Vrijdag 10 October 1902
Zeventiende Jaarg. No. 886.
Antirevolutionair '//r Orgaan
voor de Znidliollaiidsche en Keeumche Eilanden.
IN HOC SIGN O VINCES
T. BOEKHOVEN.
uitgever:
Alle stukken voor de Ë&edactfe bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitgever.
Bij dit nummer behoort een
BIJVOEGSEL.
„In alles gehoorzaam''.
Het kan niet uitblijven, of in
een tijdperk zooals wy beleven, nu
de arbeidersstand tot meer ontwik
keling komt en bezig is wat naar
boven te werken, ontstaat ook de
vraag in hoeverre op dit streven
Gods zegen te wachten isen deze
houdt weer verband met de vraag
naar den zin van Gods gebod, om
trent de verhouding tusschen patroons
en arbeiders.
Hierbij dient scherp onderscheiden
te worden tusschen de beginselen van
die verhouding, welke de Bijbel dui
delijk aangeeft en den vorm en om
vang van die verhouding welke in
den loop der tijden verwisselen.
Er dient onderscheiden tusschen
een rechtmatig streven naar voor
uitgang en het tornen aan het ge
zag der patroons,
Is een arbeider een „dienstknecht"
Op deze vraag komt het aan om
te weten of de Bijbelteksten, die de
strekking hebben om heeren en
knechten op hun plaats te zetten,
ook voor de werkgevers en arbeiders
gelden.
Neen, geen dienstknecht, zegt de
volgroeide revolutionair, de sociaal
democraat, geen dienstbare maar al
leen een contractantiemand die
volgens dat contract zelfstandig het
aangenomen werk doet, verder met
geen „praatjes" van dien patroon
te maken heelt en evenzeer dien
patroon mag controleeren als de
patroon hem.
Ja wèl dienstknecht en geheel
dienstknecht zeggen de dwingzieke
naturen, die eigenlijk leed dragen
over het afschaffen der slavernij,
omdat deze den arbeider geheel in
de dienstbetrekking liet opgaan.
Tusschen deze beide klippen dient
nu de juiste koers gezocht.
En dan lijdt het voor geen redelijk
mensch twijfel, dat als de eene burger
den anderen tegen het genot van
geldelijke vergoeding eenig werk op
draag!, en dit werk aanvaard wordt,
daardoor tegelijk zeggenschap over
do uitvoering van dat werk ontstaat.
En naarmate nu die opdracht weer
veelvuldig en geregeld plaats heeft,
wordt de uitvoerder ook meer onder
geschikt of dienstbaar bij den werk
gever.
Het eenvoudig gebruik van het
woord „knecht" voor den werkman
is dan ook volstrekt niet misplaatst.
Mits men het woord maar goed
opvat.
Hij is ja een „knecht", maaral
leen voor het opgedragen werk en
voor zcolang het werk-contract duurt.
Nu hebben arbeider en patroon
in dezen billijk te oordeelen. De ar
beider geeft te bedenken, dat door
de onderneming van den ander hij
zijn brood verdienten de werkgever
heeft in acht te nemen, dat hij alleen
door eene menschwaardige toewij
ding van den arbeider zijn doel met
diens arbeid kan bereiken. Op deze
wijze komt de zedelijke band tusschen
beide partyen tot zijn recht.
Gods Woord straalt ook hier met
onbedriegelijke helderheid Zijt
uwen heeren in alles gehoorzaam
naar het vleesch", zoo worden de
dienstknechten vermaand. Maar tot
de „heeren" heet het: „doet uwen
dienstknechten recht en gelijk, we
tende, dat ook gij een fleere hebt
in de hemelen."
Doordat echter dit beset van „ook
een Heere" te hebben bij vele pa
troons is uitgesleten, en tegelijk een
menigte arbeiders de vreeze Gods in
hun hart missen, viel ook in veel
arbeiderskringen de zedelijke band
weg tusschen baas en knecht, en
werd het een dry ven en trekken om
te zien wie de sterkste zou blijken
te zijn.
Er werden dan daaiom toch nog
wel vriendelijkheden gewisseld, maar
dat werd dan soms politiek overleg
in de kwade beteekenis van het woord;
dat geschiedde dan vaak met bij
oogmerken; van de zijde der „heeren"
om van hun arbeiders meer ge
daan te krijgen, dan waartoe zij
verplicht waren, om ook buiten hun
werk hen te beheerschenen
van de zijde der arbeiders om hun
patroons meer of minder te verblin
den voor hun tekortkomingen, om
hen te bewegen tot voortrekken bij
hun mede-arbeiders. Maar van beide
zijden geschiedde het niet naar den
geest der H. Schrift, niet „in een
voudigheid des harten", niet zonder
„oogendienst", niet „van harte als
den Heere" niet uit liefde tot het
recht. En die valsche verhouding
ging zich dan later wreken. In plaats
van elkaar voor wederkeerige hel
pers aan te zien, werd men er aan
gewend elkaar voor vijanden te
houden, die elkaar alleen voor hun
eigen stoffelijk gewin wat bleven
leveren.
Satan maakte daarvan gretig ge
bruik om wrevel en ergernis, twist
en tweedracht te zaaien, om harten,
huisgezinnen en werkplaats te ver
woesten.
Dit bedenkende, behoeft het ons
ook niet te verwonderen, dat in den
Ephezer-brief terstond op de ver
maning aan dienstknechten en heeren
de betuiging volgt, dat zij, die God
in al hun bedrijf willen dienen, den
strijd hebben tegen de machten, te
gen de geweldhebbers der duisternis
dezer eeuw, tegen de geestelijke boos
heden in de lucht.
Het gebod der dienstknechten „in
alles gehoorzaam" vindt uit den
ten van kerkelijke en burgerlijke
plichten, het kiezen van vrienden en
kennissen, het oprichten van veree-
nigingen en wat dies meer zij, be
hoeft de arbeider zijn patroon niet
naar de oogen te zien, en mag ook
de werkgever van zijne zijde geen
volgzaamheid, veel minder nog on
derwerping eischen.
De liberalen van den ouden stem
pel gedoogden zulk een particuliere
vrijheid van ondergeschikten niet.
Zij wilden de landsoverheid laten
heerschen over den geest der natie
en zoo ook in kleineren kring den
industrieel of anderen werkgever over
zjn volk.
De socialisten willen dat nu eens
omkeeren, en de arbeiders tot zulk
eene onevenredige hoogte opvoeren,
dat zij den baas kunnen spelen over
hun werkgevers.
De antirevolutionairen echter
houden zich aan het „ïecht en ge
lijk" van Gods Woord. Tot de pa
troons zeggen zij weest niet koog-
gevoelende, misbruikt uw invloed
en macht niet, vreest God en be
handelt uw werklieden als vrije man
nen, die u alleen in hun wijze van
werken hebben te gehoorzamen. En
tot de arbeiders zeggen zijeert
uwen patroon als uwe helpers voor
uw tijdelijk bestaan, en gehoorzaam
hun in alles wat op uw dienstcon-
tract betrekking heeft, opdat ge steeds
met eene goede consciëntie tegenover
uwe patroons moogt staan en alzoo
als vrije mannen kunt bejegend wor
den.
De Liberalen er tusschen.
maat en zijn grens in het dienst- of
werkcontract.
In al wat daarbuiten valt, het
legeer en van eigen huis, het betrach-
De Ambachtsschool op Flakkee.
Propaganda. Rust roest.
Burgemeestersbenoemingen,
Tuin- en Landbouw.
Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag.
Abonnementsprijs per driemaanden franco per post 50 Cent.
Amerika bij vooruitbetaling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
SOMMELSMJBi.
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en */3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.
Yan huis uit bestaat er innige ver
wantschap tusschen Liberalen en Socia
listen zeer veef in levens- en wereld
beschouwing stemt overeen. Beiden wij
zen 't Licht der Openbaring voor 't pu
blieke leven met zekere vijandschap af
beide dringen den godsdienst terug tot
het leven des gemoeds, en eischen haar
slechts als een privaatzaak op, zoo ze
niet, wat nog erger is, als openbare vij
anden van huiselijke en kerkelijke Gods-
vereering optreden. En zoo zijn er meer
punten van overeenkomst.
Nochtans belet deze overeenstemming
in beginselen niet, dat de Socialisten dag
aan dag, ter oorzake van het verschil aan
gaande het privaatbezit ot kortweg de
brandkast, tusschen hen en do Liberalen,
dezen onophoudelijk slaan en schelden voor
alles wat leelijk is. Geen dag gaat voorbij
of mr. Troelstra veegt Juffrouw „Thee
tante" den mantel uit.
Ook de Antirev. staan met de Libe
ralen op geen besten voet, altijd politiek
gesproken. Er is tusschen deze twee de
klove der Openbaring, ovenals tusschen
Antirev. en Socialist. Wat moeten de
Liberalen nu doen bij eene verkiezing
Bij een eerste stemming natuurlijk op
komen met eigen candidaat.
Maar bij een herstemming tusschen
Socialist en Antirev
Den Socialist steunen Den man, dio
aard der zaak bij de arbeiders zijn de brandkast wil open maken Zoo één
nrAiinAvt .w. -> L J M i-
steunen is zich op economisch standpunt
den strop omdoen
Den Socialist steunen, omdat hij de
vrije school wil afbreuk doen
Maar dat is onwaar want op 't Con
gres te Arnhem is besloten de Subsidies
voor de vrije scholen en hare verhooging
te steunen. Den Antirevolutionair steu
nen Hem, die ook de vrije school wenscht
en begeert en als begin, ook daarvan,
hoogere subsidie
Wat moet een Liberaal nu doen
Hij zit er leelijk tusschen.
De Socialisten willen zijn beurs, en
de Antirevolutionairen bestrijden zijn
school.
Zich onthouden Laten de Lib. van
twee kwaden den minst kwade kiezen
nl. den Antirev. Onzes inziens handelen
zij dan in 't belang van eigen partij,
van volk en vaderland
Bij art. 128 van Hoofdstuk V der
Staatsbegrooting, worden nieuwe subsidiën
voorgesteld ten behoeve van de Am
bachtsscholen te Middelharnis, Sneek en
Steenwijk. Omtrent de eerste lezen we
bij dat artikel
Eerstbedoelde school bedoelt te voorzien
in de behoefte aan ambachtsonderwijs voor de
bevolking van Goedereede en Overflakkee,
en zal gevestigd te Middelharnis, door de
nieuwe stoomtramlijnen van uit alle gemeen
ten van dit eiland gemakkelijk zijn te bereiken.
De inrichtingskosten, geraamd op 23000 gul
dens zullen te vinden zijn uit eene geldleening
ten bedrage van 13000 gld. en uit bijdragen
van partuculieren en Corporatiën van 10000
gld.
Van laatsbedoeld bedrag zou het Rijk 2000
gld. als bijdrage voor eens kunnen bijbrengen.
De jaarlijksche exploitatiekosten worden be
groot op 10000 gld. en van particuliere zijde
is jaarlijks op 900 gld. te rekenen aan sub
sidien van de onderscheidene gemeenten te
zamen op ruim 400 gld., terwijl ook van de
provincie een subsidie zal behooren te wor
den gevraagd. De ondergeteekende (Min. Kuy-
per) wenscht bij het subsidieeren van am
bachtsscholen voor de Rijksbijdrage voortaan
als maximum aan te nemen een bedrag, over
eenkomende met 50 proc. der jaarlijksche
uitgavenBij den betrekkelijk geringen steun,
welke uit de kas der hier bedoelde plattelands
gemeenten te verwachten is, vindt hij vrijheid
voor deze school tot genoemd maximum te
gaan en voor het jaarlijksch subsidie 5000
gld. uit te trekken. Met begrip van de bijdrage
ten behoeve van de inrichtingskosten wordt
dns voor 1903 7000 gld. aangevraagd.
We verheugen ons, dat het Rijk eene
jaarlijksche subsidie geeft van 5000 gld.
Maar als we de rekening gaan opmaken,
ziet 'ter nog alles behalve rooskleurig
uit.
Subsidie van 't Rijk 5000 gld.
Stel van de Provincie 2000
Yan Particulieren 900
Yan de Gemeenten 400
Schoolgelden200
(50 leerl. a gemidd. f4.)
Afgeleverd werk voor bui
ten 't Eiland 150
(In Goes f158.)
Samen 8650 gld.
Geeft dus een jaarlijksch tekort van
1850 gld. Is nu onder die exploitatie
kosten nog niet begrepen de rente der
geldleening van 13000 gulden, dan rijst
het tekort nog aanmerkelijk.
Een en ander doet ons vragenzal
er wel wat van de oprichting komen P
Of is onze rekening mis Heeft de
Commissie al eens op vergaderingen en
in de Pers een en ander omtrent de
centenkwestie bloot gelegd
4 4
Alweer een artikeltje over de propa
ganda! Maak U niet boos, tevreden en
zelfvoldane kiezer! Maak U niet boos,
er zullen er nog meer komen. Geen rust
zullen we ons gunnen, voor en aleer er
teekenen van leven zich openbaren. En
ze zijn er nog niet. Nog slaapt men den
slaap des gerusten. MaarSalomo
spreekt ook van een slapen in den top
van een mast!
Een gevaarlijk dutje, natuurlijk!
Maar even roekeloos handelt gij, die
doet, alsof de tegenstander U niet kan
deren.
„Wij hebben 't immers schitterend ge
wonnen èn voor de Prov. Staten èn voor
de Tweede Kamer," aldus redeneert gij
bij u zei ven.
,t Is zoo I we hébbenmaar wat
zal de toekomst brengen?
Vertrouwt ge op succes in 1904 en 1905
Vooral in 1905, waar Sohouwen en Dui-
veland zoo overwegend liberaal zijn. Wij
Ant. Flakkeeërs, moeten 600, 700 stem
men meer uitbrengen dan de Liberalen
hier, en anders zinken we als een steen.
VertrouwenWaarop? Op de groote
middenstof?
Vertrouw die niet. 't Zijn vlinders van
één dag 1
Vertrouw op God en uw beginselen, die
beter zijn dan van de Liberalen.
Maar wilt ge de uitkomst aan Hem
overgeven, doe dan eerst, wat Hij van
U eischt
Getuigt dan van XJwe beginselenen laat
door bekwame mannen, zooals onze Partij
er velen heeft, die beginselen ontvouwd
worden. Daarop kan God zijn zegen ge
bieden. En anders, bij nietsdoen, niet.
Eerst zaaien, dan oogsten.
noemd:
45 ingezetenen en 42
1885, 26
9
Tl
34
1886, 33
9
Ti
35
1887, 19
9
Tl
31
1888, 27
9
29
1889, 28
71
T!
30
1890, 16
9
Tl
42
1891, 22
Ti
9
23
1892, 30
Ti
9
56
1893, 25
9
9
50
1894, 29
Ti
9
37
1895, 30
Tt
9
49
1896, 43
li
9
45
1897, 14
9
9
40
1898, 23
Tt
9
48
1899, 22
Ti
9
35
1900, 24
Ti
9
43
1901, 27
Ti
9
62
1902, 17
Tt
9
29
Er kunnen gemeenten zijn, waar de
omstandigheden het wettigen, dat een
niet-ingezetene worde benoemd.
Maar regel moet wezen, |dat een dorps
genoot, die de dorpsbelangen door en door
kent, en ook den geest van 't volk kent,
en daarnaar zal handelen, gekozen wordt.
Een gemeente moet niet met een Bur
gemeester „opgescheept" zittenIemand,
die ageert tegen de beginselen, welke in
zoo'n gemeente overheerschend zijn, is
als Burgemeester niet op zijn plaats.
HEBBEN AFGEVALLEN BLADEREN.
BEMESTINGSWAARDE. I
Bij 't antwoord op deze vraag willen we wat
langer stilstaan dan de ruimte van de vraag
baak wel toelaat. Daarom schreven we in
verband er mee dit artikeltje.
De bladeren zijn plantenorganen van alge-
meene bekendheid. Bijna alle planten dragen
ze. "Want ze hebben hare bladeren noodig in
den strijd om het bestaan. Dat er toch eenige
planten worden aangetroffen zonder bladeren
is alleen daardoor mogelijk, dat deze op een
bijzondere wijze in hare behoefte kunnen voor
zien. De gewone planten, zoowel boomen als
heesters en kruidachtige gewassen kunnen zon
der bladeren niet leven. Reeds bij vroegere
gelegenheid wezen we op den dienst der bla
deren. Zij moeten de stoffen, welke de plant
voortbrengt helpen opbouwen. In de bladeren
wordt voortdurend zetmeel gevormd. Dit dient
op zijn beurt weer tot allerlei doeleinden. Daar
toe moet het worden weggevoerd van de plaat
sen, waar 't[gebruikt moet worden. Het blijft
dus niet in de bladen. Toch bevatten deze er
heel vaak vrij wat van. Maar als de tijd komt,
dat de winterkou allen groei zal doen stilstaan,
dan is ook de voortbrenging van zetmeel on-
f
