H
I
Vlaardiip
Etatrisclie
1 Advertenti'ên,
25-jarije Ecitveraipg
1
S'
EXT li A
II IJ WIÉ
J. VEKOl
Eli«€#
O
Per nis. Maandag zijn hier binnenge
komen de sloepen "Cornelia// st. E. Mei
Correspondentie.
R
Fijn KookTl
HO'
ZO
ARENDJE NOORDXJK,
n
op Donderdag IQ Septe
denmarkt ti
Van Den Bommel 'u morgens 4 uur)]
STEEN,
zal zijn.
sierlijke
ZMagaziji
iBoodig
a
1'
if'
f
I :i
den heer Bresier naar Kaapstad is ver
trokken, is deze week weder teruggekeerd.
Het voornemen is om hier te lande paar
den, koeien en schapen op te koopen en
dan beiden in October a.s. met een flinke
lading vee naar Zuid-Afrika terug te keeren.
Maandagavond is een 3-jarig zoontje
van Willem Berkenbosch op de zoogenaam
de Brakkein een onbewaakt oogenblik
te water geraakt en verdronken. Het kind
had reeds te lang in het water gelegen,
zoodat men er niet in slagen mocht de
levensgeesten op te wekken.
Naar men verneemt zal er op 20
September a s. weder godsdienstoefeningen
worden gehouden in de verbouwde Ned.
Herv. kerk
Woensdag 9 dezer zuilen de zitplaatsen
worden aangewezen
VEïiSLAG van het verhandelde in den
Gemeenteraad op 29 Aug. II.
Aanwezig de heeren J. Voogd, K. Lodder, AV.
Voogd, J. Musteubroek, K. Mastenbroek,C. van
dor Klooster en T. Hamouteman Johsz.
Voorzitter de Burgemeester.
Be Voorzitter opout do vergadering met gebed,
waarna de notulen der vorige vergadering worden
gele: en en g oedgekourd.
Ingekomen stukken
X. Eene missive van Ged. Staten houdende
goedkeuring vun do begroeiing vau het I20
Bataljon Kustei.de schutterij voor het dienstj. 1904
'i. Een brief van de muziekvereeniging „Wil
helmina" alhier, houde tde dankbetuiging, voor
de aan haar, in de vergadetitig vau iï Augustus
ji. verleende huip.
3. Een schrijven van A. .1. Knapo, telephoon
houder alhier, waarbij deze verzoekt om eene
extra belooniug ad f 30,voor het bestellen
van telegrammen buiten den vroegeren koste-
loozen bestellingskring.
Be Voorzitter vond een extra vergoeding in
deze billijk, te meer daar ook de vader van
Kuape destijds daarvoor extra beloond werd en
zou daarin willen voorstellen het verzoek van
adressant in te willigen.
Be heer J. Mastenoroek wijst op deoubiilijk-
heid, dat ingezetenen dio buiten den k: steloozen
bestellingskring wonen, dikwijls 30 a 40 oent
per telegram moeten betalen en zou daarom
gaarne zien, dat do Raad met Kuope zoodanige
regeling trof, dat alle ingezetenen dezer gemeente
ton dezen opzichte werden gelijk gesteld en
zoodoende hun e telegrammen gratis werden
bezorgd.
Besloten wordt aan A. J. Knape met ingang
van 1 Jan. 1904 eene jaarlijkaeho toelage van
f 40,toe to kenuou, waaronder begrepen de
som van f30,wegensgemis van meerder bestel-
loon, tengevolge van de uitbreidingin 1903, van
den kosteloozen bestellingskring, ouder voor
waarde dat de overige f 10,zulleu strekken
tot vergoeding van het bestelioon buitou den
kring, zoodat vanaf genoemden datum geen
ingezeiene dezer gemeente meer eenig bestelioon
zal behoeven to betalen.
4. Een missive van de Gezondheidscommissie
te Middelbamis waarbij genoemde Commissie
den Raad in overweging goeft de politieveror
dening dezer gemeeuK aan te vullen met eene
bepaling, waardoor het langs de huizon ver
spreiden van reeds gebruikte biljetten verboden
wordt.
Be Raad uohc bet tint gemakkelijk om bij
toepassing van zoodanige Verordening uit te
makon wat al of niet gebruikte biljetten zijn
en besluit hieiov'er eerst nog oens te schrijven
aan de Gezouiihoidacomimssh'.
Be Voorzitter deelt motie, dat hij van don
Voorzitter Yan het Bestuur der Al'deeiing Goe
dereede en Omstreken der Holland- che Maat
schappij van Landbouw oen schrijven heeft
ontvangen, waarbij deze veizacht de daarbij
toegezonden lijst ter inteekeniug bij de landbou
wers te doen oirculeeren, ton einde aan den
to benoemen veearts (die als standpunt Goede
reede zou worden aangewezen) eene vaste
jaarwedde toe te kennen.
Be Raad geeft den Voorzitter in overweging
bedoelde lijst te zenden aan do landbouwver-
eenigingon te Ouddorp, met verzoek voor do
intoekeuing daarvan te willen zorgdragen.
Vervolgeus deelt de Commissie belast met
het onderzoek tot het plaatsen van eeu hank in
de haven, mede, dat zij daartegen goed noemens
waardige bezwaren heeft. Dientengevolge wordt
besloten het oordeel in to winnen van deskun
digen, teneindo een raming te kunnen maken
vun tie kosten, die daarvoor zullen moeien wor
den gemaakt.
Vastgesteld wordt de gemeenterekeuing over
1902: in ontvang f 15552,27
in uitgaaf 15591 ,t)0*/i
Nadeelig saldo f 38,73'/*
Aangeboden wordt de begrooting voor 1904
cn besloten deze gedurende 14 dagen ter visie te
loggon en algemeen verkrijgbaar te stellen.
Daarna wijst de Voorzitter er op, dat de uit
gaven der gemeente stoeds inoer en meer toene
men, hetgeeu een gevolg ia vun de vele kosten,
voornamelijk ii zake het Lager onderwijs, terwijl
de ontvangsten ongeveer dezelfde blijven.
Het is dus z.'. wenschelök naar meerdere
inkomsten uit te zien, indien de Raad namelijk
de voorgenomen pluuuen tot het bouwen van
een nieuw raadhuis nog wil ten ui-.voer bi engen.
De Voorzitter Btelt daarom voor aan het Rijk
eene tijdelijke subsidie aan to vragen, als bedoeld
bij art. 49 der L. O. wet, indiuu de Raad tot
bouwen van een raadhuis kon overgaan.
De aftredende leden J. Mastenbroek en
AV. Voogd alsmede het raadslid T. llamcetemun
stelde voor dit voorstel tot oen volgende ver
gadering te verdagen, doch de meerderheid ver
klaarde zich echter voor dadelijke afdoening.
Besloten werd tot het bouwen van een nieuw
Raadhuis in 1904.
Voor stemdon de heeren J. Voogd, K. Lodder,
C. van der Klooster en K. Mastenbroek. Tegen
de heeren W. Voogd, J. Mastenbroek en T.
Hameeteman, als zijnde voor verdaging.
Vervolgens wordt besloten tot het aanvragen
van een tijdelijke subsidie ad. 1000,al»
bedoeld bij art. 49 L. O. wet ten einde daar
mede een gedeelte der kosten voor het te bou
wen Raadhuis te kunnen dekken, terwijl het
dan nog resteerendo bedrag zal moeten worden
gevonden door het aangaan oenor geldleening.
De Openbare Vergadering wordt duarna
gesloten, teneindo in eene geheime over te gaan.
Spijkenisse. Burgemeester en Wet
houders dezer gemeente maken bekend
dat de begrooting over het jaar 1904 aan
den Raad is overgelegd en gedurende
veertien dagen, van den 27 sten Augustus
tot en met den 1 oden September, ter Secre
tarie voor een ieder ter inzage ligt.
In tegenstelling met vorige jaren werd
de gewone jaarlijksche Unie Collecte dit
maal gehouden langs de huizen van hen
die geacht konden worden voorstanders
van Christelijk onderwijs te zijn. Gunstige
resultaten heeft deze wijze van collecteeren
I
opgeleverd daar een som van ruim f 80,
ontvangen werd tegen f 10,in het vorige
jaar.
Zooals onlangs gemeld werd zijn in
deze gemeente pogingen aangewend om
tot de oprichting te geraken van een af-
deeling van »het Groene Kruis.
Van bevoegde zijde vernamen wij dat
zich reeds een 200 tal leden hadden op
gegeven. Voorzeker een flink aantal doch
wanneer in aanmerking wordt genomen het
zielental dezer gemeente, zoo komt men
lot de conclusie dat 200 leden nu juist
niet zoo'11 bijster hoog getal is, althans
veel grooter kon zijn.
Het zou dan ook zeer gewenscht' zijn
in 't belang der goede zaak dat zij die
door onbekendheid met het doel dier ver-
eeriging of om andere redenen zich nog
niet als lid aanmeldden daarvan alsnog
gebruik maakten.
Slechts door eendrachtig samenwerken
kan in deze iets goeds en nuttigs tot stand
worden gebracht.
Perilis. Een onze visschers ter haring
vangst zijnde had het ongeluk met den
ringvinger zijner rechterhand tusschen het
donkje te geraken. 'Onmiddelijk is te Lith
in Engeland het voorste lid van dien vinger
geamputeerd.
Mej. Duifjis is door den gemeente
raad benoemd tot onderwijzeres in de hand
werken voor het herhalingsonderwijs. De
benoemde heeft naar men zegt, bedankt
voor die aanstelling.
Weer een bedrijfsongeval alhier. De
opperman L. Keemink, in dienst bij den
heer J. de Winter Hz. alhier, en werkende
aan het op te richten droogdok op de
Hei onder Rotterdam, kreeg, terwijl hij
aan het zandscheppen was, een stuk hout
opziju hoofd, waaraan een boven hem
staand werkman werkte. De wond, hoewel
5 cM. lang is gelukkig niet van emstigeu
aard.
Sfssjezondeii bukken
Buiten verantwoordelijkheid van Redactie
en Uitgever.
Mijnheer de liedacteur!
In mijn vorig schrijven wenschte ik te betoo-
gen, dat sommige deskundigen de vaccinatie als
een vraagstuk beschouwden. Andere deskundigen
reeds door ervaring gekomen waren tot de be
wuste zekerheid dat vaccinatie datgene niet doet,
wat daaraan toegeschreven wordt, „nl. behoeden
voor pokken", maar dat vaccinatie voorts meer
kwaad dan goed sticht in het iaensckelijk lichaam.
Getracht heb ik te betoogen dat de statistieken
niet betrouwbaar zijn; en omdat dit een sterk
bolwerk is, wensch ik dit nog nader toe te
iichten, 'opdat alle eenvoudigen zulks kunnen
begrijpen.
Reeds zagen wij in onze gedachten, dat een
20-tal kinderen van 100 gevaccineerde „op de
bewuste over 8 dagen" niet terug kwamen. Bij
enkelen die koorts hadden moest dokter komen,
maar de anderen die eveneens onpleizierig waren,
werd ^dokter niet geroepen. Hoeveel verkeerde,
onzuivere, ziekelijke bestanddeelen door de vac
cinatie in het bloed opgenomen zijn, kan dokter
onmogelijk zeggen, maar dat de gezondheid bij
die 20, geweld aangedaan is. en dat zulks vroeger
of later in klierachtigheid, in puisten en zweren,
in zeere oogen, of anderszins zal openbaren is
ongetwijfeld zeker.
Maar een voorstander van vaccine ziet zulks
niet, Of wil bet niet zien. Als bet kind echter
naar school gaan moet, moet het voorzien zijn
van een vaecinebewijs. Welnu! al hebben die
20 kinderen al dien tijd gesukkeld die er verliep
tusschen de inenting en liet- naar school gaan,
wanneer dan dokter maar ziet dat de pokken
gezworen hebben, dan beet zulks welgeslaagd.
Zoo echter 1, of 2, of meer van die 20 in dien
tusschentijd sterven, dan wordt natuurlijk geen
pokkenbriefje gevraagd en blijven zulke gevallen
openstaan. Al was bv. )>r, Van Gelder bewust,
dat de inenting de oorzaak van den dood was,
dan moest bij eene groote overwinning op zich
zelf behalen 0111 dat te constateeren, omdat hij
gezegd beeft dat vaccine ontwijfelbaar goed is,
en dio daar anders over denken zijn immers
dwazen en dwcepèrs, en! als Br. Van Gelder ver
klaart dut iets anders de oorzaak tot den dood
was, wie kan zulks dan met goed gevolg tegen
spreken? De ouders maar dat zijn immers geen
deskundigen? Zullen andere deskundigen in de
aractijk hunner Collega's geroepen worden, dan
reeft liet ten le heel wat voeten in de aarde,
en ten 2e biijtt het ja! van Van Gelder even
goed als liet neen van een ander deskundige,
zoodat het uileen gevallen van publieken en zeer
ingrijpenden aard moeten zijn, zooals indertijd
te Dordrecht, waar drie soldaten tengevolge van
inenting stierven, als zulks geconstateerd wordt,
en ook dut geval moest der geleerde wetenschap
nog afgeperst worden. Zoodat het uit al deze
gegevens blijkt, dat de statistieken niet betrouw
baar zijn, en zij ook nooit betrouwbaar zullen
zijn, waneer nl. niet bij elke vaccinatie dooreen
of twee personen buiten den dokter of vaccina
teur, toezicht wordt gehouden op het verloop
der vaccinatie, dan eerst kan er eenigerwijze
sprake zijn van zuivere statistieken, maar zooals
het tot hiertoe gehandhaafd werd niet. Dit zal
voor allen nog duidelijker zijn. bij de volgende
onderstelling
OnderstelDe predikanten waren met zooveel
verminderd, dat in elk dorp maar een prerfikaut
was, en over het beoordeelen der leerrede-,! mocht
alleen ZijnEer'w. met andere collega's medespre-
ken, wat zou het gevolg zijn? Wat xou het ge
volg zijn als de Staat hun in die positie hand
haafde? Dit! dat de gevangenissen opgevuld
werden met andersdenkenden gelijk vroeger. En
tie predikanten Wei, zij zouden de inbeelding
des harten te boven gaan, Uit de hoogte zouden
zij andersdenkenden met den naam van ketters,
dwazen en dweepers betitelen en gelijk vroeger
met eei. wreeden dood straffen. Is iemand echter
vrij, zooals wij in dezen gelukkig zijn, welnu!
dan komt de priesterstand ook wat gelijkvloers,
en de menschen toonen het met de daad wat
zij willen, en bet blijkt hoe weinig innerlijke
kracht aan het Modernisme gegeven is, om de
menschen naar hun Evangelie te doen luisteren.
Terwijl zij, die het Evangelie naar de Schrift
verkondigen, hunne hoorders zien vermenigvul
digen. Wat' zou de uitkomst ziju als de Staa:t
de menschen vrij liet om hun kindersn te vp.c-
cineeren?- Hoeveel zouden geloof hechten aan
het nuttige der vaccine? Misschien der bevol
king, maar ik geloof niet te overdrijven alp 7. der
bevolking zich gelukkig zou gevoelen als" die
knellende band verbroken werd. Daarora mogen
wij het aanhangige Yaccinewetje der huidige
Regeering als een stap in de goede richting be
groeten en beschouwen.
Tot hiertoe meen ik mij op wetenschappelijk
standpunt bewogen te hebben^ tegenover Br. Van
Geldee inzake der vaccine, maar bij het begin
heb ik gezegd dat ik uit godsdienstige beginselen
daar tegen was en daarom in dezen geeswfc nog
een kort woord over het onderwerp.
Waarom ben ik tegen Vaccine?
Antw.Omdat ik geloof dat het afgoderij is.
Vr.Hoe bewijst gij dat
Antw.: Uit het getuigenis van de voorstanders,
en uit den Bijbel, Gods AVoord.
Vr.: Wat zeggen de voorstanders dan?
Antw.: Bit, dat bet zonder overdrijving gezegd
mag worden, dat elk die lijdt of sterft aan pokken
dit aan zichzelf te wijten heeff, stellende alzoo
de vaccine in de plaats van God, die alleen te
beschikken heeft over ons leven en op welke
wijze Hij het ons wil ontnemen.
Vr.Maar hebben de voorstanders niet veel
grond voor hun beweren
Antw.: Zij meenen het wel, maar bij eerlijk
onderzoek blijkt deze afgod als alle andereniets
te zijn in de wereld 1 Cor. 84.
Vr.Hoe blijkt dat dan?
Antw.Wel dat dengenen die het teelten des
afgods ontvangen hebben, evengoed aan pokken
sterven als andere, en dat de priesters van dezen
afgod het gansch niet weten hoe lang het teeken
hun beschermt, de een zegt alle jaar, een ander
om 2 japr, een ander om jaar enz. enz.
Vr.Maar indien de vaccine geen goed bewijst,
zooals gij zegt, kwaad doet bet toch ook niet?
Antw.Ja het doet wel terdege kwaad, want
behalve dat velen de dupe hiervan zijn gewor
den in hunne lickamen, zoo tracht het in zedelijk
opzicht de menschen van God af te trekken, en
op de vaccine te doen vertrouwen om van pokken
bewaard te blijven.
Vr.Heb U in dien zin nog meer bezwaren?
Antw.: Ja zeker! want al ware het dat de
pokken er door bezworen werden, wat baat het
dan nog voor andere ziekten, die er misschien
door vermenigvuldigd worden, daarom acht ik
dezen afgod eene zeer kwade, en gevaarlijke.
Vr.Maar acht gij dan alle voorzorgsmaatre
gelen afgoderij
Antw.: Weineen, volstrekt niet! evenwel kan
iets dat in zich zelf goed is, tot een afgod ge
maakt worden, gelijk men kan zien in de ge
schiedenis van Israël. Buiten twijfel was de Ark
goed en naar den wil van God gemaakt. Toch
maakte op zekeren keer de Israëlieten er een
afgod van, en Israels God liet het hun zien en
gevoelen lees de geschiedenis 1 Sam. 4. Evenzoo
lezen wij ook dat Hiskia de koperen slang
verbrijzelde, die Mozes op bevel des Heeren ge
maakt had, omdat de Israëlieten baar afgodisch
vereerde 2 kon. 184. Daartegenover staat echter
dat andere dingen van begin af afgoden zijn, of
een afgodisch karakter hebben. Als zoodanig kan
Jerobeam ons ten voorbeeld strekken, die met een
politiek oogmerk, de afgoderij deed en bevorderde
en alzoo eene oorzaak was tot afgoderij in vele
volgende geslachten. Lees 1 Kon. 12 26—33.
Vr.Hoe acht gij dan nu de vaccine
Antw.AVel, ik acht ze afgodisch van begin af?
Vr.Maar is het dan geen goeden maatregel
om besmettelijke ziekte te bestrijden, gelijk Israël
de melaatschheid moest bestrijden?
Antw.Neen, ganschelijk niet. Israël werd ge
boden melaatschheid te bestrijden door afzonde
ring, en bij de minste ontsteking, van een kleine
zweer of witte blaas, moest de persoon die het
had, afgezonderd worden, maar nergens of nooit
heeft God geboden, en heeft ook niemand getracht
door een voorbehoedmiddel de melaatschheid te
bestrijden. Alleen met goed gevolg bestreed de-
Heere Jezus dezelve en met goed gevolg bon
Israël dezelve bestrijden, als zij nl. naar de
stem des Heeren luisterden en Zijne geboden deden
dan zou Hij „de levende God" geene der Egyp
tische krankheden op ben leggen, want de Heere
was hun heelmeester Ex. 15: 26. Dus het aflaten
van de zonde, van afgoderij, en het hooren en
houden van de inzettingen en rechten des Hee
ren was het door God gewilde voorbehoedmiddel
als men zulks zoo noemen wil, maargeen insnij
dingen of drankjes konden hun toen behoeden,
evenmin als nu.
Vr.Hebt gij nog meer zulke bewijzen dat God
alleen over krankheid beschikt en dat het af
laten van de zonde, en het houden van Z(jne
geboden het eenige rechte voorbehoedmiddel is?
Antw.: Ja zeker. Vele uitspraken zijn letterlijk
in dien zin. Ex. 2325. En gij zult den Heere
uwen God dienen: Zoo zal Hij uw brood en uw
water zegenen, en Ik zal de krankheden uit het
midden van u weren. In Deut. 7 werd Israël ge
boden den Heere te dienen en te vreezen en alle
afgoderij te haten en te laten, dan zal de Heere
alle krankheid van hun afweren, en Hij zal geene'
van de kwade ziekten der Egypte naren op hem
leggen. Deut. 7 15 enz. (Melaatschheid was eene
Egyptische ziekte). In Deut. 2815 wordt het
omgekeerde voorgesteld. Daarentegen zal het ge
schieden zoo gij der stemme des Heeren niet zult
gehoorzaim zijn om waar te nemen dat gij dout
alle Zijne gebóden en Zijne inzettingen, zoo zul
len alle deze vloeken over u komen. Hij zal de
pestilentie u doen aankleven. Hij zal u slaan
met tering en met koorts, en met vurigheid,
met hitte en droogte, met brandkoren en honig
dauw enz. Deut. 281568.
Vr.Dewijl ik hiervoor nu genoeg bewijzen
heb, hoe zou u dan de geschiedenis der vaccine
verklaren, daar het toch onder het Godsbestuur
is ontdekt geworden?
Antw.: Ik acht) dat het overeenkomst heeft
met hetgeen wij in Deut. 13lezen: Wanneer een
profeet of droomdroomer in het midden van u
zal opstaan en u geven een teeken of wonder,',
en dat teeken of dat wonder komt dat hij tot u
gesproken had, zeggende: Laat ons andere goden
navolgen en heil dienengij zult naar dei
woorden van dien profeet of droomdroomer niet
hooren, want de Heere uw God verzoekt ulieden,
om te weten of gij den Heere uwen God lief hebt
met uw gansche hart on met uw gansche ziel,
enz. Deut. 13: 14, Daarom acht ik dat God de>
Heere de menschen door vaccine verzocht heett,
om te weten of zij waarlijk op Hem zouden ver
trouwen, dau of zij hun vertrouwen opm.ensclne-
lijke vindingen zouden stellen, dathup'bij toev al
ontdekt werd, evenals een teeken 0? wonder van
den profeet of droomdroomer.
Vi.Dus u acht het als afgoderij van het beg;in
Antw.Ja, met dien verstand.e echter, dat het
door de vele bijkomende omstandigheden voor
velen niet zoo recht duidelijk was, maar nu door
de ervaring van vele jarey, is het zeer duidelijk
dat de vaccine in haar 'oorsprong, haar aard en
uitwerking afgodisch ;S) en (jat hoe eer hoe
beter, zij allen die ii> God gelooven, en op Jezus
Christus als hun Zaligmaker vertrouwen, zich
met ernst en kra'.ht tegen dezen afgod stellen,
en het vaccine-al taar omwerpen, en het vaccine
bosch (de stat,i'étieken) afbreken.
Hier mede rheen ik eenig antwoord gegeven te
hebben, aau Ren heei Van Gelder, die voor anders-
den leenden geen antwoord wist; hiermede meen
it ook gelijkgezinden eenigen dienst gedaan te
hebben. '0m hun een stevigen grond onder de
voeten 'te steken. Hiermede hoop ik een flinken
mokerslag gegeven te hebben tot afbreuk van
het a'ltaar der vaccine en dank ik u beleefd,
Mijn'neer de Redacteur, voor de verleende plaats
ruimte.
'Heilbiddend uw dienstw. dienaar en vriend,
Spijkenisse, Aug. 1903. C. BARENDREGT.
Den WelEd. Heer C, BARENDREGT.
WelEd. Heer!
Gaarne voldoe ik aan uw verzoek, om de vragen
die U tot mij gericht hebt, te beantwoorden, in
de hoop diït daardoor de bezwaTen die U tegen
de vaccinatie hebt, zullen worden weggenomen,
en dat mij n schrijven vele tegenstanders dezer
kunstbewer king tot kalm nadenken zal brengen.
Vooraf wil i k het volgende misverstand wegnemen,
'k Heb nied gezegd, dat ik niet begrijpen kon,
hoe er nog tegenstand tegen de vaccinatie was,
noch dezen tegenstand dwaas genoemd. Het ver
slag waarv oor ik overigens alle lof heb, is hier
niet juist.
'k Heb o ageveer letterlijk dit gezegd „Na dit
alias gehoo c<l te hebben, moet het vreemd voor
komen, dat- er nog zooveel tegenstand tegen de
inenting is.. Doktoren, die niet uit godsdienstige
kringen zij is voortgekomen, hebben we dikwijls
gevraagdt voor bezwaren hebben die gods
dienstige lui tiu toch eigenlijk tegen de inenting
Zij begrepen daar niets van en vonden het
blijkbaar een ze er zonderlinge godsdienstige over
tuiging, die de x nenschen belet, gebruik te maken
van zoo'n Keerlij :k voorbehoedmiddel tegen zoon
vreeselijke ziekt* 1 als de pokken.
Nu, ik ben o pgegroeid in kringen, waar de
tegenstand tegen de inenting zeer sterk was, en
daardoor 'oen ik van nabij zeer goed bekend met
den gedai-htengan g dezer tegenstanders. Entoen
ben ikac.n het uib lenzettenen bestrijden gegaan,
in de ee:rste plaats van de godsdienstige en daarna
van alle mogelijke - en onmogelijke bezwaren tegen
de inen.ting. U ziet dus, dat dit gedeelte van het
verslag, onnauwkeur ig geweest is.
Verr Jer wil' ik er i even op wijzen, dat net ook
niet juist is, uit d. it gedeelte vap het verslag,
zelfs, al was dit juist, de gevolgtrekking te maken,
dat ik de tegenstanders der inenting als dwazen
beschouw. Iedereen zal ten opzichte van de een
of andere zaak wel een dwazen tegenstand of
afkeer of onverschilligheid aan den dag leg
gen, maar dit maakt alle menschen toch nog
niet tot dwazen, evenmin als de verstandige mee
ning van een dwaas ten opzichte in het een of
andere vraagstuk hem tot een verstandig man
stempelt.
Dit is duidelijk, niet waar?
Na zullen we de wetenschappelijke gronden
hier nog eens heel in 't kort uiteenzetten, van
de meening der artsen ten opzichte der vaccinatie.
Dit gedeelte van mijn voordracht was er natuurlijk
het vaste fundament van en daarom doet het me
genoegen, dit hier in vogelvlucht nog eens te
kunnen doen overzien.
De geschiedenis der pokken heeft ons het vol
gende geleerd le. Dat, terwijl vroeger deze ziekte
een der grootste geesels der menschheid was, zij
hare grootste verschrikking heeft verloren, overal
waar de vaccinatie als voorbehoedmiddel daarte
gen is ingevoerd.
Enkele bewijzen van hare vroegere vrceselijkheid.
In 1651 braken de pokken uit op de Faroër-
eilanden. De sterfte was zoo groot, dat de gezonden
de dooden niet konden begraven en de lijken
zoo maar lagen te vergaan. In 1735 stierf drie
vierde der bevolking van Groenland aan de pokken.
Prof. Juncker berekende, dat in de 18e eeuw de
pokken veel grooter verwoestingen aanrichten
dan tegenwoordig de diphtherie, kinkhoest, rood
vonk, mazelen en tyhuskoortsen tezamen.In die
eeuw werd het aantal menschen, die de pokken
kregen, geschat op vijf zesde der bevolking. In
AVeenen stierven in 1794 bijna de helft der kin
deren aan deze ziekte enz. enz.
Enkele bewijzen van de verandering daarin dooi
de vaccinatie in het begin der 19e eemv gebracht.
Binnen enkele jaren verdween de pokkenplaag
bijna geheel. Verschillende epidemiën werden
door toepassing der inenting tot aller verbazing
in eens tot staan gebracht.
Officieele cijfers verder o.a. in Zweden, waar in
1801 de ineniing werd ingevoerd en zooveel moge
lijk door aansporing van regeeringswege werd
bevorderd, totdat m 1816 de verplichte vaccinatie
werd ingevoerd.
Sterfte aan pokken in de jaren
17921802 gemiddeld 191 per 100.000 inwoners,
1802—1812 62
1812—1816 20
1816—1822 7
Dus steeds minder sterfgevallen aan pokken,
naarmate de bevolking beter gevaccineerd werd.
2e. Dat in die landen, waar de inenting ver
plichtend gesteld is, voortdurend veel minder
menschen aan de pokken sterven, dan in landen
waar ze slechts vrijwillig wordt toegepast. Bewijs
sterfte aan de pokken gedurende 1893 tot 1897
In landen zonder verplichte vgccinatie
Belgie 100 per millioen inwoners.
Oostenrijk 100 per millioen inwoners.
Rusland 463 per millioen inwoners.
In landen met vaccinaticdwang
Zweden 2 per millioen inwoners.
Duitschland 1,1 per millioen inwoners.
Denemarken 0,5 per millioen inwoners.
Dat wil dus zeggen dat in de eerste landen de
sterfte aan pokken gemiddeld 100 tot 400 maal
grooter is.
3e. Leeren de zg. legerstatistieken, dat in de
verschillende landen het aantal ziekte- en sterf
gevallen aan pokken onder de soldaten, dadelijk
en voortdurend sterk is gaan dalen, zoodra de
verplichte inenting der soldaten werd ingevoerd
Als bewijs hiervan zullen we het Pruisische en
Oostenrijks che leger nemen.
In Pruisen werd de verplichte inenting der
rekruten ingevoerd in 1834 in Oostenrijk in 1886.
In 't Pr. leger stierven
Aan pokken in 1829, 33 soldatenin 1830, 27; in
1831, 108 in 1832, 96; in 1833, 108; 1834, 38;
1835, 5; 1836, 9; 1837, 3; 1838,7 1839, 2, van 1840
69 in het heele leger (toen zeker belangrijk
grooter dan in 1833 slecht 51 d,i. gemiddeld nog
geen 2 per jaar,
In 't O. leger kregen de pokken op 100,000 sol
daten in de 5 jaar vóór de invoeringder verplichte
vaccinatie gemiddeld 300 per jaar, daarvan stier
ven gemiddeld 18.
In de jaren 1886—1896 van jaar tot jaar minder
en wel gemiddeld 40 per jaar de pokken, daarvan
stierven gemiddeld 1 it 2 en gedurende dejaren
18921896 zelfs slechts 10 soldaten per 100,000
de pokken en stierf er slechts 1 op de 3110,000
jaarlijks aan.
4e. Bewijst de ervaring, dat in landen, waar de
inenting goed wordt toegepast, dwz. waar verplicht
vaccinatie op zeer jeudigen leeftijd en latere ver
plichte revaccinatie bestaat, de pokken feitelijk
ook niet meer voorkomen en dan de enkele geval
len meest hen betreffende die nog aan de heilzame
werking der wet ontsnapt of nog niet onderworpen
zijn. Ais voorbeeld nemen we Duitschland, waar
de kinderen sedert 1874 op ongeveer eenjarigen
leeftijd worden ingeënt en op ongeveer 12-jarigen
leeftijd nogeens, terwijl de mannelijke bevolking
bij intrede in het leger ten derde male wordt
gevaccineerd. Terwijl in de 18e eeuw, toen Duitsch
land natuurlijk veel minder inwoners had dan nu,
cr jaarlijks gemiddeld 70,300 personen aan stierven,
bedroeg dit aantal in 't laatst der 19e eeuw ge
middeld slechts 57en deze waren voor een groot
deel nog niet ingeente personen en reeds bejaarden.
5e. Heeft de ervaring geleerd, dat tijdens een
pokkenepidemie de niet-gevaccineerden buitenge
woon veel grooter kans hebben om deze ziekte
te krijgen dan de gevaccineerden en nog weer
veel grooter kans om er aan te sterven, terwijl
revaccinatie zoo goed als volkomen bescherming
als dan geeft. Als bewijs hiervan zullen we enkele
nauwkeurige statistieken weergeven.
In Marseille brak in 1828 een pokkenepidemie
uit. In die stad waren 40.000 inwoners tusschen
dè 1—30 jaren. Hiervan hadden 2000 reeds de
pokken gehad waren 30.000 gevaccineerd, ter
wijl 8000 niet gevaccineerd waren.
Van de 2000 die de pokken reeds gehad hadden,
kregen 20 ze nog eens. Van de 30.000 gevaccin.
werden 2000 ziek en stierven er 20. Van de 8000
niet gevaccin. 4000 ziek en stierven er 1000. Dus
van de gevaccineerden stierven er 1 op de 1500,
maar van de niet-gevaccineerden 1 op de 4.
In de Duitsche stad Chemnitz heerschte in 1871
een pokkenepidemie. Van de 64225 inwoners waren
53891 gevaccin. 5712 niet gevacc. terwijl 4652
vroeger reeds de pokken gehad hadden. Van de
54000 gevacc. werden 770 ziek en stierven er 7.
Van 5712 niet-gevacc. werden 2603 ziek en stierven
er 242, d.w.z. van de gevaccin. werd 1,3 pCt. aan
getast en stierven er 1 op ongeveer 8000; terwijl
van de niet-gevacc. 45,6 pCt. de pokken kregen
en 1 op de 18 personen er van stierf. Van de
kinderen, die ingeënt waren en bij wie de vacci
natie dus niet te lang geleden was, stierf geen
enkel.
(Vervolg aanstaande week.)
Mijnheer de Redacteur.
Mug ik van U een heel klein plaatsje
verzoeken
't Is naar aanleiding' hiervan
J.l. jaar kon men, met veel ophef, eenige
weken aaneen in de //Vooruit// lezen, dat iedere
abonné verzekerd was bij de maatschappij
//Fatum// en bij eventueel ongeluk, zooveel en
zooveel geld kreeg, mits hij natuurlijk abonné
op //Vooruit// was. Iedere week stond dit dan
ook aan het hoofd van het blad, tot plotse
ling in het begin Augustus j.l. dit verdween.
Thans is het drie weken geleden en nog
las ik in dat blad niets daarvan.
Zou het geen plicht wezen van de redactie
om n u ook bekend te maken, dat hare
lezers niet meer ver zeker dzijn
Eerlijkheidshalve, dacht ik, dat dit plicht
was. OPMERKER
Vissciierij
Middeiliarilis. Binnen gekomen te
Vlaardingen de haringlogger //Anna// Schip
per Lt. Koster met 25 last haring
boom met 80 ton. "Bastiana Huiberg
st. J. v. d. Berg mei (10 ton. "Willem C
nelis" st. C. Schouten met 50 ton. ri;rj
melensi. L. de Winter met 25 ton// SpJ
man 1 st. L. van Pelt met 40 ton 1,1
staande uit lengen, schelvisch, koc,lvis
en kabbeljauw
Verkooping'eii.
Op Vrijdag, 4 September 1903, des avonds 71.
in het Hotel Meyer te Middelharnis:
Afslag van het huis, schuur en erf aan den lij
te Middelharnis, kad. bekend sectie B. no 1287
gen de Heer Adrs. Wagner, aldaarin twee koor'
en in combinatie. Notaris STEHOUAYER.
Op Maandag 7 September 1903, des avonds 7
in het Hotel Meijer te Middelhariiis. Inzet van k'
steenkolenerf met daarop staande loods aan dem
sehersdijk te Middelharnis, toebehoorendt aan
Heer G. J. H. van den Brook, aldaar. Notaris SN
HOUWER.
Op Woensdag 9 Sept. 1903, des nam. 31,™
in het Hotel Spee te Sommelsdijk. Afslag van 6
hectaren bouwland in het Oudelaudvan SommeS
kad. bekend Sectie C. No. 329, 332, 333 cn 336
4 perceelen en in combinatiën. Notaris STEHOUWJ?
Op Maandag 14 September 1903, des avonds7
in het Hotel Meijer te Middelharnis. Afslag
Steenkolenerf met daarop staande loods aan den Vi
schersdjjk te Middelharnis toebehoorende aan den Ht,
C. J. H. van den Broek aldaar. Notaris STEHOUWEIil
Donderdag 17 Sept. 1903 voorm. 10 uur. Yerk
van timmerhout aan de Kaai te Battonoord. Sol
VAN ISPELLN.
Vrijdag 25 Sept. 1903 voorm. 10 uur. Verkoopvai
timmerhout aan de Kaai te OudeTonge. Notaris V
ISPELEN
Donderdag 17 Sept. 's nam. 4 ure Inzet van!:
heet. piendvrjj Bouwland in Kavel 17 van den Hak
polder onder Stellendam in 3 perceelen in het lo»
ment van den heer F. Troost te Stellendam. Xotai
VAN SCHOUWEN.
Donderdag' 24 Sept 's nam. 4 ureAfslag van 3.87 J
koet. tien ivrjj Bouwland in kavel 17 van den Hali
pvlder onder Stellendam in 3 per eelen en Combi
natie, in het logement van den heer F. Troost ti
stellendam. Notaris VAN SCHOUWEN.
lii'i h en ScItooS.
Predikbeurten Zondag 6 Sept.
NED. HERV. KERK.
Sommelsdijk, vm. en 's av. Ds. Westrik.
Middelharnis, nam. Ds. Hoogendijk uit Stellen,
dam.
Stad, vm. en nam. Ds. Polhuijs.
I)en Bommel, vm. en nam. Ds. Emmen.
Ooltgensplaat, vm. en nam. Ds. Verwejj.
Oude ToDge, vm. en nam. Ds. van Doider,
Nieuwe Tonge, vm. en nam. Ds. AVentink,
l'irksland, vm. en nam. Ds. Lammers.
Herkingon, vm. Ds. de Stoppelaar. Voorber
Avondmnal en bevestiging der lidmaten.
Melissaut, vm. dhr. v. Broekhovcu en nam,
de Stoppolaar uit HerkiDgen.
Stellendam, vm. Ds. Hoogendijk.
Goedereode, vm. Ds. de Gidts.
Ouddorp, vm. en nam. D». Bosi.
GEREFORMEERDE KERKEN.
Middelharnis, vm. Ds. Koppe van Stellendam®
's av. Ds. Steketee.
Stad, vm. en 's ar. leeskerk.
Den Bommel, vm. en nam. Ds. Steketee vat
Middelharnis.
Ooltgensplaat, vm. en 's av. Ds. Dekker,
Stellendam, vm. leeskerk en 'sav. Ds. Koppe.
Ouddorp, vm. H.-Avondmaal en nam. N»be
trachtiDg Ds Sieders van Vlaardingen.
OUD-GEREFORMEERDE KERK.
Melissant, vm., nam. en 's av. Ds. Hartkamp,
llerkingen, vm., nam. en 's ar. leeskerk.
Ooltgensplaat, vm. en 's av. leeskerk.
DOOPSGEZINDE KERK.
Ouddorp, Ds. K. W. Róssing.
GEREF. GEM. ONDER 'T KRUIS.
Dirksland, vm., nam. en 'sar. Ds. Mackenze,
VRIJE EVANGELISATIE.
Ooltgensplaat, (Langstraat), rm. en 's av. dhr
AVIelhouwer.
H. H. Berichtgevers gelieve huniif.^
nota over het afgeloopen kwartaal intfjj
Administratie. J
MOZESI
Vleesch
Marktv
Doorloopend ee
Nette bed
-=|G<
Groote voo
Hellevoeti
per Schroefstoo
„Vlaardingen I'M
DAGELIJB
Van Vlaord
Na aank. der
rm. 5,10
8.58 I
nm. 12,22
3,39
6."
8.43
Van Hellero
Inaansl. op de tr
5,50 uur vm.
7,15
12,15 nm.
2,55
6.20 I
8,50
Aanlegplaats
Aankomst te
het vertrek uitV
alt Hellevoe
Brielle.
Nadere i
te Hellevoetslui
wen hoorn B.K.
teüieu wesluii
SECTIE.
van Messen
Brillen
Bril'.en me
glazen vana
leveren.
Zoo de Heere wil en zij leven,
hopen onze geliefde Ouders
JACOB VAN ANTWERPEN
EN
op 5 September a.s. hunne
te herdenken.
Hunne dankbare Kinderen en
Behuwdkinderen. 1
Sommet.sdijk, 2 Sept. 1903.
Tie firma
SosMKlwOiJ
blouiB
IIAAN, vd
Haan, G
«tuk:, in c
onder voor
;Dr van X
belast zie
iincasso'8
<op kortei
GEWIJZIG
op Donderdag 10 September a.s. van ft
Zondag 6, 13, 20 en 27 September a
plaats i
"Wij leveren een prima le klasse Rijwiel1
groot luxe Kettingwiel, stuur naar verkieziGï
garantie. Dito machine met Freeuwheel eu
Terugtraprem f55, dito le klasse met le
terngtraprem en nikkelon Velgen f65. ®PCC1°
Dunlop- of Bakkerbanden desverkiezend ge
garantie en worden dezelve door onszelf veri*
f 1.50. Door aankoop eener groote part!) bin j
doen de binnenbanden zijn nieuw en van o
van f2 1/2 garantie f 2,50 1 jaar '.n
garantie f 4,50 en f 5,50, 1 jaar garantie
onmogelijk. Firma J. VEROUDEN Co. L
jr
—r~
I it
