Vrijdag 23 Januari 1903
Antirevolu tionair
Zeventiende Jaarg. No. 901.
Orgaan
voor lie Kaidliollandsche en ZSeeuwsclie Eilanden.
IN HOC SIGN O VINCES
Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Amerika bü vooruitbetaling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Geut.
T. BOEKHOVEN.
somm. ML sn SJSI.
Alle siBikkeea vopr de HedacBSe bestemd, Adverteert ien en verdere Administratie franco toe te aenden aan den Uitgever.
Bij dit nummer behoort een
BlJtOËCi§ËL.
De dranfeaccyns.
Als in de volgende maand de Twee
de Kamer weer bijeenkomt, zal, naar
verluidt, eene der eerste bezigheden
zijn, het wetsontwerp omtrent de ver
hooging van den drankaccijns te
onderzoeken.
In dit vooruitzicht gaan sommige
bladen nog voort met het wikken en
wegen van het voor en het tegen van
het wetsvoorstel.
Haast zou men zeggen hoe kan
er dienaangaande nog twijfel zjjn.
Belasting moet er toch komen, en
daarvoor moet iets aangegrepen.
Nam de Regoering nu noodige arti
kelen voor het leven van den minderen
man, dan zou het terecht heeteu
waarom nu zoo begonnen, waarom
niet liever artikelen van weelde of
overdaad genomen
Maar wat is dan de sterke drank
anders dan een artikel, dat gemist
kan worden. Bij welke heffing staat
het meer dan bij den sterken daank
aan de burgers zeivenof zij veel of
weinig in den accijn3 zullen bijdra
gen.
Wie beweert dat de sterke drank
juist voor den geringen stand nog een
lekkernijtje is en dat hij daarom
bij die belasting ontzien had moeten
worden, dwaalt toch zeer. Neen, het
gebruik en het kennelijk misbruik
van het gedistilleerd vindt men even
zeer onder de bemiddelde als onder
de onbemiddelde standen. Kijk daar
'8 avonds en 's zondags de cafe's in
de groote steden maar een8 op na.
En voor zoover de oeconomisch
zwakken zich toch ook nog aan de
alcoholische dranken te buiten gaan,
maken zij zelf misbruik van hun geld
en verdienen dus niet, dat er voor
hen gepleit zal worden bij de Regee
ring om hun geld te sparen.
Van tweeën èèn of deze belas-
tingverhooging kidt tot verminderd
gebruik, en dan brengt zij wel niet
veel baat voor de schatkist, maar geeft
zij het zedelijk voordeel van beteuge
ling der natie ten aanzien van eene
verkeerde neiging of zij beperkt het
gebruik en het misbruik niet, en dan
ontneemt zij slechts geld aan dezulken,
die zich moedwillig aanstellen, alsof
zij te veel inkomen hadden, om het
te gebruiken ten algemeenen nutte.
Welk redelijk mensch kon dat nu
misprijzen.
WUien en Kunnen.
Iets anders is het een ideaal hoog
te stellen en iets anders dat ideaal te
kunnen bereiken.
Iets anders is het zijn eigen wen
sehen en inzichten t,e fortnuleeren, en
iets anders in samenwerking met an
deren, die wensehen vervuld en die
inzichten gevolgd te krijsen.
Iets anders is het. goede ware, dege
lijke beschouwingen over den politie-
ken arbeid te leveren en iets anders
om ze in de praktijk door te voeren.
Iets anders kortom is het
schipper aan wal te zijn, en iets
anders te schipperen op de onstuimige
wateren.
Is het eene onschuldige zelfmislei
ding of is het moedwil, dat de redac
teuren van den „chiisten-Democraat"
zich houden alsof zij van dit verschil
niets zien
Week aan week kan men in hun
orgaan citaten vinden van hetgeen
de tegenwoordige President-Minister
vroeger zoo al eens geschreven heeft
over voorname punten van staatsbe
leid. Gezegd in een anderen tijd, in
een ander verband. En dat wordt aan
gehaald op een wijze alsof de Ministers
die thans aan het roer zijn, slechts
even hadden te gaan zitten om het
vroeger als goed en deugdelijk aange®
prezene van uit de hoogte te bevelen
Immers, er wordt telkens gespro
ken van treurig tegenvallen, vertra
gen, het vroeger beledene niet gestand
doen er worden aldoor termen ge-
bi nikt, die aan karakterzwakte of
karakterloosheid doen denken.
Het beste geneesmiddel voor deze
volksopwinding zoude zijn, mannen
als Staalman en de Vries zelf eens
een jaar aan het bewind te laten. Hoe
spoedig zouden ze ontnuchterd zijn.
Waar dit niet kan evenmin als
het zou gaan om „oeienaars" tot
professoren in de theologie te promo-
veeren is het eenige, dat wij kunnen
antwoorden op al dat jagen en drin
gen heu8cb, het werk is in de beste
handen hebt slechts een weinig ge
duld, menschen, en al zult ge dan niet
al het begeerde kunnen ontvangen, gij
zult fenminste een deel van de beoogde
vrucht plukken daarvoor staat de
naam van Dr. Kuyper ons borg.
BtSr. Schaegiman.
Of deze geniale landgenoot, deze
groote dichter en vurige, vlammende
redenaar nog hier op aarde leven
zal bij het verschijnen van ons num
mer van heden weten wij niet, maar
wij hopen het hartelijk, want Ne
derlanders van die begaafdheid be
zitten wij waarlijk niet veel, en hij
was sedert vele jaren een steunpilaar
voor geheel de antiliberale partij, of
voor de geheele christelijke coalitie,
zoo men wil.
Een paar malen zagen wij dezen
dapperen publicist voor het publiek
optreden, en genoten w;j van de
vonken van vernuft, die overal
heenspatt'en. En ook in de Tweede
Kamer zagen wij meermalen de ge
heele vergadering als aan zijne lippen
hangen.
Waar Dr. Schaapman sp ak, daar
kwam leven, daar kwam bezieling
daar kwam beweging der geesten
en ook de tegenstanders onthielden
hem doorgaans den tol hunner be
wondering niet. Al moesten dezen
van zijn katholiek geloof niets hebben,
toch stelden zij hem hoog van wege
zijne dichterlijke aantrekkelijkheid,
zijn fijnen humor, zijn politieke be
hendigheid.
Niet het minst was hij in zijne
volle kracht bij het daarstellen van
de schoolwet Mac-kay, en kloek
en krachtig heeft hij medegewerkt
om de vrije scholen in Nederland
erkend te krijgen.
Ook het huidige Ministerie heeft
hij verdedigd met al den gloed zij
ner sympathie, totdat krankheid
hem verhinderde het w. rk voort te
zetten. Reeds spoedig na het hervat
ten der Kamerzittingen in het najaar
van 1902 moest hij zich onttrekken
en nauwelijks te Rome zijnde over
viel hem eene hartaandoaning, die
doodelijk scheen.
Gelukkig is hij thans weer her
stellende. Moge God hem nog weer
zooveel kracht geven, dat hij zijn
geliefkoosd werk kan hervatten ten
nutte van land en volk. Maar ook
al zou die illusie ons moeten ontgaan,
dan verheugen wij ons toch, dat hij
van de zoo plotselinge dreiging des
doods tot. hiertoe is gered.
Te laat f
Toen Dr. Kuyper in 1891 in de
Depulaten-vergadering zijne geest
verwanten opriep om mee te ijveren
voor dc sociale ontwikkeling in chris-
teiijken geest, sprak hij deze merk
waardige woordeu
i/Nu kan dit nog. Maar als ge
dit u van God gegeven oogenblik
verzondigt en ongebruikt voorbij
laat gaan, dan zal op u de schuld
zijn, dat ge de toekomst van uw
vaderland verspeeldet, en straks n
te krommen zult hebben onder dien
ijzeren vuist, die èn u in uw chris
telijke vrijheid, èn in uw geld en
goed, zonder sparen zal aantasten//
(//Maranathaw, blz. 18)
En wat zeide nu kort geleden
(12 Jan. jl.) een sociaal-democraat,
Levita geheeten, tot de heeren Staal
man en de Vries, in hunne pro
paganda-meeting te Amsterdam
Gij komt te laat. De automobiel
der socialisten snort hier reeds door
de straten, de wagen met het oude
christelijke paard trekt niet meer
genoeg de aandacht.
Zou het waar kunnen zijn
Al was het waar, dan zou de
tegenwoordige Regeering nog geen
ijzer met handen kunnen breken.
Maar terwijl wij ecnerzijds tot een
kalm oordeel manen, hopen wij tevens,
dat de meer conservatieve naturen
winst zullen doen met zulke waar
schuwingen.
Er is haast bij het werk, want de
wilde democratie wil de christelijke
overvleugelen.
Alleen met verstandig beleid, maar
tegelijk moedigen voortgang kan dit
op zijn best nog gekeerd worden.
SSrutaal.
Een zachter woord is moeielijk te
vinden voor de wijze, waarop een
bij 't begin dezes jaars «voor Rotter
dam en omstreken// opgetreden //an
tirevolutionair dagblad//, de //Rotter
dammer// geheeten, het bestaande
goede over het hoofd ziet en negeert.
Er wordt geen reclame voor de
eigen onderneming gemaakt door te
wijzen op de toenemende verlevendi
ging van het publieke discours door
middel van de dagblad-litteratuur,
op de behoefte aan ernstige toewijding
van meerderen, die zich tot deskun
digen zoeken op te werken op het
nut der verscheidenheid van stemmen
en der schuring van gedachten, neen,
alsof we nog een 20 a 25 jaren vroe
ger leefden, wordt gezegd dat de
pers //schier uitsluitend in handen
van het liberalisme// is en dat met
name in Rotterdam ons antirevo
lutionaire volk in dit opzicht «zonder
slagzwaard en zonder schild// staat.
Nota bene, in Rotterdam, waar
ude Nederlanderhoe «vrij// anti
revolutionair dan ook, nu èinds bijna
tien jaren allerlei staatkundige quaes-
tien, en vooral de actueele, de daad
zakelijk aan de orde zijnde politiek op
heldere, door en door vakkund ge wijze
voor de bewoners der tweede koopstad
en voor heel het land heeft toegelicht.
Het ergerlijkste is nog wel, dat
de schrijver van dit reclameartikel,
na gevraagd te hebben of zijne lezers
nog «langer zullen dommelen en
droomenv de mannen en vrouwen
van christelijken huize oproept om
«in Gods kracht toch de handen in
een te slaan« om te komen tot de
oprichting van een eigen «antirevo
lutionair blad.//
Zie, dat doet nu ten minste een
schreeuwer op de markt gemeenlijk
niet, hij laat er in den regel Gods
Naam buiten, en misbrukt dien ter
aanprijzing zijner koopwaar niet.
Maar hier wordt miskend hetgeen
God gaf ja gaf in zoo rijke en
ruime mate en inmiddels gelamenteerd
als over broodsgehrek.
Wie is er onder onze geestverwan
ten, die het landsbelang hooger stel
lend dan den politieken sectegeest,
en christelijke bescheidenheid nog
voor een der schoonste mensch waar
dige sieraden houdt en die zich niet
bedroeft over eene enghartigheid als
welke zich hier blootgeeft
Waarlijk, dit perstoestel mag, even
als de «Christen-Demooraat-pers//
wel eens gesmeerd worden met goede
olie. Thans knarsen de raderkens
wat al te storend.
UITGEVER:
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per rogel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en l/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent pei plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Advert'utiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.
De heer J. A. de Bruijne.
De lieer de Bruijne was in ons District in
Juni 1901 de tegencandidaat van Jhr. Mr.
J. J. Pompe van Meerdervoort. In het
nomruer van 13 Juni 1901 wijdde de
redactie van Vooruit een hoofdartikel aan
den heer de Bruijne, hem noemende Can-
didaat der Liberale Varlij voor 1ttloojd-
kiesdistrict Zierikzeegeproclameerd door
de Centrale Liberale Kiesvereeniging
En schrijft dan
Zelfs zijn felste tegenstanders brachten hulde
aan de waardige en nobele wijze, waarop hij
'l liberale vaandel hoog hield.
Een man van karakter en bekwaamheid heb
ben zij hem genoemd.
In de Aanbeveling zagen en zien we
de namen van J. A. Koenraad en J.
Zaaier Pz. te Dirksland A. J. van Ves-
sem en M. Breen te GoedereedeU. J.
Mijs en C. Kolff Az. te Middelharnis
J. v. Schouwen en P. v. Schouwen te
Oude TougeA. J. de Graaff en C.
Groenendijk te Sommelsdijk, met andere
heeren uit Zierikzee enz. de Centrale Libe
rale Kiesvereeniging uitmakende.
In 't verslag zijner lezing, te Sommels
dijk gehouden op 8 Mei, voorkomende
in 't No. van Vooruit van 15 Mei daar
aanvolgende, lezen we
Spreker verklaart zich voor herziening van
art. 80 der Grondwet. De Vrijzinnig-Domocra-
tischo Bond wil herziening van art. 80 urgent
(dringend noodzakelijk) verklaard zien? Hij, (de
spreker), stelt zich echter de vraagis deze
herziening thans urgint? Er is nog zooveel dat
wacht op voorbereiding. Wat verstaat men onder
algemeen kiesreo' f Ook vrouwenkiesrecht Zijn
er niet evengoed vrouwen, candidaten in de
rechten enz. die 't kiesrecht ten volle waardig
zijn. Zal men ook niet tevens moeten vaststel
len, wie dan toch in goen geval 't kiesrecht
kunnen verkrijgen. Het is het beste dergelijke
kwestiën, b. v. ook de evenredige vertegenwoor
diging, geleidelijk af te wikkeleD. Er is thans
nog geen practisch plan. De bedeeling is een
kwestie, waarbij men degelijk dient te onderschei
den, zij, die vaste armen zijn, en zij die uit
nood bedeeling ontvangen. Zou't billijk zijn, den
laatsten 't kiesrecht te weigeren Spreiter ziet
om al deze redenen de urgentie niet
in. Idaaraan dienen vooraf te gaan
soclaie hervormingen, als verzekering
tegen ziekte, invaliditeit en den ouden dag, con
betere administratieve rechtspraak.
Den 8sten Mei 1901 was de heer de
Bruijne dus tegen de urgentie en open
baarde zich op dit punt als een tegen-
stander der Liberale Unie, want deze had
op de Alg. Vergad. van 26 Januari 1901
het volgende voorgesteld
„19e Liib. Unie in hare algem. verg. van
26 Jan. 1901 spreeht den wensch uit,
dat bij de algemeene vorkiezingen van 1901 op
den voorgrond trede de Grondwetsherziening in
1 van haar hervormingsprogramma genoemd
en dat van de te stellen candidaten
worde verlangd, niet en biel, dat zij
instemming betuigen met 't geheele
lïervpr. naar dat zij met volie over
tuiging de urgentie erkennen."
Zooals we 22 Augs. 1902 reeds schre
ven, is die urgentie erkenning in de
Alg. Verg. verworpen met 44 tegen 33
stemmen, wat tot gevolg had de Oprich
ting van den Vrijz. Dem. Bond.
De heer de Bruijne sloot zich dus op
8 Mei aan bij de meerderheid, die de ur
gentie verwierpen hij oordeelde, dat aan de
herziening van art 80 der Grondwet dieude
vooraf te gaan Sociale hervormingen.
Hoe verbaasde 't ons in de N. R. C.
van 14 JaD. jl 1 Blad. B. te lezen; dat
de heer de Bruine op 12 Jan. eene ver
gadering leidde te Zierikzee, waarin tegen
woordig waren allen, die genegen waren
tot oprichting van een Vrijzinnig
Demoera tisehe Vereeniging In zijn
openingswoord deelde hij mede, dat, n*
de Liberale Kiesv. het bij haar ingediend
voorstel om tot den Vrijz. Dem. Bond
toe te treden, verworpen had hij zich
gedwongen had gevoeld l et voorzitterschap
der Zierikzeescae Kiesv. neer te leggen.
Evenals elders zou men nu ook hier, in
Z. een Vrijz. Dem. Kiesv. in 't leven
trachten te roepen.
Nu willen we er niet over spreken of
die frontverandering goed-, dan wel af
keuring verdientof d:e stap als hij ge
volgd wordt door tal van andere Lib.
Kiesv. in zijne gevolgen voor Volk en
Vaderland heilzaam, dan wel nadetlig zal
zijn we wensehen hier slechts te consla-
teeren hel feil, dat de Candidaat der
Centrale Lib. Kiesv., dat de anti-Liberale
Unie Candiaat op 8 Mei 1901 zich te
gen de urgenie verklaarde en op 12 Jan.
1902 zich van de meerderheid boven bedoeld
afscheurtzich afscheurt van de Zierkzee-
sche Lib. Kiesv. en een Vr. Dem. Kiesv.
opricht, die tegenover haar komt te staan.
We nemen er degelijk notitie van
Dat wordt in 1905 een stembusstrijd
voor drie candidaten
