BUY O
Geviaagö f 10-
VEERKAROi
MAAS-SI
W. BOEKHOVEI
Modderen.
Antwoorden of mededeelingen
fl
Advertentiet
VEE en PAARDEN
RUD. SACKS
VERLOTING
Paarta-, Vee- en Varksnsmai
WAAR IS DA'
Perkamentpapi
M. HAMMELBURG
Vrijdag 28 Adgusis 1803.
Officieel Gedeelte.
Moddereneen typisch, doch leelijk
woord, dat voor ieder duidelijk is, die den
werkman in den sloot heeft bezig gezien
met schop en spa of baggernet.
't Is me vaak een hutspot, die zwarte
massa Humus, water, beenderen, keistee-
nen. alles onder een gemengd; 't is een
mengelmoes van allerlei rommel, goed en
slecht bij elkaar, dat op den kant gekwakt
wordt. En onze werkman draagt in zijn
hee'.e plunje 't duidelijk kenmerk, dat hij
niet bezig, is in een kalkloods, om een
materiaal klaar te maken, dat fundamenten
onvergankelijk maakt, maar werkt, plonst,
plast, roert en schept, in een losse, weeke,
vuile, onvertrouwbare, gevaarlijke en smerige
moddermassa.
Modderende klank van 't woord is
al onwelluidendeven onaangenaam, als
de modder zelve stinkend is. En wie van
den modderaar, van den modderman spreekt
ziet aanstonds voor zich de zwartbevlekte
kleeren, om er van weg te loopen, "en
ruikt reeds de vuile lucht, die zijn kleeren
uitwasemen.
En toch, hoe weinig ieder aan dat sloot-
modderen zou willen meedoen, toch wordt
er op alle terrein des levens nog al eens
gemodderd
Ja, ons werd nog niet lang geleden,
in een gesprek over de toestanden op
Flakkee gezegd Indien men niet moddert
op Flakkee, dan bereikt men zijn doei
nooit. Nog sterker, zoo uitte zich die man
men moet op Flakkee modderen, en an-,
ders zit je slag op slag omhoog, dan met
A, dan met B, dan met Z. Flakkee's be
woners zijn voor een zeer groot deel, men
schen die willen modderendat was de
slotsom.
De vraag, die we ons vooral toen stel
den was natuurlijk deze
Is die vreeselijke beschuldiging aan 't
adres van Flakkee waar Zijn wij in ons
volk een volk van modderaars P
Laten we, om die vraag te beantwoor
den, beginnen met de waarheid voorop te
stellen, dat elk mensch van nature een
modderaar is.
Pas hadden Adam en Eva van den ver
boden boom gegeten, en was hun geheele
existentie, hun geheele ziels- en lichaams-
bestaan in den wortel aangetast, of ze be
gonnen jegens hun God en jegens elkander
te modderen. Geen consekwent in de schuld
vallen voor hun God, geen consekwent
erkennen van ieders persoonlijke schuld,
geen consekwent smeeken om genade voor
recht, maar een schuld werpen op God,
op elkaar, op den verleider.
En zóó is 't menschdom tot op den
huidigen dag voortgegaan met in allerlei
dingen te modderen.
God dienen en den Mamon, twee hee-
ren tegelijk dienen, godsdienstzin en wereld
gezindheid bidden en vloekenschelden
en zegenengetuigen en stilzwijgen, *'t zijn
altemaal openbaringen van den lust om te
modderen.
En zoolang de zonde heerscht zal er
gemodder zijn in de individuenin de
huisgezinnen in de scholen in de kerken
in Maatschappij en Staat zal er gemodder
zijn, en moeten zijn in 't nationale en 't
internationale levengemodder onder jeugd
en ouderdomonder volken en natiën
tusschen Keizers en Koningen enz.
Waar dan alzoo de toestand staat met
ieders hartwaar ieder, die zijn hart in al
zijn slinksche wegen, vernuftige en dwaze
overleggingen maar eenigszins kent, weet
dat hij geneigd is om van 's morgens tot
's avonds, van vroeg tot laat te modderen
daar baart 't geen verwondering, als we
zeggen, dat ook op ons Eiland gemodderd
wordt.
Of is 't geen modderen, om maar met 't
persoonlijk leven te beginnen, als men
Zondagsmorgens ter kerk gaat, en 's mid
dags en 's avonds, bij kerkdienst, gaat wan
delen, fietsen, rijden, stoeien en pretmaken
langs dijken en wegen
Is 't geen modderen, om Zondags naai
de predikatie te luisteren, en's Maandags,
als man of vrouw of zoon of dochter de
Kermis op te gaan?
Is 't geen modderen, om Zondags de
gezelschappen der vromen te zoeken, en
zijn kinderen als losbandigen aan hun ei
gen lot over te laten
Is 't in één woord geen modderen, wan
neer we vandaag God willen dienen, en
de andere dagen de wereld en de zonde.
Maar er is ook gemodder in de huisge
zinnen
Of is 't niet waar, dat Christen-ouders
er volstrekt geen bezwaar in zien, om hun
kinderen naar de Zondagsschool te sturen,
om zelf een visite te kunnen gaan maken,
zonder den laste, die de kinderen anders
veroorzaken. Ze sturen ze er heen, niet om
des Woords wil, maar om eigen grooter
gemak, om er af te zijn.
Is 't niet waar, dat Christenouders van
Gereformeerde belijdenis of van Hervormde
gezindte, er in 't minst geen bezwaar in
zien om hun zoons of dochters te laten
huwen met hen, die van gansch andere
religie zijn zoodat »twee godsdiensten op
één kussens plaats nemen, wat zelden an
der gevolg heeft, dan dat »de duivel er
tusschen slaapt", en dat om des broods wil.
Is 't niet waar, dat man of vrouw lid
eener Kerk worden alleen met 't oog op
't doopen van hun kinderen of met de
grootere of kleinere bedeeling, die er in
den winter geschiedtof met de meerdere
hoop om een goed onderkomen te krij
gen in 't Armenhuis, als men eenmaal af
gewerkt is
Is 't geen modderen in de huisgezinnen
als men hartroerend de psalmpjes uitgalmt
en de gebeden uitrekt tot eene onafzien
bare lengte, maar men sluit als Eli de
oogen voor de ongerechtigheden zijner
kinderen, en men laat hen vrijelijk heen
gaan, de wereld genietend tot diep in den
nacht.
Er is gemodder in de scholen
Er is gemodder in de kerken
Er is gemoddei in de kiesvereenigingen 1
Er is gemodder bij de verkiezingen
Ons artikel zou te lang worden als we
dit alles nog gingen uitwerken.
Wat wordt er niet gelaten, om des lie
ven vredes wil, wat beslist moet gedaan
worden, èn in Kerk èn in School èn in
Kiesvereeniging.
Wat wordt er niet vaak toegelaten, waar
geweerd moest worden, alleen om men
schen te behagen en geen onrust te hebben.
Wat wordt er vaak gezwegen, waar spre
ken plicht was, uit menschenvrees en broods -
bejag of eerzucht en heerschzucht
Wat wordt er vaak gehandhaafd waar
totaal gebroken moest worden!
Wat geknoei, wat gekonkel, wat geheim
gefluister, wat achterklap, wat laster en
geschcl, om zijn doel te kunnen bereiken
Wat gemodder hier en daar en elders
Ja, zoo zegt deze of gene, maar wat U
schrijft viudt ge bijna overal.
't Is zoo, en dus kunnen we constatee-
ren, dat er bijna overal gemodder is
Maar de vraag die we te beantwoorden
hebben is dezeIs 't Flakkeesche volk
meer dan andere een volk van modderaars
En dan antwoorden we, en 't smart ons
't te moeten zeggenJa op Flakkee wordt
veel gemodderd
Maar we voegen er aanstonds bij Dat
zelfde Flakkee bezit eigenschappen, die 't
modderen zeer kunnen verminderen, mits
maar door Kerk, School en Kiesvereeni
ging steeds op 't zelfde aambeeld wordt
gehamerd.
Ons volk heeft een godsdienstig funda
ment; ons volk kent zijn Bijbelons volk
weet, welke de wil Gods is ons volk heeft
neer levendige beseffen van wat God eischt
en verbiedt.
En bij zoo'n volk is niets noodig, dan
een herhaald wijzen op de Consekwentie
hunner beginselen.
Flakkee's volk heeft in zijn geheel een
godsdienstigen ondergronden nu hebben
Predikanten, Christelijke onderwijzers en
leiders van Kiesvereenigingen niets anders
te doen, dan maar altijd door te wijzen
op den eisch van die beginselen.
Zelf dienen die voormannen consekwent
te zijn zelf moeten ze geen modderaars
zijn, maar mannen van stavastzelf conse-
kwente belijders, consekwent in hun daden,
en dan, dat is onze ervaring van vele ja
ren, dan is Flakkees volk een gewillig
volk. Dan luistert het met open oor en
spreekt 't Amen uit op den eisch van
Gods Woord.
Daarom èn op den preekstoel, èn in
de school, èn in de pers, èn in de kies
vereeniging, moeten de voormannen conse
kwent zijn. En zijn ze dat, dan staat hét
Flakkeesche volk pal tegen allerlei verlei
ding, dan gaat dat volk met hen mee.
Want Flakkee moddert wel, maar ze we
ten 't wel beter, dat er niets van deugt.
Tulo- en Landouw.
LANDBOUW-WINTERCURSUSSEN.
Het landbouwonderwijs is op ons Eiland geen
onbekende. Eeeds sinds een reeks van jaren is
er gelegenheid geweest, daarvan te proliteeren.
En verscheidene jongelieden profiteeren er ook
al van en doen dat nog. Toch is het aantal leer
lingen, dat zich aanmeldde bij vorige gelegen
heden nog niet zoo groot als 't wel moest zijn.
Het nut dat door de Vereeniging „Landbouwon
derwijs gesticht was is tengevolge daarvan ook
minder dan 't zijn kon en zijn moest. Aan haar
mag dit evenwel niet geweten wordt n. Zij doet
steeds wat ze kan om in alles den landbouwers
van diensi te wezen. De vereeniging te steunen is
dus de plicht van ieder, die 't wel meent met
onzen landbouwersstand. Lid te zijn er van is
natuurlijk al één stap die men doen kan in de
goede richting, anderen aansporen ook toe te
treden is een tweede, niet minder groote stap.
Maar de grootste die men doen kan zal wel we
zen het krachtig meewerken aan, het doen bloeien
van de landbouw win tercursussen, welke vanwege
de vereeniging in het leven geroepen zijn
Hoe die cursussen kunnen bloeien?
Door een groote deelname van den kant der
jongelui, die de boeren van den toekomst zullen
wezen.
Wat gij dus te doen hebt, gij mannen die 't
vel meent met onzen landbouwersstand Gij
moet de jongelui wijzen op de advertentie van
't Bestuur der vereeniging, en dan uwen invloed
op hen doen gelden, zoodat er velen besluiten
gehoor te geven aan den oproep van 't Bestuur.
En gij oud-leerlingen, die natuurlijk reeds allen
lid zijt? Ook op u rust den plicht een handje
te helpen. De prettige, lessen, welke ge bijge
woond hebt, de nuttige wenken die ge in de
eerste plaats van den heer Van Bij ie velt ontvingt
ze liggen u immers nog versch in 't geheugen?
Welnu maakt u dan op en werkt mee, om
den in *1903 op te richten cursus een grooten
bloei te doen genieten. Vertelt het overal waar
ge in aanraking komt met uwe jongere kornui
ten, hoe goed ge 't hebt gehad op de cursusles-
sen, hoe veel ge er van hebt meegedragen, hoe
blij ge zijt de gelegenheid te hebben aangegrepen.
Dan zullen ook zij, die nog weifelen mochten,
tot een vast besluit komen en zich opgeven aan
den heer Van Bijlevelt den consulent der ver
eeniging.
Van harte hopen we dat dit schrijven .iets
moge bijdragen tot den bloei van „Landbouw
onderwijs." M.
Yiiiaiibaak.
Vragen en Antwoorden worden kosteloos geplaatst.
zijn met hetzelfde nummer gemerkt als de vragen
waarop ze betrekking hebben.
Vragen.
553. Zou 't gebruiken van melasse voor deze
streken aanbeveling verdienen?
554. Is het aanbevelingswaardig, om lijnkoeken
te koopen op gehalte?
555. Kan 'fc wenschelijk zijn, het gras van de
tweede snede groen te bewaren
Antivoorden en mededeelingen.
544. Smaltienden. Wij danken den heer Joh.
Mijs Gz. te Rotterdam voor zijn antwoord. We
houden ons aanbevolend. Eed.
548. „Hooiluizen" zaaien Dat. is in ieder geval
beter dan niets te doen. Ten minste als de „hooi
luizen" afkomstig zijn van goede grassoorten.
Weet ge dat niet zeirer, vraag dan eerst het
oordeel van een deskundige; voor Flakkee is
dat stellig de heer Van Bijlevelt.
549. Eigenheimers nu uitdoen Van vele prac-
tisehe landbouwers vernam ik, dat ze, als ze
vreezen voor vele zieke aardappelen, wat vroeg
te delven. Zulks beviel hun altijd goed. Op grond
daarvan durven wij u den raad geven, hun voor
beeld te volgen.
550. Bloeiende Asters oppotten? Dat kan wel.
Maar steek de planten met veel aarde uit, en
zorg vooral, dat ge ze vrij vochtig houdt in den
aanvang. Zet ze echter niet te donker.
551. Mest voor aardbeien? Gebruik daarvan nu
nog wat chilisulpeter. Zoo'n beetje om elke plant
strooien. Tusschen duim en vinger, op de wijze
waarop ge wat zout op een boterham zoudt doen.
Eu dan ook niet te vergeten wat superphosphaat.
Daarvan kunt ge een beetje meer geven. Meteen
schrepeltje inwerken is niet kwaad. De planten
kunnen dan vóór den winter nog aardig wat
doen Ter vergelijking moer ge eens een paar
planten overslaan. Ge kunt dan zelf 't succes
beoordeelen. Wees zoo vriendelijk en deel 't latei-
eens mee. Ik twijfel niet of 't zal aardig zijn.
552. Meelbollen in de uien Ik weet niet, wat
daarmee bedoeld wordt. Kunt ge er niet nog iets
meer van te weten komen dan denaam.Probeer
't eens.
Indische Pen krassen.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
XXIV.
Wij waren dan gisteren in de ruime toko op
Rijswijk, in de z.g. Fransche buurt. De localiteit,
zeer gunstig gelegen, vlak naast de sociëteit „Hai-
monie", dicht bij de groote hótels enineenmil-
lieu van mooie winkels, behoort aan het Gouver
nement en diende vroeger tot bureau van het
Mijnwezen. Zij is thans aan de Nederlandsob-In-
dische Vereeniging „Oost en West" verhuurd voor
vijftig gulden 'smaands. De Regeering had wel
wat royaler kunnen handelen, vind ik, en het
leege bureau in bruikleen afstaanWe zijn echter
altijd zoo groot in het kleine Dat verhuren wijst
immers op zuinigheid
Ook gaf het Gouvernement voor de installatie
een som in eens cadeau, een som van tienduizend
gulden, terwijl nog een tienduizend aan de Ver
eeniging werden geleend, zonder dat zij er, wonder
boven wonder, renten voor behoeft te betalen.
Bij zooveel gulheid had men ook nog wei die
vijftig gulden huur kunnen schenken, zou ik zoo
meenen.
Ik noemde dien Regeeringssteiln in mijn vorige
Penkras een bagatel en daar blijf ik bij.
Waar Oost en West zich zooveel moeite getroost,
daar had „hoogerhand" wel een beetje diepér in
's lands schatkist mogen tasten. De zuinigheid zal
ook hier weêr de wijsheid bedriegen 1
Doch laat ons nu eens de toko binnen gaan.
't Geheel maakt een verrassenden indruk en we
hebben zeker wel een paar uur noodig om nauw
keurig 't vele fraais te bekijken, dat hier uit alle
deelen van Indië is samengebracht.
Achtereenvolgens bewonderen wij aardewerk
uit de Preanger-Regentschappen, (kamerversiering)
fraai bewerkte krissen van Java en Bali, (komen
prachtig uit tegeu witte muren in vestibules,
gangen enz.) fijngevloehten sigaren-en sigaretten
kokers van Pajacombo, grillig bewerkte wandel
stokken uit de Soaudaianden en midden-Java,
(vele stokken zijn versierd met den typisch Ja-
vaanschen wajangkop en zouden ais modesnufje
in 't Westen veel opgang maken) ivoren sigaren
pijpjes van PuU-mbung, bambomioubels uit
Cheribon, (bij uitstek geschikt voor serres en
tuinhuizen) sierlijke rottankarw .tson uit Soeka-
boemi, de zoo Laai beschilderde buffelleeren
wajangbeelden uit S.-erakarta, (z. uden spoedig
deleelijke Japansoiie ponpetjes als wandversiering
in serres enz verdringen,) de bekende gedrochten
uit Bali, (grillig en bont gekleurde poppen,allerlei
bovenaardsche wezens vooïstfcllehde en zeer mooi
staande op schoorsteenmantels,kasten, standaards
enz.) sigarenkistjes, naaidoozeu, beeldenstandaards
bijouteriedoosjes "enz. van heerlijk Japarasch
houtsnijwerk, geciseleerd koperwerk uit Grissée
(fraaie vazen, kommen, kaartenbakjes, bekers,
aschbakjes, inktkokers enz. zouden in Europa
en Amerika zeer veel succes hebben) geweven
doeken en portières uit de Preanger, kantillezilver
van Sumatra's Westkust (Maleische huisjes, mis-
sigits, ossenkarren met een karbouw bespannen
enz. zullen goed voldoen in pronkvasten) waaiers
beschilderd met wajangfiguren (de jonge dames
beleefd als iets nieuws op dat gebied aanbevolen)
alsook porceleinen menutafeltjes beschilderd met
allerlei gedrochten uit den Hindoetijd (zouden de
papieren menus verdringen, vooral omdat de tafel
tjes telkens afgewasschen kunnen worden), verder
de schoonste batiks en met gouddraad doorweven
doeken uit alle deelen van den Archipel enz. enz.
Ik deed maar hier en daar een lossen greep uit
de zoo rijke uitstalling van toko Oost en West
en men behoeft waarachtig niet veel kunstgevoel
te bezitten om te zien, dat dit handwerk heel
wat meer waarde heeft dan het Japansche en
Chineesche prullegoed, dat thans de Wereld over
stroomt en tot zelfs in de woningen der arbeiders
doordringt.
Is het nu een schande voor ons Nederlander
dat na drie eeuwen van exploitatie deze Indische
nij verheidsvoorbrengselen zoo goed als onbekend
zijn
Wij, de zoo hoogontwikkelde voogden van deze
onmondige Aziatische rassen, wij „handelslui"
van professie, verzuimden dus tot nog toe onze
superieure kennis, onze koopmanschaji en ons ka
pitaal te gebruiken, om de inlandsche kunst op
de wereldmarkt te brengen en te exploiteeren
ten bate van Indië en Nederland beide 1
Zijn die „bruine kerels" dan alleen goed genoeg
om voor ons koffie te planten, om onze zonen en
broeders aan vette baantje te helpen en belastingen
op ie brengen, die o. a. voor een deel door ver
lofgangers en gepensioneerden in het moederland
worden verteerd
Als dit zoo ware, zou men zich met vecht gaan
schamen Nederlander te zijn 1
Ik sprak dezer dagen een heer, in Holliand ge
boren doch reeds 20 jaar in Indië woonachtig,
die als zijn ernstige meening te kennen gaf, dat,
wanneer het moederland niet in staat was zijn
plichten als 2de Koloniale mogendheid te ver
vullen, ais de verarmde bevolking hier, verarmd
door ons schandelijk systeem van vroeger, niet
meer overeind kon helpen, dat het dan zoo eerlijk
moest zijn, om die onmacht ruiterlijk te bekennen.
Het moest dan b. v. deze Bezittingen aan het
rijke Amerika verkoopen. De Yankee's zouden er
allicht een paar milliard voor over hebben,om,
zonder onrechtmatige oorlogvoering en zonder
een groot verlies van menschenlevens, hnn vlag
hier te mogen planten, vooral als men weet, dat
een moderne veroveringskrijg ook schatten gelds
kost. Wapperde hier maar eerst het Amerikaansch
dundoek," zoo eindigde die mijnheer, „dan zouden
de toestanden wel spoedig veranderen en Indië
een prachtige toekomst tegemoet gaan.
Ambtenaren en officieren, also ok mindere mili
tairen, die Amerikaan wilden worden, zouden
dan bij het nieuwe Gouvernement moeten blij Ten,
op dat alles zoo geregeld mogelijk in feijn werk
zou kunnen gaan, terwijl de uitbetaling van onder
het Nederlandsch bestuur verworven pensioenen
door den Amerikaanschen Staat zoude moeten
worden overgenomen."
Ik schrok bepaald van dit radicale denkbeeld,
doch bij nadere beschouwing en vooral van een
breed internationaal standpunt bekeken, is
't waarempel nog zoo gek niet bedacht.
Immers als men zeer arm is of geen lust ge
voelt om zijn kinderen behoorlijk op te voeden,
dan is 't toch zeer zeker beter en ook in 't be
lang dier kleinen, om ze aan rijke menschen af
te s-aan en als dan bovendien de ouders en de
kleuters weinig voor elkaar voelen, van elkaar
vervreemd zijn, als 't ware, dan is erheelemaal
geen bezwaar tegen.
;,-r
Weet ge wel lezers! dat vele European
in Indië van het Stiefmoederland sprek
Zoover is het dus nu gekomen, dat z3.
uw eigen bloed in vollen ernst er over
dat Holland zich maar liever moest dreg
tot een der prulligste staatjes vau de w.
Vele Nederlanders en ook hier geborenei
't tegenwoordig niet onder stoelen of ban
ze het een zegen voor Indië zouden
wanneer de Engelsche B. Y. hier kwam
én overwon
Ik voor mij vind het vreeselijk zoo
moeten hooren, al kan ik ook niet altijc
.gumenten dier heeren weêrleggen. MijnHol
hart bloedt bij de gedachte, dat wij, nakom
van een stoer voorgeslacht, van ondern
stoute koopvaarders, door eigen schuld
zouden gekomen zijn
Nog is 't tijd, nog kan zeerveel hersteld'
nog lijdt de bruine man in stille, niet beter t
of bet hoort zoo, nog is Engeland zijne ad<
in Zuid-Afrika niet to boven, dus nog
krachtig begonnen worden aan 't reuzenw
wacht, nog kan Holland de liefde var
winnen
In een volgende Penkras zal ik u zegg
er in zake de inlandsche nijverheid geds
kunnen worden.
Lt. Clocxenee Brousson
Batavia, 12 Juni 1903.
te MIBDEIJ!ABNIS.
Aan jongelui iü het Eiland „I
flakkee en Goedwedu", die gei
zijn den met, Oï'SU?Ï£eir SS
uanv.ingeudeü twen jVigwj C
te volgen, wordt kennis gegeve
zij zich bij den Consulent der''
emiging, de heer AI. W V.
BIJLEVELT te Sommelsdjkv
22 SegsSeasiiiber f903 bi
reu aan te mélden.
De Secretaris der Vereen. L
houw~0nderwijs
A J DE gbaa:
als Ze Hypotheek, zeer solide.
Adres Left, M. Si. Bureau v/d
Door dezen wordt kennis gegevr
op de Gorzen onder Sotnmelsiijl
ter weiding worden aangenomen.
Inlichtingen bij A. MOL te Sommei
TE KOOPEen nieuwe
bij A. FAASSE, Mr. Wagenmak
Oude Tonge.
Ook genegen gebruikte Veerrijt
in te ruilen,
zoo gunstig bekende
ten thnn3 Merken flft. 1© 1%. e
44 re. met verstelbare staarten, i
gepantserde risters en verhoogde i
ploeghoofden, respectievelijk f 4©,5
54,©5 fr°. Rotterdam.
Vraag de nieuwe prijscourait bij
Vertegenwoordiger H. KOEMAN,
land, en de bekende agenten.
©KöOTlfl
KONINKLIJK GOEDGEKE,
van PaardenRunderen, Landbouwg<
schappen, enz enz. ter gelegenheid v
te SOM V5ELSDIJK, op Woensdag 4L
vembcr a.s.
Loten cöctai.t tegen f 0.60 per stu
Loten voor f 6, - of 55 voor f 29,25.
In iederón soli-tden boekhandel en bij
kende wedervorkoopers verkrijgbaar, nlsm
do Lotej ij-Commissie- to Middelharnis.
J. TIMMERS, Voorzi
L. M. BORN, Secretm
dat men zijn Horloge goed!
en goed gerepareerd krijgt!
Wel bij K li BI, EI, St'.Ja
straat 23 Rotterdam. Daar alleen
eau Horlogeveer waar U op wachten
50 ct., HorlogeschoonmakenöOct., Gli
en Wijzers L0 ct. Verder wordt van all<
gelijke ropavatien gratis prijsopgaaf v«
gegeven. Reparatie onder garantie.
voor den inmaak.
sommelsdijk. mlddelha
Vleeschhouwer Zomerstraa
DIRKSLAND
Houdt zich beleefd aanbevolen v<
dagelijksche, levering van prima qualit
Rttndvleesch Saucisse de Boulog)
Rookvleesch en Rookworst en verdi
fijne vlecschwaren.
typjeiens verlo;
g9S wordt alsnog i
v. W v. L. Kraneiidiji; f (i gjjat zij verplicht zijn
- B. o,'l|n gemeentehuize
0 Hjfe Landweer ingelijf
Met, dankzegging ontvangen voor
Th. KIK te Middelh arxis.
Van vrouw
H
N. N.
u N. N. Langstraat
N. N. Sommelsdijk
Makende met het vorig bedrag ad
f 6,55
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der Ge-
meente Sonimelsilijk, brengen ter openbare ken.
nis, dat de begrooting van de inkomsten o
uitgaven der gemeente voor het dienstjaar lüoi
den Raad is aangeboden en gedurende veertien
dagen van den 20 Augustus tot en met den
4 September aanstaande, ter Gemeente-secretarie
voor een ieder ter lezing ligt, en tegen betaling
der kosten algemeen verkrijgbaar is gesteld.
Sommelsdijk, 20 Aug. 1903.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
De Secretaris De Burgemeestet
J. B. MIJS Lo. S. DE GRAAIT,
Geineentebegrootiug.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der Ge-
meente Ooltgensplaat, brengen ter openbare ken
nis dat de begrooting van de inkomsten en nij.
gaven der gemeente voor het dienstjaar 1904 dea
Raad is aangeboden en gedurende veertien dagen
van den 24 -Augustus tot en met den 7 Septemii,
aanstaande ter Gemeente-secretarie voor een ieder
ter lezing ligt en tegen betaling der kosten alge-
meen verkrijgbaar is gesteld.
Ooltgensplaat, 22 Augustus 1903.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
De Secretaris De Burgemeester
Joh. YAN PUTTEN. P. VAN WBEL G.Gr.
Begrooting Openbare Gemeentelijke
Bewaarschool.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der Ge
meente Ooltgensplaat, brengen ter openbar!
kennis- dat de begrooting van de inkomsten ea
uitgaven der openbare gemeentelijke bewaarschool
alhier voor het dienstjaar 1904, den Raad is aan
geboden, en gedurende 14 dagen van den 21
Augustus tot en met den 7 September aanstaande
ter Gemeente-secretarie voor een ieder ter lezing
ligt en tegen betaling der kosten algemeen ver
krijgbaar is gesteld.
Ooltgensplaat, 22 Augustus 1903.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
De Secretaris De Burgemeester
Joh. VAN PUTTEN. P. VAN WEEL G.Gi
Gemeenteraadsvergadering.
De BURGEMEESTER der Gemeente Ooltïeni-
plaat, maakt bekend dat eene openbare Verga
dering van den Raad is belegd tegen Dinsdag
1 September 1903, des namiddags 3 ure.
Afgekondigd en aangeplakt te Ooltgensplaat
den 25 Augustus 1903.
De Burgemeester
P VAN WEEL G.Gt.
zij die bij d
ëreden korpsen ged
Mej. W. C
,ejj te Amsterdct
oogduitsch (Lager
Als eene bijz
meld, dat niettege
tte natuur in den
d. Weide een
ieede maal in voll
Stad aan 't Ha
ovgen 11. viel bij den
n rietdekker van
rd hij opgenomen
acht hem met
aonplaats (Drimm
Lt bevindt hij 2
Zaterdag 22
odanig van een
j op eene ladde
ierop moest won
Oen Bommel.;
ï2 jang
ït
dochtert
iter. H. Hartman
g bemerkte, bega
eluk de klein
redden.
Het zoontje
den wal willend
eluk in de kaai
erd door een zijne
ïbracht.
25 Aug. De
eld hedenavond
ilszaal van de \M
eene vorige
et oprichten var
m ziekte of onf
iring werd voor
glement vastgesti
en en donateurs
Moge deze go
.ardeering geniet
Ooltgensplaat
mten opgeroepe
in kaai- en ha\
fairbank op de
ing voor Zaterdal
Plaatselijk ftieuws, sci^ur^eïtfgai
Sommelsdijk. Onze muziekvereniging |nz Van de Erv
«Sempre Crescendo// gaf Maandagavond A. van den Tol.
haar tweede zomerconcert,. üe ten gehonre Wilhelminapolder
gebrachte stukken werdeu uitstekend uit- Oorzaak onbekei
getoerd, jammer echter dat het gejoel enkele jlchade.
gedeelten der muziekstukken bedierf. Naar men
Door een fietsrijder werd de vrouw Edelen Heer H. 1
van T. H. omver gereden, waardoor zij zicli reeds 33 jaar al
erg bezeerde aan arm en been. heeft tegen Sept.
Kort Verslag aangevraagd. Voo
ever de Vergadering in 't Hotel Spel j Oude Tonge
omtrent 'f Ziekenhuis. plaatsen der suiker
Aanwezig de voorloopige commissie niet de jplaats hebben op
uitgenoodigde heeren: Burg. uit Middelharnis ,jues voormiddags
en Oude Tonge, benevens de heeren doctoren huis.
uit Middelharnis, Oude Tonge, Nieuwe Tonge, J ^jj die ve
Dirksland en Stellendam, en nog eenige zeer i- J' j
belangstellenden, waaronder we met genoegen P
noemen den heer de Klerk, lid der 2e Kamer; zich daartoe tuss
de andere burgemeesters en doctoren waren ]i)Q3 aanmelden,
afwezig; ook de predikanten werden gemisten ]lo0f^ Jer 0penbf
de pastoors, die eveneens uitgenoodigd waren. I
Was de belangstelling dus niet heel groot,
de vergadering was groot genoeg en 't intellect
was er wel zoodanig vertegenwoordigd, dat ge
er een zeer interresante bespreking lradt kun
nen verwaohten.
't Lust ons niet al de speeches langer ol
korter te vermelden; want 't kwam ons voor,
dat alle gedelibereer terug te brengen was
tot dit voor ons buitenstanders nietige, tnaar
voor heeren medici oogenschijnlijk of liever hoor
bare, zeer ernstige kwestie: zal er ja of neen
een collega zijn, die boven ons den directeur
zal spelen
En 't refrein van den heelen middag was. reecj jangS e
Gelijke monniken, gelijke kappen! En geen
directeur of allemaal op zijn tijd.
Als buitenstaander lachen we om die kwestie,
maar toch weer gewichtig wordt ze. als de,„„r0-
heeren medici verklaren, dat die beslissing het Jjiepen al wede
staan of vallen, of liever het komen en weg- iarht on h
blijven van het Ziekenhuis bepaalt. Moet er uren jacht op n
een Directeur komen, dan zal veler medevver- lukte h
king ophouden. :^e z^in 13 tl
Toen dat punt beslist was, en uitgemaakt, ,woonachtig te Sc
dat allen broeders zouden zijn in en van ontvreemde:
zelfde huis, en niemand sheer of meesiei,
kwam een ander punt ter sprakeZou 't me
goed zijn, eerst een medisch rapport af te wach
ten, en dan daarna eenigermate of gebe
handelen. Daarover was men het eens, dat
heeren medici deze zaak eerst eens goed onae
de oogen moesten zien de oorloopige Eon.
missie kan toch blijven doorwerken, en wa
dat rapport er, dan kon men weer terder zien,
hoe de zaak zou moeten aangepakt om z0._
groot mogelijke deelneming verzekerd te krij
gen. Wenschelijk werd geacht, om nu ree
de doktoren uit Middelharnis aan de vooito
pige Commissie toe te voegen.
Uitslag van de vergadering was dus aez
1. we kregen allerlei correspondenties
hooren, gevoerd met andere ziekenhuizen,
blijk gaven, dat de voorl. Commissie me
heeft gezeten
2. een niet kennen van een Directeur.
3. een te wachten rapport vóór Jan. 9
Middelharnis. De heer H. A. Meijer
Dz. vroeger alhier woonachtig, thans i
Ned. Oost-Indië, is geslaagd voor het exa
men van ie Machinist bij dc Gouvernemen s
Marine.
Dirksland. Jj
485,pachter
dien is nog f 2,
land der Diaco
P« Keizer van H
ingeschreven.
Zondag dej
Witteman alhier 1
gesteld zijnde,
»De Dolphijnc
trachtte deze z\
tuin en ontdek'
Deze echter hen
loopen, ontzage
hadden, werden
Mejufïrou
onderwijzeres h
aan de Chr.
verneemt als zo|
dijk.
Zondag hs
ongeluk om v
te vallen. Zijn
hem op het dr
Drieschoi
zich op schaft
ongelukkig gevl
van het touwj
.Niet in staat
hij thuis gebra
kundige hulp
verbond.
Herkiiigen
per O. NV. Ve
nenloopeu het
