MET voor lie Kuidliollandiciie en iSeenw§ehe Eilanden. TWEE BLADEN, 1 SLS, ten. tectie. Vrijdag 14 October 1904 1 A n tire vo lu li on air Negentiende Jaarg. No. 991. Orgaan n. IN HOC SIGN O VINCES T. BOEKHOVEN. sonnitijViiiJH. Eerste Iliad. FEUILLETON. Hst hsdeEdaagsoh Socialisme 4 REGT izn. ormen en prijzen. Alle sSasliliesi ¥©©8" «Ie iieclaetse bestemd, Advertentlën eia verdere Administratie franc© toe te «enden aan den Uitgever. Als dat icaar is of de staking onder de glasblazers. Wij steunen èn Kapitaal èn Arbeid. Tuin- en LandiiuuBV. loor het of door Slaag- zij hier ds sedert JJS. Ine krui- Ivan den n in de j pffei!, en >ti meest te doen. It braken, ge malen dairvan, lartklop- genezen, erwijderfc c3iten, en een fdpijnen, j JN wekt de spijs- prikkelde 1,50, en )S, en in ardingen, tsen van IIELSDIJK, van Ne- i Mala- assensap Kracht- ngd. i. jverheid, enz.) er overeen te PE RUITER tt. odigdhe deo. i, -■ I - .1. Schrijf kaar ten er 1000f4.50- 1lobertpatronen f4.met Spits- ogels f 6.p. 100. :R. Rotterdam. kghmd. a 9 j ijartzaal," IRDAM sen zeer billijk. OUTS. lat U zult aan- bw. Dn. lGEWS. Deze Courant verschijnt eiken Yrijdag. Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent, Amerika bij vooruitbetaling f 3,50 per jaar. Afzonderlijke nummers 5 feut. ujtgeyer: Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel. Soekaankondiging 5 Cent per regel en V3 maal. Bieustaan vragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent pei plaatsing, Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaat. Advert mtiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 nur. Dit nummer lestaat uit j t. Brievenposierij. Ingediend is een wetsontwerp tot aanvulling van de wet van 15 April 1891 tot regeling van de brievenposte- rij. Voorgesteld wordt een nieuw arti kel in te" voegen, luidende Het over brengen van niet gesloten,stukken kan worden geweigerd of gestuit, wanneer hun inhoud in strijd wordt geacht met de veiligheid van den Staat, de open bare orde of de goede zeden. Bij aldien de afzender bekend is, worden hem de stukken teruggezonden onder mededee ling van de reden der weigering of stui ting. Is de afzender niet bekend, dan worden de stukken gedurende drie maanden te zijner beschikking bewaard, waarna zij kunnen worden vernietigd. In de toelichting wijst de minister er op, dat hier te lande zich, vooral in den laatsten tijd, de wenschelijkheid heeft doen gevoelen, de wet tot regeling der brievenpesterij aan te vullen ten op zichte van het verzenden van stukken van zedekwetsenden aard (pornografi sche drukwerken, afbeeldingenen der gelijke zaken.) De postadministratie heeft thans niet 't recht bedoelde stuk ken van de verzending uit te sluiten. In die leemte wil nu 't aangeboden ontwerp voorzien, Moet debevoegdheid aan de postadministratie worden ver leend om dergelijke stukken van de verzending uit te sluiten, de wet be hoort naar 't inzien des ministers nog een stap verder te gaan. Stukken ril. waarvan de inhoud in strijd wordt geacht met de veiligheid van den Staat, de openbare orde of de goede zeden moeten ook kunnen geweigerd worden of gestuit. Ook de verzending van boekwerken, van denzelfden aard als omschreven in art. 240 W. v. Str. moet kunnen worden belet. Door de afzen ding daarvan kan toch tegen de goede zeden worden gehandeld.} Die verzen ding behoort te kunnen worden tegen gegaan, ook dan wanneer van inbeslag neming of strafvervolging geen sprake kan zijn. De Minister wijst ook nog op het volgende Aan art. 1 van 't Kon. besl. van 22 Juli 1814, houdende verbod van alle vreemde of particuliere lote rijen, zoowel binnenlandsche als bui- tenlandsche, ontbreekt nog sedert 1 Sept. 1886 de handhaving door middel der Strafwet. Nu wordt ons land over stroomd met gedrukte aanbiedingen tot deelneming aan zoodanige loterijen, zonder dat de postadministratie het recht heeft bedoelde stukken te wei geren. Het voorgestelde artikel ver leent ook hier de bevoegdheid derge lijke niet gesloten stukken te weigeren of te stuiten, als in strijd met de openbare orde. De bijzonderheden, de uitvoering- betreffende, moeten naar het oordeel van den minister aan ambtelijke voor schriften worden overgelaten. sic Tot zoover de dienstorder. Maar we begrijpen niet, hoe als keurmeester van de veiligheid van den Staat, van de openbare orde of van de goede zeden moet optredende Posterij in het algemeen, de Posterij op elk dorp in het bijzonder Dat 'tVolk hier klaagt over »een ernstigen aanslag op de vrijheid van drukpers« achten we van der Socia listen standpunt, waar ze in de Sta kingsdagen geheime pakketten verzon den, begrijpelijk. Zij zouden natuur lijk met 't oog op mogelijke algemeene werkstakingen liefst niet aan de vrijheid van drukpers en verzendingen van het 't gedrukte, getornd willen zien. Wij achten den genomen maatregel op zich zelf beschouwd uitnemend, omdat èn in Stakingsdagen de veiligheid van den Staat groot gevaar ioopen kan, èn de openbare orde bij revolutionaire woelingen als waarvan de lucht zwan ger is, door gedrukte en verzonden stukken geheel binnen weinige uren kan gestoord worden, zoo niet ver woest. Ook in 't belang der goede zeden, opdat allerlei »rommek uw huis niet binnendringt, dat van uit boekwinkels door de pers u gebracht wordt, achten we de bepaling uitnemend. Maar de vraag is: moet de Posterij de censor zijn Hoe ver gaat dan haar aikeu- ring? Wat laat ze passeeren, en wat houdt ze leggen En als de Posterij iets afkeurt en «stuit,wat ik nu eens pertinent in mijn huis wil hebben Dan moet men 't per gesloten brief zien te krijgen, zegt ge. Goed, maar dan zal ontzaglijk veel per gesloten brief verzonden worden, gelooven we, al' is dat duurder Nog eens we juichen 't. voorstel des ministers toe men zette paal en perk aan onzedelijke geschriften, men wake voor Staatsbelang en openbare orde, maar moet de Post dat doen in elke groote gemeente tot in de kleinste dorpen. En als de groote steden eens iets laten doorgaan, moeten in de kleinere dorpen de directeuren en brievengaarders dan toch nog «stui ten.® Hoezeer we dan 't plan, 't ontwerp toejuichen, we gelooven, dat 't resul taat luttel zal zijn. En aanleiding zal geven tot velerlei klachten, billijke of ongegronde. En dan nog watWordt de Posterij ook gestraft, als ze onredelijk «stuit. Waar is 't lichaam, dat in dezen beslist De Directeur-Generaal Laten we in elk geval hopen, dat èn veiligheid van den Staat, en open bare orde, èn zedelijkheid èn bedrieg lijke loterijen de vruchten plukken van de te nemen maatregelen. Het glasmakersbedrijf is zeer na- deelig voor de gezondheid. Door de overmatige hitte moeten de werk lieden verbazend transpireeren, en ze veroorzaakt hersenaandoening, oog ziekten, rheumatiek enz. Door inspan ning bij 't blazen drijft men 't bloed naar 't hoofd, overdadige uitzetting der longen, vermindering hunner elasti citeit, en een neiging tot asthmalijden. Het is een werk, waarbij men al jong versleten isdienvolgens moeten de loonen ook hoog zijn, wat blijkens de berichten ook zoo is. Daarentegen komen weer andere tijdingen in, dat 't loon veel te laag is. We willen daarover verder geen oordeel vellen, omdat cijfers van verdiensten slechts betrekkelijk zijn in verband met lengte der werdagen, werkeloosheid, noodzakelijk voedsel, vrije woning, enz. Maar dit trok veel meer onze aandacht bij wat in de bladen over de staking wordt meegedeeld nl. dat de loonen met 20 percent zijn ver laagd met oog op de komende Arbeids wet en 't Arbeidscontract. In Patrimonium van 9 Oct. lazen we onder de rubriek: «Uit de Ar beiderswereld door 't Secretariaat® deze woordenDe oorzaak der loons vermindering kan gevoegelijk gezocht wor den in 't feit, dat de patroons zich scha deloos willen stellen met 't loon van de arbeiders tegen dat de Nieuwe Arbeids wet en Arbeidscontract zouden worden ingevoerd. En 't Blad voegt er heel passend bij Dat is dus tevens een bewijs, dat deze iretten wel degelijk goede maatre gelen bevatten in 't belang der arbei ders, want deze fabrikanten vreezen voor de invoering. Maar wat te denken van zulke patroons't Loon met 20 percent verminderen om gewaarborgd te zijn 't Is kras. De Socialisten verspreidden bij de jongste verkiezing te Assen 't volgende versjes gerijmel 1. Bos zal geen kiezer stemmen Die zijn verstand gebruikt, Daar alles wat hem aankleeft Naar Dordt en Rome ruikt. 2. Een Pierson stemt, wie rijk is, Of heult met 't Kapitaal Wat zullen met zoo'n heerschap De Staten-Generaal 3. Dan Treub de ronde Drenten Gaan Dinsdag hèm voorbij, Hij weet niet, waar hij heen wil En zweeft wat tusschenbei. 4. Wij stemmen Van der Heide Gaan fier met hem in zee, Lang leev' de man van dl Arbeid, De rooie domine Dat is nu 't eenzijdige Socialistisch streven. Voor de weldaden van e't Kapitaal koud, staren ze zich op den Arbeid blind. «Leev' de ArbeidJa zeker, leev' de Arbeid maar ook leev' 't Kapitaal. Ze kunnen elkaar niet missen. De een is zonder de andere niets. Met elkaar in harmonie ge bracht, brengen ze de wereld vooruit Tegen den wil van den rooien dominee. OVER MELK. De heer F. tè Oude Tonge komt met zóóveel vragen over melk en wat dies meer zijn, dat ik een opstel schrijf, waarin hij al de ant woorden wel vinden zal. Misschien bewijs ik daardoor ook nog meerderen een dienst. Met melk, is blijkbaar melk van koeien bedoeld. Indien dit niet zoo was, zou het geen gemakkelijke taak zijn, het gemiddeld vetge halte te vermelden. Want daar is nogal vrij wat variatie. Wilt ge eens een lijstje zien, waarin het vetgehalte opgegeven staat van een heel aantal melksoorten Ga 't maar eens na. Moedermelk van 2,53 tot 3,89 pCt. Hondenmelk 7,59 10,17 Kattenmelk 3,33 Dolfijnenmelk 45,80 Varkensmelk 7,66 Paardenmelk meestal minder dan 1,5 Ezelinnenmelk 2,82 Olifantenmelk 1,98 Kameelmelk 2,5 Konijnenmelk io, 45 Buffelmelk 7,95 n Schapenmelk n,9° Geitenmelk 4,78 Doch genoeg. '1 Is duidelijk, dat er op dit punt nog al wat verschil is tusschen melken melk. De koemelk, die vrager op het oog zal hebben, bevat gemiddeld 3,1 h 3,2 pCt. vet. Maar tal van koetjes staan er vaak op boeren stallen, in wier melk geen 3 pCt. nog voor komt. Dit neemt niet weg, dat andere exem plaren soms wel 3,5 pCt. halen. Meermalen onderzocht ik monsters met haast 4 pCt. en enkele keeren met nog hooger gehalte. De grootste massa stof, waaruit de melk bestaat is water. 1 L. water weegt I K.G. Maar melk is zwaarder. Door het vet kan dit niet komen. Want het vet is lichter op 't ge wicht. Het drijft op water. Hoe meer vet er gevonden wordt in melk, hoe lichter ze is. De grootere zwaarte wordt veroorzaakt door de andere bestanddeelen, zooals de kaasstot en de suiker en de zoogenaamde aschbestand- deelen. Die zullen, als men ze in zuiveren toestand in het water brengt daarin wis zin ken. DOOR R. J. W. RUDOLPH. 5) INLEIDING. Het eerst werd deze vreedzame strijd aangebonden door Saint-Simon, (1760 1825), die in 1802 met zijn Geneefsche Brieven het strijdperk binnentrad. Vlijmend scherp hekelde hij daarin de orde der dingen, zooals deze nu uit den chaos der Groote Revolutie was voortgekomen. Hij stelde deze orde als louter wanorde ten toon. Hij wees het behoud van den pri vaten eigendom als oorzaak daarvan aan. Wel wilden hij en zijn volgelingen nog een zekeren privaten eigendom toelaten, voorzoover deze door arbeid was verkre gen, maar het erfrecht werd door hen geheel verworpen, en wat bij versterf werd nagelaten, verviel aan den staat. Nog scherper striemde Fourier (1772 1834) de door de revolutie geschapen orde. Hij hield hare profeten, die deze nieuwe maatschappij hadden voorbereid, en hare lofredenaars, die luide de loftrom pet staken over datgene, wat de revolutie had gewrocht, aan hun woord, en met feiten in de hand vroeg hij hun at, of dp groote leuze der revolutie nu in de pieuwe maatschappij was verwerkelijkt. Ook hij vond de bron van alle kwaad der nieuwe maatschappij in het behoud van den privaten eigendom, en hij zocht de remedie aller kwalen in de overdracht van allen eigendom aan zekere kleine ge meenschappen, phalanstères genaamd, waar in de menschen samen moesten leven en samen moesten werken. Maar de merkwaardigste van dit drietal is de Engelschman Robert Owen (1771 1858). Owen was een Engelsch fabrikant, die zijn bedrijf begon, toen de ellende ouder de fabrieksarbeiders door het gemis van sociale organisatie en van sociale wetgeving in Engeland haar toppunt bereikt had. Owen vond deze ellende in de religie en het huwelijk, maar bovenal ook in den privaten eigendom op den grond en de productiemiddelen, en in de daaruit voortvloeiende concurrentie en het winst bejag, waaraan de arbeiders met hunne vrouwen en kinderen werden opgeofferd. De private voortbrengingswijze moest in een voortbrenging door de gemeenschap worden veranderd, en alle ellenden zouden daardoor verdwijnen. Alle drie, ook Saint-Simon en Fourier, hoewel zij hun voorstellingen vaak in christelijke bewoordingen hulden, stonden op den bodem van het toenmalig optimis tisch Fransch materialisme. De stof en de stof alleen was beginsel en eindpunt hunner beschouwing, Mitsdien loochenden zij de schepping, maar hielden tegelijkertijd on wrikbaar vast aan het omnia optima van Gen. i 26. Natuurlijk zij den zondeval als bron aller ellende, maar zij zochten de bron aller ellende in de verkeerde in richting der samenleving en bovenal in den privaten eigendom. Wanneer deze maar werd weggenomen en de inrichting der maatschappij slechts verbeterd werd, dan zouden alle ellenden met een tooverslag verdwijnen. Dit moest aan de menschen duidelijk worden gemaakt, en daar de mensch van nature verstandig en goed is, kon dit werk der overtuiging niet moeielijk vallen. Sociale of politieke beweging, vakorgani satie en verovering der politieke macht, waren geheel en al overbodig om de voorgestelde idealen tot werkelijkheid te maken. Alle strijd kon worden gestaakt, het nieuwe evangelie behoefde slechts ge predikt te worden, en wanneer het nieuwe licht slechts voor den mensch opging, dan zou het socialisme als een dief in den nacht over de menschheid komen en de gansche maatschappij hervormen. Ziedaar het utopisme dezer drie mannen, dat in de eerste helft der negentiende eeuw het socialisme heeft beheerscht. Iu het midden dezer eeuw werd echter een algeheele ommekeer in de socialistische beweging teweeggebracht door het op treden van Karl Marx (1 8081883), xden geweldige®, die haar in geheel andere ba nen stuurde en die zeer bepaald zijn stempel op het hedendaagsch socialisme heeft gezet. »Tot hem«, zoo zegt de groote beeld houder der Socialistische staturen, prof. Quack, »Tot hem convergeert dan ■«ook geheel de beweging van het Socialisme »van onze eeuw. Hij nam al die aan- Udachten, al die grieven, al die uitingen »van ergernis, al die pogingen om tot ^rechtvaardiger inrichting der maatschappij »te komen, al die plannen, al die voorstel den van Sociale reorganisatie, die in de seerste helft der negentiende eeuw aan »het woord kwamen, in zich op. Hij ver- »werke ze tot één vast aanéénsluitend »systeem. Het werd een ontzettend en vlammend programma dat hij aldus ont- »rolde, moeilijk en zwaar te begrijpen voor »de verstandigen en verlichten onzer eeuw, >maar uiterst verstaanbaar voor de onder drukten en ellendigen, de zwoegende warmen van geest. Daar is maar één woord ^waarmede men hem volkomen karakte riseert: het is hel woord „geweldig"®. [Mr. H. P. Quack, De Socialisten, Amster dam 1897, IV. 407 en 408]. Zijn kracht vindt deze geweldige® in zijn wijsbegeerte. Maar Marx staat niet op den bodem van het optimistisch Fransch materialismezijn stelsel is de toepassing van het pessimistisch Duitsch materialisme op het maatschappelijk leven. Marx heeft zijn wijsgeerig stelsel feitelijk ontleend aan de twee wijsgeerige corypheën van zijn tijd, Hegel en Feuerbach. Aan Hegel ontleende hij zijn leer omtrent de voortdurende vervorming der maatschap pij. Volgens Hegel is het gansch heelal in een voortdurend proces van worden en vergaan, van vergaan en worden, en heel dit ontwikkelingsproces des heelals is niet anders dan de openbaring van den Ab- solulen Geest van God. God is de ziel der wereld, de wereld is het lichaam van God, en God is een wordende God, die zich in de evolutie aller dingen steeds dui delijker openbaart en steeds meer bewust wordt. Deze ontwikkelingsleer nam Marx ten deele van Hegel overdoch ook slechts ten deele, want eigenlijk keerde hij haar precies om. Volgens Hegel was de Ab solute Geest de bezieling der stof, en waren de stoffelijke verschijningen afdruk- selen van den Absoluten Geest. Volgens Marx was dit precies andersom, waren de stoffelijke dingen de eenige bron der gees telijke verschijnselen, en waren deze niet anders dan de weerkaatsing der stoffelijke dingen. Hegel plaatste volgens Marx de dingen dan ook op hun kop Hij nam de ideeën als oorzaken der verschijnselen aan. En volgens Marx was het precies andersom. Alle heerschende begrippen en zeden moesten als een uitvloeisel van be staande materiëele toestanden worden be schouwd, (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1904 | | pagina 1