uur precies.
De Roomschen stelden een Hero.
Predikant candidaat.
IVI U R E IM
Rechts 1 richt uof Voor
waarts Marsch
Socialisme en godsdienst.
Uit de Pers.
De prijzen
zijn door den
Staat gega
randeerd.
t «Seelue-
ansen.
imburg gewaar-
waarin zeker
>0 f/3ARK
rorden.
oordeelige loterij
het gelukkigste
J3
3»
jzen
v. 40,000 Mk.
SO,000
ijzen 20,000
15 000
10,000
5,000
3,000
2,000
1,000
300
200
loterij, d'e uit 7
met 41225 prij-
bijua op de helft
valt. Bijzondere
rkelijke verbete-
;rij, waardoor de
ene premie, niet
de laatste klasse,
winnen.
e klasse bedraagt
500 Mk., stijgt in
in de 3e klasse
sse tot 65,000 Mk.,
k., in de <Se klasse
laatste klasse tot
ng die officieel is
ileehts fl 8,50
ilechts fl 1,75
slechts fl 0,90
volgende klassen
r prijzen worden
:1e trekkingsplan
den Staat, welk
rerzend.
loterij ontvangt
i de plaats gehad
iele trekkingslijst.
verzending
sn
n prompt aan de
^geheimhouding.
;n eenvoudig per
sn rembours,
beleefd mij den
n.
de aanvraag om
de spoedig plaats
ledig mogelijk of
In HAMBURG,
1.
n onderzoek eenige
ïigd geworden dat
ide Weiden samen-
acht zaadsoor-
ruikt moeten wor-
ige opbrengsten te
167. Kilo.
invraag.
r alle soorten van
luikkieinend en
a zijn.
Zaadhandel.
immelsdijk.
g., f180 en hooger
"45, merk „Globus"
Dorschmachines,
aaimachines, Gier-
ordigers
ijzenvlugge,
te genres,
voorzien is.
DTTERDAM.
partij
ïoofd bied.
isieeg.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Amerika bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nnmmers 5 Cent.
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en */3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaa
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 nnr.
Dit nummer bestaat uit
't Is een bekend feit, dat (oliberale
weerzin tegen Rome Thorbecke,
leider der liberale partij, lid was der
Tweede Kamer voor het district
Maastricht.
19 April 1853 na en door de April
beweging, was 't Ministerie Thorbecke
gevallen. Hij werd toen candidaat ge
steld te Leeuwarden, Alkmaar, Leiden,
Zwolle, Deventer en 's Hertogenbosch,
waar hij vielen te Breda en Maastricht
waar hij gekozen werd. Voor 't laatste
district nam hij zitting.
Maar nu zien we iets anders ge
beuren. Door de Katholieke Kiesver-
eeniging 's Gravenhage II, is als can
didaat in dat district gesteld, tegenover
den aftredenden liberaal Dolk, dr. de
Visser, Ned. Herv. predikant te Amster
dam, en zittend lid voor Amsterdam II.
Een protestanteen rechtzinnig
predikant, een Christelijk-Historisch
voorman; een leider eener partij, die
in het begin van haar oprichting nog
al anti-papistisch was, wordt door een
Roomsch-katholieke kiesvereeniging in
den Haag, niet gesteund, niet overge
nomen, niet uitgeruild, neen gesteld.
Natuurlijk is dat niet toevallig ge
schied. Neen, wel degelijk met opzet,
maar desniettemin een geniale zet op
't politieke schaakbord. De oorzaken
zijn deze In den Haag II wonen veel
Roomsch-katholieken, en ze zouden
dus, waar de anti-liberalen over den
zetel bedisselden, het meeste recht
hebben op een eigen candidatuur.
Maar of ze 't in dat district met een
eigen Roomsch-katholiek candidaat
halen zouden, is hoogst onzeker, omdat
daar veel conservatieven wonen, pro
testanten, die in 1853 beslist bij de
toen ontpopte Groote Protestantsche
partij zich zouden gevoegd hebben,
en nu nog in hunne nazaten dezelfde
gevoelens naar buiten zien treden nl.
tegen Rome vooral en in de voornaam
ste plaats. Die mensohen zijn voor
geen roomschen candidaat warm te
krijgen, integendeel.
En waar nu die groep den doorslag
moetgeven, zal van anti-liberale zijde
eenige overwinning zijn te constatee-
ren, daar moet ze gelokt worden. En
welk beter middel is er dan dr. de
Visser candidaat te stellen. Bij die
conservatieve protestanten is een
Ned. Herv. predikant oneindig verre
te verkiezen boven een roomsche.
Een buitengewoon stoute greep, zei
het jHandelsbladï.
't Is zoo
En al moge men deze politiek »real-
politiek« noemen, en geen principieele
politiek al mag men zeggen, dat het
hier geldt een louter zoeken naar suc
ces, toch hebben we respect voor de
tactiek.
Want die tactiek beoogt, met weg
cijfering van zichzelve, den krachtigen
voortduur der coalitie.
Om de coalitie, de christelijke coalitie
te handhaven, 't liberalisme te fnuiken,
willen de roomschen zich niet meer
herinneren den smaad hen aangedaan
door de anti-papistische actiezijn
ze vergeten de laatdunkende wijze,
waarop door Christelyk-Historischen
in den beginne over paapsche stoutig
heden is gerept en ontplooien zij fier
en flink de vaan der coalitie.
Liever dr. de Visser dan een liberaal.
We prijzen die tactiekZij kan
't Ministerie ten goede komenEn
daarom is het hen te doen.
IVOOR HET AFNEMEN 1
DER GEVERFDE I
Op de Deputatenvergadering vatte
ds. Talma zijn rede over 't behoud
van dit Ministerie samen in dit pak
kend woord rechts, richt u
Op het Paasc'ncongres der socialis
ten eindigde mr. Toelstra, in de avond
vergadering zijn rede over de a.s.
verkiezingen met deze woorden
»Niet als Talmarechts, (of links)
richt u, maar
Kameraden, voorwaarts, marsch
Wij zouden liefst beide uitspraken
willen verbinden. Want voor zulk
een ijverig Ministerie als we nu vier
jaar bezitten, geldt de leuzeRechts,
richt u! Voorwaarts Marsch
Kameraden op Flakkee Voorwaarts
Marsch
Onder dit opschrift lezen wij in het
»CentrumaDe »Vorwarts», officieel
orgaan der Duitsche socialistische par
tij, publiceert het verslag van een
conferentie, door den socialistischen
afgevaardigde Bernstein dezer dagen
gehouden voor een socialistische ver
gadering te Berlijn over de fameuze be
wering „de godsdienst is privaatzaak".
Bernstein zette volgens de „Vorwarts"
die er geen enkel commentaar of voor
behoud aan toevoegt, de quaestie vol-
genderwijze uiteen:
»De onmisbare voorwaarde voor al
le zedelijke, economische en politieke
ontwikkeling is het prijsgeven van ie
dere godsdienstige gedaehte.
„Wil men met den vooruitgang mee,
dan moet men zich van den gods
dienst emancipeeren. Wij kunnen den
mensch niet geleiden naar de politieke
emancipatie, zoolang wij hem niet zul
len hebben bevrijd van alle godsdienstig
idee. Zij die, toetredende tot de socia
listische partij, godsdienstige ideeën
bewaren, worden noodzakelijk hinder
palen voor onze beweging. Het kan dus
absoluut niet worden toegelaten, dat
wij den godsdienst zouden beschouwen
als privaatzaak. En stelling nemende
tegen den godsdienst, moeten wij stel
ling nemen tegen de Kerk, omdat de
een niet is te scheiden van de andere.
„Dit is het beginsel, dat alle kop
stukken van het socialisme leidde
van zijn eerste optreden af: allen
waren vrijdenkers, volkomen van Kerk
en godsdienst geëmaucipe'erd. Eerst
toen de socialistische partij talrijker
werd, nam men zijn toevlucht tot de
valsche leuze„de godsdienst is pri
vaatzaak". omdat men het noodza
kelijk vond de kleine lui en vooral de
landelijke bevolking niet af te schrik
ken. Met andere woorden
„het is om reden van tactiek en pro
paganda, vooral om stemmen te win
nen bij gelegenheid van de verkiezin
gen, dat deze leuze in het partij program
werd opgenomen in den grond der
zaak was het niet enkel een inkonse-
quentie, maar huichelarij". En de ver
gadering applaudiseerde
Behalve deze duidelijke uitspraak
ESN VERHAAL
door.
L. VAN BERKEL.
18)
hoofdstuk XI.
Redeoeeringen.
Moede van het dansen ging het jonge
paar aan een tafeltje zitten, ver van de plaats
waar hunne vrienden en bloedverwanten
zaten. Willem was verhit door den drank
en opgewonden door het dansen, zoodat
hij eigenlijk niet goed wist, wat hij deed.
Hij bleef naast het meisje zitten, bestelde
een flesch wijn en begon met haar te drin
ken. Ik wil het tooneel in de herberg niet
verder beschrijven. Het was slechts mijn
doel u te doen zien, welken weg Willem
thans ingeslagen had, een weg, dien hij
eigenlijk niet wilde, maar dien hij op moest,
geslingerd als hij werd door zijne onbe
slistheid. En Pleuntje
Zij zette hare fijnste strikken uit om hem
te vangen, en zoo zeer wist zij hem te
bekoren, dat zij van hem de belofte ver
kreeg aanstaanden Zondag in den molen
haar verjaardag te komen vieren en dat
haar broer hem zou afhalen.
Den Zondag was aangebroken,
Hoe statig en uitlokkend klonken de
kerkklokstonen over het stille stadje, dat nu
bekomen was van de drukte, die de Kermis
had meegebracht. Van heinde en verre,
althans van den omtrek en de veldwegen,
stroomden kerkgangers door de poort, allen
in de richting van het kerkgebouw, waar
de nieuwe dominé, na zijn intrede, voor het
eerst de godsdienstoefening leiden zou. Deze
plechtigheid lokte natuurlijk veel nieuwsgie
rigen kerkwaarts, vooral omdat men zeide,
dat de nieuwe dominé de rechtzinnige leer
was toegedaan. Nicht Marie was reeds kerk
waarts gegaan, terwijl de oudt Kramme
door ongesteldheid verhinderd was haar
voorbeeld te volgen. En Willem
Hij had er wel over gedacht om de kerk
te bezoeken, maar hij kon niet besluiten er
gevolg aan te geven. Eerst had hij een
wijle in de winkeldeur gestaan, om de voor
bijgangers na te staren, maar dit verveelde
hem, en onwillekeurig begaf hij zich naar
boven, naar het achtervenster. Wat wilde
hij daar doen
O, slechts een enkelen blik werpen over
de tuinen en heggen en te luisteren naar
het gezang van de lijster, want hij had
behoefte aan afleiding. Zijn hoofdaderen
waren gezwollen en zijn hart klopte snel en
onrustig. Hij schreef dit toe aan de gevolgen
van een slapeloozen nacht, maar hij vergat,
dat hij daarvan zelf de oorzaak geweest
was, daar hij zeer laat thuisgekomen en
waggelend zijn slaapvertrek binnengetreden
was.
Daar stond hij voor het open venster en
drukte het heete hoofd tegen de ruiten,
terwijl zijne oogen op de boerderij van
Wenter gevestigd waren. Hoe stil was het
daar Er lag eene glans van vrede op het
dak, over die vruchtboomen en op die
akkers en velden. De vinken en musschen
zaten zoo vreedzaam op de boomtakken,
alsof ze wisten, dat het heden Zondag was.
In Willems hart was alles donker. Hij
gevoelt zich eenzaam en verlaten. Hij had
het wel uit willen schreeuwen van zielepijn.
O, dat hartdat hartHet dreigde te
bersten
Eensklaps ziet hij, dat de deur der hof
stede geopend wordt, en nu treden boer
Wenter en zijne dochter naar buiten, ieder
met een kerkboek onder den arm.
Bedaard en kalm wandelt den boer den
weg op, gevolgd door Lena. Hoe lief ziet
zij er uit Hoe glad zijn hare blonde haren
van Bernstein, zijn ervan al de kopstuk
ken der partij allerlei uitlatingen die
wijzen op de ware bedoeling vanGods
dienst is privaatzaak, nl. haat tegen
God en zijn dienst.
Liberalisme in verval.
s>Burge'plicht*, de Unie-liberale kiesver
eeniging te Groningen heeft Prof. Mr. Druc-
ker voor de Tweede Kamer candidaat
gesteld
't Was een echte professorale verga
dering
Prof. Mr. Krabbe zat voor en begon
met een lange rede, om de candidatuur
van Prof. Mr. Drucker aan te bevelen.
De heer Willems stelde voor de candi
datuur van Prof. Mr. d' Aulnis de Bourouill.
Prot. Dr. Fokker verdedigde ook de
candidatuur van Prof. Mr. Drucker en be
streed met kracht die van den oud-liberalen
Professor, Mr. d' Aulnis de Bourouill.
Prof. Dr. Sijmons hield ook nog een
lange redevoering, om de candidatuur van
Prof. Mr. Drukker warm aan te bevelen.
Na zoovele professorale verloogen werd
Prof. Mr. Drucker met 55 tegen 6 stem
men gecandideerd.
Gelijk bekendhebben drie andere
Groningsche kiesvereenigingen reeds Prof.
Mr. d' Aulnis gecandideerd.
Vermakelijk in dit opzicht was de inlei
dingsrede van Prof. Mr. Krabbe hij zei,
met geen mogelijkheid te kunnen begrijpen,
wat men toch tegen Prof. Mr. Drucker kon
hebben
Dr. Kooij sloot zich daarbij aanhij
wist ook niet, welke feiten er waren voor
gevallen, waarom sommigen thans niets van
Prof. Mr. Drucker wilden weten.
Prof. Mr. Krabbe antwoordde daarop
nog eens, dat aan 't bestuur van dergelijke
feiten niets bekend was.
De heer Huges meende, dat men 't dan
eens aan die kiesvereenigingen moest
vragenwie weetmisschien waren er
toch feiten p
Daar ging de voorzitter niet op ia.
Ra, ra, wat zou er toch met Prof.
Drucker zijn
Eensklaps staat de heer F. Deelstra op
en hij weet het, hij weet het 1 De
reden, waarom velen niet meer op Prof.
Mr. Drucker stemmen willen is deze zijn
houding bij de Aprilstaking.
Daar had je 't
Dat scheen niemand te weten, zelfs
langs de slapen géstreken, terwijl een eenvou
dig strooien hoedje haar hoofd dekt. Geen
opzichtig lint, geene bonte bloem, geen
veelkleurig kleed is er aan haar te bespeu
ren. Alles toont haren eenvoud alles toont,
dat zij met den opschik der wereld gebro
ken heeft. Stil en met maagdelijke ingeto
genheid vervolgt zij haren weg. Willem
ziet haar zoo lang na, totdat het geboomte
haar aan zijn oog onttrekt. Meer dan een
half uur blijft hij aan het venster staan,
telkens verwachtende, dat hij haar zou terug
zien keeren. Maar hoe dwaas was die ver
wachting. Ja, Willem was dwaas. De bedwel
ming, waar in de zonde hem gebracht had,
deed hem zulke onzinnigheden bedenken.
Hij had het venster opgeschoven, in de
hoop haar nogmaals te zien, maar te ver
geefs Zij was weg en zat wellicht nu
reeds te midden der schare, die het schoone
lied aanhief
't Hijgend hert, der jacht ontkomen,
Schreeuwt niet sterker naar 't genot
Van de frissche waterstroomen,
Dan mijn ziel verlangt naar God.
Hij schoof het raam weer dicht, viel op
een stoel neer en boog het hoofd, terwijl
hij zijn gelaat met beide handen bedekte.
Wel mocht hij zich zoo diep buigen.
Maar 't was niet in ootmoed des harten
't was niet droefheid naar God. Er kwam
geen schuldbelijdenis van zijne lippen, geen
aanklacht van een vrijwillig verlaten van den
Heere Hij was bedi oefd of liever verdrietig.
De naween van teleurstellingen hadden zich
van hem meester gemaakt. De wereld bood
hem niet aan, wat hij van haar verwachtte,
't Was teleurstelling op teleurstelling.
Als met de snelheid van het licht ging
hem, terwijl hij daar zoo gebukt neerzat,
de ge lachte door het hoofd, dat Lena
gelijk had Zij bewandelt den goeden weg
en de vrede moest in haar hart wonen.
Het hing siechts van hem af haar daarin
gelijk te worden. Even snel echter hief hij
zijn hoofd weder op, zag trotsch en uittar
tend om zich heen, en de vuist ballend,
riep hij uit»Hoe, ik zou mij door haar
laten dwingen Mij aan hare oudwijfsche
voorwaarden onderwerpen en een naprater
worden Neen, dat nooit nooitLiever
neem ik de dochter van
Hij stond op het punt een naam uit te
spreken, maar zonderling Toen deze van
zijne lippen wilde vloeien, gevoelde hij eene
huivering. Deze huivering werd sterker, toen
hij aan den avond dacht, waarop hij met
haar gedanst had.
(Wordt vervolgd.)
