appelënt
suikerpeen.
smetpoeder
MEUBELEN. B
Advertentiën
Assurantie.
OUDE BOEKEN
Photographic,
J. VAN GENT - Sommelsdijk.
LAATSTE WEEK.
Specialiteit in GEfiARANDEERD SIKKEL,
Eene groote versckeiieiilieii LüXE-HUISHOUDELIJKE ARTIKELEN.
ELlAS HARTOGS
Gouden en Zilveren werken,
BOERENWAGEN,
Roffie, Thee en Kruidenierswaren,
Cacao en Chocolaad artikelen,
Tuin- esi landbouw.
Vraagmaah.
G. VIS, - Dirksland.
OUDE WAGEN.
Opgaaf van Premie,
Wordt niet uitgesteld.
Vijfde Verloting
te HE&GËLO (Geld.)
L. W. ZAAIJER te Dirksland.
Lamsteeg 2
hoek Kaasmarkt,
ROTTERDAM, Telefoon 2845 interc.
„Middelharnis-Sommelsdijk"
S. VAN DER PLAAT,
A, WATEMAN, Voorstraat, MIDDELHARNIS.
Botterdam
Die grondgedachte staat das lijnrecht
tegen de andere stelsels over. Bij dit
kiesrecht is geen sprake van politieke macht,
van heerschen en regeeren over en liefst
zonder Overheid, maar eenig en alleen
een opkomen ter bescherming van aan ons
toevertrouwde belangen tegenover en bij eene
Overheid, die soms die belangen kon ver-
waarloozen of bestrjjden. En de mogelijk
heid, dat dit door de Overheid geschiedt,
is nooit uitgesloten, omdat ze wel Gods
dienaresse is, maar nochtans een feilbare
en geenzins volmaakte Macht. En waar
die Macht dus falen kan in het te zwaar
doen drukken der belastingen, te veel
rooven der individueele, of gezins-, of
maatschappelijke, ot kerkelijke, of staat
kundige vrijheid, talen kan in het regelen
en beschermen ot ook niet-teschermen
van handel, nijverheid, arbeid, zeevaart,
schoolwezen, falen kan in het ontwerpen
of onthouden van allerlei noodige verbe
teringen, daar is dringond noodzakelijk
een Vertegenwoordiging, die bij de Over
heid voor die volksvrijheden opkomt en
voor de volksreehten het pleit voert. En
om dat te kunnen doen, ontvangt die
vertegenwoordiging van de Overheid het
recht om van Haar geen wet te aanvaar
den, die niet door de Afgevaardigden des
Volks goed is gekeurd. Was ons Volk
onmondig, de Koningin zou als een Caesar,
als een Czaar in Rusland, alles naar
eigen wil en welbehagen schikken, even
als een dokter bij een zuigeling geen
consult houdt met zoo'n onnoozel wicht.
Maar waar ons Volk gelijk is aan den
patient, die met volle bewustheid zijn
ziekte gevoelt en dies met den dokter
samen spreekt en overleg pleegt, daar
is 't dus de plicht van onze Overheid
om ons niet als zuigelingen, maar als
mannen en vrouwen te behandelen, die
zeiven zeer goed weten, wat ieder in
en voor eigen kring behoeft. En dat
recht des Volks om met de Overheid
saam te raadplegen, ontvangt dat Volk
van God. De vader is souverein in zijn
gezin bij do gratie Godsde werkgever
is souverein over zijn weïk de schipper
op zijn schip: er is souvereiniteit van
Gods wege in ieder over hetgeen rech
tens het zpne isen van Gods wege
is ieder geroepen die souvereiniteit te
handhaven tegenover elk en een ieder,
die haar wil aanranden de man tegen
over zijne vrouw, die den baas wil spelen in
't gezin; de heer tegenover zijn knecht,
die zich niet wil onderwerpen aan
't contract tusschen beiden gesloten de
schipper tegenover den matroos, die de
bevelen niet opvolgt; allen tegenover de
Overheid, welke de réchten van ieder per
soonlijk of van de kring, waarin men
souverein is, wil aantasten.
Dat kiesrecht nu, hetwelk de Overheid
ons niet schenkt in de door Haar ons
gegeven Kieswetmaar dat zij ons moet
schenken, omdat we allen van Godswege
geroepenen om onze belangen te bescher
men, heet Huismanskiesrecht.
Bedoelt dit nu, dat alleen de vader
kiezer zal zijn P
Het beteekent veel meer! Ieder zal kiezer
zijn, die belangen te verdedigen heeft.
Maar het heet huismanskiesrecht naar
den talrijksten, den eerst optredenden en
den meest onmiddellijken en van Gods
wege ingestelden kring.
Ook de weduwe kan in dat stelsel
kiezer zijn; ook de oudste der weezen
ook de eenloopende gezel, die zjjn eigen
kamer heeftook de naaister, die alleen
huist, als het oude besje, dat van eene
lijfrente leeftal wat als hootd van een
gezin, het zij met of zonder kinderen, met
of zonder ouders optreedt, kan kiezer
zijn; maar natuurlijk inde eerste plaats
de vaders. Is het huisgezin door zijn
dood gebroken, ot is het door zijn krank
zinnigheid of curateele van zijn natuur
lijk hoofd beroofd, dan zal de Wetgever
hebben uit te maken, wie de plaatsver
vanger is om voor de gezinsbelangen op
te komen.
Maar niet alleen, de hoofden van ge
zinnen of hun plaatsvervangers moeten
in dat stelsel kiezer zijn, doch ook allen,
die in zekeren kring geplaatst, zedelijk
verantwoordelijk zijn, dat door geen Over
J—u
heidsbemoeiing, of O verheidsonthouding,
schade wordt toegebracht aan dien kriDg.
In zulke gevallen is natuurlijk geen
sproke van ^eziwshoofd, maar vau beroeps-
hoofd, of kringshootiï, en zal hij of zij
dus kiezer moeten zijn, die in dat beroep
enz. het hootd, de meest belanghobbende
is.
En vraagt men ons dan: waar zoekt
ge hier de grens? dan is ons antwoord:
de wetgever heeft bij alle stelsel een
grens aangenomen, die soms buitensluit,
welke geschikt zijn en binnenlaat, die
soms ongeschikt zijn. Dat zal ook hier
't geval wezen.
En vraagt men ons dan, of de ver
tegenwoordiging zal zjjn evenredig; ot
elk kiezer maar één stem krijgt, dan
wel of er een cumulatief ot meervoudig
kiesrecht zal zijn, dan antwoorden we:
dat heeft met 't beginsel niets te maken
Het beginsel van ons huismanskiesrecht
spreekt uit:
1. dat de Volksvertegenwoordiging
moet opkomen uit de ordinantiën, die
't leven des Volks beheerschen;
2. dat het kiesrecht geen politieke
macht is, maar de plicht en bevoegdheid
om op te komen bij de Overheid voor
de belangen ons toevertrouwd
3. dat het kiesrecht niet inklevend is
in elk individu, maar voortvloeit uit zijn
zedelijke verantwoordelijkheid en jegens
God om te handhaven hot door Hem
gegeven rentmeesterschap, en jegens de-
ger.en, als wier pleitbezorger hij optreedt.
4. dat het recht en 't belang van 't
gezinsleven niet om een Algemeen Belang,
noch ter wille van andere sociale belan
gen mag worden achter gesteld-, maar
op den voorgrond moet treden, omdat:
a. het gezin is een rechlstreeksche
schepping Gods, geboren uit de door Hem
ingestelde verhouding van man en vrouw
en kindoren.
b. het gezin is een kring, die er was
vóór er van een socialen kring sprake
was ot kon zijn.
c. het gezin de cel is van den orga-
nischen Staat.
d. dó Staat slechts voortleeft door het
gezin; want 't Volksbestaan valt met
de gezinsbeperking of gezinsontbinding.
Zulk een kiesrecht van zedelijke ver-
antwooidelijkheid staat in menig opzicht,
wat de innerlijke, zedelijke waarde be
treft ('t aantal kiezers blijve hier buiten!)
en boven 't A. Kiesrecht, of heeft daar
mee gemeen een veel betere vertegen
woordiging boven het huidige mamo-
nistische kiesrecht.
Want 't Huismanskiesrecht
1. het handhaaft de Overheid als eene
Macht over ons.
2. het sluit alle eigen politieke macht
ten eenenmale uit.
3. het heeft geen materalistischen
grondslag van geld of goed.
4. het verklaart de niet-bezitters niet
onmondig.
5. het brandmerkt het niet-bezit niet
als samengaande met domheid en onge
schiktheid en onverschilligheid voor eigen
en publieke zaak.
6. het voedt gevoel en zin voor het
gezinsleven.
7. het wijst op de saamhoorigheid en
de solidariteit eensgezindh.) dergenen,
die dezelfde belangen te bepleiten en te
bevorderen hebben.
8. het verdiept het besef van 't orga
nisch voortbestaan van Volk, Maatschap
pij en Staat uit den primordialen, den
eersten, den voornaamsten kring, dien
des Gezins.
9. het bevordert het plichtsbesef om
op te komen voor zijn eigen rechten.
10. het verlevendigt het bewustzijn,
dat God ons heeft geroepen om als trouwe
rentmeesters de wacht te houden bij onze
geestelijke, zedelijke en stoffelijke goede
ren, om ze eenmaal bij ons sterven na
te laten of over te geven aan Hem, Die
van ons zal eischen: „Rekenschap van
ons rentmeesterschapvragen zalHoe
hebt gij met 't Mijne geleefd."
En juist om al die redenen moet het
Huismanskiesrecht niet bekrompen, maar
ruim, zeer ruim worden toegepast.
Is dat kiesrecht ingevoerd, dan vorme
VyilUCV^iiC'IJB* wrmwr
ons. Amandelspijs 16 ct. per ons.
in groote keuze van de firma's A. DRIESSEN, en VAN HOUTEN.
Vanilline suiker 5 en 10 cent per pakje.
Alleenverkoop van BOSSCHE K.OEH, uitstekende kwaliteit.
Bitterkoekjes, Soezen en alle andere courante artikelen.
Alles le kwaliteit, concurreerende prijzen. Aanbevelend,
men daarmee èn de Politieke èn de
Corporatieve Staten; de eerste, die ver
tegenwoordigen zullen de beginselen der
Natie; de tweede, die pleiten zullen voor
hare belangen. In de eerste zullen geko
zen worden Antirev. en Roomsehen, en
Liberalen, enz. d e de geestesrichting dor
kringen aanwijzen; in de tweede zullen
die beginselen eenigszins op den achter
grond dringen, waar soms Antirev. met
Lib. Landbouwvertegenwoordigers staan
zullen tegenover Antirev, en Liberale
handelsmannen.
De Politieke Staten moeten dan gekozen
worden door 'c geheele volk, rechtstreeks;
de Corporatieve Stateu kunnen door 't ge
heele volk gekozen worden groepsgewijs
door de boeren een boer; doorde ambachts
lui een ambachtsman; door de onderwijzers
één hunner, door de wetenschap een
man van hooge ontwikkeling. Een of
meer uit eén Gild.
Bij dat kiesrecht is het natuurlijk niet
buiten de lijn van 't beginsel, dat hij,
wiens invloed in zijn kring het grootst,
ot wiens kring den meesten invloed oe
fent op 't geestelijk en stoffelijk leven
der Natie meer stem in 'tcapittel ontvangt
dan een ander, wiens belangen minder
en kring kleiner is.
Een professor oefent meer invloed uit
op het leven der Natie dan een balie
kluiver; een predikant meer dan een
scharenslijper. En daarom is het niet
inconsekwent, dat bij de bespreking van
beginselen en belangen en de daarover
gevolgde stemmingen en beslissingen
een professor meer gewicht in de schaal
moet kunnen leggen dan de baliekluiver;
de predikaat meer dan de -scharensliep.
Doch die kwestie is onzes inziens dan
pas aan de orde, als mocht blijken, dat
de talrijkste klasse, de grootste kring,
pogingen in 't werk stelde om de klei
nere klassen te overvleugelen. Want nog
eens zij het gezegd, kiesrecht moet niet
dienen om de eene klasse over de andere
te laten heerschen, maar om aller belang
te kunnen bepleiten.
We zullen met dit artikel onze reeks
sluiten, om te gelegener tijd eene be
schouwing te geven over 't Evenredig
heids vraagstuk.
Spreken en Zwijgen.
De heer Mackay sloeg Donderdag als
Voorzitter der Tweede Kamer den spijker
op den kop. In parlementairen vorm
beweerde hij, dat er in deTweede Kamer
veel te veel gepraat, en veel te weinig af
gehandeld wordt. Hij raadde dan ook
aan, de zelfoeperking te betrachten, en
zoo voegde hij er ironisch bij de vele
wetsontwerpen in de Troonrede genoemd
zullen tot zoodanige zelfbeperking wel
een uitnemende oefenschool zijn.
't Is zoo.
Wat de Beroepswet weer heeft laten
zien op dat punt van breedsprakerigheid,
is om er bang van te worden 1
Men amendeert, en licht toe, en re
pliceert en geeft dupliek, en trekt weer
amendementen in, en geeft daarvan
weer verklaring en nog eens vernieuwde
verklaring; men praat honderd uit en
ieder wil gelijk hebben en de Minister
moet daar zijn kostbaren tijd verluiste
ren naar alles en nog wat.
Het Reglement van orde mocht wel
eens voor die praatzieke menschen gewij
zigd worden 1
Dat men zjjn meening zegge, goed
maar laat er dan één optreden voor heel
zijn fractie, of groep, of partij.
Een voor allen en dan kort en tou-
dig!
Dan schiet men op 1
Maar al dat gepraat van drie, vier,
vijf uit één^groep 'tis tijdvermorsen.
Laat men dan in zijn Club eerst goed
afpraten, wie en wat men spreken zal
vóór ot tegen 't ontwerp, en waai om
De Kamer is geen debatingclub noch
oefenschool voor dilettantredenaars
Honderd openbare Onderwijzers
Bij de herstemming tusschen de heeren
Bijlevelt en Troelstra werd een strooibiljet
verspreid, ten gunste van den leider der
Socialisten, onderteekend of namens hon
derd openbare onderwijzers uit district IX,
waarin die herstemming plaats had.
In één district honderd Socialistisch
gezinde opvoeders der ieuqd
Honderd onderwijzers, die den man aan
bevelen, welke den godsdienst ondermijnt,
het privaat-eigendom wil afschaffen, den
Koninklijken troon wil omverwerpen. Een
teeken des tijds, waarop we allen moeten
acht gevenl
Als mannen van karakter, zullen die
ondei wijzers hun beginselen ook in de
school propageeren, zooals ze dat buiten
de school deden 1
Ook in de school zullen die mannen
de jeugd het laten voelen, dat de godsdienst
erger is dan rattenkruid. en de eigendom
diefstal, en de Koningin een overbodig
meubelstuk.
En voor zulke onderwijzers, en zulke
doeleinden moeten de Antirev. in Amster
dam hun belasting voor een zeker deel
opbrengen 1
We kunnen de Liberalen niet geluk wen-
schen met 't sprekend feit, dat 100
Onderwijzers, in één district, aan de
eenmaal zoo hooggeroemde school, met het
eenmaal hoog geprezen neutraal onderwijs,
hem steunt, die nog nooit iets anders gedaan
heeft, dan 't Liberale vaandel door 't slijk
gesleurd.
En over eenige jarenWij zullen niet
profeteeren, maarde Openbare
onderwijzers zullen in grooten getale de
Socialistische roede kussen, waarmee het
Liberalisme nu geslagen wordt.
HET ONDERZOEK VAN VOEDER-
STOFFEN.
In een der laatste nummers van het Ned.
Landb. Weekbl. richt Dr. K. H. M. van der
Zande, directeur van het Rijkslandbouwproef
station te Hoorn neen woord tot onze Vee
houders®. Het is eene opwekking om toch
vooral wat meer gebruik te maken van de
door 't Rijk aangeboden gelegenheid tot
het laten onderzoeken van allerlei voederstof-
fen. Wel is het aantal gedane onderzoekingen
van jaar tot jaar toegenomen, maar toch laat
men lang niet alles onderzoeken. En wanneer
onze lezers zich de waarschuwingen herinneren,
die we zoo nu en dan uit den mond van prof.
Adolf Mayer vernamen, dan zullen ze stellig
wel kunnen begrijpen hoe Dr. Van der Zande
hun toeroept: Dlaat niet alleen uwe lijnkoeken
analyseeren, doch laat vooral ook de door u
gekochte voedermeelsoorten onderzoeken op zui
verheid, zoodat gij weet of de waren werkelijk
bestaan uit wat gij wenscht te koopen en of ze
onvermengd zijne,.
Dat deze uitroep van Dr. V. d. Zande maar
niet zoo klakkeloos gedaan, wordt bewijzen zijne
mededeelingen betreflende eenige door hem
onderzochte voederartikelen. We lezen van
tarwegries, dat bleek te bestaan uit gemalen
koffie- en rijstdoppen met wat roggemeel op-
gekleurd, van rijstmeel voor een groot deel
bestaande uitgemalen rijstdoppen. Dat de
namen tarwegries en rijstmeel hier niet op hun
plaats zijn spreekttvan zelf. Doch de medegedeel
de feiten leeren ons, hoe toch maar al te vaak
namen van goede voederartikelen moeten
dienen om een waardeloos produkt aan den man
te brengen. Blijkt zoo vervalschte fabrikaat
dan in 't gebruik zoo goed als waardeloos,
dan lijdt daardoor natuurlijk ook weer het
debiet van zuiver tarwegries en rijstmeel. Men
begint er bang van te worden ze te koopen.
En toch zijn 't zulke uitstekende voederstoffen.
Een gevolg hiervan is 't misschien dat
menig handelaar deze of gene nieuwen naam
tracht te vinden voor zijne artikelen. Zegt die
naam nu ook vrij wel, wat er mee bedoeld
wordt, dan kan niemand daarop iets tegen
hebben. Maar wel doet het onaangenaam aan,
als allerlei meer of minder fantastische namen
die in elk geval weinig of niets zeggen, wor
den gebezigd. Wij zijn dat met den heer Dr.
Van der Zande geheel eens. Daarom zouden
we willen uitroepenKoop nooit eenig voeder
artikel, wanneer ge niet weet, wat er mee be
doeld is. Wei vindt ge veelal breedvoerig
opgegeven hoereel percent en vet en eiwit en
wat niet al er in worden aangetroffen, maar
wie zegt u, wat voor vetstoffen of eiwitach
tige lichamen het zijn, van waar ze komen.
En toch is de herkomst lang niet onverschil
lig. M.
Slot volgt.
Vragen en Antwoorden worden kosteloos geplaatst.
Antwoorden of mededeelingen
zijn met hetzelfde nummer gemerkt als de vragen
waarop ze betrekking hebben.
Vragen.
379. Waarom wordt het zoogenaamde smetpoe-
der alleen bij tarwe gebezigd
380. Moet men den stalmest in 't najaar diep
of niet diep onderbrengen
381. Wat is ammonia?
382. 'kHeb nog wat tuinzaden overgehouden.
Hoe moet ik die bewaren? Of zijn ze a. s.jaar
niet meer te gebruiken?
Antwoorden en Mededeelingen.
375. Een schildploeg heet het in vraag.
375. Dit moet zijn schilploeg. Daarmee wordt
bedoeld een ploeg, waarmee men heel ondiep
ploegt. Een „schilletje" zou men haast zeggen
wordt opgenomen en omgekeerd.
376. Dat velen in 't najaar geen of slechts wei
nig gebruik maken van de zaaimachine moet
vooral worden toegeschreven aan 't lastige van
't gebruiken van 't werktuig in zware klei bij matig
najaarsweer.
377. Door tandraderen wordt de beweging van
de wielen overgebracht op een as, waaraan de
lepeltjes verbonden zijn, die 't zaad uitscheppen.
Hoe meer zaad men nu wil verzaaieu, hoe sneller
die as moet draaien. En om nu in staat te zijn
de snelheid hiervan te regelen, gebruikt men
verschillende tandraderen op het uiteinde er van.
378. Een regenmeter is een toestel, waarin de
regen opgevangen wordt, die op een bepaalde,
daaraan verbonden oppervlakte valt. Door een
buis vloeit het water weg en wordt opgevangen
om gemeten te worden. Op die wijze is men in
staat te bepalen, hoeveel mM. er valt.
Zeer schoonc appelen voor
Winterprovisie, als Ooud-Reinet-
ten, Bellefleur, Eringaard,
(«oudpippelingen, enz.
Prijscourant wordt gaarne toegezonden.
Prachtige dubb. Zoete Aagt wordt
thans verzonden a f 3,per halve
H. L. Franco iedere plaats op Flakkee
PLANTAGE „DE DOLPHIJN."
Aanbieding gevraagd die voor eigen
rekening gezaaid zijn, prijs f 8.75. In
dragen voor rekening van den kooper.Adres
L. VANBEEK Lz. Melissant.
Te koop aangeboden een nieuwe
en een in goeden staat zijnde
Te bevragen bij Johs. RIETVELD, Wa
genmaker, Nieuwe Tonge.
Wie zijne huizen, inboedel enz. wil
assureeren, vraagt dan eerst
bij den Agent van de 's Hertogenbossche
Maatschappij.
J. L. ARMSTRONG. SOMMELSDIJK.
Morden als nieuw gebonden ter boek
binderij van I i I i S i i I 1
W. BOEKHOVEN, se»SOMMELSDIJK.
Trekking Zaterdag 4 October 1902.
door Notaris SCHEPERS van Zelhem,
in het openbaar bij WITTE te Hengelo
(Geld.)
30 Loten een pi*{Js
le prijs 1000 gulden.
2e 900
3e 800
4e 700
5e 600
69 500
Zie verder aanplak biljetten bij weder-
verkoopers.
Verkrijgbaar bij J. J. KRIJGER Mid-
delharnis. M. VAN DER STAD Som
melsdijk. a 50 ct. per lot.
tegen brand in de tarwe volgens het
beste resept bereid verkrijgbaar voor 7'/2
cent het pakje bij
A. TEEPE te Middelharnis
EN
I'11. V Am
ENORME IOBTEERI1SG
HAXCt-
LUSTRE-
§TAANDE-
FANTASIE-
PIAWO-
MUUR-
LAMPEN
Speciaal Etalage en adres van £f{den en EPngiiercn iLarn-
nen kannen, Laui oen beeld je, Groen en Versiering.
ZIET ETALAGES!STEEDS IIET NIEUWSTE!!! ZIET ETALAGE.
De Bank leent gelden aan leden tegen 4'/, pO
jaars.
Ze neemt gelden op tegen 3 pCt. 'b janrs, ook van
nie tleden.
Voorschotten kunnen dagelijks aangevraagd worden
bij een der leden van het bestuur.
Gelegenheid tot inbreng- en terugbetaling van gelden
eiken Woensdagavond van 6—8 uur, ten Kantore
van den Kassier J. O. DE GA8T, Sommelsdijk.
Voorstraaf, Middelharnis.
Werktdagelijks met elke weersgesteldheid
Atelier gel! Ik vloer».
Westelijk.,
MIlMftBüLlIAIliVIS.
Reparation spoedig en billijk
Cacao en Chocolaad, Oatbijr,- Saeade- en Gemberkoek, Drops, Biscuits, Peper
munt, Puddingpoeder, Bessensap, Bessenwjja, Citroenkwast, Raap,- Patent-
Sla- en Boterolie, Sanligt Zeep, Zeeppoeder, Soda Srijfsel, Boistelwerk, SpoDzen,
Zeemen, Sigaren, Sigaretten, Tabak enz. uitsluitend beste kwaliteit en lage prijzen.
Circa 60 jaar gevestigd te
HANG
Beste Adres voor
Solide Goedkoo
pe en Fijnere
Groote voorraad.
Nette aflevering, gf^i
i= Ruime keuze
Stoomdrukkerij W. BOEKHOVEN Sommelsdijk.
m
