EN
rken.
Woensdag 15 Maart 1005.
20slc Jaargang N.w 1015,
An tirevolu
Orgaan
ZET,
Hang 16.
Hang 16.
E li.
IN HOC SIGN O VINCE S
ül*
enz, enz.
It.
1
I
voor de Zuidhollandücbe en Keeuw§che Eilanden.
T. BOEKHOVEN.
Centr. Antirev. Eiesv-
FEUILLETON.
WAT LIEFDEVERMAG.
J
1
1
ri
N DIJ K.
Slectrioim.
V* Geervliet in 't Brielsche Land.
Een voorproefje van
verkiezings gedoe.
Liberaal
A. It'lliUlH.
(Wordt vervolgd.)
oog Asphait-
Verder alle
RDAM.
tö
C
H —=3
?3 £2
S*
Dg 3
33 f>
CTD
VOET
li,
ii4J.cn.
H KELEN.
\ppenLam-
.8E8.
kRNIS.
soncurreerende
e fabrikaat.
Alimonda.
tpleet.
gebreide keuze
rs, broeken
ien opgeruimd.
Verk, TIiim
Poppen-
A 9
ERDAM.
Budules,
Spiegels,
snhouten en
afels, Wee-
Ie Meubelen,
herp eo„cur-
INTIE.
*w
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Amerika by vooruitbetaling f 4,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER:
j Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel,
i Boekaankondiging 5 Cent per regel en maal.
j Dienstaanyragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing,
i Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte dis zij beslaat
Adverl entiësi worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen 10 uur.
ASle stukhen voor de Kedaetie bestemd, Advertentlen ess verdere Idüitnistratae franco toe te «enden aan den Uitgever.
De Centr. Antirev. Iiiesv. voor 't
Eiland Goeree en üverflakkee hoopt
op 22 Maart, dus op Woensdag te
vergaderen in de Zondagschool te
Middelharnis, 's namiddags 2 uur.
Onderwerpen
ie. Verkiezinglid Moderamen.
2e. De Tweede Kamerverkiezing.
In Geervliet belegde de afdeeling
Putten van den Bond van Neder-
landsche onderwijzers een openbare
vergadering, om door den beer De
Wit van Rotterdam te hooren ver
dedigen het goed recht der Openbai e School.
Nu vinden we 't bepaald onnoozel,
om voor zulk een »betoog« nog een
vergadering te beleggen, want in heel
Nederland is er geen sterveling, bij
behoore tot Rechts of tot Links, die
dat recht ooit betwisten zal. De Open
bare School beeft volkomen bestaans
recht èn in de Grondwet èn in de
ouders, de duizenden ouders, die van
geen bijzonder onderwijs zijn gediend,
maar neutraal onderwijs zullen blij
ven begeeren.
Ja, zelfs, konden we een glimlach
niet onderdrukken, want vroeger is
altijd betwist door Links bet goed recht
der Christelijke of Bijzondere School;
en nu is de toestand zoodanig omge
keerd, dat Links het goed recht van
zijn eigen school moet gaan verdedigen,
wat echter voor ons, tegenstanders,
heuscb niet noodig is en voor voor
standers vanzelf overbodig. Voor ons
staat het goed recht zoo vast als een
muurdaar zijn we echte »lberalen«
voor, die ook aan andersdenkenden
gunnen, van harte gunnen een eigen
school, maarasjeblieft uit eigen
portemonnaie of zonder meer Staats
hulp dan wij.
Doch niet alleen trok dat onze aan
dacht, maar we lazen in de Brielsche
Courant van 7 Maart, ook dit, en daar
keken we raar van op
Duidelijk liet hij (de spreker) uitkomen
het groote nadeel, dat het volksonderwijs
zal ondervinden als er overal Sectescholen
verrijzen.*
'Sectescholen Wat bliefDe bij
zondere scholen sectescholen
De moderne hoogleeraar Rauwen-
hoff erkende, dat de Openbare School
is de Secteschool der modernen.
Ds. Hugenholz zeiLaten de zaden
van kennis en ontwikkeling steeds
milder worden uitgestrooid, maar ver
geten wij daarbij nooit onze roeping
om in de openbare scholen niet te
brengen een arke Gods, een onbe
grepen dogmatiek, een bijbel als het
tooverboek, waarmee alle booze gees
ten zouden worden uitgedreven, maar
wel de vorming van gemoed en ka
rakter, zooals onze moderne beginselen
ons daartoe dringen.
De heer De Beaufort verklaarde,
dat vele onderwijzers der openbare
school volgelingen zijn van den god-
deloozen spotter, den ongeloovigen
Multatuli.
De Spectator heeft het uitgeroepen
Ach, laat men 'ttoch inzien, en in
gezien het erkennenhet onderwijs
kan niet volstrekt neutraal zijn en het
is onkerkelijk, ja kerkondermijnend.
Het Nieuws van den Dag liet zich
ontvallen De Staatsschool moet dienst
doen om de heerschappij der kerke
lijke leerstellingen af te breken.
Het Vaderland heeft eens verklapt,
hoe vrees voor de macht der Kerk
het noodzakelijk maakte om zich in
de Staatsschool te wapenen.
De Zutfensche Courant beweerde
De moderne Staatsidee, de vrucht der
beginselen van 1789, staat en valt met
de erkenning van de rechten van den
mensch. Op dat idee is onze volks
school gebouwdze is er als 't ware
de practisehe belichaming van.
En de Graafschapper (antirev. blad)
teekende hierbij aan De erkenning-
van de rechten van den mensob is
de volstrekte ioochening van de rech
ten Gods
De heer Van Houten sprakIn
plaats van de algemeene volksschool
wordt de openbare school de berg
plaats voor een in godsdienstzaken
onverschillig overschot of de secte
school eener kleine minderheid.
Prof. Allard Pierson schreef (De
Staat der Nederlanden is aan 't woord.
Red.] Zend mij uw kinderen. Over
dertig jaren zijn uw kinderen mannen
en vrouwen, die met Christendom
boven geloofsverdeeldheid dwepen en
wandelend langs uw graven het hoofd
zullen schudden over deze dogmati
sche bekrompenheid.
Prof. Buys schreef in de GidsDe
illusie onzer vaderen, dat men de
kiemen van verdeeldheid het best zou
verstikken door aan de gemengde
volksschool vast te houden, is op bit
tere teleurstelling uitgeloopen, want
de instelling die vrede brengen moest,
is juist de steen des aanstoots bij uit
nemendheid geworden.
Dr. A. Bruining sprak voor den
Protestantenbond ditIk pleit voor
sectescholen en betreur het, dat onze
richting nog niet bij machte is, die
te stichten. Mij lijkt de moderne sec
teschool het ideaal.
In 't bericht onder Geervliet staat
ten slotte»En hiermee was deze
welgeslaagde, leerrijke avond geëin
digd.»
Laten wij ook zoo eindigen en zeg
gen En hiermee zijn deze welge
slaagde en leerrijke citaten voor heden
geëindigd.
In Aalten is er verkiezing geweest
voor een lid der Prov. Staten.
Wij hadden gesteld, den heer Ten-
tink, die ook aanbevolen werd
door «ie kicsvereeniging
„«le Hervormde Kerk."
De Liberalen, die gesteld hadden
den '.eer Willink, wisten nu niet, hoe
ze den heer Tentink zouden afbreken
en gebruikten daartoenota bene
zij, Liberalen, die juist in de Ned.
Ilerv. Kerk de grootste ellende gebracht
hebben, die Kerk hebben ondermijnd
in hare fundamenten, en nog voort
gaan haar principieel te verwoesten
die liberalen gaan nu de Ned. Herv.
Kerk gebruiken om onzen candidaat
te bestrijden Ze deden dat door deze
circulaire, die in 't dorp Aalten is
verspreid
Kiezers
Leden der Ned. Herv. Kerk.
Per advertentie in de Aaltensche
Courant wordt gij uitgeuoodigd door
hel bestuur van de Kiesvereeniging -»de
Hervormde Kerkom Dinsdag 7 Maart
e. k. den heer W. S. J. Tenkink te
kiezen.
't Is ons eene behoefte U te zeggen,
dat dit ons diep bedroeft en het niet
geschikt is om ons met vertrouwen te
vervullen.
Door den heer Tenkink te kiezen be
vordert gij de keuze van een man, d'.e,
welke goede hoedanigheden hij ook
moge bezitten, vast en zeker de politiek
zal dienen van Dr. Kuyper, dat wil zeg
gen»Van de(n) grootste(n) vijand on
zer Herv. Kerk«, dat wil zeggen »De
dienaar zijn van hem, aan wiens onedel
drijven altijd te wijten zal zijn de scheu
ring, welke in i 886 in onze Herv. Kerk
is onstaan.
Zijn de bestuurders der Kiesvereeni
ging de Hervormde Kerhi vergeten
de(n) brutale(n) aanval in 1886 op de
Histoiische Rechten onzer Herv. Kerk
Zijn zij vergeten al den jammer en de
tweedracht, welke van deze(n) niet ge
noeg af te keuren aanval de gevolgen
zijn g weest
Wij, ook leden der Ned. Herv. Kerk,
wij nietEn denken dat ook 11 o o i t
te doen.
Dr. Kuyper is en blijft de vijand
onzer Herv. Kerk, en om die kerk nog
meer te onderdrukken, heeft hij zich met
Rome verbonden. Die toeleg is gelukt
en in de Hooger Onderwijswet, waardoor
reeds zooveel beroering in ons land is
gebracht en waarlegen honderden onzer
predikanten protesteeren, is een nieuwe
aanval op onze Herv. Kerk op te merken.
Door de verkiezing van den heer
Tenkink te bevorderen maakt gij alle
vijanden onzer Herv. Kerk sterker en
daardoor driester.
Kiezers I.eden der Ned. Herv. Kerk,
bij gelegenheid dat wij als lidmaat be
vestigd werden, ^beloofden wij plechtig
Hou en Trou(w) aan de Herv. Kerk«('
hebben wij beloofd de belangen onzer
Kerk te bevorderen.
Dit deden wij ten aanhoore van hon
derden.
Door Dinsdag Tenkink te kiezen
schenden wij die belofte, worden wij
ontrouw aan ons plechtig gegeven woord.
Brengt daarom uwe stem uit »in ons
aller belang* op
(w. g.) G. J. Wentink.
E. Schefter.
G. J. Assink.
G. J. Brethouwer.
J. W. Westerveld.
R. A. Caspers.
D. J. Heijink.
A. J. W. Heijink.
J. H. Wissink.
H. J. Lammers.
T. Kraijenbrink.
H. Wisselink.
T. A. Tenkink.
H. W. Wensink.
R. Hakstege.
D. J. Hiddink
G. J. Heinen.
H. J. te Roele.
J. Uwland.
G. W. van Eerden.
Wat zegt ge van dit pamflet, lezer
Wat een witte das dragen ze, die libe
rale hou- en trou-zweerders En hoe
brutaal laten ze zich uit om iemand-
te bestrijden, die zelfs door. een Her
vormde Kiesv werd aanbevolen.
Geen wonder, dat de Ned. Herv.
predikant aldaar tegen zulke infame
lasteringen en verkiezingspratijken
opkwam. Hij zond aan de Aaltensche
Crt, dit stukje, machtig fijn
Mijnheer de Redacteur!
Als predikant van deNed, Herv. Kerk
ben ik dankbaar voor de be'angstelling
in de dagen der verkiezing voor een lid
van de Prov. Staten ten opzichte van
Kerk betoond. Mag ik echter allen, die
wezenlijk den welstand van die Kerk
bedoelen, ernstig in overweging geven
haar voortaan buiten allen politieken
strijd te laten
U dankend voor de opname
(w g.) C. Barneveld.
Aallen, 6 Maart 1905.
Ja, da's puntig. De dominé, die die
onderteekenaars zeer goed kent (waar
schijnlijk ziet hij ze wel nooit in de
Kerk dan op Oudejaarsavond, als ze
er dan nog maar zijnmaar ze toch
wel kentis verg dankbaard. voor
de belangstelling in de Kerk 1111 in
de dagen der verkiezing. Vat je dat
fijne puntje
Ook moet men eens letten op dat
woord wezenlijke..
Zóó, met zulke verkiezingspraktijken
trachten de Liberalen het te winnen
En helaas, ze hebben 't gewonnen.
Onze candidaat kwam 12 stemmen
te kort.
En rekent er nu vast maar op,
kiezers ot niet-kiezers, zóó onwaardig
zal 't ook gaan in Juni.
De witte das om
De steek op
Kerkelijken hartstocht aanblazen,
EEN VERHAAL
door
L. VAN BERKEL.
5) Hoofdstuk III.
De blikslager en zijn gezin.
»Gij weet, Willem, dat ik eene streek
bouwland heb achter de heikamp, en dat
ik daarvoor indertijd veel geld betaald
heb. Boer Wenter wilde het ook koopen,
maar omdat de oude duitendief er niet
-.zóóveel voor bood als ik, werd ik kooper.
Dit ergerde hem en van dat oogenblik is
hij kwaad, maar ik zal hem wel krijgen,*
Bij deze woorden, die op lieftigen toon
waren uitgesproken, zag nicht Marie den
blikslager even aan. In haar blik lag wel
geen verwijt, maar toch geene aanmoediging
om c.p deze wijze voort te gaan. Kramme
had dezen blik opgevangen en werd op
nieuw geërgerd.»
»Ja, ik weet het wel,* riep hij uit, nicht
trekt altijd zijne partijmisschien wel, om
dat hij ook al tot het vrome volk be
hoort. Maar ik stoor er mij niets aan,
en zal hem wel beletten mij verder te min
achten.*
»Gij overdrijft de zaak een weinig, Dirk,*
zeide nicht. »Wenter heeft me verzekerd,
dat hij slechts een paar malen, en dat nog
wel uit noodzaak, over het smalle pad is
gereden, dat tusschen uw land en het zijne
loopt, en dat hij bij die gelegenheid even
met zijn wielen uw grond heeft aange
raakt.*
»Maar wat heeft hij daar noodig 1* riep
Kramme uit. Hij behoeft dat pad in't ge
heel niet te berijden. Hij kon den weg
nemen langs het kamp, dan veroorzaakte
hij niemand last. Doch het begint mij hard
te vervelen. Ik ben niet van plan mijn
land door hem te laten bederven en daar
om zal ik hem laten weten, dat ik schade
vergoeding verlang. Wat verbeeldt die vent
zich wel
»De Bijbel zegt,* zei nicht Marie, »waar-
om lijdt gij niet liever schade, dan
»Och wat!* zei Kramme boos, »jelui
soort komt maar altijd met den Bijtel. Net
of die in alles een rechter is. Wij hebben
hier een kantonrechter, en die zal er wel
een anderen uitslag aan geven-
Kramme was boos en in zijn drift brak
hij de pijp, die hij wilde opsteken. Dit
ergerde hem nog meer en opstaande verliet
hij het vertrek. Willem had geen woord
gezegd, maar toen zijn vader was heenge
gaan, zeide hij
»'t Is jammer nicht, dat dtt gebeurd is.
Maar misschien komt alles nog terecht, als
ik eens met Wenter spreek. Doch nicht, wat
ik allang had willen vragen, hoe maakt het
De naam bleef hem op de lippen zweven.
Een vuurroode blos kleurde voorhoofd en
wangen en hij werd zóó verlegen, dat hij
zijne oogen niet durfde opslaan.
»Ik weet al, wie gij bedoeld, mijn jon
gen,* zei- nicht Marie. Ik geloof, dat
ik mag zeggen, dat zij het goedmaakt Zij
is nog altijd bij haar vader. Ik zie haar
dikwijls, als ik in den tuin ben, en dikwijls
knikken wij elkander van verre toe. 't Is
eene meid -als melk en bloedgezond van
binnen en van buiten.*
»Zoo,* zei Willem, die opgestaan was
»Nu, nicht, ik heb lekker gegeten. Ik loop
thans even den tuin in, om te zien, of al
les nog zoo is als vroeger,*
Nicht Marie was alleen.
Eerst stond zij een oogenblik stil met
de armen over elkaar om na te denken
over alles, wat zij gezien en gehoord had.
-C-
Zij was echter veel te huishoudelijk om
zoo lang te blijven staan. Zij ruimde dan
ook alles op, en toen het vaatwerk gerei
nigd was. nam zij hare breikous en den
Bijbel opende, las zij
»Wat buigt gij u neder, mijne ziel en
zijt onrustig in mij Hoop op God, want
ik zal Hem nog loven voor de verlossin
gen zijns aangezichts. De Heere zal des
daags zijne goedertierenheid gebieden, en
des nachts zal zijn lied bij mij zijnhet
gebed tot den God mijns levens.*
Hoe lang zij voortlas, weet ik niet, maar
wel kan ik u zeggen, dat zij langzamerhand
insluimerde, evenals poes, die op haren
schoot was gesprongen.
Hoofdstuk IV.
In den maneschijn.
Willem begaf zich in den tuin.
Hij had gezegd, dat hij slechts wilde
gaan zien, of de tuin nog zoo was, als
toen hij voor twee jaren het stadje had
verlaten. Nu, het was wel niet geheel de
waarheid, die hij gesproken had, maar er
was toch wel iets van aan. Bij het maan
licht kon hij dadelijk zien dat de vlijtige
hand van nicht Marie hier had gearbeid. Zij
had niet alleen gezorgd voor de moesgroeo-
ten, maar ook voor het aankweeken van
hare en zijne geliefkoosde bloemen. De
geuren van resida, helistropen, tulpen en
balsaminen vervulden de stille avondlucht.
De stokrozen stonden in vollen bloei.
Toch bleef hij niet lang naar de bloemen
zien. Haastig liep hij het middenpad op,
de kleine schuur voorbij en begaf zich
naar de achterdeur, die slechts door eeneu
binnengrendel gesloten was. De deur en
de plankenschutting waren te hoog om
er over heen te zien. Hij kon daarom de
verzoeking niet weerstaan den grendel weg
te schuiven en de deur te openen, die den
tuin van den achterweg scheidde. Op dezen
achterweg bleef hij stilstaan.
Het was een prachtige avond. De maan
wierp hare zilverrijke glanzen over het
aardrijk en hulde den ganschen omtrek in
haar lichtkleed. Uit de verschillende tui
nen, die langs den achterweg liepen, klonk
het gezang der lijsters, sdie dezen avond
veel te schoon vonden, om nu reeds hun
kop tusschen de vleugels te steken en te
gaan slapen, Overigens was het stil, blad
stil en het was, alsof de natuur den mensch
uitnoodigde om ook stil te zijn en uit te
rusten van de vermoeienissen des levens.
1
-'i
f
ill
i
I