NE Vrijdag 25 Maart' 1904: Orgaan Antirem lm lion air IS!! I N HOC SIGN O VINCES "s, nden. elsdijk" cao Cl, Is. 1 Negentiende Jaarg.No. 962. voor de %uidliollaiid*<ii© en Kcenwiflie Eilanden Alle stekken voor de Hedactle bestemd, Advertentie® en verdere Administratie franc© toe te zenden aan den Uitgever. TWEE BLADEfi. €ên verzoen lijk. Mleliszfelig1. Misdadige woelingen. mm ebruik matig© elijke middel m' met zonder rt het >rmiog eda iQ en ala nigche n. ils be- sla- ÏDBN- achten m, zieke- elooze wakte prik- ust en I te heken 3elfts- Zuid- 3 en ind. AKI. an Apotlie- gl ij (Iers ge- a g k r it m p, 3 s p ij s v e r- sten 75 ct. bij DIJKE- bamis bij bij L. W. it van tegen 3°/0 terugbeta- Dinsdag, 9—12, be- -7 uur, ten oekhouder Z. 'Jhnrnis. ten. hage jeoteur. tie MALIE» tie ran het latidsehe den Inspeo- H. Agenten. II S S. 5 ot 5IKER 1® ct. i FDER O cent. Deze Courant verschijnt eiken Yrijöag. Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent, Amerika bij vooruitbetaling f 3,50 per jaar. Afzonderlijke nummers 5 tent, UITGEVER: T. BOEKHOVEN. MÈMM Mi Advertenties ÏO cent per regei en maal. Reclames 20 per regel. Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/s maal. Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing, Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaat Advert ^niiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur. Dit nummer bestaat uit KËRSTK BLAD. (Iphoopinf van werk Als men let op de vier weken der publieke beraadslaging over het Hooger Onderwijs, die wij mi achter den rug hebben, en daarbij eenig be sef heeft van den stapel wetsontwer pen, die ter behandeling gereed ligt of binnen kort van den Raad van State te wachten is, dan vraagt men zich met zorg al, waar het eigenlijk met den politieken arbeid heen moet. Wie Dr. Kuyper meer van nabij kenden, zullen er geen oogenblik aan getwijfeld hebben, of bij zou zich ais minister spoedig in de zaken inwerken, hij zou ingrijpende wet ten willen voordragen, bij zou die secuur willen lundeeren, en hij zou als premier het geheele Kabinet wel zoodanig inspireeren, dat ook de andere ministers alles gingen doen wat zij konden. En hierin zijn zij dan ook in 't minst niet teleurgesteld. Maar nu zit de Tweede Kamer met de vracht, en zij heeft nu alles te verwerken. Door haar hersen-milien moet alles pesseeren. Het is hier als met uitnemende koks. Al bun bekwaamheid en vin dingrijkheid is ongenoegzaam, als do spijsverteringsorganen der gasten traag in het opnemen zijn. Binnen kort komt nu eerst de drankwet in bespreking. Maar allicht gaat daarmee een groot stuk heen van den tijd tusschen bet Paasch-en het zomerrecès. Bijna ieder Kamerlid zal daar zijn ditjes en datjes over ten bes te geven, en breed zal de sii oom der redenen weer vloeien. Daarna moeten de uitgebreide ar beidswet eD de eveneens omvangrijke wet tot herziening der invoerrechten in de aldeelingen der Kamer worden onderzocht. 't Is nog de vraag of dat werk vóór de zomervacaatie afloopt. Dan ligt er nog de wet tot inper king van den vaccinedwang, de wet tot regeling der onderwijzerspenei- oenen, de wet op het arbeidscontract, de wet tot. .afschaffing der Staatsloterij de wet tot bevordering der volksge zondheid door het tegengaan van de verontreiniging der openbare wate ren en kunnen van deii Raad van State verwacht worden de weisher ziening voor het lager onderwijs (die, naar verluidt, voorstelt om de minima jaarwedden zoowel bij het open baar als bij het bijzonder onderwijs voor Rijksrekening te nemen, gelijk de Kamerleden Kuyper, van Alphen, De Savornin Lobman en De Yisser dit in 1899 in beginsel bij motie voor droegen) voorts een wetsvoorstel tof ziekteverzekering een ontwerp voor de verzekering der zeevisschers cm ontwerp voor het onderzoek naar het vaderschap een ontwerp voor de ad ministratieve rechtspraak een voor de herziening der ongevallenwet een voor de ouderdomsverzekering der arbeiders een voor de Zondags wet enz. Deze laatste drie zijn volgens ver trouwbare rnededeeling toch ook reeds bijna gereed in de ministeriëele bu reaus. Wat moet er nu van dat alles ko men, als de politieke reistrein in 1905 weer voor geruimen tijd stop gezet wordt door het optreden van andere ministers Want het zeggen dan moeten nieuwe ministers maar dadelijk met hun wetsvoorstellen komen, is de op pervlakkigheid zelve, ja is onzinnig. Zij toch dragen de verantwoordelijk heid, en moeten dus in eigen persoon, de zaken onderzoeken hetgeen tijd kost. De kiezers zullen dan ook, naar wij vertrouwen, wijzer zijn en den gang van het werk niet roekeloos storen. Sociale wetgeving-. Curieus is de meening der vrij zinnig-democraten, en sociaal-demo craten alsof alleen hun standpunt en hun leer uitzicht gaven op hulp in den socialen nood. Als zij doelen op geweldpleging, op een handtastelijk dwingen van de meerderheid door de minderheid, ja dan is van hen meer te verwachten dan van andere partijen. Maar dan staan zij ook het dichtst bij het vuur der verwoesting. Zoolang zij echter op den parle mentairen weg blijven, brengt hunne opvatting' van het staatsleven inede, dat zij slechts langzaam kunnen vor deren en alles onzeker is. Zij toch reduceeren al de staats macht tot iiden wil der meerder heid li. Zoolang de meerderheid niet wil, hetgeen zij voorstaan, rest hun slechts te wachten op betere tijden. Krach tens hun beginsel van volksheer schappij moeten zij den wil der meer derheid zelfs onvoorwaardelijk eer biedigen. Wil de meerderheid b.v, onteige- ning van de productiemiddelen, dan is dat een goede maatregel. Zoolang echter de meerderheid het particulier bezit handhaaft, moet zij dat ook goed keuren, omdat de gemeenschaps- wil het zoo bestelt. Want een hoogere, een voorwer- pehjke maatstaf voor het goede heb ben zij niet. Wat de meerderheid be disselt, is welgedaan. lioe geheel anders staat daarte genover de coalitie der christelijke partijen, die uitgaat van het onver breekbaar recht en den immer gel denden plicht der Overheid om de eco nomisch zwakken te steunen en de verdrukten uit hun lijden te hel pen. Natuurlijk hebben de chr. partijen ook wel met de omstandigheden te rekenen, en zijn ze middellijk af hankelijk van de inzichten der meer derheid van de volksvertegenwoor diging, Maar dat behoeft eene chr. regeering niet te beletten om alvast datgene te doen, hetwelk krachtens Gods geopenbaarde wil altijd moet gedaan worden. Tot dat altijd voorgeschrevene be hoort het streven naar zulk een maat- schappelijken toestand, dat alle goed gezinde arbeiders geregeld hun voed sel, kleeding en huisvesting kunnen krijgen ook als zij oud worden. Als dus de partijen, die zeggen uit de vrede// te leven, zich aan de ge zonde rede hielden, dan moesten zij beseffen, dat van de coalitie op den duur vereweg het meest te verwach ten is voor de sociale wetgeving, Haar ministers hebben een vaste basis voor hun werk. Hoe meegaande zich de Minister op ondergeschikte punten ook toonde, in zake de wet op het hooger on derwijs, toch wilden de tegenpartijen van geene toenadering weten. Wel werd het bedektelijk inge kleed. De heeren wilden niet bepaald ©nt- kennen, dat er ook op een godsdien- stig-dogmatischen grondslag weten schap kon beoefend worden. Maar zij bleven roepen om waarborgen voor het wetenschappelijk gehalte der vrije universiteiten. Drie faculteiten ieder met drie professoren benoemd uit gegradueer den of met medekeur van de over heid, was hun niet genoeg om het promotierecht met burgerlijk gevolg aan de vrije universiteit te gunnen. De Minister heeft êr ten slotte aan toegevoegd, dat dit promotierecht alleen behouden blijft, als de univer siteit na 25 jaar 4 en na 50 jaar 5 faculteiten, ieder met 3 hooglee raren telt. En inmiddels" kan de vrije univer siteit zich dan met meer houdbare concurrentie tot. grootere ontwikke ling voorbereiden. Maar de liberalen namen daar geen vrede mee. Er zat achter, dat er slechts ééne vertrouwbare wetenschap in hun ne oogen is, nl. die welke zonder eenigen band aan de geopenbaarde waarheid Gods in allerlei richtingen rondfladdert. Toch hebben wij wel hoop, dat de wet in het Staatsblad komt. De Eerste Kamer zal er, dunkt ons, met bezadigdheid over oordee- len, en de algemeene landsbelangen, die hierbij op het spel staan, niet uit het oog verliezen. Nu in de nieuwe arbeidswet is voorgesteld om de bakkersgezellen ruim 300 dagen van het jaar vrij te maken van nachtarbeid (tussehen 's avonds 9 en 's morgens 5 uur) zou men mogen verwachten, dat de bak kers hiervoor de regeering dankbaar zouden zijn, en met beïCe handen die wetsbepaling zouden aangrijpen. Maar neen, nu gaan de belangheb benden zeiven tegenstribbelen al thans de patroons. In Rotterdam hebben zij eene ver- EEUILLETON. ii. 4-) GELUK EN DROEFHEID s ui<, in 00V2 LAND, Had in het begin de opinie van som migen zijner makkers voor hem minder beteekenis, omdat hij nog steeds te veel dacht aan het groote verlies, dat hij ge leden had, de schijnbaar niet ongegronde redeneeringen brachten hem tot nadenken daarover, en soms wist men elkander zóó te boeien, dat het ongemerkt reeds vrij laat begon te worden. Vrouw Hendriks had dit wel opgemerkt, maar geheel ter goeder trouw over haar man oordeelende, had zij er niets van gezegdte minder omdat Hendriks na den dood van zijn dochtertje, zeer zenuwachtig en vrij korzelig was geworden. Gelijk op bijna elke groote werkplaats had ook op de fabriek waar Hendriks en Verhagen werkte het socialistisch zaad, met kwistige hand gestrooid, welig wortel geschoten. Vooral in den winter werden vele vergaderingen belegd waarin socialis tische woordvoerders optraden. Vele werk lieden der fabriek woonden dan die vergaderingen bij. Tot op beden had men Hendriks, hoeveel moeite men zich daar voor had kunnen getroosten, niet kunnen bewegen. Nu stond dit anders te worden. De zomer met zijn prachtige avondjes, zoo geschikt voor de wandelingen, was voorbij. De najaarsstormen loeiden, en waar het weer meestal te ongunstig was voor een avondluchtje, werd er weldra omgezien naar een andere tijdverpoozing, want Hen driks was aan zijn woning geheel ontvoerd. Daarbij kwam dat Hendriks wist hoe zijn vrouw tegenwoordig zich meestal bij Ver hagen bevond, zoadat hij zich voor haar ook niet meer had te haasten. Zoo kwam het dat hij toen gemakke lijker te bewegen was tot het bijwonen van socialistische lezingen, waardoor het zaad der ontevredenheid in zijn hart nog meer kon gestrooid worden, dan door de gesprekken met zijn vrienden. Ongelukkige, bedroefde vaderHoe diep zijt ge te beklagen om het harde lot dat u trofWaarom zoekt ge uw troost en afleiding bij menschen en dan nogal bij zulke menschen, wier beginsel in lijnrechten tegenspraak is met Gods Woord? Zult ge gehoor geven aan hunne verleidelijke taal, of ongemerkt meege voerd worden, dan zult ge later in plaats van? te beklagen te beschuldigen zijn III. OP VERKEERDE WEGEN. Reeds eenige dier vergaderingen zijn gehoudeD, en steeds traden daarin bekwame sprekers op, mannen van het woord, die hun taal meester waren. Trad men in debat dan moest men zeker van de zaak zijn of de victorie werd aan socialistische zijde geblazen, Hendriks was steeds één der aandachtige hoorders, en waar hij aanvankelijk heele- maal niéts van het socialisme was toege daan, daar werd hij door die vergaderin gen herinnerd aan toestanden en wanver houdingen, waaraan hij vroeger nooit dacht. Meestal werden die wanverhoudingen zeer overdreven voorgesteld, doch hem wilde het voorkomen dat, onpartijdig ge sproken er veel waarheid in was. Het liet zich niet gemakkelijk ontkennen. Natuurlijk \eroorloofde men zich de vrijheid om van tijd tot tijd aan Hen driks te vragen hoe de spreker hem had voldaan, waardoor zich dan meestal een soms zeer druk gesprek ontspon, dat steeds eindigde met een jeremiade over dien jammerlijken toestand des werkmans, die »slaven van het kapitaak. Ook op de fabriek waar Hendriks werkte bestonden 'natuurlijk wanverhoudingen. Ongetwijfeld viel hier niet zoo zeer te klagen als op andere van dergelijken aard maar er viel, vooral volgens de socialisten, nog heel wat te verbeteren. Nog nooit had Hendriks er aangedacht. Hij had er ook nog nooit last van onder vonden. Hendriks was een braaf, oppassend, ijverig en bekwaam werkman, die naar behooren zijn plicht betrachtte. Wel had hij zijn eigen inzichten in het werk, en verschilde in sommige zaken veel met de opvattingen zijner superieuren. Onbe schroomd doch bescheiden gaf hij zijne inzichten te kennenmaar was nimmer eigenzinnig. Voor betere gedachten gaf hij steeds de zijnen gaarne gewonnen. Zoo bleef de goede verhouding voort duren. Edoch het minder geregeld leven van den laatsten tijd, gevoegd bij zijn prikkelbaar humeur, had helaas maar al te veel invloed. De langgerekte lezingen, met de vaak zeer vervelende debatten waren oorzaken dat de vergaderingen soms tot bijna middernacht werden aangehouden. Het is begrijpelijk dat Hendriks evenmin als de andere bezoekers die avonden soms meer gebruikten dan zijn vrouw aange naam was, en hij soms in half benevelden toestand thuis kwam. En 's morgens ge voelde hij zich dan niet frisch, waardoor hij een poosje langer te bed bleef, en zoodoende herhaalde malen eenige uren moest verzuimen. Door het vertrouwen dat Hendriks ge noot werd dit verzuim op de fabriek niet zoo ernstig opgevat, maar daar het zich hoe langer zoo meer begon te herhalen, en Hendriks op een minder bescheiden toon eene daarover gemaakte aanmerking beantwoordde, werd dit vertrouwen wel wat geschokt. Maar ook zijn ijver kwam ia verdenking. En niet zonder reden. Was er vroeger soms overvloedige drukte van werk aan de fabriek, dan was één wenk voldoende om Hendriks eenige uren te doen over werken. De gedachten, dat hij daarmede zijn inkomen kon vermeerderen en in het belang der zaak kon werkzaam zijn, deden hem met vreugde de tijding van overwerken vernemen. Maar ook dat stond anders te worden. Immers, waar zou hij zoo hard voor werken Zeker, had hij een goede vrouw maar kinderen waren er niet. Daarom was hij voornemens voor het overwerk te bedanken. Toen hij bij zekere gelegenheid dit voornemen aan zijn vrienden te kennen gaf, werd hij eenparig geprezen als een bekwaan werkman, die door een ijverigen arbeid vau eenige uren daags best in staat moest zijn om voor zijn klein gezin brood te verdienen. »De werkdag moet niet verlengd, maar verkort worden en het urenloon verhoogd. Zoodoende kunnen er meerdere werklieden geplaatst en wij beter in staat gesteld worden om door ons werk een welverdiend bestaan te hebben. De bezitters van het kapitaal genieten van al de weelde des levens, en wij moeten soms met onze groote gezinnen zelfs bij hard werken het noodige ontberen*. Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1904 | | pagina 1