IANK
v®or ile SISuidliollandsclie e» Zeeuwielir Eilanileiie
108"
ijk.
ÏEN,
Vrijdag 6 November 1003.
Achttiende Jaarg. No. 942.
Orgaan
Antirevolutionair
TWEE BUDEN,
I
IN HOC SIGN O VINCES
•f-
LPWAAL
7,40
M7
a 11,18
18,09.
'dijk.
ïenkas-
>8, enz.,
één ge-
zaal,"
lam,
AS.
M.
rders uit
wisselt cou-
coers. (b)
DOORN.
Ivondbrillen.
jaarzen,
iphie,
PLAAT,
Middelhaehis.
weersgesteldheid
vioers.
ommelsdijk"
ot Nut van
n.
A.Cz.
Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag.
Abonnementsprijs per driemaanden franco per post 50 Cent.
Amerika bij vooruitbetaling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
uitgever:
T. BOEKHOVEN.
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal.
Bienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsr aim te di# zij beslaat
Advert mtiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.
Alle stukken voor de Itedactle Destemd,
Advertentfesi eis verdere Administratie franco toe te senden aan den Uitg'ever.
Dit nummer bestaat uit
EERSTE BLAD.
Eén grondslagmeer-
ilere in een sagen.
Treffend is de overeenkomst tut-
sehen de twee hoofdartikelen, die op
eonzeifden dag, '22 Oct. jl. in Stan
daard en Nederlander verschenen,
naar aanleiding' van de dezer dagen
gebleken verdeeldheid van gevoelen
onder de antirevolutionairen en
ebr.-historischen bij het aanroeren
der eedsquaestie.
Deze quaestie kwam even ter spra
ke bij het Kamerdebat over de wij
ziging der gemeentewet, op 14 en
15 October en men ging er wel
niet diep op in, maar men zeide er
toch zooveel van, dat de verdeeld
heid van inzichten door de partijen
der linkerzijde werd opgemerkt. En
natuurlijk verblijden deze zich steeds
in zulk een geval, en gaan dan zeg
gen, dat dus de christelijke grond
slag al weinig meer geett dan hun
grondslag van het natuurlijk ver
stand zonder meer.
Welk een conclusie
Met gelijk recht zou men kun
nen beweren dat, aangezien er vaak
geweldige scheuren, zelfs in het dik
ste ijs komen, al dat vertrouwen op
de beraainbaarheid van het ijs ijdel
is, en dat men even goed in het
diepe water kan stappen.
Zelfs de slechtheid der rotsen ligt
bij zulk eene schijnlogika geoordeeld,
omdat ook die aan splijting en af
brokkeling onderhevig zijn, en niet
steeds eu overal tegen ongelukken
beveiligen. -
Zij zien nl. het onderscheid over
het hoofd tusschen de volmaaktheid
die God gaf in Zijne Openbaring, en
de beperktheid en gebrekkigheid,
die de menschen vertoonen in het
aanwenden van die Openbaring. Maar
boe dwaas zou het nu zijn om ter
oorzake van datonmiskenbaargebrek,
in het toepassen van het volkomene,
te gaan zeggen dan wil ik met dat
volkomene ook geen doen bebben,
dan wijs ik alle beroep op dat vol
maakte at.
Zoo kunnen alleen zij spreken, die
nooit van naderbij met dat volmaakte
in aanraking kwamen die dus de
kracht en de heerlijkheid er niet
van kennen.
Deze lieden scheren alle verschil
len over één kam, en zien niet,
dat de christelijke verschillen in het
licht der goddelijke Openbaring van
een geheel ander karakter zijn dan
de verschillen tusschen hen, die bui
ten dat licht wandelen.
De christelijke verschillen toch
sluiten zich aan bij het tundam en-
teel geloot in de onfeilbaarheid der
gegeven kenbron ais „zoodanig" ter-
wyi zij, die niets heckters dan „de
rede" kennen, met hunne Pilatu3
vraag, „wat is waarheid?'', als in
de lucht rondzweven.
Daarom verstaan de christelijke
en de niet-christelijke denkers el
kaar op dit punt nooit, en zeer van
pas en snijdend-waar merkt dan ook
de Nederlander aan, dat wij, die Gods
Woord tot onze basis hebben, ons
de vreugde der wereldsche partijen
over onze verdeeldheid niet bijzon
der behoeven aan te trekken, want
dat die partijen evenzeer den spot
drijven met onze éénheid (die zij
dan als slaaEchheid uitleggen) als met
de gebleken verdeeldheid.
Ook maakt dit blad nog deze pi
kante opmerking, dat het in de wet
boeken en de partijprograms juist te
doen is om de scherpe belijning van
menscheiijke regeling, plannen en in
zichten, en daar aizoo die scherpe
formuleering eene verdienste is doch
dat de volheid der goddelijke waarheid
hoog boven dat menschelijk werk
vei heven is, en hare lijnen zoo maar
niet voor iederen oningewijde te kijk
ligt. Eerst bij een dieper gemeen
schappelijk inleven in de eeuwige
waarheid kan ook de eenheid in de
uitlegging der H. Schrift volgen.
En het andore hootdorgaan ves
tigt er de aandacht op, dat al zijn
twee geneesheeren verdeeld in de
ontleding der ziekteverschijnselen,het
oordeel over de op zeker oogenblik
toe te passen geneeswijze, zij des
niettemin een gemeenschappelijken
grondslag van werken hebben in bun
eensgeziudheid omtrent de gesteld
heid van den zieke en de natuur
lijke werking van zekere genees
middelen.
Zoo blijft dan de tweerlei grond
slag van politieke redeneering, de
onoverbrugbare klove tusschen de
christelijke en. de met-christelijke
partijen bestaan, en is die klove
nooit betrekkelijk klein te maken door
de verschillen der christelijk- des
kundigen.
Ook op staatkundig terrein mogen
nooit de doktersgeschillen tot scbild
(lienen voor de kwakzalverij.
eens «Ie werksta-
kingen.
Wij hebben reeds meermalen ge
zegd, dat de werkstaking op zichzelf
en in het algemeen niet is te ver-
oordeelen als eene kwade of onrecht
matige daad.
Bedoeld is natuurlijk de staking
na afloop van den termijn van het
contract, of de staking ten gevolge
van de schending der gestelde voor
waarden van de zijde van den pa
troon. Zulk eene s aking kan zelfs
zeer goed, zeer nuttig zijr.
De socialist noemt de werkstaking
ween noodzakelijk goed//. Dat deugt
in 't geheel niet. Want die staking
wijst op een strijd, op hooggaande
disharmonie, op een verbreking van
de gewensclUe samenwerking tus
schen ,de deelnemers in éénzelfde
bedrijf. Het is dus een middel, dat
eerst mag toegepast worden, als
andere, zachtere middelen tevergeefs
zijn beproefd. In zooverre is het
dus eerder een noodzakelijk kwaad.
Niet zoo, dat de staking in zich
zelf zondig ismaar in dezen zin,
dat.vhet moeten aanwenden van zulk
een forsch strijdmiddel de aanwijzing
is van een kwaden, betreurenswaar-
digen toestand.
Het is een noodzakelijk kwaad
in den zin van een niet te ontwijken
rampspoed.
Om deze reden zullen dan ook
christelijke werklieden nooit zoo grif
tot het staken overgaan als onchris
telijke. En daarom is het ook zoo
noouig, dat de persoonlijke vrijheid
der arbeiders beschermd wordt, opdat
ieder in zijn eigen geweten kunne
beslissen ot hij voor zich aan eene
door andere arbeiders uitgeroepen
staking mag mededoen. IIet hand
haven van die persoonlijke vrijheid
doet wel eenigszms afbreuk aan de
kracht der '/organisatie// van de
arbeiders tegenover den patroon, maar
zij is tegelijk eene remedie tegen
werkstakingen, die voortkomen uit
booze hartstochten en die slechts het
doordrijven van eigen wil en zin
tegen den patroon bedoelen. Het is
dus zeer billijk. Samenwerking van
belanghebbenden mag nooit het per
soonlijk oordeel der deelgenooten op
heffen, want dat is geen menschwaar-
dige samenwerking meer. En aan de
zijde der patroons is het evenzoo.
Ook deze moeten, als het er op
aankomt, ieder voor zich beslissen.
Misbruik van vrijliehi.
Een inderdaad leelijk zaakje is,
naar men zegt, bij de Rijksverzeke
ringsbank voor de ongevallen in het
licht gekomen.
De heer de Ridder, directeur der
machinefabriek te Delftshaven, heeft
een werkman ontslagen, omdat deze
met een gekneusden vinger zich tot.
de Rijksverzekeringsbank wendde
om ondersteuning.
Wel, wat kon dat dien patroon
hinderen, zal men misschien-zeggen.
Maar deze vork zit zoo in den
steel, dat de ongevallenwet van 1901
de werkbazen vrij laat om zich voor
hunne arbeiders bij het Rijk öf bij
particuliere maatschappijen te ver
zekeren, en nu schijnen deze maat
schappijen de te betalen premie af
hankelijk te stellen van het aantal
ongevallen, dat wordt aangegeven,
zoodat er aan het beperken der
aangiften voordeel voor de werkge
vers kan verbonden zijn.
Dit neemt echter niet weg, dat
het uitoefenen van dwang, hetzij
direct of indirect, op den werkman
die een grooter of kleiner ongeval
kreeg, eene verkorting is van zijn
wettelijk recht.
Nu eenmaal de ongevallenwet er
Wat is nu de les, uit dit voorval
dat op zichzelf ook wel een on
geval, maar dan een hoos ongeval
mag heeten te trekken
Immers zij is déze, dat hoe minder
de vrijheid op waardige of althans op
duidbare wijze gebruikt wordt, des
te scherper het gezag moet optreden
en des te dwingender het karakter
der wet zal worden.
Voor vrijheid, voor de ontwikkeling
van het particuliere verzekerings
plan streed de antirevolutionaire partij
destijds met moed en volharding
en zij wil dat blijven doen.
Maar dan moet er van particuliere
zijde ook medewerking zijn. Anders
kan zij op dezen weg niet avanceeren.
II
Wil de regeering de 7000 vergun
ningen boven 't maximum broodeloos
maken Neen. Ze past toe de uitster
vingsmethode. Zij ligt volgens de opvat
ting van velen in de lijn van de wet,
krenkt niernands rechtsgevoel en voor
komt impolulariteit van de wet, welke
ten deze beteekenen zou onverschil
ligheid, zoo niet tegenwerking. Zoo
wordt voor den wetgever de mogelijk
heid geopend om met steun, althans
zonder tegenwerking van 't publiek
op doeltreffende wijze den strijd aan te
binden tegen wetsontduiking en met
kans van slagen 't publiek tot actie
op te wekken. (Mem. v. T.)
Daarom stelt zij voor, dat bij den
dood van een vergunninghouder of
zijne weduwe geen nieuwe vergun
ning wordt verleend, voordat het maxi
mum weer tot gewoon peil is ge
daald. Natuurlijk gaat dat uitsterven
langzamer dan H afmakenmaar 't is
meer redelijk en voor de maatschappij
minder gevaarlijk.
Sterft de man, dan mag de weduwe
tot 1 Mei 1910 de vergunning be
houden, opdat zij niet aanstonds broo
deloos zij.
Welke zijn nu de voornaamste be
palingen
De geheele drankverkoop wordt wet
tig geregeld. Zoowel die van gedistil
leerd, als van [gegisten en alcohol vrij en
drank. Voor den eersten moet men
»vergunning<( aanvragenvoor de
andere verkoopen »verlof«. Vergun
ningsrecht wordt betaald 't verlof
ontvangt men kosteloos.
De clandestine of geheime verkoop
wordt voorts zeer uitvoerig behandeld
en de maatregelen tot wering ervan
in de artt. 15 en v. v. Vervolgens
wordt behandeld de localiteit, waar
van in art. 15 k gezegd wordt, dat
inzicht van den openbaren weg af
niet door luiken, gordijnen, matglas,
gekleurd glas, of op eenige wijze mag
belemmerd worden.
Personen beneden 16 jaar, zegt art.
15 t, mogen in die localiteit geen
dienst doen tijdens er »geschonken«
wordt.
Geen drank mag verkocht worden
van 's nachts elf tot 's morgens zeven
uurZondags niet tot 's middags twee
uur.
In elke localiteit moet opgehangen
worden de wet zelve en buiten bij de
deur de woorden Vergunning» of
»verlof«en indien ze slijters zijn
»Verkoop beneden 2 en boven 10 L.
niet geoorloofd.
Verkoopt men alcoholvrije dranken,
dan schrijft men bij 't.woord verlof
nog uitsluitend voor alcoholvrijen
drank.
Eigenaardig is art, 5 d., waarin
gesproken wordt van aanvragen door
een vereeniging, welke beoogt verkoop
van sterken drank in 't klein met
uitsluiting van bejag van eigen winst.
Zoodanige vereeniging eischt konink
lijke goedkeuring, ('t Zoogenaamde
Gothenlmrger stelsel.) Over Local Op
tion, 't recht der meerderjarige man
nelijke en vrouwelijke personen in
een gemeente, om te stemmen over
beperking van den drank verkoop wordt
niet gerept. De Regeering noemt 't eeq
novum, iets nieuws, waarvan wij in
dit geval echter zeer gediend zijn.
Zooals de wet daar ligt wordt ze
allerwege geprezen.
Voor sommigen gaat ze nog niet
vergenoeg, doch voor de meeste raa-
tighe.'ffsmarmen en geheelonthouders
is ze een keurig stuk genoemd.
Allerwege rijst actie voor en tegen
dit wetsontwerp.
Tal van herbergiers enz. manen
elkaar en roepen tot aaneen sluiting,r
om deze wet te doen vallen of te
verzachten. Doch onzes bedunkens
zal alle werk te vergeefs aan.
De Regeering durft den «drank
duivelaan
Het Liberalisme heeft gepoogd het
volk te ontwikkelen en te beschaven.
En 't mag niet ontkend, dat het geen
geld en moeite gespaard heeft om dat
doel te bereiken. Hoe het aan dat geld
kwam, en of dat niet op minder kost
bare wijze kon worden besteed, blijve
hien buiten bespreking Maar niet te
ontkennen is, dat 't met 't geld zij't
ook van andersdenkenden, gebouwd
heeft Universiteiten, Middelbare en
Lagere Scholenen dat ons Volk daar
van de gezegende vruchten heelt ge
plukt. Uns volk is een ontwikkeld
volk vergeleken bij sommige andere
landen, waar domheid en onkunde
welig tieren. Uitgaande van het goede
beginsel, dat de ontwikkeling der Rede
noodzakelijk is voor den bloei en de
welvaart eener Natie eisch is voor een
meer gelukkig en moedig, van krachts
besef gesterkt leven, heeft 't als Partij
der Rede er geheel naar gestreefd om
die rede, 't menschelijk denken, 't
intellect, den geest te verrijken.
Ook door zijn Pers, zijn Schouw
burgen, Volkszalen, Volksbibliotheken
eiiz. enz. werkte het op zijn wijs en
naar zijn inzicht mede tot ontwikke
ling en beschaving.
En toch, ieder spreekt 't uit, ieder
klaagt er over de uitkomsten beschamen
de verwachting.
Nu eens leest ge een artikel over
onze brutale schooljeugd dan weer inge
zonden stukken in de hoofdbladen over
het baldadig en ongehoord optreden
van knapen, opgeschoten jongens en
meisjes in de hoofdstraten onzer groote
steden en die klachten zijn gegrond.;
de gevangenissen zitten vol en aan
stonds in 1904 zullen er eenige Tucht
scholen gebouwd worden te Breda,
Nijmegen, Haarlem, Groningen en
Zeist; 't aantal vonnissen, die op uit
voering wachten voor groot en klein
is legio, 't aantal diefstallen neemt
hand over hand toe en wat moord
en doodslag betreft, is men huiverig
om een courant in handen te nemen,
»A1 weer een moord,wordt de
typische uitdrukking der huisgenooten.
1
jïNBN.
)0.000,—
>3.877.—
62.800—
g*and« ljjfrrate
gestort kap.
Bedrag.
f «,«8
8,28
reinla.
fs
zeer billijk
DOORNBOS,
e Pfllnlae
l) van TIDDO
firma Viersen
1.15 per 1000
tegelde flacon.
Röle van Profs
Harmens.
ren- en Brillen-
aeljn.
lij het Gr. Kerkpl
rEKDAH.
|tS vanaf f4,
adres voor
pschriit van HH.
i Brillen electriseh
/pen scheermessen
NIS.
oor alle soorten
ten Heeren- en
HOENEN en
EN WATER-
ement
n op tegen S°/ö
g- en terngbeta-
iandag, Dinsdag,
g van 912, be-
ran 67 uur, ten
irier-Boekhouder
Middelh amis.
ëOMMmSj SMMJH
Standaard en Nederlander beijve
ren zich dan ook om te wijzen op
de groote denktout, die de tegen
standers ten aanzien van die Chris
telijke geschillen begaan.
is, staat het oordeel of een ongeval
ernstig genoeg is om steun vanwege
de Rijksbank te verleenen, niet aan
eénig' werkgever, maar aan de des
kundigen, die het Rijk aanstelt.
Herziening der Drankwet,
Ben ik mijns broeders hoeder. II.
f.4
s