MAAS- EU
BIJV O
Vri jdaq 12 September 1902.
DrKuyperde vriend der armen.
Vegtel of Vogel.
Uit de Hamers.
Binnenland.
BEHOOREN])
Antwoorden of niededeelingen
Plaatselijk
een der middelenwaarmede de bourgeoisie als
klasse en daarmede ook haar opperste machts
instelling.het koningschaponttroond moet wor
den.
Elke stap, die het proletariaat mee vrijmaakt,
is een gevaar, zoowel voor de bourgeoisie als
op den dtiur voor hel koningschap.
Evenzoovoor de soei disten eene
levenskwestie.
De sociaal-democratie ontleent hare revoluti
onaire kracht, die de wereld moet omvormen in
de richting der socialistische voortbrenging, aan
de loonarbeidersaan hen, die „niets te verliezen
hebben dan hunne ketenen", aan het proletariaat
der fabrieken en karweien, der spoor- en tram
wegen, der kaden en dokken. Met en naast
dezen komen de kantoor- eu winkelslaven, de
huisarbeiders, de beambten cnaangestelden, werk
lieden en ondergesohikten van Rijk en öemoente
die vaak minder vrij zijn in hunne beweging of
minder direct staan onder den invloed der toe
standen en feiten de samentrekking van kapi
taal en arbeiders in groote ondernemingen
waaruit de sociaal-democratie is ontstaan.
Ook de landarbeiders kunnen in een land alB
het onze, waar zij verspreid werken in kleine
groepen bij betrekkelijk kleine werkgevers, in
bedrijven met slechts weinig moderne machines
niet zeer sterk staan onderden indruk van die
verandering in de maatschappij, die het aanzijn
aan de sooiaal-democraten heelt gegeven, nl. de
scheiding van kapitaal en arbeid door de groot
industrie en de daaruit voortvloeiende moderne
klassenstrijd.
Zal dus de Bociaal-democratie in Nederland
met de meest mogelijke fut, zoo flink en krachtig
mogelijk, naar hetzelfde ideaal als de strijdende
arbeider aller landen opmarcheeren, dan is het
van belang, dat de arbeiders der industriestreken
en onzer groote handelssteden minstens zooveel
invloed uitoefenen op de samenstelling onzor
Kamergroep, als de andere elementen, waaruit
onze beweging bestaat.
Dit nu is thans niet het geval en kon thans
niet het geval zijn, daar de kieswet Van Houten
het platteland ver boven de steden bevoordeelt.
Amsterdam en Rotterdam zijn daardoor thans nog
de bolwerken der liberale partij en wie de betee-
kenis dezer steden voor de economische en poli
tieke macht in Nederland kent, die zal moeten
toegeven, dat de klassenstrijd ten onzent daar
voornamelijk moet worden uitgevochten.
Maar juist in de groote steden is de uitsluiting
der arbeiders van het kiesrecht het ergst: niet
meer dan een vijfde heeft er het kiesrecht.
Wij zien reeds hieruit, dat en waarom
de verovering van het algemeen kiesrecht een
levenskwestie is voor de Nederlandsche sooiaal-
democratie.
Het A. K., we hebben 't door de ver
schillende citaten aangetoond, moet een
radicale verbetering geven van de Maat
schappij en een middel om de Proletariërs,
als vierden stand te doen heerschen over
de andere
Hoe we, afgedacht van het principe,
waarvan we ons reeds een tegenstander
hebben getoond in één onzer vorige arti
kelen, over de vele „beweegredenen"
denken, daarover een volgende maal.
In »Het Volk« had een bericht gestaan,
dat te Sappemeer 16 arme leerlingen der
Rijks Hoogere Burgerschool, kosteloos
geplaatst, naar huis zouden worden gestuurd,
tengevolge van het besluit van Minister
Kuyper, Natuurlijk waren enkele blaadjes
er als de kippen bij om dat bericht met
de noodigesaus er bij over te nemen. En
wat blijkt nu Aan het s>Nieuws van den
Dag« wordt uit dat stadje geschreven:
Naar aanleiding van het bericht in „Het Volk",
hebben wij ons gewend tot den directeur der
School om inlichtingen. Deze verklaarde ons, dat
bedoeld bericht geheel onjuist is. De Regeering
heeft zich tegenover de school roijaal gedragen toe
gestaan is de splitsing van de 3de klasse, waar
door eene verbouwing van de school noodzakelijk
werd, welke aanzienlijke offers vereisehte. De
meerdere lesuren, door de splitsing noodig, wor
den betaald volgens de gewone salarisregeling.
Vele leerlingen, die óf kosteloos boeken, óf onderwijs,
óf beiden vroegen, hebben een toestemmend antwoord
ontvangen. Evenwel is niet aan alle aanvragen om
kostelooze plaatsing voldaan. Wel, voor zoover
aanvragers reeds in een hoogere klasse hadden plaats
genomeneen enkele leerling, die niet werd
bevorderd, verkreeg zelfs de toestemming, om in
dezelfde klasse het onderwijs opnieuw kosteloos te
mogen ontvangen.
Tegenover de R. H. B. te Sappemeer heeft de
Regeering zich geenszins karig betoond.
We hebben aan zoo'n klinkend getuige*
nis niets toe te voegen. Trouwens cie waar
heid handhaaft zich altijd, bij alle geschreeuw
en Barnumachtige lavvaaimakerij. De zaken
maar eens nagekeken, dan zal daarna wel
blijken, wie 't aan -t rechte eind had. Net
zoo als ook weer uitkomt uit de Memorie
van Antw. omtrent -t Haringspeetstersont-
werp.
Wat minder schetterenden toon, en wat
meer vertrouwen zou sommige bladen in
gehalte zeer doen rijzen!
De heer Vegtel wilde volgens 't verslag
der Provinciale Staten een beter toezicht
op' de gelden van de Vereen. Landb. onderw.
alhier. Volgens de ingezonden stukken
welke ook in ons blad zijn opgenomen,
was de heer Vogel het daarmede niet eens
Thans blijkt duidelijk, dat de feiten onzer
afgevaardigden geheel in 't gelijk stellen,
want tot onze groote verbazing is het
tractement van den Landbouwconsulent, den
heer Bijlevelt niet uitbetaald, over de laatste
twee maanden. De oorzaak daarvan wordt
toegeschreven aan het niet tijdig zenden
der rijkssubsidie, doch het wil ons voorko
men, dat zooiets niet gebeuren kan, als
er van hooger hand toezicht geweest was.
In elk geval zou het Bestuur dan wel aan
gespoord zijn geworden tot het sluiten
van een tijdelijke geldleening om in de
loopende behoeften te voorzien, te meer,
daar de Vereeniging koninklijk goedgekeurd
is. Wij voor ons hadden gehoopt, dat
het Bestuur ten opzichte van onzen ijveri-
gen consulent wat meer blijken van welwil
lendheid had gegeven.
Den 25 Januari 1901 verscheen de
Ongevallenwet in 't Staatsblad, maar de
Verzekering zelve kon niet ingaan, voor
dat geregeld was het Beroep, waarvan in
Art. 75 d:er wet sprake is, en hiermede
wordt bedoeld, dat bij vermeende veronge
lijking, in te weinige uitbetaling als
auderszins men in hooger beroep kan gaan
bij Ie Beroepsraden. Een wetsontwerp,
deze wijze van procedure regelende, werd
der Kamer aangebodeu 28 Mei 1901
daarna gewijzigd, weer ingediend op 5 Dec.
welk ontwerp nu in behandeling is, met
andere wijzigingen nog, die ingezonden
zijn op 16 Aug. Het bestaat uit 117 arti
kelen. Titel I handelt over de Rechts
macht en twistgeding; Titel II over
de wijze van behandeling der twistgedia-
geu en Titel 1 LI over Strafbepalingen, in
't eerste Hoofdstuk sta&n de Inleidende
bepalingenin 't tweede de inrichting
van de Raden, in 't derde die van den
Centralen Raad enz. enz.
De heer Schaeptnan opende de alge-
meeue beraadslaging met de opmerking,
dat we hier te doen hebben met een werk
van bouwkunde, dat door verschillende
meesters is tot stand gebracht, maar toch
door gelukkige samenwerking tot een aan
nemelijk geheel is geworden. Het begin
sel van deze Beroepswet trekt hem zeer
aan, omdat hier werklieden en werkgevers
tot samenwerking en tot medewerking
met de overheid geroepen worden. Hij acht
het een van de hooge Christelijke begin
selen op sociaal gebied, dat de persoonlijk
heid van den arbeider wordt verheven en
ontwikkeld, en de ontwikkeling en ver
heffing van de persoonlijkheid kan moei
lijk beter, kan moeilijk op gunstiger
wijze geschieden dan door den arbeider tot
mede arbeider te maken aan de verbetering
der sociale toestanden, aan de opheffing
van den socialen nood, aan de oplossing
van de sociale vraag. Deze wet is er geene
der Perzen en Meden't is een proefne -
mingde practijk zal hier wellicht fouten
openbaren, die dan weer kunnen verbeterd
worden.
De heer van Idsinga kan zich niet ver
eenigen met dit ontwerp; niet omdat
hier leeken tot de rechtspraak worden toe
gelaten, maar omdat die leeken zeiven de
belanghebbenden zijn; en daarbij hier is
een afzonderlijke rechtspraak in 't leven
geroepen, en als dat beginsel voortgang
moest hebben, dan zou men de gelieele
burgelijke rechtspraak wel kunnen gaan
verbrokkelen in honderd andere rechtspra
ken.
De heer Brummelkamp meent, dat dit
ontwerp getuigt van eene opvatting en
bejegening van den arbeid, die weldadig
aandoet, omdat zij blijk geeft van liet juiste
inzicht in zijn natuur eu van een poging,
om het ietwat ingezonken zelfbewustzijn
en het teloor gegaan zelfvertrouwen van
den arbeid ook door de wetgeving op te
wekken. De arbeid is mondig en zelfmans
genoeg om de in zijn midden gerezen
geschillen te berechten, eu die gedachte
ligt aan 't ontwerp overal ten grondslag.
Werkgever en werkman behooren bij el
kander en hebben een gemeenschappelijk
belang; de arbeid heeft een zelfstandige
huishouding, en beslisse zeltdat uitgangs
punt teekeut. Van de klove tusschen
patroon en werkman wil dit ontwerp niets
wetenwel van harmonisch samenwerken,
dat door de afschaffing der gilden is ver
broken. Voegt men daar nu bij, dat ook
de termijn van kennisgevingen en toe
zending van stukken wegens een invallen
den Zondag verlengd wordt, en daarmee de
wekehjksche rustdag is gehandhaafddat
bij klachten steeds gemakkelijk gehoor
kan verleend worden, dan kan hij niet
anders zeggen, dat er in dit wetsontwerp iets
is van het: //Open uwen mond voor de stom
men, voor de rechtspraak van allen die
omkomen zouden//.
De heer Schaper is niet blind voor de
vele goede zijden van dit ontwerp maar
't is te kort dag om het nog Hink te
kunnen behandelen. De benoeming van
raden vau beroep is zoo ingewikkeld en
voo onmogelijk, dat het voor openbare
behandeling niet rijp is.
Minister Loef bespreekt de bezwaren
maar wijst er op, dat naar inzien der
Regeering de Ongevallenwet moet herzien
worden, en dat dan sommige van de geop
perde bezwaren zullen vervallen.
Na deze algemeene opmerkingen worden
de Artikelen behandeld, en zonder stem
ming aangenomen 1 en 2, luidende
Art. 1. Over de beslissingen van 't bestuur der
Rijksverzekeringbank, waartegen ingevolge
de bep. der Ongev. wet 1901, beroep open
staat, wordt bij uitsluiting geoordeeld in
eersten aanleg door raden van beroepin
't hoogste ressort door een Centralen raad
van beroep.
Art. 2. In elke provincie of in elk gedeelte
eener provincie bij algem. maatregel van
bestuur aangewezen, is een Raad van beroep,
wiens standplaats mede bij algem. maatr.
wordt bepaald.
Over Art. 3 was eenig debat. De Cen
trale raad zal nu te Utrecht gevestigd
worden, en niet in den Haag.
Aangenomen werden de art. 4 en 5
zonder stemming. Ze luiden verkort
Art. 4. De Raden van beroep zijn samen gesteld
uit voorz., plaatsvervangende voorz. leden
werkgevers en leden met bun plaatsvervan
gers, bijgestaan door griffiers.
Art. 5. Voorz. en plaatsvervanger worden door
ons voor 't leven benoemd en op eigen
verzoek ontslagen. Griffier en planssver-
vanger evenzoo benoemd, en door Ons
geschorst en ontslagen.
De beraadslaging over art 6 was wel
van eenige beteekenis, omdat daarbij de
//vrouwenkwestie// en den //eifectus civiles//
ter sprake kwam. Het art. schrijft voor,
dat voorz. en. griffier moeten zijn manne
lijke ingezetenen, tevens doctor in de staats
wetenschap of in de rechtswetenschap, en
25 jaar oud. De vraag was duswaarom
ook geen vrouwen, en is de promotie aan
een vrije Universiteit gtldig, ja dan neen
In de Mem. van Antwoord schreef de
Minister: „Ondergeteekenden achten t op
dragen van rechtspraak aan vrouwen niet
geraden. Zij rekenen het echter niet noodig
daaromtrent in nadere beschouwingen te
treden, omdat de vraag of aan vrouwen
rechtspraak zal worden opgedt agen voor
incidenteele oplossing, bij deze gelegenheid,
niet vatbaar is. De heer Melcliers maakte
captie opdat antwoord, want zei hij, de
Regeering maakt van de gelegenheid wel
gebruik om de kwestie van het jus promo
vendi cumeffectu civili aan te roeren (het
promoveere» tot doctor om een Staatsbe
trekking te kunnen krijgen door studenten
van Vrije Universiteiten); onzes inziens
ten onrechte, omdat de Regeering toen
bedoelde, dat ze Ait. 4 alleen had gewijzigd
met 't oog op een aanstaand mogelijk geval,
dat er eens een wet tot stand kwam, om
dat recht aan alle Universiteiten te geven.
De Regeering Ipste 'daar in haar antwoord
niets incidenteels op; Ze wees op eene
toekomst; en bij voorbaat was Art. 4 reeds
indien zin gewijzigd.
Nochtans stond de oppositie o.i. hier ster
ker dan de Regeering, om de eenvoudige
reden, dat nu reeds vrouwen in publieke
functies zijn. Art. 8 der Kamers van Arbeid
begint: Leden der Kamer kunnen alleen
zijn mannelijke of vrouwelijke ingezetenen
des Rijks enz. Art. 27 dierzelfde wet luidt:
«Indien partijen het geschil aan eene
scheidsrechtelijke uitspraak onderweipen,
zijn, in afwijking van Art. 622 Wetb. van
Burg. Rechtsvord., ook vrouwen benoem
baar. Evenzco Art. 14Kiesgerechtigd
voor een Kamer van Arbeid zijn de man
nelijke en vrouwelijke ingezetenen des
Rijks, enz. Eu zelfs m de Beroepswet, die
nu aan de orde is, staat in Art. 40, 2 de
alm//Met uitsluiting van de bepalingen
der Art. 163, 165 en 179 van 't Burg.
VVetb. oefenen gehuwde vrouwen geheel
zelfstandig hare rechten uit.
Wat had de minister hierop te antwoor
den? Dit: Het was hier in dit ontwerp
alles een proef; ze kan slagen, maar ook
mislukken en om nu bij eene proef met
werklieden en werkgevers ook nog te voegen
een tweede proef met vrouwen, en dan nog
een door Melchers voorgestelde derde proef
wil verbinden, om nl. als voorzitter en
griffier ook niet-reclüsgeleerden te benoemen,
dat zou eeu zeer groot gevaar opleveren
voor 't welslagen van 't geheel. Daarbij
bestaat het feit, dat vrouwen meer met
't gevoel te \yerk gaan dan mannenen tevens
is hier geen sprake van een recht, maar
van een plicht en aan de overheid blijve
de beoordeeliug, wie voor de vervulling
van die plichten in aanmerking komt.
Vrouwen kuiinen wel geschikt zijn, maar
daarom was liet nog niet de roeping van
den Staat voor de vrouwen op dit terrein
de slagbooinen op te heffen. Als dat de
roeping was, dan konden er wel meer slag-
boomen wegvallenhet gebeurt wel meer,
dat zeer gesohikten worden buitengesloten.
Dat jus promovendi is ook voor vele stu-
deuteneen slagboom, maar vele leden hadden
geen plan dien weg te ruimen, wat uit 't
voorloopig verslag duidelijk was gebleken.
(Bldz. 32 Red.) Men plaatst zich op een
verkeerd st ndpunt. Men gaat uit van het
belang der vrouw, te, wijl men had moeten
uitgaan van liet belang der rechtspraak.
Laat men mij aantoonen, dat de rechtspraak
in dit geval er beter door wordt, als vrouwen
er aan deelnemen maar als men zegt't is
in 't belang der vrouw, en ze zullen
haar betrekking wel goed vervullen, dan
laten zulke argumenten mij koud.
De heer Bos bestreed deze argumenten
hij had opgemerkt in de examemcommis
sies, dat vrouwen vaak rechtvaardiger waren
dan mannen; de uitsluiting is onbillijk,
als er geschikte vrouwen zijn, en daarbij
al kon de benoiming geschieden, het blijft
toch de Overheid, die beslist, olmen even
tueel een man of vrouw benoemt, en op
dit oogenblik zijn er zelfs geen vrouwelijke
juristen-doctoren. Ook de heer Melchers
kwam er tégen op, en beweerde, dat het
hier wel geldt een proef, maar dat alle
//proeven// mislukt zijn, waarin men recht
wil doen zonder de belanghebbenden te
hooreu. Had men vroeger de vrouwenbelan-
gen niet enkel door mannen laten bered
dereu, dan zou er nu geen vrouwenbewe
ging zijn. De repliek van den Minister,
hield in, dat men zich moet plaatsen op
den bodem van het bestaande recht nl.
er moeten grenzen en slagboomen zijn.
En gaat men nu den slagboom der vrouwen
wegnemen, dan moet men in elke wet zoo
iets gaan doen.
Het le amendement Helsdingen om e )k
vrouwen te doen benoemen als voorzitter
en griffier werd verwerpen met 49 tegen
32 st. Tegen de heer Lompe van Meer-
dervoort. Afwezig de beer Goekoop. Het
tweede amd. Helsdingen om ook niet-ju-
risten te benoemen, verworpen met 70 te
gen 11 stemmen; tegen Pompe van Meer-
dervoort.
Nu kwam aan de .irde, na eenige be
raadslagingen over de art. 8 tot en met
13 het afgekamde artikel 14, hetwelk luidt
Bij de algemeene maatregel van bestu
voor eiken raad van beroep bepaald
de wijze, waarop wordt vastgesteld
tal werkgevers en het aantal werklied!
samen één persoon kan aanwijzen oi»
werken tot 't opmaken eener voordracl:
noeming
b. het aantal gemachtigden, dat te l
jersoon voor benoeming tot plaatsverv
ran voordragen.
Bij algemeen maatregel wordt het i
gesteld der kaart en worden voorschr
ven omtrent de aan wijging van gei
en het opmaken der voordrachten d<
machtigden.
Dit artikel slaat terug op a
waar staat
Werkgevers en werklieden kunnen
en werklieden machtigen mede tew<
opmaken van een voordracht voor zu
noeming. Deze gemachtigden doen a£
voordrachten tot benoeming.
Werkgevers kunnen uitsluitend v
werklieden uitsluitend werklieden m!
voordragen.
In het voorloopig verslag was
getrapte verkiezing geklaagd,
groote moeilijkheid is er in dez
zooals de Regeering die aan gee
29 van haar Antwoord //Elk ge
die daartoe verzoek doet, ontvans
Burgemeester zijner woonplaats
Zijn er nu 100 werklieden gerecl
is de werkgever of de werkman,
kaarten aan den Burgemeester
machtigd bij ham twee biljette
vragen het eerste voor een lid, 1
voor een plaatsvervangereen 1
zulke gemachtigden stuurt een 1
den man hunner keuze naar Ge
deze maken dan uit al die bil;
voordracht.
Eerst was voorgesteld eigen
irgenen, die zich zelf gesehik
dat was minder goed, omdat mer
ior ondergeschikten de deur c
de ernstige werkgevers eu werkl
den, hoog opziende tegen hun re
zich juist daarom niet aargeve
luchthartigen en minder rijpen i
zouden 't wol doen. Het stelsel vi
zing had ook bezwarenten t
omslag, onafscheidelijk van elke v
en dan ten tweede, dat de bescl
handen kwam van zeer enkele
bij zulk eene verkiezing, en dat
leiders zeiven de gekozenen zoi
Laat staan soms slechte opkomst
bureau. Men had ook voorgestelc
werkgevers te laten kiezen door
van Koophandel of van Arbeid
werklieden door de officieele bek'
vereenigingen, maar daartegen r
deze bedenkingen, dat er pro\
streken zijn, waar die Kamers e
eenigingen in 't geheel niet bes
het bestuur van zulke vereeuigin
tig is eu daardoor een allesbehet
vloed zal uitoefenen, reden waart
de kieswet een voorstel vervorpi
de besturen van Kiesv. recht te
candidaatsfelling voor Gemeente
wat nu door de kiezers als zoodani,
De nieuwe regeling is beter dai
gere, zegt 't voorloopig verslag, f»
aangifte vervallen medewerking v
hebbenden voorgeschreven. Maar
deelt nu, dat ook die medewei
de getrapte keuze niet in orde
bezwaren zijn werkelijk groot,
stelsel Helsdingen (niet het kaar
doch verkiezing) en dat van
v akvereenigingen stellen gem:
hebben evenzeer bezwaren.
Staten-Generaal.
Een Kon. besluit van 3 Septembi
dat de tegenwoordige zitting van
Generaal zal worden gesloten op Z:
Sept. a.s., des namiddags te drie uu
nister van Binnenlandsohe Zaken
machtigd zich op dat tijdstip te be;
de vergadering der Staten-Generaal
in eene vereenigde vergadering der
mers de zitting te sluiten.
Bij Kon. besluit van 3 Septemb
tot voorzitter van de Eerste Kamer,
de zitting die zal aanvangen op c
Dinsdag in September benoemd J. I
Schimmelpenninck v?n den Oije v;
Iakeu, lid van die Kamer.
De Minister van Kolou
Uit Den Haag ontvingen wij
dat Jhr. T. A. J. Van Asch v
Dinsdag is overleden.
»De Standaards: schrijft daarv,
We wisten dat zijn toestand hi
stig was, maar hadden zoo spo
niet zijn bezwijken ons gedacht.
Onder den eersten indruk va
droevig «verlies slechts een enk
Wat ons vaderland, wat onze a
tionaire partij, wat de huidige rej
den overleden staatsman betreurt
niet in weinig woorden te schets
Pijnlijk zal deze beproeving wi
land en volk, maar God de He
waarom ook dit zoo moest zijn. T
de betrekkingen van den overl
wien in zoo velerlei opzicht, zoo:
verloren.
Van Asch van Wijck heeft
zoolang hij kon. En waarlijk nie
de Jantirev. partij, in geheel den
zijn nobele naam steeds in dankt
worden genoemd.
De heer Van Asch van Wijk
54. jaren. Hij begon zijn ambtelij
baan als adjunct-commies aan h
sterie van Oorlog In 1881 werd
Zwolle daarna voor Kampen en
1888 voor Amersfoort naar de
Kamer afgevaardigd.
In ^891 werd hij gouverneur v
INHOCSÏGNO rg-gs
Tsiioa- cti iaiHlIioiiw.
HET GEBRUIK VAN CHILISALPETER
IN HET NAJAAR.
Het kan ongetwijfeld zijn nut hebben in
dezen tijd er eens op te wijzen, hoe ook het
gebruik van chilisalpeter in het najaar van
groot nut kan wezen. Van algemeene bekendheid
kan het geacht worden, dat chilisalpeter als
stikstofmest zeer hooge waarde bezit. Stikstof
nu is een bestanddeel van elke onderdeel der
plant. Zelfs het kleinste stukje er van is
onbestaanbaar zonder stikstof. Dit element toch
helpt mee aan de opbouwing van eiwit, dat
in elke cel wordt aangetroffen. Waar groei
is, daar vormen zich nieuwe cellen, daar wordt
dus ook eiwit geproduceerd, daar is ook
stikstof noodig. Bekend mag 't ook hèeten,
dat de lucht stikstof voor de planten niet
dienen kan, ten minste voor de meeste cultuur
gewassen niet. Zij moeten derhalve stikstofbron
nen in den bodem vinden. Waar nu echter
gedurende heel een voorjaar en heel een zo
mer een gewas zich aan deze bronnen heeft
gelaafd, daar ligt het voor de hand, dat de
voorraad zoo langzamerhand vermindert.
Wenscht men dus ook nog in den nazomer en
in 't begin in den herfst de planten in de ge
legenheid te stellen te produceeren, te groeien,
dan is een aanvullen in de eerste plaats
van den stikstofvoorraad in den bodem niet
overbodig, ja zelfs zeer aanbevelenswaardig.
Het ligt niet in onze bedoeling om onze
lezers aan te raden alle thans nog te velde
staande gewassen nu nog een stikstofmest toe
te voegen. Integendeel, de meeste zijn zoo
goed als volwassen. Voor haar zou nog een oi an
dere stikstofmest noch deze of geene andere
meststof meer baten. Maar wel achten we een
stikstofbemesting hoogst aanbevelenswaardig
voor die gewassen, welke pas gaan groeien.
welke dat zijn?
Och, we hoeven 't immers niet te vertellen.
Ieder landbouwer voelt reeds dat we in de
eerste plaats de wintergranen en wel vooral
tarwe op het oog hebben. blot volgt.
Door het Bestuur der Afdeeling sOverflakkee
en Goedereede", van de Hollansche Maatschap
pij van Landbouw, is uitgeschreven een
KEURING VAN ZAAIGRANEN,
te Middelharnis op Woensdag 17 Septem
ber 1902 in het Hotel Meijer".
Voor de keuring worden tien prijzen a f 2,50
ter beschikking der Commissie van Beoordee-
liüg gesteld.
Gevraagd worden
Verschillende soorten wintertarwe, winter-
gerst en winterrogge.
De inzending moet geschieden op den dag
der keuring 's morgens tusschen 8 en 9 uur in
het ïHotel Meijer" te Middelharnis.
Van ieder monster moet minstens 10 H.L.
geleverd knnnen worden en daarvan franco
worden ingezonden een liter met enkele aren
er bij en met vermelding hoeveel er van te
koop, tot welken prij s en den naam van den
verbouwer.
Bij te hooge prijzen, naar het oordeel der
Jury, blijven de inzendingen buiten mededin
gen.
Van het verkochte moet door de betrokken
inzenders 2°/0 worden gestort in de kas der
afdeeling.
De tentoonstelling is geopend 's morgens
van xo 12 ure.
Door het Hoofdbestuur der Hollandsche Maat
schappij van Landbouw, is een.
KEURING VAN ZAAIGRANEN
uitgeschreven, en wel
Te Rotterdam op Maandag 15 September 1902 in
het Poolsche Koffiehuis;
Te Amsterdam op Maandag 29 Sept. 1902 in het
Hotel Krasnapolsky.
Voor iedere keuring worden 15 prijzen ieder
ad f5.ter beschikking van de Commissie van
beoordeeling gesteld.
Gevraagd worden:
Verschillende soorten wintertarwe, wintergorst
en winterrogge.
De inzending moet geschieden op de dagen der
keuringen, des morgens vóór 10 ure.
Van ieder monster moet minstens 10 liektoliter
geleverd kunnen worden en daarvan franco wor
den ingezonden een liter met enkele aren er bij en
met vermelding hoeveel er van te koop is en
tegen welken prijs.
Bij te hooge prijzen, naar bet oordeel van de
Jury blijven de inzendingen buiten mededinging,
evenals die, waarbij geen aren van hetzelfde ge
was zijn gevoegd.
De tentoonstellingen zijn op bovengenoemde
dagen geopend van 123 ure.
Leden der Maatschappij hebben vrijen toegang,
niet-leden tegen betaling van 25 cent.
Brlelle. Met de aardappelen is het in
Voorne en Putten treurig gesteld. Dermate
heeft zich de aardappelziekte uitgebreid, dat
Verschillende akkers met kralen het rooien
niet waard zijn. Anderen hebben 20 tot 70
H. L. per gemet en 60 tot 100 H. L. zieke
knollen van denzelfden akker. Ook in de an
dere soorten als tuinparels en eigenheimers
zijn zieke knollen, doch niet zooals in de kralen.
W.
Iraa^Oaak.
Yragen en Antwoorden worden kosteloos geplaatst.
zijn met hetzelfde nummer gemerkt als de vragen
waarop ze betrekking hebben.
Vragen.
373. 'k Heb een Hortensia in een bak. Deze moet
vernieuwd worden. Zou 'k de plant nu, of wel
in den winter verplaatsen?
374. Mijn wikken voor groenbemesting staan
niet zoo heel voordeelig. Zou deze of gene kunst
mest nog van dienst kunnen wezen?
Antwoorden en Mededeelingen.
362. Zie artikel in 't nummer van lieden.
366, Die rupsen zijn afkomstig uit de eieren
van het insect dat die daarop reeds legt als de
vruchten nog heel klein zijn. Het zoogenaamde
wormpje vreet, zoodra 't geboren is door de schil
heen in de vrucht, graaft er gangen in en vult
die op met zijn uitwerpselen. De appels, die al
dus zijn aangetast worden spoedig geel en vallen
af of blijven zitten en leveren dan „wormstekige
appelen, waarvan zelfs 't niet aangetaste allesb e-
halve lekker smaakt.
366. Door het aanleggen van den Insecten-
vanggordel „Einfach" voorkomt men wormste
kige appelen en peren, vernietigd men appelbloe
semkever en andere schadelijke insecten vooi
de vruchtboomen. (Zie advertentie in dit num
mer.)
-
Dat zijn gewis
■er later eens wat mei
Omdat vele dezer zoul
dingen bevatten. Strj
it "dan zijn die chloJ
zende voorjaar verdij
(de kali verbindin gen]
:end te pas.
Een Mainmouth vaii
èn Tamivorth. Tamwj
rkt door een geelbrui
groeien snel. Kop I
U niet groot. Pooten
't Beest lijkt ons zeel
ten. Te Wageningen f
—mdbouwschool zagenl
a ze geprezen als uita
I11 't jaarboekje van
vindt ge dat ook-
fn 't
vind
onunelstlijk. Bij e
gemeente thans
kind geboren v:
jkt met 2 hooiden.
schouders. Het
reed en forsch, nor|
beentjes,
swel levend ter
het kort daarna.
De heer Mr. Jac.
ngerecht alhier,
vervulling van
rechter te Tholetj
[delharnis. Het i
tionale Militie voc
Aug. gesloten
fjngeschrevenen.
De begrooting v
en dezer gemeen t
1903 sluitende in|
p een gelijk bedra
2 dezer aan den
gedurende 14
en met den ij
sen ieder op de
Bij het lossen
boot „Middelharr
>pen van de plar
[Het behulp var
bet beest spoedig
3et zoontje Van
week bij een tv
is gelukkig go
Als een zeer zelds
kan zeker wot
27 Juni 1.1. (di
elental van ruit
geval is voorgekor
jstus.
.Gelijk een jage
buit, door zijn
alen, greep 1.1.
ij %an den heer v.
het beestje het ml
bekoopen, mag
nemen.
aan 't Karin;
P. Dorsman
er W. J. C.
t aan 1t verven wa
it, waardoor eenig
en hij zelf wat i
kwam, waarbij
deelen bezeerde,
et bijna 2 jari:
Keijzer had, teng
ongeluk dat,
g waarvoor g|
[worden ingeroepe
De alphabetische
filitie is gesloted
voorkomen 16 j
tg dit jaar zullen
Bommel. Bij
toemd tot dijkgra
e door Den Bon
van Weel te Od
ine van dien poli
te Den Bomme!
eene Diosdagavj
is de voorl
definitief opgeric
0g«.
et inschrijvingsre
Militie is 31 Au
met een getal
gemeente begr
'zage ligt, vastge,
«gst eu uitgaaf
Burgemeester
ei kennis van bel
ontvangen beric|
aeraal, Inspecteu
"hage, het voor
wegens gebr
1 niet kan plaat:
1 heer P. Verma;
jaris der Konin
h 's Rijks direc
an den heer J.
vertrokken.
ï««splaat. Do
ïmeente werd jl
hrijving aanbe
