Vrijdag 4 November 1904. TWEE ILIPEI, Negentiende Jaarg. No. 994. 1 Antirevolutionair de Zuidhollandgclie en SSeerawseiie Orgaan IN HOG SIGN O VINCES T. BOEKHOVEN. Eerste Blad» FEUILLETON. 'Hst hedendaagscti Socialisme A3Ie stivkken voor de Hedactie ^estenssl; Advêrtenflèn eis verdere Administratie franco toe te 'zenfleo aan tien Vitgrever. Vs Calvinistische Staathuishoudkunde (Slot). Noch met de Liberale School, noch met de Socialistische kunnen we ons verzoenen. De te groote vrijheid van 't individu bij gene, de alles omvat tende macht van den Staat bij deze lokken ons niet aan. Van de eerste hebben we de vruchten gezien van de laatste zal nog menig leerling de tachtiger jaren intreden, eer datidee tot werkelijkheid is geworden. We kunnen óns neerleggen alleen bij zulk een economie, die groeit op den wortel des geloofs. Aan elke beschouwing van 't maatschappelijk en economisch leven willen we ten grondslag leggen den mensch, ge schapen naar Gods beeld, in ware kennis, gerechtigheid en heiligheid, maar gevallen in zondemaar den vloek der zonde gestuut in en door Gods algemeene genade. Die genade stelt den mensch in staat eten en drinken, voedsel en kleeding te ver werven te arbeiden, te bearbeiden de landerijen, te ontginnen de mijnen, handel te drijven en scheepvaart te beoefenen werk te zoeken en het te vindente voorzien in één woord in al zijn behoeften. God alleen onder richt den mensch, en Hij is van alle menscheïjke actie de Auteur. Uit Hem, door Hem en tot Hem zijn alle dingenook 't economisch leven is 't Zijne. Rijken en armen ontmoeten elkanderHij heeft ze beide gemaakt. Hij geeft en Hij onthoudt kinderen aan de ouders; Hij laat de goudmij nen ontdekken, die de munten leve ren en maakt de aarde als marmer zoo hard en de hemel van koper, opdat er misgewas kome, en dure tijden tot verootmoediging en boete van een volk, dat afwijkt van zijn ordinantiën. Hij geeft den luiaard verscheurde kleeren en den nijveren werkman zijn zegen. God schept en schiep in den mensch behoeften Adam had behoeften aan spijs en drank, aan licht en lucht, aan arbeid en beweging, aan ontwik keling en ontplooiing En na hem zijn die stoffelijke behoeften niet min der geworden Ja, uit de door Hem geschapen stoffelijke behoeften in Adam, en door hem in 't menschel ijk geslacht, kan men afleiden de vraag stukken van arbeid en bevolking van landbouw en veeteeltvan hand werk en nijverheid, van ruilverkeer en handel, van geld en crediet. Reeds de eerste bladzijden van den Bijbel geven wenken en 't heele .verloop van 't Oude Testament geelt den vinger Gods aan, die Israel $'t pad wees in allerlei economische moeilijk heden. Wat zou bijvoorbeeld 't pauperisme tegengegaan kunnen worden, indien naar Israels voorbeeld voor eigendom en weduw en wees gezorgd werd. Wat zou bij zoo'n groote aarde als we bezitten, de kwestie van werke loosheid en overbevolking spoedig kant en klaar opgelost staan, indien in toepassing werd gebrachtvervult de aarde Wat zou de handel een edele tak van bestaan zijn, als woeker verre van hem was. Hoe weinig was er sprake van overproductie, indien de mensch ge leerd had tevreden eti vergenoegd te zijn met 't geen hij heeft. En zoo voortgaande zouden we allerlei vragen kunnen stellen, wier oplossing in kiem liggen in Gods Woord, en die tot nauwelijksche be antwoording kunnen komen bij hen, die met dat Godswoord 'niet rekenen. En wanneer die vraagstukken bij 't licht des Bijbels tot klaarheid wor den gebracht, dan is de oplossing, behoudens menschelijke onvolkomen heden tot Gods eer. Dit is dan ook 't einddoel van de economische wetenschap. Niet om te zoeken naar menschelijke welvaart alleen, naar oorzaken van vooruit en achteruitgang, maar te zoeken hoe Gods eer door menschelijke welvaart 't meest verhoogd kan worden, en hoe de oorzaken van vooruit- en achter uitgang, schuilende in algemeene ge nade of in zonde en overtreding der volken en geslachten, door nieuwe actie kunnen worden weggenomen; door een nieuwe actie, naar Gods wil en begeerte. Zoo staat deze wetenschap in 't teeken des Kruizes. Haar motief was de nood des levens en de drang tot geordende kennis. Haar doel is de verheerlijking van God. Haar vrucht is de bevordering van stoffelijke wel vaart der volken, Haar subject is 't menschelijk geslacht. Het proces van haar arbeid wordt in de historie der mensehheid aanschouwd. Haar terrein is vrucht van Gods genade. En haar arbeid zal alleen dan doel treffen, wanneer het licht der Goddelijke openbaring schijnt op haar pad en oorsprong, voorzienigheid Gods en eind doel aller dingen niet uit het oog wordt verloren We eindigen deze eenvoudige be schouwing met den wensch, dat onze eminente mannen zich eens opmaken om ons uit dat Woord de schatten op te delven, die er voor 't economisch leven in liggen. De tijd is rijp om een Calvinistische economie te be zitten Inkrimping van ons Bestuur in Indië, Er is al heel wat papier beschre ven over de zoogenaamde inperialis- t-isehè politiek van onze Regeering in Indië. Dat maar steeds onderwer pen van volksstammen en in bezit nemen van landschappen heeft her haaldelijk afkeuring gewekt bij hen, die meenen dat onze Koloniën reeds te groot zijn om ze naar behooren te besturen, en de overtuiging zijn toegedaan, dat heel onze koloniale politiek er op gericht is om Ka pitalisten te helpen in 't uitruigen van inlanders en 't uitbuiten van koelies. We gelooven ook, dat er in Indië aardig wat verdiend wordt en dat er aan de uitbreiding van ons bezit niet altijd hoogedele idealen ten grondslag- hebben gelegen,. hoewel we aan den anderen kant ook van deze gedachte uitgaan, dat uitbreiding van ons be stuur, ook waar 't een gevolg is van uitzending eener expeditie, toch me nigmaal in 't belang is der inland- sche bevolking, daar de vestiging van een geregeld bestuur aan bestaande binnenlandsche twisten een eind pleegt te maken en de ontwikkeling van welvaart in hooge mate kan bevor deren. Ook wenscben we met de voorstanders van rust en orde in onze bezittingen, in 't oog te houden, dat de expedities niet ten doel hebben uitbreiding van ons gezag, maar nood zakelijk waren en zijn voor de rust en vrede in ons gebied of tot bescher ming van bevriende en goedgezinde bevolkingen. En waar fmantiën zoo treurig staan, de arme Javaan met millioenen nog moet geholpen worden in irrigaties, nijverheidsscholen ambachten, crediet bij landbouw enz. enz. daar, dient de vraag overweging moet voortaan uit breiding of inkrimping van ons Bestuur in Indië op den voorgrond staan Voor uitbreiding schijnen onze fi- nantiën te eng en bekrompen Voor inkrimping schijnen de impe rialistische ideeën der volken ons te breed Wat dan Handhaven rust en orde, waar we gevestigd zijn. En ieder met rust laten, die onze inlandsche bevolking tot geen oproer tegen ons gezag ver leidt en aanzet. Staalman s medewerker van der Pers De heer van der Pers heeft veel in de Christen-Democraat geschreven en nog hanteert hij de pen. Meer dan eenmaal liep het de spuigaten uit, zooals deze medewerker «argu menteerde®. Af en toe kreeg hij een standje van den heer Staalman voor zijn botterige uitlatingen, die den tegenzin van honderden lezers op wekten. Nu echter schijnt de maat vol te wezen. De heer v. d. Pers heeft in 't No. van 1(5 Oct. weer twee stukken, democratisch in 't kwadraat. Het eene heet»Op weg naar Rus land of Art 7 der Grondwet in den ban« en 'tandere: «Allemaal Pro tectionist Een klein staaltje, hoe deze Chris ten-Democraat zich uitlaat in 't eerste artikel In 't andere artikel komt 0. a. dit voor - Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag. Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent. Amerika bij vooruitbetaling f 3,50 per jaar. Afzonderlijke nummers 5 Cent. UITGEVER: Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel. Boekaankondiging 5 Cent per regel en k/3 maal. Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent pei plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaat. Advert'ntiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur. Dit nummer bestaat uit DOOR R. J. W. RUDOLPH. 8) INLEIDING. (Slot.) Aan den anderen kant staat vast, dat Marxisme ook nu nog het hedendaagsch socialisme beheerscht. De toongevende Duitsche socialisten zijn Marxisten. Terwijl »Het Volk* ten onzent zich meer aan de socialistische beweging wijdt, wordt de theorie in het maandschrift >De Nieuwe Tijd« gepropageerd, en de redacteuren daarvan zijn Marxisten. Prof. Treub heeft dan ook volkomen gelijk, wanneer hij beweert, dat het Socialisme in Nederland Marxistisch is 'getint. En gelijk het ten onzent is, zoo üs het ook in de andere landen van Europa, Het hedendaagsch socialisme is overal een meer of minder scherp geteekend Marxisme Waaraan dankt dit stelsel nu zijn grooten opgang Verschillende oorzaken hebben daartoe samengewerkt. AUereest zijn aansluiting aan de Duitsche wijsbegeerte, gelijk deze zich sinds Kant heeft ontwikkeld, en die een groot deel der wetenschappelijke wereld beheerscht. Ten tweede dankt dit stelsel zijn succes aan de opkomst der groot-industrie met zijn fabrieksheeren en fabriekslegers, zijn ophooping van kapitaal en samentrekking der bedrijven, zijn crises en zoo meer, waardoor de Marxistische theorie scheen gerechtvaardigd te worden. Voor een goed deel dankt het heden daagsch socialisme zijn snelle ontwikkeling ook aan de heerschappij van het oud- liberalisme, dat zoo langen tijd in Europa den scepter zwaaide en dat eensdeels door zijn ontkei stening der natiën en anderdeels door zijn staatsonthouding in zake het maa'schappelijk vraagstuk den weg voor het socialisme baande. Maar ten slotte dankt het hedendaagsch socialisme zijn grooten invloed aan zich zelf. Het socialisme/zooals het van Marx vorm en inhoud ontving, is één geheel. Het is één afgerond stelsel vaa wereld-, levens- en maatschappelijke beschouwing, dat den ganschen makro- en mikrokosmos, het gansch heelal, die wereld in het groot, en den ganschen mensch, die wereld in het klein, in zijn beschouwing omspant. Het hedendaagsche socialisme heeft eigen- lijk vijf vingers, een philosophischén, een oeconomischeu, een politieleen, een elhi- schen en een aethetischen vinger. Met volle hand heeft het alzoo de gan- sche samenleving aangegrepen, en zoekt het den stroom des levens in andere, bedding voeren. Als wereldhervormend stelsel be schouwt het zich als plaatsvervanger van het Christendom. Het Christendom moge oorspronkelijk een held zijn, die op het groote slagveld der wereldhistorie dappere daden deed, het is nu een invaliede ge worden, die niet anders waard is dan zijn laatste levensdagen in een oude-mannen- huis te slijten. Maar het socialisme zal nu het Christendom in het worstelperk der historie vervangen. Het zal de mensehheid geven, wat het Christendom beloolde, maar niet schonk. Het heeft de behoefte der mensehheid aan geluk met de belofte van het socialistisch evangelie beantwoord. En deze belofte zal niet falen. Krachtens de wet der historische ontwikkeling zal het socialisme het kapitalisme vervangen, en met het socialisme zal het paradijs op deze aarde dalen, voorzoover dit aardsche leven daarvoor vatbaar is. Zal dit metterdaad zoo zijn Zal het socialisme zeker komen. Zal het waarlijk aan de mensehheid heil kunnen brengen Dit is het, wat wij thans gaan onder zoeken. DU blijft altijd eischMen ga niet op expeditie uit dan met den wil om zoo veel mogelijk levens te sparen en met een minimum van geweld een maximum van onderwerping te krij gen. En vooral berekene men eerst eens wat de kosten. Want expedities zijn duur. En onze koloniale uitgaven nemen hand over hand toe. Terwijl de tekorten over 1902, '03 en '04, samen op ongeveer 44 millioen zijn geschat wordt 't tekort over '1905 op ruim 14 millioen gerekend, zoodat een leening tot dekking van te korten niet lang meer kan uitblijven. De huidige »allerchristelijkste« coa litie beeldt zich in dat alleen bij haar de veiligheid van den Staat in goede handen is, dat zij de eigenlijke be schermster is van de openbare orde, want immers volgens haar zijn al hare tegenstanders kinderen van de revolutie. Uit 't argument >111 strijd met de goede zeden«, wat in de postwet staat, spreekt niet anders dan schijn heiligheid men tracht de goegemeente wijs te maken, dat onze regeerings- mannetjes o zoo vroom zijn. De indiening van dit wetje getuigt van grof machtsmisbruik, staat gelijk met schending der Grondwet. Christelijker V olks(?)vertegenwoor- digers; »deze allerschandelijkste be lasting op de armoede«, slandsbe- langen bevorderen, wel daar zitten de heeren niet voor, enkel en alleen zitten ze er voor de macht en de «er en de grootheid van dr. Abram Kuy- per met zijn staf, om deze luister bij te zetten, om te roemen en te prijzen de' heerlijke gerechten, die uit den politieken keuken door den grooten kok worden voorgediend. Wat treurige figuren Wel hebben onze kiezers in 1901 een »goede« keus gedaan! Ik durf te beweren, dat ieder dezer jabroers, anders zijn deze afgevaar digden niet, het aan degelijke econo mische ker.nis ontbreekt. Ten eenen- male schijnt 't rechtsgevoel der heeren totaal afgestompt Le zijn. »Niemand wil hier reacties, ik herhaal hier uwe woorden, minister Kuyper, maar zijt ge (voormalig Christen-Democraat) nu zoodanig door de kapitalistische wereldbeschouwingen verblind, dat gij nu niet eens meer kunt opmerken, dat de heele Tarief wet een stuk reactie is van de ergste soort. Vooraf durven wij echter reeds verze keren, dat een stelsel, dat de religie als hoogste macht pit het leven bant, aan de mensehheid geen geluk kan brengen. Het moge misschien een hemelrijk brengen als dat der Chineezen maar in zoodanig rijk is den mensch geen waar geluk beschoren. Volkomen vereenigen wij ons dan ook met hetgeen de voormalige secretaris van de Académie Francaise eenmaal schreef: >De Voorzienigheid vertoont voor onze 3>o®gen bij het Chineesche volk, naast den xgrootsten rijkdom van stoffelijke voort brengselen en de wonderen van volhar dende vlijt, de onderdrukking van het ^zedelijk gevoel, en met haar de ellende »en den ondergang, als tot een geschied kundige bevestiging van het evangelisch voorschriftdat het niet alleen bij brood »is, dat de mensch leeft maar bij alle >woord, dat van den mond Gods uitgaat idat wil zeggen dat in het geloof aan het >goddelijke, in de verantwoordelijkheid der onsterfelijke ziel, in de liefde tot recht vaardigheid, in de heiligheid van het huis- >gezin en in burgermoed en krijgsdeugd, »de macht, het leven en de geschiedkundige vermaardheid der volken gelegen is« Dit is schoon en juist gezegd. Een volk 1) Rapport fait it l'Académie Franjaise, par le secrétaire perpétuel, le 30 Aoüt 1855. staat dan het hoogst, wanneer het dicht staat bij God. Maar wat afvalt van den hoogen God, moet vallen. En het heden daagsch socialisme is de principieele en practische ontkenning van God. Daarom zal het geen hemel maar een hel op aarde brengen. Dit zal ons duidelijk blijken, wanneer wij nu het hedendaagsch socialisme in zijn genesis en openbaring nagaan. Laten wij daartoe ons onderzoek in drie hoofddeelen mogen verdeelen. Het eerste wijden wij aan het onderzoek der factoren, die de ontwikkeling van het he dendaagsch socialisme hebben voorbereid: de Duitsche wijsbegeerte, de kapitalistische productiewijze, en het liberalisme. In het tweede hoofddeel gaan wij de verschijnings vormen van het hedendaagsch socialisme nade sociaal democratie en het anar chisme. Tegelijk zullen wij daarbij o©k het staats-soc:alisme bespreken, dat een tus- schenschakel vormt tusschen het socialisme en het liberalisme. In ons derde hoofddeel, dat van zelf de meeste uitgebreidheid zal erlangen, zullen wij dan het hedendaagsch socialisme als philosophis, oecouomisch, politiek, ethisch en aethetisch stelsel bezien,

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1904 | | pagina 1