5 Febi ari 1904.
|®©p di Kuiilhollatndic'he en Zeeuxvsclic Eilanden.
Achttiende Jaarg. No. 955.
Ieheele optreden zich kei
■rialisme, d.w.z. alles
heele wereld is stof oj
Iel daarna 't dier en v|
ch.
r
Intirevok tionair
Orgaan
ëOMifiJEMjSnWJM
itenpeer,
IN HOC SIGN O VINCES
T. BOEKHOVEN.
Blad.
Bouwknecht,
3de Knecht,
>TS MENGSELS
>-Acjent
te koop.
Agenlen
1
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte dia zij beslaat
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.
Zij die zich
nu abonnee
pen ontvan
Ln deze maand
ide nummer
/ergadfiringen,
Irant dan gaat hij tege»?ich-
:n alleen en steeds de ^erk-
maken dat ze ellendigs zijn,
uitzuigers brandmerk en
zaaien.
IAAGD een
ïdboiiwei'sktiechi
Dienstbode,
>nd in dienst te treden,
fzelfde adres TE KOOP een
Hit en Kar
N OORSCHOT, Landbouwer,
:end met de mclkcrij. Adres
an M. BREUR ZONEN,
ukkerijOoltgensplaat.
EEDE li IN ECHT
en een
ARBEIDER
AN DER SLUIJS Dz. te
d tegen 1 Maart een be-
|U WK RECHT
BOUWKNECHT,
J. L VAN OOSTEN-
Wtuinweg, Stet.t.f.nd.jm.
art a.s. GEVRAAGD een
jadenng van pachters op
is besloten een schrijven
t HH, Landeigenaren om
loogiitg va» pacht over
verzoekschrift willen tee-
zich schriftelijk of per-
ïelden bij
J- C. BORN,
te Middelharnis.
van
Februari 1904.
De Ondergeteekende
geeft kennis, dat hij ia
opgetreden als
fabriek van de heeren
0. te Rosendaal. Hoofd-
B. MIJS te Sommelsdijk.
KOPPENAAL,
aan het Bureau van
voor rijswerk te ma-
KOOP:
Boonstaken
lies, en DEEFPALEX
jtuk, lang 1- 75 bij
Bakker te Achthui-
tdragende
aakt goedkoop.
per 100 f 1.90
100 1.90
(Zeer
ilea),, 100 „1.50
fihijnt elken Yrijdag
per drie maanden per post 50 Cent,,
litbetaling /3,50
limers 5 Cent.
UITGEYER:
Adverfentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en */3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent pei plaatsing,
kfeeii voor deliedaetie Meoid, Aflvertentiën esa verdere4 Idmini^tratie franco toe te asessden aan den tJifprever.
BDIJK, Febr.
hield Ds. Goote, daat
iling Patrimonium alhii
pittige en boeiende red
instrijd maar samenwej
vergadering schetstedi |j
ptige bewoordingen, ho
voordoet als de volt®
laaruit dat alles uitzicj
komt,
het natuurlijke, ook
Fjke terreinde een gjj
bovenop en iedereen zout
zoo goed mogelijk kri|
Ibij uit van 2 stellingen!
leer,
ooping van het kapitaa|
sTeern bv. een stoel. Zef
Ipent arbeidsloon en wordt -
f iZiet U, zegt de SM.
nt die meer kost aan (ten
.rbeidsloon, die is gestotëg,
voor de maatschappij, die
Idrie gulden hebben in plaftts
aardoor krijgt men heï|a-
pitaal is de macht,
wordt opeengehoopt, Jen
men dat het kapitaalBn
komt en gevolg
trmen. Nu zegt de
en moeten eigenlijk oj
zijn het die beter ko
ons tegenhouden.
toe, dat materealismetjpe-
nker der maatschappij '->1
hdom daarentegen zoeMöie
daarom gaan ze nietffen
.vakken, die weg moeten vol-
pen.
Soc. Dem. u natuurlijk
Iatroons weg, krijgt ge hooit
aardoor krijgt ge de Assen-
Drlogsverklaring aan hetkapi-
achter zich te krijgen he op
[reden is en het eindev^ re"
n een bloedbad eindig®
lit, dan keert de maa||hap-
in zeer korten tijd de o'derne
len gehaald,
rdt dan van dat eene
Staat."
Domela Nieuvvenhuis,
in 't werken heeft n»|
den disch, doch wie
Immers niemand
rod gezegd heeft dat de
;t en de belofte daaraf^ ver"
hij dan daarvoor zij»!
lillen niet veel Soc. welft
;elen de Soc, u voor
eerst dan aangebroken j
winnen, doch zie hun vofbeeld
oorjaar heeft Troelstra ge-
de vergadering in 't vatt
groote
ipand
iag toch
it dt zin
ir.ensch
brood
;n.
lat de
zijn,
olksvlijt te Amsterdam een „nacht in de
was, wat zou het dan niet zijn als
falies in hun macht was
Heel hun stelsel is dwingelandij. Zij de
baas. Aan handen en voeten gebonden,
overgeleverd aan hen die 't hardst schreeu
wen.
Doch de geschiedenis leert ons, dat niets
palsta als 't Christendom.
Zie de eeuwen die achter ons liggen.
Wat een worsteling van vele duizenden
tegen enkelen, Zie naar de Romeinen en
hunne slaven. Alles werd gesmoord in bloed,
doch toen het Christendom zijn werk deed,
en den Vrede van Bethlehem kwam bleek
deze machtiger dan alles.
Als men opgevoed is in 't stof gelijk de
Soc, en zij werden de baas, werden de
menschen even als vroeger, geslacht
Daarom moet de klassenstrijd door ons
worden tegen gegaan in beginsel.
Niet aan 't stof behoort de Maatschappij.
Neen, de ziel moet de volle heerschappij
hebben over het vleesch.
In ieder stuk werk kan men den geest
van den maker zien. Dit is niets vreemd s.
Zie naar de schepping.
In geheel de schepping merkt ge de
Geest Gods, en den mensch, een deel van
de schepping, heelt ook de gave, om zijn
geest in zijn werk te leggen.
God heeft in de Maatschappij gelegd het
gezag en het Christendom heeft daarin dit
grondbeginsel.
1. De erkenning van het gezag.
2. Ieder bekleed met gezag heeft een
verantwoording op de schouders.
Ieder Christen is verplicht het gezag te
erkennen. Van al de Koningin, die door God
als hoofd van den Staat is gezet en bij de
gratie Gods regeert, tot den boer waar de
arbeider werkt, moeten, als boven hen staande
en door God boven hen geplaatst, als het
gezag erkend worden.
Maar ook ieder die met gezag bekleed
is, heeft daardoor eene verantwoording
en is ook aan God verantwoording schul
dig en een roeping te vervullen om te
zorgen voor zijn ondergeschikten.
Van de eene zijde ontzagaan de andere
zijde eerbiediging.
Geen aterealisme, ook geen egoïsme,
maar„gij zult uw naasten liefhebben als
uzelven
Dit alleen kan onze maatschappij tot
zegen strekken.
Samenwerken. Patroon en knecht elkan
der zoeken, daarin ligt het middel voor
de werkeloosheid.
Wij moeten niet naast alkander maar
in elkander opgaan.
Hierin ligt de krachtelkander door den
tijd dragen.
Mannen broeders wees een in allen.
Nadat gevraagd werd of er vragen te doen
waren of op- of aanmerkingen zegt den
heer L. v. d. Weide den spreker dank
voor zijne boeiende rede, dat ook hij God
niet genoeg kon danken dat hij ons een
regeering heeft gegeven die een spaak stak
in het wiel toen het socialisme zoo dries-
tig j.l. jaar den kop opstak.
De kapitalist groeit en de armen wor
den armer. Ons eiland dat uit Boeren en
arbeiders bes aat wordt arm De pachtboe
ren worden d; pacht naar boven gejaagd
en den arbeider roept aan den boer die
machteloos staat hulp te bieden.
Daarom moeten wij de handen ineen
slaan en God bidden om hier een industrie
te krijgen
Leden van Patrimonium wordt sterk en
tracht een weg te bereiken om de een of
andere werkking te krijgen.
De Heer v. Es vraagt het woord om
te kennen te geven dat de spreker z'i
zich verward heeft met het anarchisme
Niet het socialisme is zoo als den spreker
heeft gezegd maar het anarchisme Vrij heeft
althans van de Soc. Dem. cog nimmer
zooiets gehoord.
De maatschappij is ziekelijk en moet
hersteld. Dit tkan gezamenlijk. Alleen geen
godsdienst in de Politiek.
De heer L. M. Born zegt het met den
spreker geheel eens te zijn. Hij ziet echter
voor Flakkee geen licht. De arbeider moet
meer, doch de boer kan niet meer geven.
Alleen dan wanüeer er betere prijzen
gemaakt worden zal er licht dalen in den
donkeren toekomst.
De Heer Goote wil allereerst de Heer
v. Esantwooiden en verplaatst zijne hoorders
weder naar de werkstaking j.l. jaar.
Zie zegt hij hoe Domela N. en Troel
stra arm in arm gaan. Het soc. en het an-
narch. is een pot nat, de een gaat nog
wat verder als de ander doch zij zijn uit
eenen wortel.
Verschillende geschriften van Marx wor
den daarbij aangehaald om die te beves
tigen zie naar »Het Volk,« dan gebruikt zij
even als de Liberaleh de witte das en dan
weder geeft zij een plaat die de ergernis
opwekt van ieder die nog gevoel heeft
voor godsdienst.
Een samengaan van Patrimonium met
soc. kan dus niet't 't loopt ook niet over de
Godsdienst in dé Politiek of niet, neen 't
verschil licht dieper, in den wortel.
Geen God geen meester zegt de soc.
De Heer Born die het met den spreker
eens is heett gezegd dat er hier behoefte
is aan werk, spreker ziet echter zooveel
ledige banken dat hij betwijfeld of dit we
zoo is.
Hij dringt er echter nogmaals op aan
cm samen te werken. De boer moet den
arbeider het lot trachten te verzachten dit
is zijn roeping en de arbeider moet den
boer als zijn meerdere respecteeren en die
nt n, daardoor komt toenadering. Geen re
volutie, geen ontevredenheid, maarsamen-
werking, te strijden voor het welzijn der
geheele maatschappij.
Met dankzegging werd de vergadering
gesloten.
Vanwege de Boerenleenbank hield
de heer Marlet van Delft Woensdagavond
in 't Hotel Spee een lezing over de nieuwe
inzichten over de voedingswijze van het
vee. De opkomst van belangstellenden was
bedroevend gering. Vanwaar 't verschijnsel
De oorzaak vindt men in 't volgende ge
sprek „Die lezing is iets voor jou," werd
tegen een veehouder gezegd, „dan kun je
leeren, hoe je de beesten moet voeten."
„Als je maar hebt" was 't antwoord, „dan
zal 't wel gaan, want daar komt het toch
maar op aan." De tegenwoordige toestand
is veel beter dan vroeger was 't oordeel,
tegenwoordig voert men goed. Die meening
zal misschien velen weerhouden hebben en
men heelt niet bedacht, dat beter nog gaat
boven goed. De uitnemende rede van den
heer Marlet is ons uitstekend bevallen.
Spreker toonde aan, dat een der misver
standen op landbouwkundig gebied was de
weinige overeenstemming tusschen theorie
en praktijk. De weienschap was dikwijls
te algemeen, en gaf ze niet dadelijk schit
terende resultaten in alle gevallen, dan
werd haar 't vertrouwen ontzegd. Tusschen
beide moest meer overeenstemming bestaan.
In de voedingsleer had de wetenschap
veel verandering gebracht, wat aangetoond
werd door de oude meeningen te plaatsen
tegenover nieuwere inzichten. Eiwit, vet en
zetmeelstoflen zijn de voornaamste voeding
stoffen, die in de meeste voedingsmiddelen
voorkomen en die in 't dierlijk lichaam, dat
te vergelijken is bij een machine, moeten
di«nen om versleten deelen aan te vullen,
iets op te bouwen, of iets voort te brengen.
De helft van 't voedsel nu moet dienen,
om 't lichaam van een dier in denzelfden
toestand te houden, als waarin het zich
bevindt. Moet een dier iets opbrengen, iets
geven, dan moet meer voedsel verstrekt
worden. Nu was de vroegere meening dat
eiwit alles deed ontstaan, wat 't dier ople
verde, doch nu weet men, dat ook andere
stoffen iets kunnen vormen, b. v. zetmeel-
achtige stoften. Vandaar dat men wel te
veel eiwit toediende en latere onderzoekin
gen hebben geleerd, dat het overtollige
eiwit terecht komt in den mest. Daaraoor
wordt wel het stikstofgehalte verhoogd,
maar de stikstof in kunstmest is wel een
derde goedkooper en bovendien maakt te
veel eiwit de voedingstoffen minder op
neembaar. De oude leerkrachtig voer
geeft krachtige mest, is dus wel waar, maar
de stikstof in die mest is wel eens veel
te duur. In onze dieren vormt ook de
warmte een belangrijke rol, die door de
voedingstoffen moet worden ontwikkeld.
Weten we hoeveel warmte een voedingstof
ontwikkeld, dan weten we ook de waarde
als voedsel. Eiwit en zetmeel staan in dit
opzicht vrijwel gelijk, doch vet ontwikkeld
meer dan tweemaal zooveel warmte. De
nieuwere tijd heett zetmeel veel meer leeren
waardeeren, wat blijkt ook uit de verschil
lende meeningen omtrent pulp, dat arm
aan' eiwit is en dus geen nieuwe stoffen
kan helpen opbouwen. Als zetmeelachtige
stof heeft het veel waarde en bij toediening
van krachtvoeder bevordert het de verteer
baarheid en geeft dus goede resultaten.
Eiwit is echter onmisbaar, 't kan in voeder
niet gemist worden, omdat het in de slijtage
van 't lichaam moet voorzien. Toch is het
verkeerd door in de laatste weken of
maanden overdreven veel eiwitrijk voer,
bijv. erwten en boonen met 24 pCt eiwit,
toe te dienen. Dit is morsen met deze dure
voedingsstof en men kan veel beter en goed
kooper resultaten bereiken door bij een
volgroeid dier weinig eiwit en veel zetmeel
te gebruiken, Toch moet men aan de andere
zijde ook niet weer overdreven zooals een
zijdige voedering met .-maïs heeft bewezen
bij varkens, aangezien dit te veel vet en te
weinig vleesch vormt, door het laag eiwit en
vetgehalte bij veel zetmeel.
Men moet niet alleen op het voedsel letten,
er moet bovendien getracht worden gelijk
soortige dieren te krijgen. Dan kan beter
nagegaan worden, hoe de verschillende voe
dingsstoffen werken, Gemakzucht geldt in
dezen niet als verschooning en de verzuchting
dat onze voorouders het zooveel gemakke
lijker hadden baat niet. Het Deensche stelsel,
met zijn consulenten voor bepaalde streken,
is iets wat den spreker zeer toelachte, ook
om de verkregen schitterende resultaten, bij
ongunstige bodemgesteldheid Door samen
werking van weten en werken verkrijgt men
goede uitkomsten. Het leven is nu eenmaal
niet gemakkelijk en als een uiting van gemak
zucht beschouwt spreker ook de invoerrech
ten, waar hij zeer tegén is.
Bij het voederen moet men niet enkel
nagaan, maar ook meten en wegenbij
mestdieren moet de gewichtstoename worden
opgenomen, om te zien of met oordeel gevoe
derd wordt.
De heer Marlet haalde verschillende staal
tjes aan, hoe met voedermiddelen in den
handel geknoeid wordt, koeken en lijnmeel
worden nagemaakt en van minderwaardige
producten worden soms gekke vreemde
namen gegeven, om ze ingang te doen vinden.
In lijnkoeken wordt een minderwaardig vet
geknoeid. De proefstations brengen dit altijd
niet uit, want zelden of nooit wordt gevraagd
of het aanwezige vet wel lijnvet is, wat men
toch moet doen, al zijn alle vetten niet
even gemakkelijk te onderscheiden. Soms
heeft men proefstations wel eens beschuldigd
van verkeerde practijken, wat zeer onbillijk is.
Aan 't slot van zijn rede zette de spreker
uiteen, dat veel eiwit moest worden toe
gediend in de ontwikkelingsperiode van een
dier, getuige ook reeds de biest, die zeer
eiwit rijk is en gemakkelijk verteerbaar
ook wanneer men een dier de een of an
dere stof wil laten voortbrengen en wan
neer men veel arbeid vergt moet veel eiwit
gegeven wordenin 't laatste geval tevens
zetmeel, Bij een volgroeid dier vervult
eiwit geen hoofdrol. Vet is bij 'tjonge
leven ook onmisbaar, eenigermate bij vet
mesten, omdat 't eiwit anders ook niet vol
doende wordt opgenomen. Bij te veel vet
is 't overige minder verteerbaar. Te veel
zetmeel kan men niet licht geven, omdat
het gemakkelijk verteerbaar is. Het geeft
echter wel eens aanleiding tot onthouding
van de andere voedingsstoffen, en dat moet
natuurlijk niet. Spreker wekte op tot ont
wikkeling van 't gemeenschapsgevoel en tot
het aansluiten bij den Boerenleenbank, die
den landbonwer onafhankelijk maakt.
In de pauze werden eenige vragen ge
steld omtrent het beste voer om vetrijke
melk te verkrijgen. Het vetgehalte der melk
is een eigenschap eigen aan een dier en
wanneer het voedsel voldoende is, kan
hierin weinig verhooging worden aange
bracht. Er werden verschillende gevallen
genoemd, o. a. ook door den heer Bijle-
velt, die daarmee in strijd schijnen. Mis
schien is er in sommig voedsel een aan
drijvende stof, werd gedacht. Deze
meening grondde men op het feit, dat
slechte weiden wel eens melk met hoog
vetgehalte gaven.
Erkend werd, dat de wetenschap nog
niet zoo ver gevorderd was, dat op alle
vragen een voldoend aDtwoord kon gegeven
worden. Proefnemingen en onderzoekingen,
want de praktijk is meer plaatselijk, zeide
inleider, moesten hier vaak den weg wijzen.
Schoolfonds voor Schippers
kinderen.
Donderdag 21 januari 11. hield de ver-
eeniging „Schoolfonds voor Schipperskin
deren in Zuid-Holland" gevestigd alhier,
hare 9de jaarvergadering in het lokaal van
den_ heer Waare. In zijn openingswoord
wees de Voorzitter er op, dat de Veree-
niging een moeilijk jaar achter den rug
heeftde uitgaven nemen steeds toe, ter
wijl de inkomsten niet naar verhouding
stijgen. We staan aaa 'teind van 1903
voor een ledige kas. Maar daarom den
moed niet verloren. We hebben hoop op
meer ondersteuning van Rijkswege en het
Bestuur zal doen, wat het kan, om meer
contribueerende leden te krijgen. Daarna
was 't woord aan den secretaris tot het
uitbrengen van het jaarverslag. Aan dat
verslag ontleenen we het volgende
Er werden in 1903 behandeld 9 aanvragen
om ondersteuning voor 1 x kinderen voor
10 kinderen werd de ondersteuning toege
staan.
Op 31 Dec. 1903 ontvingen 22 kinderen
ondersteuning terwijl 7 aanvragen om steun
nog in behandeling zijn 4 kinderen verlieten
in den loop van 't jaar, na volbrachten leeftijd
de school. De rapporten betreffende gedrag
en vlijt zijn over 't geheel gunstig de onder
steunde kinderen genieten onderwijs in 11
verschillende gemeenten van de provincie.
Het verslag zal gedrukt en zoo ruim mo
gelijk verspreid worden.
Nadat de desbetreffende stukkendooreene
commissie waren nagezien en in orde be
vonden, deed de Penningmeester rekening
en verantwoording van zijn gehouden be
heer. De rekening sloot met een nadeelig
saldo van f 1 50.98.
Onder de posten van ontvangst noemen
wevan H. M. de Koningin f 100, van
't Rijk f 299,70, van de Maatsch. tot N.
v 'tA. 1 ïoo, opbrengt collecte f 308,63
Het totaal der uitgaven beliep f661,43.
De beide aftredende bestuursleden, de
heeren van Ispelen en Habig werden met
algemeene stemmen herkozen.
Nadat nog verschillende zaken in het
belang der Vereeniging besproken waren,
sloot de Voorzitter de Vergadering met
een woord van dank aan de leden, terwijl
hij hen opwekte tot krachtige propaganda
waar en wanneer daartoe maar gelegenheid
is.
Ten slotte bracht de Eere Voorzitter,
de heer J. van Schouwen een woord van
EN
>IJK.
kAGD tegen 1 Maart a.s een
s;d tegen Maart a.s. een
tOODZANT onder Dirks-
tegen Maart a. s. een
VOORMA pr,
'erkend gezin, en een
v. NIEUWENHüIJZEN,
5ANT.
ideu, vertrouwd Rosend.
«verzaden en de echte
t Peru-Gtiano is vroeg-
ng gewenseht.
J. Ri. SUIS.
Commissionair,
vlietJan. 1904.
Isdijk en Middelharnis
fonge wordt door een
n een bekende Suiker-
O BOSPALEN,
rij den Dijkbaas van
SMITS, aiwaarmon-
n is.
«tuk, afgehaald bij
itoge „De Dolfijn"
en Smakelijk
merken Sigaren
ommelsdijk
