TWEE BLADEN.
1 L
EN
Vrijdag 8 April 1904
II
1 I
I
i M i JU
Negentiende Jaarg. No. 964.
1 An tir e vo hi ti on-air
voor %uidholIanilüche en Zceuwsciie
Orgaan
nge,
onge.
«lijk.
snd.
:hs
gel
IN HOC SIGN O VINCES
FEUILLETON.
zaal,"
lam,
DOORN.
ondbrillen.
S.
p. (lag
iat 71.
onden-
)fS,
DAM.
T. BOEKHOVEN.
Alle siuhken veer «Ie lledactie bestemd, Aslvertesallëii en vertier© Administratie franco toe te zenden aan den Uitgever.
EERSTE BLAD.
stalen-verkiezing'.
Mi
gaaigra-
0»
j* 9
l&eleei en
ISiggen.
99
seer billijk.
van Apothe-
aaglijders ge-
laagkramp,
11 e s p ij s v e r-
testen 75 ct.
k bij DIJKfi-
e 1 h a r n i s bij
d bij L. W.
en- en Brillen
ijn.
het Gr.Kerkpl
HO A tl.
vanaf f4,
dres voor
hrift van HH
rillen electrisch
i scheermessen
inemers ont-
Landbouw-
r et toene-
steld, ten 2e
den geleverd
3
IISOBI.
yens
el
nhout.
n Handlei-
inuzieb of
der Noten-
'e spelen.
mmelsdijk.
m
1
A -ÉüH»
Deze Courant verschijnt eiken Yrijdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per po3t 50 Cent.
Amerika by vooruitbetaling 3,50 par jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent,
uitgeysr:
SOMMEJL QiïiJii
Advertentie}» 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent pei plaatsing,
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaat
Advert, utiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.
Dit nummer bestaat uit
De verkiezingen voor de Prov.
Staten eischen zeer de ernstige zorg
van onze kiesvereenigingen in het
distriet Middelharnis.
Dit district is er een, dat de tegen
standers der christelijke politiek ho
pen te herwinnen.
De N. Rolt. Grt. zeide dit duidelijk
vóór eenige dagen.
De heer Pompe was, dacht zij,
gekozen omdat de bewoners van Flak-
kee zich vleiden, dat onze tegen
woordige Regeering spoedig den leer-
dwang zoude afschaffen, en nu dat
tegenviel, zouden de kiezers uit onte
vredenheid daarover, wel weer om
slaan.
Welk eene berekening
Het is nu aan onze kiesvereeni
gingen om te toonen, dat zij er zulk
eene kleinzielige politiek niet op na
houden.
Overbekend is het toch, dat de
wetsontwerpen opgehoopt liggen aan
de Departementen, dat de langade
mige Kamerdebatten het werk zeer
vertragen, en dat de volgorde der
wetten moet overgelaten worden aan
de zorg der deskundigen.
Dat er hard gewerkt wordt, is
boven alle bedenking verheven, en
het zou alle perken der bescheiden
heid te buiten gaan, als de bewinds
lieden nu nog te kampen hadden
met een soort bestelzucht van de ei
gen geestverwanten.
Wijziging der leerplichtwet zal ter
gelegener tijd wel volgen, maar men
verge niet het onmogelijke.
Drankwet, arbeidswet, tariefherzie
ning, uitbreiding van het verzeke
ringswezen en vele andere voorname
stukken wachten op afdoening.
Alleen met eene meêgaande Eerste
Kamer kan de Regeering voortwer-
ken.
Zuid-Holland alleen kiest in die
Kamer tien leden.
Van don uitslag der verkiezingen
in deze provincie hangt dus veel af.
Men zij daarom ten volle actief.
Merkelijke invloed.
De kerkistische agitatie van een
aantal predikanten in de Herv. Kerk
tegen de wet op het hooger onder
wijs, heeft tot dusver niet veel effect
gehad, maar toch doen zien, hoezeer
er nog gedroomd wordt van de
Volkskerk in den zin van ééne kerk
voor geheel de natie.
Als dat kon, och, wie zou het
men waarlijk het
den eeredienst in
eenmaal niet kan
niet willen, zoo
hooge doel van
het oog vat.
Maar nu dat
nu onze natie gemengd en kerkelijk
gedeeld is, nu is het slechts IJdelheid
om in strijd met de feiten, de Herv.
Kerk aan te dienen als de kerk,
van welke de invloed op het volk
in het algemeen uitgaat, en waar
nevens alle andere christelijke arbeid
slechts als een onbeduidend bijvoegsel
zoude zijn aan te merken.
Heuseh, zoo staat de zaak nier.
De Herv. Kerk doet zeer veel,
dat goed en rroodig is. Wij willen
niets van haar wezenlijke waarde
afdoen Op vele plaatsen verkondigen
hare dienaren nog het zuivere Evan
gelie, en betoont zij barmhartigheid.
Maar dèT toepassing van Gods
Woord in schoolbouw en politieke
actio laat onder de vrienden der
Herv. kerk maar al te veel te wen-
schen over.
Het is soms, alsof zij buiten hun
kerkelijk instituut geene openbare
christelijke plichten kennen,
En dan blijft hun invloed op het
volksloven droevig zwak.
Hoe staat 't met den belasting
druk Directe Lasten.
De opbrengst der voornaamste belastin
gen per hoofd der gemiddelde bevolking
vindt men op blz. 290 der Jaarc. 1902,
sinds 1850 tot 1902. We ontleenen er't
volgende aan
-O
bO
T3
QJ
PQ
-t-3
a
If I I I I I
CO CO N
rff
OC
OS pH
O
CM
iCSr-Hr-iO
Xi^CCOSCSCSOOO
O O O o O cT r-T T r—i
O r—I
OS ii OS CO I Ol 5i N N
O CM CO
PM
door 't Personeel kon dalen met 70 cent
en de Grondbelasting met 20, wat noodza
kelijk was met 't oog op de Bedrijfsbe
lasting, die lasten op schouders legde, waar
ze nog nooit zoo, in die mate, op hadden
gedrukt.
Hoe staat H met den belasting
druk Accijnsen.
De opbrengst der Accijnsen is volgens
bldz. 290 deze
^C3ï>.CMCOOSiOcMOOCO*OSO
O vK 7>- OS OS OS CS CO CS OS
OS O O? !>- t— ï>-
to i-O tJ* "«J1 iO o
O
«o oc o cc
CO co N
OS lO
CO
x os CO
i>. N DO
O o c
N X CO -
OS
-T1 CS O
OC (M co w
6. dat de zoutaccijns tot op de helft is
verminderd.
7. dat de vleeschaccijns zeer is toegeno
men 33 percent.
8. dat de accijnsen met 50 percent zijn
vermeerderd.
Kunnen de Directe belastingen
verhoogd ivorden
Vergelijken we de Directe Belastingen
(Totaal) en de Accijnsen (Totaal) met 't
Totaal van alle belastingen.
A
0)
9
N
NCOlOOiQCOCOCOtlcON^
r—i i—I |r-lr—I ©1 Ol
N N X H CO CO
II r—1 CS
lO co o
l>» co H CO ï>- W
°S "l w H O
TU -,-—i i W Tfl iO iQ ro iO lO
O «+H
OS N Ci lO iO C N N 0 CO
0.05 M N CO CO Orf
CO zo CO CM CQ oT r>T CM CM CM CM cT
C5
PCO^LOCONXCOCMCCCOCO
es ©^©©©©©cMCMcQt^OO
-g lOiOCOCOifï'cOCCCOCCNCOcO
vO O iO O
xO co CO
to
O kO O vO O (M
00 cc os OS O O
os os
Tot welke opmerkingen geven deze cij
fers aanleiding
1. dat 't totaal der directe belastingen
per hoofd nu 84 cent cent meer is dan
voor 50 jaar.
1. dat grond- en jiersoneele lasten ver
laagd zij u
3. dat 't patent is afgeschaft en vervan
gen door een bedrijfsbelasting.
4. dat een nieuwe belasting is ingevoerd
lil. de Vermogensbelasting it f 1,43, waar-
éO
O
^COcO-fi^^tO^^COcO^
M
Cl O lO O) N CM
0 0 00^ CO OS^
GQ CO >0 lO r r—r—I r—T H -T Of CO
O o »o
iO tO co co
00
o m o lo o go o
N N CO X O 05 O
CM
Invoerrechten
De opbrengst dezer rechten was in 1850
f 1,19 en in 1902: f 1,91.
Wat; leeren deze cijfers
1. dat de suikeraccijns thans löy2 maal
zooveel bedraagt als in 1850.
2. dat de wijnaccijns een '/schommelende'/
belasting is.
3. dat de drankaccijns onrustbarend ver
meerderd is.
4. dat de zeepaccijns is afgeschaft na'92.
5. dat de bieraccijns met, ruim de helft
is toegenomen 60 perc,
D.B.
Inv.
Acc. Ind. B.
Totaal
1850
f
5,99
1,19
6,32
3,02
18,06
55
n
5,93
0,94
6,37
3,79
18,72
60
It
6,04
1,12
5,32
3,77
18,08
65
't
6,05
1,15.
5,43
3,95
18,29
70
5,96
1,16
7,79
4,17
20,92
75
6,07
1,42
9,05
5,60
24,07
80
6,08
1.17
9,72
6,25
25,36
85
6/23
1,15
9,90
5,09
24,84
90
ft
6,22
1/25
9,60
5,29
25,22
95
7,28
1,40
8,88
4,40
25,01
00
n
6,76
1,8S
8,55
5,11
26,69
02
n
6.83
1,91
9,86
4,94
27,08
Wat leeren deze cijfers P Percentsgewijs
D.B, Inv. Ace. Ir.d, B. Totaal
1850
1880
1900
1902
f33,1
23,8
25,3
25/2
6.5
4.6
6,9
7,05
34,9
38.3
35,7
36.4
16,7
24,6
19,1
18/2
100
100
100
100
17.3
25,1
16.4
5,7
8,3
12,8
Tot.
100
100
100
Een soortgelijk staatje vindt men ook
op bldz. 304 Handl. 2e K. 1901 - 1902,
gegeven door deft heer Eokker, om te
bewijzen, dat de Directe belastingen nog
kunnen verhoogd worden. Aldus
Percentsgewijzeverhouding.
D.B. Inv. Acc. Ind. B. And. Midd
1851 33,4 8,2 35,4
1881. 23,8 4,7 38,1
1897 27/2 7 36,6
Wat leeren deze
1, dat er in onze tinantieele wetgeving
vooral één groote misstand is, nl. waar
de accijnsen 36
som opbrengen.
2. dat een tweede misstand is 't te lage
percent van invoerrechten vergeleken met
dat der accijnsen, omdat 't beter is de 47
millioen accijnsen nu opgebracht door sui
ker, wijn enz. das door maar 6 artikelen
om te slaan op een veel grootere hoeveel
heid verbruiksgoederen, zelfs al werden de
47 tot 57 millioen verhoogd.
percent van de geheele
.ffisdadige woelingen.
6)
IV
DIEP VERVAL.
En toen Verhagen 's avonds thuis kwam
en zijn vrouw hem er op wees welk een
schande en ellende zij met hun gezin te
gemoet zouden gaan, en dat het hem niet-
zoo moeielijk kon vallen om terug te
keeren daar de staking pas begon, en
misschien de Directie wel kon besluiten
om van elders desnoods uit het buitenland
werkvolk te doen komen, en hij dan in
het geheel geen kans meer zou hebben
ja toen zij hem wees op het weekgeld dat
bij verdiende en de behandeling die hij had,
en de onderscheiding die hij genoot en op
de promotie die hij misschien binnenkort
kon maken als de reeds bejaarde onder-
baas een-opvolger zou noodig hebben
toen bezweek Verhagen en beloofde mor
gen naar de fabriek te gaan.
Zooals bij Verhagen ging het nog in
meer gezinnen. Sommige moeders van een
talrijk kroost wezen hunne stakende man
nen, met vrouwelijke welsprekendheid, ver
hoogd door den ernst die hun bezielde,
op den nijpenden nood die hun en hunne
lievelingen bedreigde, indien vader niet
het werk aanvaardde. Sommige vaders
gevoelden dat zij den honger hunner kin
deren nu nog voorkomen konden, en gin
gen. En toen de eerste waren teruggekeerd
en welwillend waren aangenomen, volgden
er meerderen, zoodat het aantal stakenden
na eenige dagen zeer gering was.
Tot deze weinigen behoorden ook de
belhamels. Als om dezen te treden waren
de eischen der pat. oons bizonder zwaar,
en zou er eventueel alleen van weder aan
nemen sprake zijn met gewijzigde conditie.
Eindelijk waren de werklieden die reeds
weken onwillig geweest waren geneigd zelfs
zeer nadeelige voorwaarden in te willigen
en al de stakers waren aan het werk met
uitzondering van Hendriks en vier zijner
kameraden.
Zooals we zeiden ook Hendriks niet.
Zijn vroegere Vriend en Buurman Verha
gen die reeds spoedig op aanraden zijner
vrouw het hoofd in den schoot legde, was
in liet oog van Hendriks een lafaard van
de eerste soort. De eerste zoogenaamde
r>onderkruipei's« werden het zoo bemoei
lijkt dat zij door politie moesten bewaakt
.worden. En Hendriks was onder die tegen
standers niet de laatste, ja hij zette ande
ren aan om het hun zooveel mogelijk te
bemoeilijken. Hij had zich niet weinig
boos gemaakt op vrouw Verhagen, die
hem den verleider van haar man noemde,
en daarom zocht hij zich te wreken. Maar
ook daardoor stond hij bekend als een
volbloed staker en zou de zelfverlooche
ning voor hem zeer groot zijn als hij weer
aan het werk zou willen gaan. Zoodoende
werd het hem hoe langer hoe moeilijker.
Reeds weken ja zelfs maanden was het
werk op de fabriek in vollen gang, zonder
dat Hendriks er een hand aansloeg, en
waar ledigheid des duivels oorkussen is,
en Hendriks in de overige stakers minder
goede kameraden had, verviel hij van het
eene kwaad in het andere.
Wel had hij getracht bij andere firma's
werk te vinden, doch na elke ingewonnen
informatie wees men hem af, en kon hij
teleurgesteld huiswaarts g'an. Ook in zijn
woning was alles zeer veranderd. De
ijverige Marie had zoolang mogelijk het
hoofd boven water zien Te houden; maar
ze moest het opgeven. Het weinige bor
duurwerk bracht niet genoeg aan om daar
mede de noodzakelijkste onkosten te be
strijden, zoodat ze in strijd met haar be
geerte en opvoeding van den nood een
deugd moest maken en eenige zaken van
waarde ging beleenen. Maar dit trok de
arme vrouw zich in dier mate aan, dat zij
haar man daarover geducht onderhield.
Hierop was Hendriks heelemaal niet
gesteld en verliet in toorn zijn woning, en
toen hij na eenige uren daarin terugkeerde
was hij in hooge mate beschonken.
De verhoudiug lusschen man en vrouw
werd er natuurlijk niet beter op. Hendriks
hoorde meer naar den verkeerden raad
zijner kameraden dan naar zijn vrouw.
Hun gezelschap koste hem geld, en als
hij het niet van zijn vrouw kreeg, werden
eerst zijn sieradiën, daarna zijn beste kleeren
die hij droeg, en eindelijk zelfs stukken
huisraad teu gelde gemaakt.
Zoodoende gingen zij steeds achteruit.
Marie moest schulden maken ofschoon het
haar niet gemakkelijk viel. En toen ein
delijk zoowel de bakker als de kruidenier
en niet het minst de huisbaas lastig werden,
ging zij van de trap bij vrouw Verhagen
naar het zolderkamertje verhuizen, waar
Buurvrouw haar op dien nevelachligen
morgen bezocht.
Daar zat zij nu de dochter uit een net
burgerlijk gezin afgedaald tot de minste
volksklasse, zonder middel van bestaan.
De buren en die haar kenden vonden het
gelukkig dat zij geen kinderen had, waar
door de zorgen natuurlijk nog grooter
geweest zouden zijn. Maar zij, ofschoon
zij haar kind gelukkig achtte omdat het
reeds vroeg van de wereld met hare ellende
was weggenomen, miste nu de troost die
zij anders in het bezit van hare Louize
had kunnen genielen nog meer.
Van alles beroofd, en door allen verlaten
en vergeten (behalve door vrouw Verhagen)
restte haar niets dan zelf zooveel mogelijk
de handen uit de mouwen te steken, en
waarlijk het koste haar heel wat zorg en
vlijt om wekelijksch de kleine huur bij
elkander te krijgen en voor een weinig
proviant- de noodige stuivers te verdienen.
Bijna nacht en dag moest zij werken, en
d?n nog kon zij er niet komen, en zou onge
twijfeld nog meer gebrek geleden hebben als
vrouw Verhagen haar niet had bijgestaan.
Was de verhouding tusschen haar en
haar man niet meer zooals die behoorde
en zooals die vroeger was geweest. Marie
meende echter dat zij met zachtheid jegens
hem verder zou kunnen komen en meer
invloed ten goede op hem zou kunnen
hebben dan een bout optreden. Evenwel
rekende zij het hare dure plicht haar man
op zachte wijze te doen verstaan dat zijD
gedrag minder passelijk was en wees hem
dan op zijn voorbeeldig verleden, dat zoo'u
scherp contract bleek met zijn tegenwoor
dig gedrag. Maar Hendriks dacht zich nu
voldoende te kunnen verdedigen door te
zeggen geen onderkruiper te zijn, en al
zou hij dat ook willen thans was hij zoo
befaamd of berucht dat niemand Jiem in
zijnen dienst zou willen nemen. Hij noemde
zich te rood. Was de maatschappelijke
positie zeer verminderd, en had daarmede
het huwelijksleven gelijken tred gehouden,
Hendriks was bij en boven dit alles zeer
onverschillig geworden. In alles nam hij
een houding aan alsof hem niets kon deren,
terwijl vloeken, en als hij geld had ook
drinken aan de orde van den dag waren,
en zijn goede zachte Marie het dan niet
zelden moest ontgelden, zoodat zij hem
eindelijk meer vreesde dan lief had.
Worclt vervolgd.)
