Trouwens, 't zou dwaasheid zijn, wat een
maal reeds uitgeplozen is, nogmaals aan
een nieu.v diepgaand onderzoek te onder
werpen. Ieder heeft toen er het zijne van
gezegd, en men houdt nu slechts een korte
herhaling van een paar hoofdpunten.
De eerste spreker was Prof, Van der
Vr.ugf. Over twee punten wenschte hij nog
wat licht te laten schijnen nl. over het jus
■promovendi, het recht om graden te ver-
leenen, die tot burgerlijke betrekkingen
tosgang geven (advocaat, rechter, leeraar
middelbaar onderwijs enz.) en de Staats
examens. Zooals bekend is, heeft tot op
dit oogenblik alleen de Staatsuniversiteit
het recht graden te verleenen cum effectu
civili, zooals de geleerden dat noemen, of
om burgerlijke betrekkingen te bekleeden,
„zooals wij dat heeten, en welke universiteit
onder de huidige wet ook gesticht wordt,
hetzij een Roomsche ol een Remonstrant-
sche, zij hebben dat recht niet. Nu is door
Mr. Lohman verleden jaar al gesproken
om Staatsexamens in te stellen, en wie nu,
van welke universiteit hij ook kome, slaagt
voor dat examen, die zou benoemd mogen
worden tot advocaat enz. enz. Welnu, over
die twee punten zou Mr. Van der Vlugt
nog het woord voeren.
-V.
Hier was sprake van begunstiging. En
waarom Bij de debatten bleek vroeger,
dat men de kracht van liet wetsontwerp
zocht óf in de luttele kwestie van een
examen-commissie, die bv. aan de Vrije,
ook recht zou hebben om haar leerlingen
te examineeren, evengoed als aan de Staats
universiteiten zulk een commissie bestaat,
óf men zocht de kracht in de voorstelling,
dat dit wetsontwerp een wereldprobleem
bevatte.
Maar de heer Van der Vlugt gaat met
geen van beide argumenten over de kracht
van 't ontwerp mee. Het is onwaar, volgens
hem, dat de studenten weinig of niet les
nemen bij de professoren dat ze gedrild
worden om dan voor de professoren-com
missie examen at te leggen. Neen. ze moe
ten wel degelijk van die professoren eerst
colleges ontvangen en genieten er volop
dan pas kunnen ze met goed gevolg exa
men doen. Heel dat argument van »in-
pomperij« is een groote vergissing. Niet
de repetitoren, maar de professoren geven
iemand les en daarom is 't punt »examen-
commissie uit professoren bestaande« niet
zoo onbeduidend als wordt voorgesteld.
Onwaar is ook de voorstelling »dathier
van een wereldprobleem sprake was, nl.
de vrijheid voor de principiëele school te
eischen, waar de indifferende school die
ook genoot. Laat men dan de waarborgen
gelijk maken. Derhalve noch de examen
kwestie, noch het vrijheids argument heeft
voor hem waarde.
De Staatsexamens Er zijn hieromtrent
twee opvattingen over. De eerste is deze:
Een Staatsexamen moet dienen, om hen,
die kennis genoeg bezitten, al is die niet
op de Academie verkregen, toe te laten
tot cenig ambt. De tweede is Een Staats
examen is waarborg, dat men niet alleen
door de Academische kennis theoretisch
op de hoogte is, maar ook practisch wer
ken kan, zoodat zulk een Staatsexamen
komt na 't candidaats- en doctoraal examen
te hebben afgelegd. De eerste soort acht
de heer Van der Vlugt bedenkelijk, om
dat dan 't gevaar bestaat, dat de theorie
louter spel, en de practijk louter handwerk
zou worden. Tegen de tweede soort heef;
hij geen bezwaar. Maar desniettemin, hoe
die kwestie der Staatsexamens ook uitvaile,
daarmede is nog niet van de baan, en wij
zijn 't ook daar geheel mee eens, de vraag
naar het recht om effectus te verleenen.
De heer Roëll. Ook hij zal niet veel
zeggen, maar vult desniettemin 5 kolom
der Handelingen. En waarover? Allemaal
oude koeien, die hier op neerkomen, dat
de wetgever geen recht heeft om .zoo'n
ontwerp in te dienen. Vrijheid is er genoeg
en wil de Vrije meer, dan moet ze waarbor
gen geven alsof de waarborgen niet moes
ten komen na de vrijheid. Eerst vrijheid,
dan zullen wij wel zorgen, dat 't onderwijs
goed is. Hij zal als Mr. v. d. Vlugt tegen
stemmenNatuurlijk, wie verwacht iets
anders
Tegen ook de heer Dr. Bos. De Vrije
Univ. deugt niet, ie aan een vereeniging
van particulieren mag niet 't recht verleend
worden om diploma's af te gevenalsof
notabene de vereeniging dat doet en niet
de professor, ze. de faculteiten zijn te onbe
duidend, niet wetenschappelijk genoeg,
want een ^bepaalde belijdenis* maakt de
wetenschap bevangen en bekrompen, 3e,
er zijn geen waarborgen. Ergo weg met
de VrijeHij heeft ook bezwaar tegen 't
ontwerp in verband met de gymnasia. Niet
tegen bijzondere gymnasia als zoodanig
(vreemdniet waarze kunnen een ver-
frisschenden invloed oefenen, maar de waar
borgen, ziet u
De heer Lohman heeft doen uitkomen,
hoe ongegrond het verwijt is dat hij om
politieke redenen met dit ontwerp zou mee
gaan, daar hij in 1894 hetzelfde betoogd
heeft tegenover het toenmalige Ministerie.
Voorts weerlegde hij de theorie van den
heer Boneval Faure, als zou het souverei-
niteitsrecht van den Staat zich verzetten
tegen de verleening van den effectus aan
een Vrije Univ. Dat recht belet wel, de
benoeming uit handen te geven, maar wie,
d.w.z. onder welke voorwaarden benoemd
is, dat is den Staat niet onverschillig, maar
kan hij regelen naar goedvinden. En wie
benoemen kan, kan ook de voorwaarden
stellen tot benoeming.
De heer SchokkiNG wilde een.amende-
ment indienen, in de richting van toekom
stig herstel der theologische faculteit; het
luidt, (mede door dr. de Visser ondertee
kend) Het onderwijs in de faculteit der
godgeleerdheid wordt binnen drie jaar na
het inwerking treden dezer wet in zoodanige
richting herzien, dat die niet zij faculteit
vau godsdienstwetenschap, maar dat zij als
zoodanig tot haar volle recht kome.« Om
trent de staatsexamens werd door den heer
Lohman een voorstel aangekondigd in <1^
richting van het niet langer verbinden van
den effectus uitsluitend aan academische
graden. Naast die graden zal een Staatsexa
men worden geeischt en een practische stage.
De heeren v. d. Vlugt, Roëll en Bos
en ook de Minister konden daar mee mee
gaan.
Zitting van 22 Fcbr.
De heer Goeman Borgesius wijst op
't gebeurde te Doetinchem en bepleitte te
recht het toekennen van meerdere bevoegd
heid aan de ge«ommiteerden bij de eind
examens der gymnasia, waarna de Min.
verklaarde, dat een wijziging van het Kon.
Besl. dit examen regelende, in voorberei
ding is, waartegen de heer Bos weer
waarschuwt, want bij al tc groofe bevoegd
heid der gecoinm. zouden ze in de plaats
der examinatoren treden en dat is ook
verkeerd.
De heer Van Kol spreekt over de
Technische Hoogeschool en wel een aan
vulling met een afdeeling voor sociaal-
technische wetenschappen. De Min. vindt
veel goeds in dat amendement, maar wat
de heer v. Kol wenscht is reeds bereikt,
omdat alle vakken dier nieuwe afdeeling
toch reeds in andere afdeelingen worden
onderwezen. De heer Bos acht 't beter dat
bijvoegen van nieuwe afdeelingen over te
laten aan een K. Bwat de heer v. Kol
overneemt. De Kamer neemt dat amen
dement aan met 62 tegen 12. Het tweede
amendement van v. Kol, nl. invoeging van
nieuwe vakken wordt verworpen met 46
tegen 30.
Door de regeering wordt een amende
ment overgenomen om 't Leerplan der Bijz.
gymnasia te binden aan de algemeene
regelen, die voor de openbare gelden. Het
openbaar gymin. zal in zijn Leerplan meer
vrijheid krijgen.
Den heer Van Karnebeek zitten de
f 100.000 dwars in de maag, die in 25
jaar aan elke Bijz Univ. zullen gegeven
woeden voor schoolbouw, maar de Min.
verklaarde, dat waar de bijzondere leer
stoelen een vrij gebruik mogen maken van
de collegezalen der Staatshoogescholen, het
niet meer dan billijk is, aan de Bijz. Uni
versiteit ook iets te geven ter tegemoet
koming in de gebouwkosten. Over deze
kwestie lieten zich nog uit de heeren
Lohman, Heemskerk en Drukker. Het arti
kel werd aangenomen met Rechts tegen
Links, 47 tegen 29, plus de heer L'singa.
Tui»- esi Luntiboiiw.
OVER GUANO.
II.
De boeren dweepten in dien tjjd een beetje
met Guano. Zoo eindigde ik in 'n vorig opstel
over dezen mest. 'k Bedoelde met adien tijd«
den tijd, toen de guano voor het eerst hier
ingevoerd werd. En ieder, die zich dezen tijd
nog kan herinneren, die weet. dat ik volstrekt
niet overdreef. De mest deed wonderen in die
dagen. En zoo werd steeds de vraag er naar
maar grooter. Hier niet enkel, doch ook el
ders. En al was de laag, die men er vond,
daar ginder in het vergelegen Zuid-Amerika
ook 30 M. dik zoo hier en daar, toch minderde
de voorraad onrustbarend. Ja, ze raakte uitgeput
veel gauwer dan men wenschte. Met t>men«
zijn hier bedoeld vooral de handelaars. Die
hadden ongetwijfeld goede zaak gemaakt en
gaarne widen ze dit blijven doen. En ook de
boeren waren mooi op streek al met guano.
Dus moest er iets gevonden worden, om doch
voort te kunnen gaan. Er werd ook iets ge
vonden. Vooral toen men zoo'n beetje nu den
weg reeds kende, was 't zoeken niet eens
moeilijk. De kust, waar men die beste soort
guano had gevonden, zou wellicht ook wel
andere plekjes nog bevatten. Immers overal
daar in die buurt trof men de vogels aan,
van wie de mest afkomstig was. Maar niet
op alle plaatsen, die men nu ontdekte, was
regenloosheid zoo kenmerkend alsopdeChin-
cha-eilanden. O, neen. Enjuist de regen, welke
op die nieuwe vindplaatsen vaak zoo over
vloedig viel is oorzaak van het feit, dat latere
guanosoorten zooveel minder nuttig efLct had
den dan de echte ouderweische. Vooral 't ge
halte aan stikstof van die nieuwe soorten was
vaak lager. En dan kwam daar nog bij, dat
heel vaak het gehalte van de eene soo.t bij
lange na niet gelijk was met dat van de an
dere soort. Ten aanzien van de stikstof be
stond er niet alleen verschil, ook het phos-
phorzuur gehalte was niet altijd even hoog en
't kaligehalte evenmin. Ge kunt u hiei van
overtuigen, als ge even deze cijfers nagaat
Peroe- guano 7. 14. 3,3.
Balestas- 12,2 13,1 2,8.
Ischaboe- 8. 11,3 0.8.
Baker- 0,5 34,8 0,1.
Mejillones 0,9 32,9 1,5.
Het voorste rijtje heeft betrekking op 't
gehalte aan stikstof, 't tweede doelt op 't
phosphorzuurgehalte, en het laatste duidt de
hoeveelheid ka i aan. Wat al een onderscheid,
nietwaar. En 't is toch wel gemakkelijk te
begrijpen, hoe 't voor gebruikers en ook voor
de handelaars van belang zijn zou, dat er een
weinig meer gelijkheid werd gebracht in de
samenstelling. En naar 't bereiken van dit
doel werd sedert ook gestreefd. Toen kwam
er »kunst-guano«. M.
(Wordt vervolgd.)
Vragen en Antwoorden worden kosteloos geplaatst.
Antwoorden of inedodeeiiugen
zijn met hetzelfde nummer gemerkt als de vragen
waarop ze betrekking hebben.
Vragen.
770. 'k Heb wel eens gehoord van 't forceeren
van seringen. Wat bedoelt men daarmee
780. Zou 't good zijn, nu af erwten té zaaien?
Antwoorden m mededeelingen.
776. Amtnoniak-superphosphaat nu uitstrooien
Dit wordt algemeen gedaan. Thans ziet men in
vele bladen aanbestedingen van groote partijen
kunstmest, waaronder ook ammoniak-superphos-
phaat.
777- Ainmoniak-superphosphaat met 9 percent
phosphorzuur en 7 percent stikstof oiitstaat, als
men 05 KG. superphospbaat mengt onder 35 IC G.
zwavelzure ammoniak. Zie m'n vorig opstel.
778. Aan „Een paarden houder" zij medegedeeld,
dat wij wel de door hem bedoelde ziekte kennen,
doch Diet graag eonig middel als „het beste"
zouden aanprijzen, 't Genezen laten we natuurlij k
over aan uwen veearts. Raadpleeg hem.
778a. Een sterke oplossing van Sunlight-Zeep
ter genezing van raps, een ziekte, waardoor de
pooten van de paarden opzwellen en zweren, is
een puik middel, doe de poot in goed lauw Sun-
iight-Zeepsop en houdt zoolang als U kunt het
daarmede nat en ge zult verbaasd staan over de
spoedige genezing.
Elakkee. „Ondervinding."
iisiitenland.
RUSLAND.
Nieuwe onlusten kunnen niet uitblijven.
De stakingen neuien met den dag toe.
De spoorwegstaking wordt steeds uitge
breider.
J11 Uhaikof verschijnengeene bladen meer.
Jn Si.snowice worden wegens de stakin
gen op de WarschauWeener-lijn geen
goederen meer aangenomen ter bestelling.
Een lijninspecteur moest terugkeeren van
zijn werk, omdat bet voik dreigde, hem te
zullen neerschieten.
Aile spoorbruggen in Russisch Polejii
zijn door militairen bezet.
Uit Riga komen steeds onrustbarender
berichten.
De werklieden bestormen de fabrieken.
Kozakken en de dragonders doen her
baalde uitvallen.
De toestand is uiterst kritiek.
In Moskou dreigt een algemeene spoor
wegstaking.
Men vreest voor '11 gewapenden aanval
van alle stukenden.
De a Matin* blijft volhouden, dut de
geruchten van dezen aanval uit socialisti
sche kringen verbieid worden, om de on
rust te doen toenemen.
Zelfs houdt het blad staande, dit den
arbeiders een groote goederenverdeeling
in de lente is beloofd.
De waarheid ligt hier natuurlijk in het
midden.
De toestand blijft intusschcn gespannen.
Voorts verneemt de Daily Telegmph"
uit Petersburg: De gebeurtenissen van
den laatste» tijd moeien Trepof zeer ge
schokt hebben in zijn vroeger geloof in
de onfeilbaarheid der poliitie.
Dc politie is toch volkomen onbekwaam
gebleken, niet ail en orn den moord op
Plchwe en op Sergius te verhinderen,
maar om de medeplichtigen van de moor
denaars te vinden.
Na den moord heeft zij alleen waar
schuwingen kunnen geven.
Het passenstelsel is ook niet afdoende
gebleken.
De omwentelingsparfij blijft daarente
gen zeer roerig.
Vele Petersburgers hebben over de
post brieven gekregen, waarin hun mede
gedeeld werd, dat Sergius ter dood was ge
bracht krachtens het besluit van het re
volutionaire comité.
Sle Oorlog.
Telegrammen melden dat de groote slag
in Manlsjoerije aan de gang is. Zoodra
de zelve verduidelijkt worden bevestigd ho
pen we a.s. Zaterdag onze lezers uitvoerig
op de hoogte te stellen.
PlaatselUk Jkleuws,
§o;:iitielsdijk. Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland hebben bepaald, dat het
schieten, alsmede het vangen van eenden
en duikers, vallende onder art. 15 f en h
der Jachtwet wordt gesloten op Zaterdag
r 1 Maart a.s.
dat de uitoefening der Jacht op wa
terwild, voor zoover die met begrepen is
onder de voorafgaande bepaling, wordt ge
sloten op 1 April a.s.
dat die uitoefening van het weispel van
kwartelen met steekgaren of vliegnet (art.
15 lit e der genoemde wet) is toegela
ten van 21 April a.s. tot en met 1 Juli
d. a. vdoch dat het vliegnet in geen
geval tot het tirasseeren van kwartelen mag
worden gebruikt 3
dat de hooibeden kooieenden in dit jaar
moeten opsluiten of opbokken van Juli tot
de opening d.er jacht op watervv id.
De Marechaussee's Herman, en Bats
worden met 1 Maart a..«. verv, door
de Marechaussee's van Hoof en Heru.es
respectievelijk van de brigades Bergen op
Zoom en Sprundel.
De oefening in den wapenhandel
heeft Vrijdag j.l tot nader orde voor
't Igatst plaats gehad
J.l. Vrijdagavond vergaderde de
afdeeling Sommelsdijk-Middeiharnis der ver
eeniging s-Schutlevaer* orn na verslag te
hooren van hunne afgevaardigden naar de
Algemeene vergadering ook Reglcments-
herziening ter hand te nemen.
Een niet alledaagsche bestelling
ontving de heer C. Vis Jz. alhier, daar
hij vereerd werd met een bestelling School-
kachels voor Ermelo (Transvaal).
ftfiddelharnig. Door den onbezoldigd
Rijksveldwachter J. P. alhier is proces
verbaal opgemaakt tegen J. L. wegens
isscherijo verlreding
De commissaris der Koningin in de
provincie Zuid Holland, gezien het besluit
van de Ged. Staten van d,qn 14 Febr.
1905 no. 24, gelet op art. 11 der wet
van den 13 Juni 1857 (Stbi, 110. 87.);
Brengt ler kennis van belanghebbenden,
dat bij voormeld besluit door de Ged. St.
is bepaald
ie. dat de visscherij in de binnenwa
teren, waaronder ook worden verstaan
rivieren door sluizen afgesloten, zal zijn
gesloten van den 15 Maart a.s. tot en met
3 1 Mei d a v met uitzondering
a. van de visscherij door middel van
fuiken, aalscharen, aalreepen aalkorven,
dobbers en door peuren naar aal en paling
b van de visscherij mJ de gebbe, 0111
kleine vischjes te scheppen tot aas voor
dobbers
2e. dat het visschen met kuilnetteii,
waaronder ook behooren ankerkuilen en
staalboomen, van den ze April a s. tot en
met den 31e Mei daaraanvolgende is ver
boden.
De Burgemeester dezer gemeente
maakt bekend dat het kohier no. 1 b der
Personeele Belasting over het dienstjaar
1905, invorderbaar verklaard .op den 23e
Februari 1905 aan den Ontvanger ter
invordering is ter hand gesteld en ieder
daarop voorkomende belastingschuldige
verplicht is zijnen aanslag, op den bij de
wet bepaalden voetj te voldoen.
Bij K. B. d. 4 Jan. jl. no. 25 is
goedgekeurd het raadsbesluit van 17 No
vember 1904, tot heffing van vergunnings
recht voor de uitoefening van den klein-
hai del in sterken drank in deze gemeente
Bij Burgemeester en Wethouders
dezer gemeente zijn ingekomen verzoek
schriften voor den verkoop van sterken
drank in het ld#in door J. Born, P. C.
Appel en J. Schipper.
Door de politie alhier is proces
verbaal opgennakt tegen A. v. S. wegens
mishandeling.
Stad aan 't Haringvliet Burg. en
Weth. inaken bekend, dat een afschrift
van het primitief kohier der hondenbelas
ting gedurende vijf maanden ter secretarie
ter inzage ligt.
- Bij G. Smits is Donderdag 23 Febr.
eene nieuwe Kiesvereeniging opgericht,
aanvankelijk met een veertigtal leden.
In de vergadering van Burg. en
Weth. van 16 Februari werden alle ver
gunningen, volgens de nieuwe drankwet
gewijzigd, weder verleend.
Door N. A. Voogd is Zondagmor
gen 11 uit de klauwen van eene kat ge
vangen eene postduif, die zoo zeer ge
havend was, dat zij, trots zorgvuldige
oppassing, een dag later reeds was ge
storven. Aan haren poot was een zilveren
ringetje, gemerkt 1166 M.T B. 04 Het
ringetje is steeds bij uwen coi respondent
ter beschikking.
In het jaar 1904 is door het Diaconie
Bestuur der Ned. Herv. Gem niemand
bedeeld, wier namen op de kiezerslijst
vermeld staan, dewijl ook van geen
enkele hunner, gedurende genoemden tijd,
de vrouw is bedeeld geworden.
De» BoHiiiiel. J. Mijnheer (bijgenaamd
de zwarte Jaap) is verleden week door
de 18 jarige L. L. zoodanig mishandeld,
dat hem het bloed langs zijn aangezicht
liep. Naar men verneemt is van een en
ander procesverbaal opgemaakt.
OoStgeiisplaat. J.l. Zondagavond ont
stond er brand in de schoorsteen bij de
Wed. J v. R. Met haar dochter zich
reeds te bed bevindend, bemerkte men
omstreeks half elf iets buitengewoons, en
na onderzocht te hebben, bleek de schoor
steen bij de zolder in brand te staan. Na
een gedeelte der zolder weggebroken te
hebben, kon men den brand eerst blusschen.
Nadat de zoon K. v. R. zulks gedaan
had was men haar dan ook spoedig
meester. Assurantie dekt de schade.
A.s. Woensdagavond 1 Maart hoopt
de Geref. J. V. 3>Übadja* alhier haar
zesde levensjaar feestelijk te herdenken in
de Geref. Kerk. Door verschillende leden
zullen verscheidene onderwerpen worden
behandeld, benevens voordrachten enz.
Door het ont.Iag nemen (wegens het
aanstaand vertrek) van den heer J. Slikboer
werd dezer dagtn tot Ouderling in de
Geref. Kerk alhier gekozen den heer R.
Kiewil.
Oude Touge. Donderdagavond j. 1
hebben 1 jongelieden, die dezen winter
deelgeno bbcn aan hei riierei-
dend Miiita Judericht, vooi a .„aiste
maal g«excm d.
Het 7 j g zoontje van 1 K alhier
had het ongoUK, zöód 1 oot te
vallen die loopi langs de sn van den
landbouwer M. Mijs dat hij en gat in hel
hoofd bekwam en geneeskundige hulp moest
ingeroepen worden.
Het herhalingsonderwij.s, cursus
1904-1905 is gec-indigd. Tot op het laat
ste oogenblik zijn de leerlingen trouw ter
school gekomen.
Donderdagavond 23 Februari j. 1.
zijn door het Zangkoor, in de Ned. Herv.
kerk alhier, eenige Christelijke liederen ten-
gehoore gegeven, met gedeeltelijke begelei
ding door het orgel. De opbreng t was
ten bate van het urgelfbuds.
Donderdagmorgen bracht de bouw
knecht van den landbouwer C Z. van
Loon alhier, boomen op de kaai, die
verkocht waren aan een klompen tabriek
en nu in een sebip geladen moesten wor
den. Daar de boom echter niet in balans
hing, kregen de paarden hij het omdraaien,
de haam tegen de ponten. Gelukkig dat
de paarden mak waren en spoedig vastge
houden werden door eenige inenschen,
die op de kaai stonden, wint anders
hadden zeker dooden gevallen.
Onze vroegere ouderwijzer aan de
O. L. S. alhier, den heer P. T. van Gen
di-ren, thans als zoodanig in functie te
Vldardingeu, is benoemd tot onderwijzer
aan de school voor gewoon lager onder
wijs 3e kl. no. 5 te Rotterdam.
Het huis, erl en smederij, gelegeu
aan de Nieuwstraat B 39 en toebehooren-
de aan J. M. Feijen, smid alhier, is Woens
dag 22 Febr. j. 1. in het lokaal van den
heer A. T. Waare Zoon, ingezet door
G J. de Laat, broodbakker mede wo
nende in deze gemeente, op eene som van
f 1000.
In öRze gemeente circuleert men
met een lijst, voor de landbouwarbiider
van Gurp, een der bewoners van de ver
brandde arbeiderswoningen aan den Kra-
nendijk, gemeente den Bommel.
VERSLAG der politieke rede ge
houden door den heer Nauta van
Amsterdam te Nieuwe Toiige.
21 Pebr. trad voor de Antirev. Kiesvereeniging
op den heer Nauta van Amsterdam.
Na een inleidend woord door den waarnemen-
den Voorzitter, vangt spreker aan en zegt het
volgende:
Onze tijd is een tijd van strijd. Er is een mach
tige worsteling waar te nemen, op elk gebied des
levens. Die strijd zou er niet zijn, zoo de zonde
er niet was. De strijd is niet nieuw, maar reeds
oud. In het paradijs sprak Go 1„Gij zult niet";
de mensch daarentegen sprak: „Ik jzal wel".
Vau af dat oogenblik dagteekent den strijd, onder
allerlei vorm en levensomstandigheden.
Spreker schetste de openbaarwording en ont
wikkeling der revolutionaire beginselen in de
politiek, in de opkomst derjiberalen en socialen.
Elke opstand tegen God is revolutie, dat is 011s
beginsel daarom zijn wij anti-revolutionairen.
Wij weuschen, willen eischen eerbiediging van
God, Zijne wetten, in Zijn Woord ons geopenbaard.
Die God niet eerbiedigd, gehoorzaamd, Zijn
Woord niet gelooft, komt in opstand met den
Hoogsten Souverein.
Wij belijden, dat Gods macht is onbegrensd,
neen God moet niet in de binnenkamer worden
gesloten, want God is overal: dient overal te
worden beleden, op elk terrein van het leven.
Wij willen: God in het huisgezin, in de Kerk
en ook in den Staat. Dat willen onze tegenstan
ders niet. Zij gelooven niet aan den God der
Heilige Schrift. De strijd is dus tussehen geloof
of ongeloof.
De strijd gaat over tweeërlei levensbeschouwing,
11I. God in de binnenkamer of God in alles, ook
in bet Staatsrecht.
De linkerzijde verwijt ons dat wij brengen ver
deeldheid en verbittering. Neen, niet wij, maar
gij, vijanden van God en Zijnen Christus 2aait
verdeeldheid, gij brengt verbittering. Gij hebt
ons jaren geknecht en met lasten bezwaard niet
te torschen. Daarom strijden
bevrijdde. vSjl.
Wij wensehen geen verdeeidheia^fflstr Kunnen
de leuze der Socialen nietaanvaarden. Zij zeggen
en beloven „sociale hervorming, doch de gods
dienst er buiten"; wij wensehen „soeiale hervor
ming en de godsdienst èr in".
Onze tegenstander zegt: Gij drijft het te ver
neen het is juist nog niet ver genoeg; wij wen
sehen het gausche leven doortrokken te zien met
ons beginsel. Een bakker verkoopt u immers
geen brood en gist afzonderlijk, maar de gist is
door bet geheele brood gekneed. Zoo moet ons
leven, ook de wetten van den Staat doortrokken
zijn.
Het Alpenkoord doortrokken met den rooden
draad is alleen echt.
Men verwijt ons verdeeldheid te brengen en
verdeeld te zijn; neen, de linkerzijde verdeeld
en is verdeeld. Zij staat als een machtelooze.
Treub zeide voor 4 jaar te Steenwijk bij de
candidaatstelling van een liberaal„de fut is er
uit". Thans zegt {dezelfde Treub: hier hebt ge
een liberaal, kiest deze, dus de fut is er weer in.
Doch een van beide, öl de fut was er vroeger öf
nu niet in.
Dat wij strijden bevalt de vfjand niet. Thor-
becke zeide 1853 als gij stillen waart in den lande
zon men u waardeeren. Toen onze partij klein
was, werd zij verdrukt, gesmaad en gebrandmerkt.
Het liberalisme beloofde vrijheid maar zonder
vrijheidszin.
Men verwijt ons dat wij scheiding maken. Neen
niet wij, maar de liberalen hebben zulks gedaan.
Denk aan het onderwijs en de benoemingen.
De mannen der revolutie zeggen Het Christe
lijk Ministerie, bet kan niet regeeren, doch dit
is reeds weerlegd door het feit, dat het huidige
Ministerie 16 Ministerie's heeft overleefd die libe
raal waren.
De beschuldiging der overzijde luidt: Wat doet
dit Coalitie Kabinet
Ook deze beschuldiging treft niet, zelfs liberalen
erkennen zulks.
Genoeg bad dit Ministerie gedaan, als het
alleen stop had gezet aan de socials omwenteling
en revolutie waarmede Vorstin en Vaderland
werd bedreigd.
Vertraging was er in den wetgerenden arbeid
door 't overIijdenJvan,de Min. Van Asch Van Wijk
en 't Kruis, en veel tijd roofde de staking.
Het misdrijf der staking ontkent de overzijde,
alhoewel hun hoofd Troelstra bij de begrooting
zeide tot den Minister: „Past op, want deleeuw
vertrouwt zijn klauw."
De revolutie wil de samenwerking omkeeren.
Dom. Nieuwenbuis zegt: „Het is deugd ais ge
ziet te krjjgen wat ge niet hebt." De anarchist,
zegt: „Het is deugd als ge een bom werpt in het
hui» van uw tegenstander" Mevr. Roland Holst
zegt bij gelegenheid dat zij optrad voor den bond
van Onderwijzers„Sluit u bij ons aan en gjj
zult spoedig dingen vernemen, die voor elke
godsdienst erger zijn als rattenkruid."
Troelstra leert, men hoeft eene belofte niet te
houden als ge er geen voordeel van hebt.
Vei wijt dat dit Kabinet niets Christelijks doet.
Dat komt omdat zij buiten de Coalitie staan. Zij
zitten en lujken er niet in, anders zouden zij het
zien. Voorolelling der kroning onzer Koningin
op de ruiten der Nieuwe Kerk te Amsterdam.
Van buiten ziet men het niet, maar van binnen
naar buiten ziende. Zoo ook met de Christelijk
heid dezer Coalitie-arbeid.
De Socialen zeggen: „Wij willen algemeen kies
recht," het voik verlangd er naar.
Dit is echter onwaar, getuige de moeite die
men moet aanwenden om onze arbeiders kiezer
te maken en bij de stembus te krijgen. Dit is
een bewijs, dat ons volk nog niet rijp is voor
algemeen kiesrecht.
Wat hebben vroegere Kabinetten aan de sociale
wetgeving gedaan? Veel beloofd. De liberalen
waren gelijk aan een zieken boer, die bedacht,
dat hij nog geen testament had gemaakt en een
notaris raadpleegde hem te helpen. De goede
man wilde aan meid en knecht 10 gulden per
week geven. De notaris trok een bedenkelijk ge
zicht en vroeg: „Vergeef mij, maar waar moet
het geld vandaan komen?" De goede boer sprak:
indien gij het niet weet, weet ik het ook niet.
Men verwjjt dit Ministerie van Militairisme,
het voert de uitgaven te hoog op. Men moet
bezuinigen. Maar men vergeet dat niet dit Mi
nisterie, maar net vorige deze wetten heeft ge
maakt. Dit is nog een wet van Minister Kool.
Die Kool beeft ons die dure kool gestoofd. Nu
verwijt men ons dit, dat is onzedelijke politiek
dat is immoreele politiek.
Het ergst waarop men toornt is de premier,
dat i» de bulhond, die heeft geen liefde voor het
volk. Men rekent niet wat hij doet. Denk aan
de bemiddeling die bij aanbood in Enschedé.
3000 arbeiders staakten. In Amsterdam staakten
000 diamantwerkers. Dr. Kuyper bood zijne be-
