M
m
id!
?nsü
m
Vrijdag 29 Januari 1904.
Achttiende Jaarg. No. 954.
Orgaan
Antire vo lu tionair
voor «le SSuidhollandscbe en SBeeuwscbe Eilanden.
I
li
I
sw
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Amerika by vooruitbetaling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nnmmers 5 Cent.
T. BOEKHOVEN.
Ad verten tien 10 cent per regel en 3/2 maal. Reelataes 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing,
BïJYOEGSfcL.
Aiet le veel berekening*.
De Heilige Schrift en de sterke
drank.
Hei ontwerp Arbeidswet.
II.
Men begint v'l zoutte proeven.
Diige.
Tonge.
'H
■uikt hebt
d e k iD-
is. Dui-
owel voor
arborgt
'ningen. tgg|
,ofdPÜö> H
van Apotlie-
.Haglijders ge-
Ta a g k r a m p,
t e s p ij s v e r-
ttesfen 75 et.
k bij DIJKE-
e 1 h a r n i s bij
d bij L. W.
AIJER.
RKSLAND.
mlsche
<uranten.
'tentiën
Ibehoeften.
DIG
>ëstie- en
tns
bels.
retlen
OORNBOS,
P'iSisïSêse
van T1DD0
ma Viersen
25 per 1000
'elde flacons
e van Prof.
[armens.
eux p. fl. f 1.50
o-l „„1,30
n n n 1,10
gene van
f 1,— en f 0,95
iajes van
,f 1,— en f 0,95
iset'e. Persico,
90, 80 70 en
•Liefde, Kersen
2 f 1,30. No.
io. 1 p. fl. f 1,50
fo. 2
soh.
,1,40
n afle hoe-
lurreerende
7.
orden prrj-
r
fi£ Sa.
IN HOC SIGNO VINCES
Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag.
uitgever:
S© Jf MJELSDiJH
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaat
Advert ^ntiën worden ingewacht tot Donderaagmorgen 10 uur.
AS Ie sluhken voor de ttedaclie bestemd, idvertentiën esi verdere Administratie franco ioe le xenden aan «len llt^ever.
Bij dit nummer behoort een
Gelegen iieicfisargu-i
inenten.
Al naar dat het in hun kraam te
pas komt, pleiten sommige »liberalen«,
nu eens voor de vrijheid van den
ambtenaar en dan weder voor de
wenschelijkheid, dat de ambtenaar
zich gebonden zal rekenen.
Wanneer de sociaal-democratisch of
radicaal gezinde ambtenaren in het
publiek ageeren tegen het christelijk
regeeringsbeleid, dan moet daarvoor
ruimte gelaten. «Immers heeft de
ambtenaar zijne burgerrechten niet
verkocht, en hij is geen slaaf.Maar
als er tegenwoordig lieden van chris-
telijken huize en christelijke principes
in staatsbetrekkingen worden gezet,
dan zouden die zich muisstil moeten
houden, op straffe van in verdenking
gebracht te worden wegens gemis aan
zelfbeheersching
In dien geest redeneerde ook de
Middelburgsche Crt. van 13 dezer. Zij
betitelt het openbaar mededeelen van
de eigen godsdienstige en andere mee
ningen als daarmee «te koop loopen«,
als een «op den voorgrond plaatsen
van de dogmatiek bij de uiloefening
van het ambt.« En na aldus eerst
het ijveren voor overtuigingen tot in
den berispelijken vorm verlaagd te
hebben, zwaait zij er den staf tegen,
en zegt dat de ambteparen die stiller
leven «hun plicht het best begrijpen«,
en dat «plichtsgevoelen «plichtsbe-
toon« toch zeker in de eerste plaats
behooren tot het »karakter«, dat van
den ambtenaar, vooral van den ma
gistraat mag verlangd worden.
Zoo vallen de tegenstanders met
hun bestrijding gedurig in uitersten.
Welke ambtenaar, welke magistraat
is nu toch zóó dwaas, dat hij zijne
dogmatische overtuiging bij zijn ambts
werk «op den voorgrond« stelt Maar
als hij dat niet doet, en alleen in
betamelijken vorm zijne vrijheid ge
bruikt, waarom is dit dan niet ver-
eenigbaar met de getrouwe waarne
ming van het ambt?
Wij ontkennen niet. dat er in de
liberale kringen naast warme strijders
voor de eigen opvattingen ook een
aantal mummie-achtige ambtenaren
zijn. Doch deze laatsten bevorderen
dan toch door hun zwijgen op de
openbare markt ook het voortwerken
van den heerschenden stroom. Gaan
nu de bestuurszaken in liberale rich
ting, dan is dat zwijgen alzoo eene
bedekte en indirecte medewerking met
het liberalisme*
Derhalve is het zeggen, dat de in
hun stilheid wegschuilende ambte
naren om hun neutraliteit lof verdie
nen, onwaar, dewijl zij vóóruit kunnen
weten aan welke partij hun zwijgend
meegaan voordeel geeft.
Maar er komt ook bij, dat de
christelijk overtuigden, alle laksheid
verfoeiend, en beseffende, dat het
menschdom organisch geschapen is,
en door onderling getuigen zijne be
stemming bereikt, het evenzeer als
een plicht beschouwen om mee de
ware levensopvatting te hei pen ver-
breiden, als dat zij andere christelijke
deugden, als trouw, ijver, onpartij
digheid, enz. laten inrtuenceeren bij
hunne ambtsvervuiling.
Deze plichten schijnen in het oog
der liberalen met elkaar te strijden.
Doch niet alzoo voor het hart van
den christelijken belijder; want deze
strijdt in het geloofdat wil zeggen
niet voor eigen eer of partij eer, of
met willekeurige wapenen, maar met
overgegevenheid, ziende op een al-
machtigen Gebieder, en beoogende
Zijne heerschappij.
De liberalen willen bij gelegenheid
den geheelen mensch in den ambtenaar
laten opgaan. Dit komt, doordat zij
de verschillende levensfunctiën niet
helder uiteen houden. Gods woord
doet dat uèl, maar het licht van dat
Woord verwerpen zij. En om nu prac-
tische moeielijkheden te ontwijken,
stellen zij dan liefst maar de eene of
andere functie op non-activiteit. Doch
daarmede zijn natuur en waarheid,
recht en billijkheid niet gediend.
Curieus is verder nog een andere
bewering van de Middelburgsche, De
Minister heeft er nl. op gewezen, dat
voor Zuid Holland onder vorige Ka
binetten bijna uitsluitend liberale
Burgemeester zijn aangesteld, niet
tegenstaande vele gemeenten «onver
zettelijk partij kiezen voor het chris
telijk Regeeringsbeleid En nu wil de
Middelburgsche dit laatste dankgeweten
hebben aan de »neuira!iteit« der bur
gemeesters, notarissen, onderwijzers,
enz. Deze heeren waren wel zoogoed
orn zóódanig zich te gedragen, dat
het stand houden bij de christelijke
banier den gemeentenaren mogelijk
bleef! Neen, zij hebben het platte
land «niet liberaal gemaakt«, die goede,
beste liberale titularissenEn nog
voortreffelijker waren de liberale Mi
nisters, dat zij zulke menschen benoem
den.
Op die manier kan men altijd lof
inoogsten, als het liberalisme ingang-
vindt, van wege het goede, dat daardoor
is verkregen (evenzeer als ook de Fran-
sche revolutie van de 18e eeuw veel
goeds ten gevolge had)en als de
pogingen om het land te liberalisee-
ren alstuiten op andere sterkere in
vloeden, dan wegens het niet
met geweld optreden.
Zóó kan men ook b. v. de Leidsche
universiteit als de beste roemen, omdat
immers mannen als Dr. Kuyper en
Prov. Bavinck daar gestudeerd heb
ben, en de Leidsche professoren dit
toelieten
Maar uit al zulke zig-zag-redenee-
ringen kan men proeven, hoe de libe
rale partij zich tegenwoordig in de
engte bevindt, en hoe het haar ont
breekt aan het rechte wapentuig.
Mogen velen in die partij, door de
treffende feiten onzer dagen ontnuch
terd, terugkeeren van de doolpaden
der ongetuchtigde »rede« en de waar
heid en vrijheid bekennen, die er
liggen in eene echte, christelijke po
litiek.
Omzichtigheid in de politiek is goed
zeer noodig zelfsmaar zij mag niet
te ver gaanwant dan wordt zij on
doeltreffend en loopt uit op beginsel
verzaking.
Deze gedachte wordt opgewekt door
de Maasbode, die zegtIn de Kamer
is reeds gewaarschuwd, dat men wel
voortgang mag maken met de nieuwe
Drankwet, omdat zij anders behandeld
wordt onder den invloed der verkiezin
gen van 1905, en dit schadelijk kan
worden niet slechts voor de wet
maar voor liet aanblijven der Regee
ring. En daarom houd, ook bij
tijdige behandeling niet te streng vast
aan eene wet, die niet sympathiek is
voor de meerderheid van het kiezers
corps. Laat de christelijke regeerings-
richting zwaarder wegen dan de tegen
woordige vorm van het Drankwet-
ontwerp.
Zulk een raad moge goed gemeend
zijn, hij doet toch vragen, of hij niet
van te overdreven angstvalligheid en
berekening getuigt.
Er helpt niet aan, wie den boom
wil, moet ook de vruchten willen. Een
christelijk Kabinet zonder cordaat-
christelijke wetsontwerpen tot beteu
geling van volkszonden zou de inspan
ning van den stembusstrijd minder
loonen. Eene zwakke houding der
Regeering zou dus ook weer aan de
andere zijde kwaad doen. Het zou de
tappers wellicht niet winnen, en ande
ren, die de drankbestrijding broodnoo-
dig achten, doen verflauwen in ijver.
Niet dat aan alle onderdeelen letter
lijk moet vastgehouden worden. Dat
zal ook wel niet gebeuren. Maar het
drank werend kaïakter moet er toch
ten volle inblijven. De nieuwe wet
moet ernstige bestrijding van het drank
misbruik practisch doorzetten. Dit zal
een der schoonste lauweren van het
christelijk Kabinet zijn, ook al zou het
zelf er bij neervallen. Maar zoo'n vaart
zal het ook wel niet ioopen met de
oppositie.
(Slot).
Voorziet de Ileere in 't gebrek aan
wijn op de bruiloft te Kana, geen //ster
keu drank" bereidt hij aan de gasten.
Bovendien mag 't vooral onze aandacht
niet ontgaan, dat Jezus aan 't kruis een
maal beslist de bedwelming van met opzet
«sterk» ge maakten drank geweigerd heeft,
maar eer Hij stierf de lafenis van zuren
azijn-wijn heett aangenomen. Wij lezen
hiervan bij drie Evangelisten.
Matth. '27:33, 34: «gaven zij Ilem te
drinken edik met gal gemengd, en als
Hij dien gesmaakt had, wilde Hij dien
niet drinken.
Mare. 15 23 «en zij gaven Hem
gemirreden wijn te drinken, maar hij nam
dien niet.
En waarom nain Jezus dien edik met
gal of gemirreden wiju niet, terwijl Hij
later wei nam edik zonder gal en zonder
myrrhe
Matth. 27 48 en terstond een van
hen toeloopende, nam een spons en die
met edik gevuld hebbende^ stak ze op een
rietstok en gaf hem te drinken.
Joh. 19 28 en v.v. «Daar stond
dan een vat vol ediks, en zij vulden een
spons met edik en omleiden ze met hyzop
en brachten ze aan zijnen mond. Toen
Jezus dan den edik genomen had, zeide
Hij Het is volbracht
Waarom wilae de Heiland geen edik
met gal
Bij de Joden was 't in lateren tijd tot
een heerschende gewoonte geworden, dat
men hun, die ter terechtstelling wegge
voerd werden, een drank van bedwelmende
en verdoovende werking gaf. De rabbijnen
meenden daarin een gebruik uit vroine
zachtheid te zien, dat zij zelf op een
plaats der H. S. wilden gronden nlSpr.
13 9: Geeft sterken drank dengenen,
die verloren gaan. Aan wie ging tot de
doodstraf gaven zij drank, en een korrel
wierook in den beker wijns, opdat hun
verstand verward zou worden. De Ro-
meinsche soldaat voerde een wijn met
zich, die van geiinge kwaliteit was echter
dikwijls door bijmenging van kruiden in
zijn werking versterkt werd. Deze geringe
wijn werd edik-azijn-wijn, ook web azijn
(edik) genoemd. Marcus noemt de bij
menging Myrrhe. Het Joodsche Sanhedrin
verordende tot dit doel een korrel wierook
op één beker wijn. De algemeenste drank
was de wijn als azijn, dé sterkste verdoo
vende bijmenging: alsem of bitterkruid.
Jezus wees den bedwelmenden drank be
slist af en wel met bewustzijn. De Ro
meinen noemden dergeiijken drank diepe
slaap, bedwelming, sopor.
Niet wees de li e-re af de latere ver
kwikking met den zuiveren azijnwijn.
Een andere verklaringDe edik, dien
men Hem vs. 29 aanbiedt, is niet de
zelfde drank, dien hij eenige uren te
voren had afgeslagen. De drank, waarvan
bij den aanvang der kruisiging sprake is,
was een wijn met myrrhe gemengd of
edik met gal, bitter van smaak en had
een verdoovende kracht. De bedwelming,
wi-lke deze drank bij den lijder deed ont
staan, maakte de eerste smarten minder
hevig. Jezus bad dien geweigerd, omdat
bij de kalmte en de volledige klaarheid
des geesles bewaren wilde ten einde toe.
De drank, welke hem nu aangeboden
wordt, is niets anders dan azijn, dien
men voor de kruiselingen gereed maakte,
zooals uit de spons en den hysopstengel
blijkt. De eerste maal wt»s 't drank bij»-
zonder aangezet met myrrhe en biiterkruid
de tweede maal of enkel azijn of zuur
achtige soldaten svyn met geene of zeer
geringe bedwelmende kracht.
Ten slotte. Als we nu al de gegevens
der 11. Schrift over sterken drank samen
vatten, die ons tot heden onder de oogen
zijn gekomen, kunnen we 't volgende
vaststellen.
1. Sterke dranken met een zoo groot
kunstmatig opgevoerd gehalte als de sterke,
gedistilleerde dranken van onzen tijd, kent
de II.--Schrift niet.
2. De sjekar is geweest een zoete drank.
3. Van (lezen drank spreekt de Bijbel
nimmer aanbevelend.
4. Het verboogen der bedwelmende
kracht door vermenging wordt ten strengste
berispt.
5. Van niet één Bybelheilige, noch in
't O. T., noch in 't N. T., wordt ons
't gebruiken van «sterken drank» bericht.
6. Ook van Jezus wordt nimmer ver
haald, dat Hem zelfs ten laste gelegd
werd, dat Hij «sterken drank» dronk.
Ten einde een overzicht te geven van
de onderwerpen, die eene regeling in 't
ontwerp hebben gevonden, worden deze
hier zoo beknopt mogelijk in gedeeld in
acht rubrieken
Je. In 't ontwerp zijn voorschriften
opgenomen, ontleend aan de bestaande
Arbeidswet. Veelal hebben die voorschrif
ten wijziging ondergaan, tietzij naar vorm,
hetzij naar inhoud.
2e. De .hoofdinhoud van de Veiligheids
wet is, mede niet ongev ijzig 1, overge
nomen.
3e. Naast deze twee groepen van voor
schriften zijn de algemeene maatregelen
van bestuur, uitgevaardigd krachtens de
hierboven genoemde wetten, herzien en
voor zooveel noodig aangevuld, in 't ont
werp opgenomen, voor zoover zij daarvoor
vatbaar waren.
4e, Door 't, overnemen van den hoofd
inhoud der Veiligheidswet komen in 't
ontwerp voorschriften voor, die mannen,
werkzaam in fabrieken en werkplaatsen,
beveiligen. Daarnaast' zijn intusscheu rege
len gesteld met betrekking tot den
arhieds duur van mannen, die in fabrie
ken of werkplaatsen met abnormaal scha-
gevaar werkzaam zijn.
5e. Voorschriften zijn in 't ontwerp
opgemnnen ter beveiliging van hen, die
werkzaam zijn bij 't laden of 't lossen
van schepen.
6e. In 't ontwerp komen bepalingen
voor ter bescherming van personen, die
in dienst zijn van sommige openbare
middelen van vervoer. Het personeel, werk
zaam bij spoor- of tramwegen, waarvoor
reeds voorschrilten bestaan omtrent dienst
en rusttijden, valt builen 't ontwerp,
terwijl dit zich bepaalt tot 't vervoer met
rijtuigen en wagens, die geregeld langs
een bepaalden weg de personen vervoeren,
die zich daartoe aanmelden.
7e. Tweeërlei is voorts in 't ontwerp
bepaald ten aanzien van personeel, het
welk in winkels werkzaam is. In de eerste
plaats wordt voorgeschreven, dat aan 't
bedienend personeel gelegenheid om te
zitten, moet worden verschaft. Daarnaast
zijn voorschriften opgenomen mei betrek
king tot den weijïtijd van jongens, meis
jes en vrouwen, die in een winkel werk
zaam zijn. Eindelijk is de mogelijkheid
geopend, dat ook teil aanzien van man
nen bepalingen van soortgelijke strekking
kunnen worden vastgesteld.
8e. Zijn bepalingen opgenomen ter eerste
invoering van een leerlingenstelsel.
Over dit stelsel in een volgend artikel.
Wat voor Christelijks is er toch aan
dit Ministerie, leest ge slag op slag in
voorloopige verslagen van wetsontwerpen,
in de pers enz. Natuurlijk zou een echt
liberaal hart blij moeten zijn, dat »'t zout»
van 't Christendom in de wetten des
lands, dus op politiek terrein, zoo weinig
mogelijk geproefd wordt.
Nochtans, men begint 't nu te proe
ven, en de schrik slaat den heeren om
't lijf. Althans de heer van Raalte (vrijz.
Dem.) sprak in de Nufszaal te Rotterdam
't volgende
De vrijzinnige gedachte in ons land
begint gevaar te Ioopen en wij beginnen
in te zien, dat 't tijd is de Christelijke
propaganda te keer te gaan.
Systematisch bovendien wordt de
vrijzinnige gedachte hier te lande on-
deimijnd door de regeeriiigsvoor-
stelsen zelve èn door de wijze, waarop
zij worden ingeleid, toegelicht en ver
dedigd.»
't Zout begint dus te werken't zit
den heeren al leelijk in de maag.
't Gaat goed zoo. Nog vier jaar als
deze en de vrijzinnige idee is een fata
morgana, als 't modernisme in de Kerk;
een schaduw.
Tuin- eis liasiclbotaw.
DE PRIJS DER SUIKERBIETEN.
Misschien hebben vele landbouwers, die
daar toch stellig in de eerste plaats belang in
stellen, nog geen kennis genomen van 't feit,
dat sommige peenagenten al trachten te con-
tracteeren.
Volgens een bericht, dat we in verschillende
bladen aantroffen, werden, vooral in Zeeland,
pogingen aangewend in dien geest, io g. per
iooo K'.G. werd er geboden, doch de meer
derheid der bietentelers scheen nog geen zin
te hebben, zich nu al te verbinden.
ZORGT VOOR BEST ZAAIZAAD.
Uit het laatst verschenen no. van 't Ned.
Landb. Weekblad knippen we de volgende offi-
cieele mededeeling. Ze betreft de te houden
keuring van zaaigranen.
»Te Amsterdam op Maandag 8 Februari
1904 in 't Hotel Krasnapolsky.
Te Rotterdam op Maandag 15 Februari
1904 in het Poolsche Koffiehuis.
Voor iedere keuring worden 15 prijzen, ieder
ad 5 g. ter beschikking van de Commissie van
beoordeeling gesteld.
Gevraagd worden
Verschillende soorten erwten, boonen, haver,
chevalier- en zomergerst, lijnzaad enkarwijzaad.
De inzending moet geschieden op den dag
der keuring des morgens vóór 10 uur.
Zij die hunne monsters wenschen vermeld
te zien op de lijst van inzendingen (catalogus),
moeten des Woensdags te voren aan den secre-
.t
V
