Woensdag 5 April 1905.
20sle Jaargang N.° 1021.
voor ile WamM1m»1landsche en Meeuwselie Heilanden.
I jannetje mm,
MONKEY BRAND
Antirevolu
Orgaan
rflestfjrytfkrln
feuilleton.
wat liefde vermag.
IN HOC SIGN O VINCES
T. BOEKHOVEN.
Allé stukken voor de Redactie bestemd, Advertentiën ess verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitgever.
IVI U R E INI
Tuin' en liandbouw.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Amerika bij vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nnmmers 5 Cent.
UITGEVER:
ëOJfiMEL SM) IA ft.
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaa
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
Moet Dr. Kuyper naar huis
Als met proletischen blik schreef
dr. Kuyper in zijn brochure »'t conflict
gekomenvan zich zei ven deze merk
waardige woorden, die in 1901 in
vervulling traden, dus vijftien jaar na
dato: »De omzichtige manieren van
onze portefeuille-bejagers waren wel
de zijne niet, maar het eenig ver-
eischte, door de Grondwet gesteld,
om Eerste Minister te kunnen worden,
bezat hij dan toch hij was Nederlan
ders Niet dat dr. Kuyper toen al
aan een premierschap dachtintegen
deel, hij schreef: Persoonlijk ben ik
van bet politieke tooneel voor goed
afgetreden, en o, ik verheug er mij
zoo van heeler harte in, dat ik aan
het Kamerleven ontkwam* neen, die
woorden dienden alleen om aan te
toonen, dat men hem, juist hem, hem
(Jde.m, hem steeds «n. gyetml niet sparen
jfi ter, uenüwdzuster en Tante,
B Mejuffrouw
iBÉÉj (Wede. van den Heer JOKA-NNIS
Telaas! Ned'^-iander l)"wat moest
van Land en Volk, Kerk en School,
Gezin en Maatschappij terecht komen
En zie, hij, die in '86 zich ver
heugde ontkomen te zijn aan het
Kamerleven en 't politieke tooneel had
verlaten, die toen zoo gehate, zoo ge
vreesde, zoo getergde, steeds eminente,
geniale man (helaas 1 Nederlander,
nipt waar is geworden dienaar der
Kroon, Premier, Kabibetsformeerder.
Heeft de tijd de wonden geheeld
Is het oordeel over dezen beroemden
Vaderlander gematigd, verzacht, ver
edeld? Is de haat gedoofd, de laster
verstomd, de waardeering eenige gra
den boven vriespunt gerezen
Kerkelijk 1 Gode zij dank, jaEr
is vergevensgezindheid bij degenen,
die meenden op hem te moeten toor
nen die hun Vaderlandsche Kerk,
zooals zij zich gaarne over hun Insti
tuut uitlaten, door dr. Kuyper dachten
bedreigd.
Er is nu allerlei geruisch van vrede-
klanken en wij prijzen beide partijen
■daar gelukkig mee.
Maar waar nu op kerkelijk terrein de
golven vredig kabbelen, en elke Kerk
tracht haar krachten te ontplooien
tot heil van haar leden ('t moder
nisme is nog een schaduw, van weleer,
dat voldoet van verre niet aan de
begeerten der duizenden geloovigen
en christusbeJijders!) en dies meewerkt
tot heil van 't geestelijk, zedelijk en
stoffelijk leven der Nederlandsche
Natie, dier Christen Natie, dier ge
doopte Natie daar is op politiek terrein
de vijandschap tegen dezen theoloog niet
minder^dan/e eertijds zich openbaarde
toen de Kerk in geding heette te zijn.
Waarom haat men nu 1
En wie haat
Hoe openbaart men dien haat
Men haat nu, omdat het zoogenaamd
denkend deel der Natie meende, dat
zij, zij alleen de bekwaamheid bezat
om Ministeriëele zetels in te nemen.
Aan hen, Liberalen en Vrijzinnig-
Democraten en Socialisten was het
koninkrijk en de kracht de heerlijkheid
en aan de andere, onze zijde, was
gemis aan wetgevende talenten, was
gemis aan inzicht in staatsrechtelijke,
sociale en economische problemen.
Hij kan beter doleeren, dan gouver-
neeren! zeiden ze van den Christen-
Staatsman Keuchenius
Omdat nu zoo'n man, een theoloog,
een theoloog van scherp afgeteekende
beginseleneen dogmabelijder der
Goddelijke Waarheden, een pleiter
voor, een verdediger van, een gids
tot de kennis der Heilige Schrift,
welke voor 't Liberalisme een halve,
voor 't Socialisme een onwaarheid is,
daarom haten ze hem als politicus.
Dr. Kuyper is een politicus, maar
hij is meer. Hij is een Christen. Hij
is een Christen-Staatsman
En nu wil men wel hem als een
Staatsman eeren, mits hij zijn Christen
dom maar afschudde.
Maar wat Groen zei zegt dr. Kuyper:
Een Staatsman niet in de eerste
plaats doch een Evangeliebelijder,
En nu voelt heel 't Liberalendom,
waartoe zulke vastbeleden, onwrik
bare ideeën moeten leiden. Zoo'n man
met zulke beginselen, met zulk een
stalen karakter maakt nieuwe historie.
Liberale tradities gaan verflauwen
liberale eer verduistertliberale zelf
genoegzaamheid wordt gekortwiekt en
wat vooral groote beteekenis heeftLi
beralistische wetgeving vlucht naar h aar
geboorteland als Hagar naar Egypte,
want ze behoorde in Abrahams woning
niet langer thuis. (Werdt vtrtalgd.)
RECLAMES
betreffende de Kiezerslijsten.
Zoo liggen dan nu oveial in den lande de
voorloopige kiezerslijsten, zooals ze door Bur
gemeester en Wethouders zijn vastgesteld
voor ons.
uEen ieders, zegt de kieswet, kan van 23
Maart tot en met 21 April ze op het
gemeentehuis komen nakijken; of wil men
dit thuis op zijn gemak doen, van die lijsten
een afschrift of afdruk bekomen, zoo hij de
kosten daarvan maar betaalt.
Wat moet, wat kunt ge nu met die kie
zerslijsten doen
Op die vraag gaven wij in ons jongste
Dinsdag No. een antwoord. Niets anders, dan
nazien, of uw naam of die van een ander
daarop, in strijd met de wet, t voorkomt, niet
voorkomt, of niet behoorlijk voorkomt.
Gij zijt bijv. naar uw beste weten kiezer,
maar ge staat toch niet op de kiezerslijst,
terwijl uw buurman, waarvan ge zeker weet,
dat hij op kiesbevoegdheid geen aanspraak
heeft, er wél op staat.
Welnu, dan moet ge daar tegen opkomen,
verbeterings van de lijst vragen, wat met
een vreemd woord reclameeren wordt genoemd.
Let evenwel nu goed op. Gij zoudt kunnen
denken, als ik tot 21 April mag kijken, heb
ik nog tijd genoegbij gelegenheid loop ik
even het gemeentehuis binnen, en zie ik een
fout, dan zal ik dit wel even uzeggent.
Maar zóó vergist ge u.
In de eerste plaats, omdat men slechts tot
lö April kan reclameeren.
Na dien datum worden geene aanvragen
om »verbeteringen« der voorloopig vastge
stelde kiezerslijsten door het Dag. Bestuur
uwer gemeenten meer in ontvangst genomen.
En in de tweede plaats zou dat »zeggen«
u niets baten, omdat duidelijk uit de kieswet
blijkt, dat alle reclames of klachten vschrif-
telijle moeten worden ingediend.
Omtrent den vorm dier verzoeken om »ver-
betering« van de kiezerslijsten is niets voor
geschreven men kan deze aanvragen zoo kort
en eenvoudig inrichten als men zelf verkiest
en B. en W. zullen u dit volstrekt niet euvel
duiden.
Vergeet echter in geen geval uwe bewijs
stukken bij uwe reclame in te sluiten, anders
toch kan van uw schrijven geen notitie wor
den genomen, daar het Dagelijksch Bestuur
uwer gemeente zonder die stukken onmogelijk
kan beoordeelen, of uwe klacht gegrond is.
Ook die verzoeken om verbetering van de
kiezerslijst worden, met de bijgevoegde be
wijsstukken, dadelijk tot en met ai April voor
een ieder op de secretarie der gemeente neder-
gelegd, en in afschrift, tegen betaling der
kosten, verkrijgbaar gesteld.
Men kan dus ook op het gemeentehuis gaan
zien of zijn klacht terecht is gekomen of onder
de drukte per ongeluk naar de snippermand
is verhuisd.
Men zal reeds hebben begrepen, dat men
kan reclameeren voor zichzelven, maar ook
tegen anderengelijk anderen tegen de plaat
sing van uw naam op de lijst kunnen opkomen.
Gij behoeft u daarover echter niet ongerust
te maken.
Wordt er tegen u gereclameerd, zonder dat
ge het weet, welnu de wet schrijft voor, .dat
de Burgemeester verplicht is binnen 24 uren,
na deze reclame inkwam, u daarvan kennis
te geven, zoodat ge onverwijld voor uwe rechten
kunt opkomen.
Gij moet dan de tegen u ingebrachte reclame
schriftelijk tegenspreken, en wel voor of op
den 23en April.
Wat gebeurt er nu verder
Wel, na den 23 April gaat de Burgemeester
alle ingekomen klachten onderzoeken, vraagt
aan alle kanten om inlichtingen, die men
verplicht is te geren, en tusschen 23 April en
15 Mei valt over het ingediende verzoek om
verbetering de beslissing van het gemeente
bestuur.
Van iedere beslissing, onverschillig of het
verzoek geheel of gedeeltelijk is toegewezen,
wordt aan den man, wien het geldt, kennis
gegeven.
Gij behoeft dus niet bevreesd te zijn, dat
men u stilzwijgend van de lijst zal afvoeren,
uw kiesrecht zal schorsen of iets dergelijks.
Zoo iets kan niet voorkomen.
Uiterlijk op 20 Mei a.s., krijgt men van die
beslissing de boodschap thuis, met de redenen
er bij, waarom zóo en niet anders werd beslist,
en ook deze beslissing wordt op de secretarie
ter inzage voor een ieder nedergelegd. Staat
die beslissing u niet aan, welnu ook dan be
hoeft ge bij haar nog niet te berusten.
Binnen 5 dagen, na dat ge haar hebt ont
vangen, kunt ge de zaak aan de uitspraak van
den kantonrechter, binnen wiens ressort .de
lijst is opgemaakt, onderwerpen.
Wie bijv. den 1 Mei de beslissing van
het gemeentebestuur ontving, mag niet
wachten tot den 25sten Mei, maar .moet uiter
lijk 6 Mei bij den kantonrechter zijn. 25
Mei is de laatste dag voor hen, die de be
slissing op 20 Mei van het gemeentebestuur
ontvangen.
Dient ge tot den kantonrechter uw toevlucht
te nemen, dan raden we u aan, eerst een
advocaat te raadplegen, wani dan moet aan
zooveel formaliteiten worden voldaan en liggen
zoovele voetangels en klemmen op uw weg
dat een gewoon mensch er niet gemakkelijk
zonder kleerscheuren afkomt.
Vermelden we dus alleen, dat den kanton
rechter binnen zes dagen uitspraak heeft te
doen.
Kunt ge u met die uitspraak nog niet ver
eenigen, dan kan men nog bij den Hoogen
Raad te 's Gravenhage in hooger beroep
komen, doch dat alleen in het geval, wanneer
de wet is geschonden of verkeerd toegepast.
Hoewel men niet gehouden is hierbij de
tusscbenkomst van een advocaat in te roepen,
zoo raden wij toch ieder in dat geval ernstig
aan zich van een deskundige te bedienen,
vooral omdat dan juist en snel moet worden
gehandeld.
Wij kunnen er derhalve gerust over zwijgen.
I Alleen herhalen wij ons advies, om voor de
kiezerslijsten goed zorg te dragenen dit te
doen in elke gemeente, omdat het hier geldt
het recht van de kiezers.
Vergeet het niet, in de eerst volgende
Juni- of zomermaand hebben wij de verkiezing
voor de Tweede Kamer der Staten Generaal
en dan wordt overeenkomstig de vastgestelde
kiezerslijsten gestemd. Graafsch
Vraagbaak.
Vragen en Antwoorden worden kosteloos geplaatst.
Antwoorden of mededeelngen
zijn met hetzelfde nummer gemerkt als de vragen
waarop ze betrekking hebben.
Vragen.
796. Van een boer hoorde ik, dat er meer „pit"
in 't gras zit, als het bij koud weer groeit. Wat
kan hiervan aan zijn?
797. Komt varkenspest ook veel voor in ons
land
Antwoorden en mededeelingen.
793. Wat kippenmest bevat Volgens Emil Wolff
zit daarin 1,63 percent stikstof; 1,54 percent phos-
phorzuur en 0,85 percent kali.
794. Vlas dekvrucht voor klaver? Een beste.
Vraag 't maar aan uwe collega's. Allen weten
't bij ervaring.
PROEFVELDEN.
II.
Door den heer E,. Slis te Oude Tonge werd
een bemestingproef op uien genomen. Twee van
de vijf perceelen op het proefveld leden echter
nog al wat door „kroef". Dus is besloten, dat een
ander jaar (dat is derhalve nu) de proef herhaald
zal worden.
Maar 'tneemt niet weg, dat de getallen, die
't „verslag" ons biedt, toch wel de moeite van
't vermelde waard zijn.
Derhalve gaan we een en ander ng vertellen
van bedoelde proef.
Het veld lag dicht bij het dorp in het Oudeland
van Oude Tonge. Het was zware zavel en hot
droeg een jaar vroeger aardappelen.
Van af 'tjaar 1900 leert ons het verslag tot in
de puntjes de historie er van kennen. Of eigen
lijk van nog al eerder. Want in 1900 was het
eene 5-jarige wei. Daarna werd het als volgt
bemest: 1900 400 KG. superphosphaat en 2o0
KG. chilisalpeter per H.A.
1903 32 voer stalmest en 350 KG, zwavelzure
ammoniak per H.A.
En voor het zaaien van het uienzaad (26 Maart)
werden eindelijk de te beproeven meststoffen
uitgestrooid. Het proefveld was verdeeld in 5
perceelen.
1 bleef er onbemest.
2 kreeg 600 KG. superphosphaat.
3 bovendien 200 KG. chilisalpeter.
4 als 2 plus, 175 KG. zwavelzure ammoniak.
5 als 4 plus, 200 KG. zwavelzure kalimagnesia.
Dit laatste peroeel ontving alzoo eene volledige
bemesting.
EEN VERHAAL
DOOR
L. VAN BERKEL.
ri)
HOOFDSTUK VI.
Naar de boerderU-
Maar zoo redeneerde hij wat
doet het er toe, dat vader ontevreden is
op boer Wenter? Ik heb Lena lief, ik wil
haar vragen, en ik vrees, dat zij de vrouw
van een ander zal worden, indien ik haar
nu niet vraag. Toen hij een eindje geloo-
pen had, kwam de tekst hem voor den
geest, dien nicht Maria hem had laten le
zen. »Och,« zeide hij, »Wie kan er nu den
ganschen dag aan bijbelspreuken denken.
Wie kan er gedurig bidden! Nicht Marie
heeft er den tijd voor. Haar Bijbel ligt al
tijd open. Maar ik ik heb mijn werk.
Dat is net zoo goed als bidden. En bo
vendien, mijn hoofd staat er thans niet naar
om mij met bidden bezig te houden. Mijn
hart is vervuld met Lena en wie kan
bidden, als hij heengaat om een meisje te
vragen
Zogals Willem thans sprak spreken dui
zenden jongelieden die nog niets kennen
van het genot in gemeenschap te leven met
God. Zij weten niet, hoe heerlijk het is
den Heere al hunne vreugde, al hunne
plannen en ook al hunne nooden bekend
te maken. Als zij het wisten, voorzeker, zij
zouden niet minachtend en met spot neder-
zien op hen, die met den psalmdichter uit
roepen
s-Doorgrond mij, o God 1 en ken mijn
hartbeproef mij en ken mijne gedachten,
en zie, of bij mij een schadelijke weg zij,
en leid mij op den eeuwigen weg.*
Tot in de kleinste bijzonderheden wil de
Heere zich met ons bemoeien. En zou Hij
het dan niet doen, als de jongeling uitgaat
om zich eene vrouw te kiezen 't Is de
gewichtigste stap dien hij doeteen stap
voor zijn geheele leven. Een stap, die hem
brengen kan op een' weg vol doornen en
distelen, maar ook omgeven van bloemen
en vruchten. Die eerste schrede kan hem
brengen in een hemel op aarde, maar zij
kan hem ook leiden in eene hel. Gewis,
die stap, dat begin dient eerst wel met
den Heere overlegd te worden. Er zijn vele
ongelukkige huwelijken, maar ik geloof, dat
er veel minder zouden zijn, wanneer vóór
de keuze het aangezicht des Heeren werd
gezocht.
Nu wil ik niet beweren, dat Willem in
het geheel niet bad, en als hij aan Lena
dacht, niet zeirik hoop, dat God geeft,
dat zij mijne vrouw wordt. Immers, zoo
geheel ongodsdienstig was hij niet, maar
hierin bestond zijne fouthij was onbeslist
met den mond sprak hij nu en dan wel een
vroom woord, maar zijn hart zeide er geen
amen op.
Met den linkervoet stond hij op den weg
des heils en met den rechter bewandelde
hij het pad des verderfs. En met dit hinken
op twee gedachten kwam hij niet vooruit.
Ja, nicht Marie had wel gelijk, toen zij hem
zeide, dat hij geene goede uitkomst kon
verwachten, maar hij was er blind en doof
voor. En toch, zoo half en half was de
weg voor zijn doel reeds bereid. Hij geloofde
vast, dat Lena hem genegen was, en dat
ook hare moeder veel van hem hield. Ook
meende hij, dat boer Wenter wel zijne toe
stemming zou geven, wanneer hij om de
hand van Lena vroeg. Dit alles geloofde
Willem stellig. Hij wist echter niet, dat hij
een paar uur geleden het voorwerp was
geweest van een ernstig gesprek tusschen
Lena en hare moeder.
Het was - hoe dan ook vrouw
Wenter ter oore gekomen, dat Willem een
bezoek op de boerderij zou brengen en
aan dit bezoek hechtte zij veel waarde.
Vrouw Wenter was ziekelijk en sukkelende,
zoodat zij het grootste gedeelte van den dag
in huis en op haar stoel doorbracht. Even
over zessen was boer Wenter met zijn zoon
Wim het veld ingegaan en van daar naar
eene naburige boerderij, waar hij eene bood
schap had. Intusschen zat zijne vrouw op
hare gewone plaats bij het venster, en Lena
ziende, die door den tuin ging, tikte zij
tegen de ruit en riep haar binnen.
Wat wilde moeder van haar?
Het was reeds de tweede maal, dat zij
op deze wijze hare dochter geroepen had.
De eerste maal ruim een uur geleden.
Toen Lena daarop binnenkwam, gelijktijdig
met haren vader en vroeg wat moeder
wenschte, had zij tot antwoord gekregen,
dat 't geen haast had, maar dat moeder
het haar later wel zou zeggen. Het scheen
Lena toe, dat moeder niet had willen spre
ken in bijzijn van haren vader en dat het
dus iets bijzonders moest zijn, waarover
moeder haar onderhouden wilde.
Heeft moeder mij geroepen vroeg
Lena thans, 3>Ja,« antwoordde de boerin,
»krijg een stoel en ga naast mij zitten. Ik
heb u wat ernstigs te zeggen.
Lena kreeg eene kleur. Zij begon thans
te begrijpen, waarop moeder doelde, te
meer daar er onder het eten druk over
Willem gesproken was.
»Kind,« zei de boerin, nadat Lena naast
haar had plaats genomen, ik heb den
ganschen nacht geen oog kunnen dicht doen
om uwentwil, daar mij uwe toekomst zoo
zwaar op het hart drukte. Weet gij wel,
wie er van avond hier komt
Lena kleurde nog sterke^-.
»Ik heb het dadelijk begrepen,* vervolgde
de boerin, die Lena's blos als een antwoord
beschouwde, »dat Willem spoedig hier zou
komen en mij dunkt, het doel van zijne
komst geldt hoofdzakelijk u. Hij wil er
geen gras over laten groeien en zal zeker
om uwe hand vragen.*
»Hoe denkt moeder dat zoo vroeg
Lena verlegen.
Verschillende redenen hebben mij daartoe
geleid*, was het antwoord. Ik weet, hoe
Willem steeds het oog op u gevestigd
had, hoe lief gij hem waart, terwijl nicht
Marie mij dikwijls gezegd heeft, dat hij tel
kens naar u vroeg, toen hij in de hoofdstad
was. Ook meen ik recht te hebben van te
gelooven, dat hij zelf u niet onverschillig
is en vraag het mij maar niet wie het
«lij gezegd heeft ik weet, dat gij hem
heden morgen uwe hand over de heg hebt
toegereiktEn waarom zoudt gij het
niet doen Willem is een knappe jongen,
op wien niets te zeggen valt.*
Wordt vervolgd.)