Vrijdag 6 Mei 1904.
Negentiende Jaarg. No. 968.
voor de' SfluidlKollanilsclie en Zeeuwidie Eilanden.
TWEE BLADEN.
Antirevolutionair
Orgaan
JN HOC SIGN O VINCES
T. BOEKHOVEN.
SOMMEE, SB SJ Mi
Alle stukken voos* «te üedaetie bestemd, AdvertesiSi'ën ess verdere Administratie fraaie© toe te zenden aan den Uitgever.
Dit nummer beslaat uit
EERSTE RLAD.
De groote parel.
Meer en ineer blijkt het, dat de
Sociaal democraten voor dit en het
volgend jaar slechts één doel voor
oogen houden, en dat isden val
te zoeken van het huidige Ministerie.
Nu zii bang zijn, dat de liberalen
hen niet volgen voor dat doel, kee-
ren zij dat blaadje om, en loopen
zij de liberalen na.
Het Sociaal-democratisch partij
bestuur schreef hieromtrent. „De
politieke omstandigheden maken het
ons ten plicht bij herstemming met
alle kracht den candidaat der (libe
rale) oppositiepartijen te steunen."
In districten waar de candidaten
van link3 in herstemming kunnen
komen, zullen de Sociaal-democraten
beginnen met voor alle zetels geest
verwanten te stellen. Maar in dis
tricten, waar die kans niet bestaat,
zullen zij terstond in alle stilte den
liberaal steunen, om aan de christe
lijke candidaten zooveel te meer ai-
breuk te doen.
De liberalen zijn daar goed mode,
zoude men zeggen. Maar wat hun
aangaat, behoeft men die hulp waar
lijk niet te misgunnen.
Eene op deze wijze behaalde over
winning zou hen terstond na de
verkiezingen in de grootste verlegen
heid brengen.
Immers thans vóór de verkiezin
gen stei'en de socialisten geen be
dingen, en eischen niets voor hunne
hulptroepen. Maar zoodra is de stem
bus niet gesloten, of zij komen met
hun eisch om betaling.
De liberalen moeten al zeer on-
noozel zijn als zij dat niet inzien.
Voldoen zij aan dien eisch niet, dan
is l et eene overwinning van één dag.
En 't inwilligen van der socialisten
verlangens staat met zelfmoord van
het eigen partijverband gelijk. Het
is du3 eene hachelijke keuze.
Bij de christelijke part^en is wor-
telverband. Tusschen deze is er als
vanzelf veel samenwerking mogelijk.
Maar de partijen links kunnen dat
niet nabootsen. Bij hen bestaat juist
het verschil enkel in hetgeen men
boven den grond op de werktafel
ziet liggen.
Bereiken dus de sociaal-democra
ten met huu vermomming en schijn
bare volgzaamheid hun doel, dan
ligt alles in de war wat de zaken
aangaat, en het volk kan dan lang
wachten op sociale wetten.
Maar het gehate christelijk bewind
is dan opgeruimd. Dht is de groote
parel, waarvoor de socialisten al hun
ne politieke eer te grabbel werpen
Is het niet deerniswaardig
Snelvaarkanomnest
Onder de onzinnige klachten over
het tegenwoordig Ministerie behoort
ook zijn voorgestelde aankoop van
snelvuurkanonnen.
Thans, nadat men met deze „griet"
geruimen tijd geschermd heeft, be
gint men op dit punt weer tot be
zinning te komen. Althans bet anar
chistisch Volksdagblad schreef nu
een paar weken geleden, dat het
leger wel terdege geld moet kosten,
zoolang niet internationaal de be
wapening aan kant gezet wordt, en
dat het rijden op het anti-militaris
tisch stokpaardje slechts het gevaar
zou vergrooten, dat Duitschland of
eenig ander land „het beetje vrij
heid ons zou kunnen ontnemen, dat
wij in den loop der eeuwen hebben
veroverd."
Uit oorzaak der partijzucht, haast
schreven wij, partijicoede, zijn de
geesten vaak zoo onthutst, dat het
geheel vanzelf sprekende nog moet
verdedigd worden.
Zelfs een kind kan begrijpen, dat
zoolang de nationaliteit nog op prjs
gesteld wordt, er wapenen voor den
krijg aanwezig moeten zijn, en dat
het soort wapenen afhankel jk is van
de uitvindingen en de toepassing
daarvan in andere landen.
En toch hebben de sociaal-demo
craten een paar jaar in de volks
vergaderingen daartegen geroepen,
alsof er niets van aan ware, ja alsof
het koopen van nieuwe verdedigens-
middelen pure weelde ware.
Maar dat tegenspreken van het
tastbaar duidelijke en dat klagen over
het onvermijdelijke hoort men tegen
woordig bj eiken belangrjken re-
gceringsmaatregel. Vooral ook bij de
ontworpen tarief wet, drankwet, en
arbeidswet.
Men stelt zich aan alsof zulke
wetten waren in te voeren zonder
dat iemand er last of kosten van
had. Men vergt wat onmogellk is.'
Men is onredelijk* En onredelijke
lieden zijn niet te bevredigen.
liet eenige, dat in zulk een toe
stand te doen is, zit hierin, dat de
lijders aan opwinding met geduld
en zachtmoedigheid behandeld wor
den, dat de beter doordenkenden
hun best doen om de tegensprekers
weer tot bezinning te brengen.
Het strekt Prof. B. J. Kouwer
te Utrecht tot eer, dat hij zijn ambt
genoot Prof. Hector Treub, vroeger
te Leiden, thans te Amsterdam, in
het openbaar bestrijdt, wat betreft
het steunen van het Nieuw-Malthu
sianisme.
In de Stadsdrukkerij te Kampen
werd de desbetreffende bochure ter
perse gelegd
Prof. Kouwer zegt daarin, dat
Prof. Treub in zijn schijnbaar be
koorlijken ruiker een giftplant aan
het publiek gaf, al is het dan ook
onbewust, omdat hij het vergift voor
een ongevaarlijk geneesmiddel houdt.
„Maar juist dat gevaarlijke", zoo
vervolgt Prof. K., ,3kan ik niet
erkennen. Zijn gemis aan deferentie
voor de ongeboren vrucht, zijn on
bewezen en niet te bewijzen bewe
ring, dat het Neo-Malthusianisme
van medisch standpunt onschadelijk
is, zijn gemis aan inzicht in de wel
licht verstrekkende gevolgen van zijn
woorden, maken zijn boek in mijn
oog een gevaarlijk werk".
Hetgeen de Utrechtsche hoogleer
aar hier schreef is in christelijke
kringen algemeen bekend. Daar toch
keurt men de lichamelijke middelen
ook uit een zedelijk oogpunt en ver
werpt de „geneesmiddelen" die het
zieleleven bezoedelen. Doch dat een
Staatsprofessor zijn collega hierop
wijst, is minder alledaags, en zal
zeker wel eenigen indruk maken.
Dit geval toont ook ai weer aan
hoe noodig het is, dat er ook chris
telijke medische professoren in func
tie komen, en dat ook de Vrije
Universiteit eene medische faculteit
krijgt.
Op het standpunt des ongeloofs
toch zwijgt men over de zedelijke
factoren in de hygiene en de ge
neesmethoden en maakt men van de
medische adviezen louter eene re
kensom, en vordert blinde gehoor
zaamheid.
De christelijke medicus echter zal
ten alle tijde de persoonlijke vrijheid
en moreele verantwoordelijkheid van
de door hem met raad en hulp be
deelde menschen eerbiedigen.
Bij de behandeling der wet op
het hooger onderwijs is van libera
listische zijde nogal nadruk gelegd
op het nut van het samenbrengen der
faculteiten onder een dak, omdat
daardoor meer aanraking van de be
oefenaars der wetenschap wordt ver
kregen.
Maar het is vooral op christelijk
standpunt, dat dit onderling verkeer
voordeel geeft. Want als b.v. een
geneeskundig professor alleen op het
lichamelijke let, dan geeft hij geen
behoefte aan omgang met de be
oefenaars der rechten en der god
geleerdheid.
De volksovertuiging omgezet
Drankwet.
FEUILLETON.
M isdadège woelingen.
io)
Th. K.
Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Amerika by vooruitbetaling f 3,50 per jaar.
4fzomlerlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER:
Advertentiën ï0 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per rogel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent pei plaatsing.
Groote ietters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaat
Advert mtiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.
Mi èf A'en- HS alhm&mm#*.«-
me bestreden.
Bij de behandeling van 't Drankwets
ontwerp komt 't steeds voor (en 't deed ons
goed, dat uit alle partijen zulk een toon
opging), dat vooral de nadruk gelegd wordt
op 't omzetten der volksovertuiging méér
dan een scherpe wet, zoo wordt betoogd,
zal 't inwerken op de volkscouscientie de
natie beinvloeden en 't drankgebruik tem
peren.
Volkomen terecht.
Daarom schreef Dr. Kuyper, en dat
bijna verouderde woord schijnt levend ge
worden in veler harten daarom schreef
deze in Maranatha blz. 19, zij 't daar
met 't oog op 't Overheidsgezag
De Religie moet in eerewant ge
lijk 't nu gaal, bezwijkt het gezag;
verlaagt men den standaard van ons
menschel ijk leven, en drijft men de
minder bedeelden tot wanhoop. O'een
gezag en geen gouvernement kan stand
houdentenzij t zijn steun vindt in de
consciëntie.
Die gedachte is onomstootelijk waar.
Wetten; scherpe, strenge wetten baten
niets, tenzij ze steun vinden in de volks-
conscientie. En daarom rust op allen de
plicht om in de allereerste plaats door
allerlei onthouding van drank of groote
matigheid een persoonlijk voorbeeld te
geven aan degenen, die op 't punt van
Drankgebruik zeer zwak zijn.
Het moet door onophoudelijke propa
ganda (en lof zij den velen Bestrijders-
bonden en Genootschappen den volke in
geprent worden, wat vreeselijk Monster
de Drankduivel is.
Doch dan is meiier m; nut. NT ia"
alleen een persoonlijke onthoudingniet
alleen een propaganda met woord en bro
chure met foto en lichtbeeld maar ook
een krachtig streven naar sociale verbete
ringen naar gezonde woningen, behoor
lijk voedsel en niet te afmattend werk.
De wet streng, dat eischen we.
Maar dit sluit nimmer uitneen, dat
sluit ter barer handhaving noodzakelijk
in
1. de Religie in eere.
2. de volksconscientie wakker geschud.
3. 't menschwaaraig bestaan op hooger
peil gebracht.
4. 't familieleven niet al te enghartig
opgesloten.
5. 't sociale saamleven tot nobeler ont
wikkeling opgevoerd.
Vooral voor stedelingen met die be-
VII.
OUDERLIEFDE.
(Slot.)
Het duurde niet lang of met onderling
goedvinden zouden de nog resteerende
onroerende goederen worden gedeeld, opdat
ieder van deze eerst zoo gelukkige echte
lieden hunnen weg zou gaan.
Hendriks stelde voor dat Marie de grootste
tafel waaraan zij gewoon was te werken
zou nemen, en hij de kleine. Zij stelde
zich te vredeu met eenige bij elkander
staande stoelen, hij met de andere. Ieder
zou een kandelaar hebben. Spiegels en
schilderijen waren er niet.
De linnenkast open, zeide Hendriks.
Goed zeide Marie, maar er is niet veel
meer in.
^Zooveel te gauwer is 't gedeeld her
nam Hendriks, geef mij mijn goed maar,
neem jij 't jouwe.
Stuk voor stuk wordt alles geïnspecteerd.
De zondagsche broekvestde
jas was uit logeeren zeide Hendriks ofschoou
Marie daarvan niets wist.
Hierover zou zeker weer een onaange
naam complimentje zijn gemaakt, en Hen
driks ongetwijfeld zich er met een grap
wel doorgeslagen hebben, doch beider oog
viel tegelijk op een zwart pakje, dat Hen
driks uit de kast op tafel leide.
Marie wist wat het bevatte, begon luid
keels te huilen, en Hendriks kon zich niet
voorstellen wat daarvan de oorzaak mocht
zijn.
Zeker begreep hij heel goed dat dit uur
een ernstig uur was, en ook in zijn hart
ging meer om dan hij wel zeide, vooral
als hij aan het verleden dacht, maar' die
tranenvloed zijner vrouw scheen verklaard
te moeten worden uit dat zwarte pakje,
hetwelk haar onverwachts onder de oogen
kwam.
Met bevende handen opende hij het,
maar ook toen was het alsof hij zijn be
wustzijn zou verliezen. Eerst staarde zijn
oog op een portret dat in een papier ge
wikkeld zich daarbij bevond. Maar dan
Een kinderjurkje De kleertjes van
de kleine lieve Louize,
Zijn kracht was verlamd, zijn lippen
beefden, zijn leden sidderden en zwijgend
zag hij beurtelings op de kinderkleertjes
en op zijn vrouw.
Ook Marie had moeite zich staande te
houden en leunende met een hand op de
tafel zette zij zich op een stoel neer, steeds
starende op een punt, den inhoud van het
zwarte pakje.
»Marie dat moet ik hebben, sprak Hen
driks met krachtige stem-r, wijzende op de
uitgepakte voorwerpen.
»Wie zou het nader toekomen dan mij
vroeg Marie.
>Ik wil het hebben zeg ik je«, bulderde
hij.
Neem alles, hernam Marie, maar laat
mij dit kleedje. Immers ik heb er meer
recht op dan jij. 't Is mijn eigen werk
't Was haar laatste jurkje
Ook Hendriks, anders zoo krachtig naar
het scheen, barste in tranen los. »Och het
stond haar toch zoo lief« riep hij weenend
uit.
»Toe, zeide Marie op smeekende toon,
laat mij het behouden, en je kunt al het
overige meenemen, wat je maar verkiest
>Wat zoudt ge daaraan hebben
»'sNachts als je sliep opende ik dat pakje,
en dan was het of ze bij me was
Och toe Hendriks, neem het mij niet
af Ik bid er om
Reeds had Hendriks het pakje losgela
ten en was evenals zijn vrouw bij de tafel
gaan zitten. En Marie zat te weenen met
het hoofd in hare handen steeds voorover
gebogen, klagende »Mijn arme kleineLouize,
waarom ben je zoo vroeg heengegaan
Sedert dien lijd is alles veranderd
en nu is het te laat
Te laatriep Hendriks opstaande. Te
laat P En waarom te laat En daar ons
kind ons als 't ware toespreekt en ons
verbiedt haar aandenken te ontheiligen
daar hare ziel zich aan de onzen vast
hecht, om ons toe te roepen Vader, moe
der hebt elkander liet, zooals ik u liefhad
Waarom zon het dan te laat zijn, om mij
vergiffenis te schenken
Je zwijgt?.... Welnu, jaag me dan
weg want vrijwillig ga ik nu niet meer.
Ik weet niet wat er met me gebeurd, maar
't is alsof ik het lieve -stemmetje van onze
Louize mij hoor toeroepen: Vader, moe
der heeft u nog altoos lief
Toen richte Marie zich op, nam zijn
bevende handen in de hare en zeide op
meewarenden toon: »Maar heb je dat dan
niet gezien.... heb je dat dan niet begre
pen Hendriks
O, Marie Mijn goede Marie
Vergiffenis.
De man was gewonnen, de liefde had
gezegepraald, door het aandenken van hun
kind. Spoedig werden vrouw Verhagen en
haar man in kennis gesteld met deze tref
fende gebeurtenis, die bijna gelijktijdig
plaats had met het politietransport van den
door Hendriks zoo gevierden staker Hel
derman.
Reeds denzelfden middag ging Hen
driks vergezeld door Verhagen naar de
fabriek? Moest hij eerst nog eenige scheld
woorden, zoo niet bedreigingen van de drie
overige stakers vernemen, en het wantrou
wen van zijn onmiddelijke chefs en mede
werklieden trotseerenspoedig bleek de
ijzeren wilskracht van Hendriks waarmede
hij deze zwarigheden doorworstelde. Binnen
weinige weken had Marie weer een nette
woning betrokken, en met de hulp van
Verhagen keerde het verdwenen huisraad
ook weer terug. En Hendriks met zijn
vrouw zegenden door een leven in liefde
en vrede de nagedachtenis van hun kind.
Hoe later ook het zaad van ontevreden
heid werd gestrooid, en door stakers het
werk werd bedreigd. Hendriks bleef ge
trouw en maakte als bekwaam werkman
door ijverige en getrouwe plichtsbetrach
ting promotie.
R.
