ism^
Vrijdag 30 Mei 1902
A n tirevo lion air
vo®r de Kni
Zeventiende Jaarg.No.867.
Orgaan
IDE.
IN HOC SIGN O VINCES
[ren,
T. BOEKHOVEN.
K,OMMtSLtSIHJM.
J
en 165.
AENIS.
BN.
f 3.CO,
en.
lepx
om 9!) pSezaS
natnnH
jaoi'aa
qospno^
)>1
9p .«««U
:antoot
BNIS.
1
9
Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Amerika by vooruitbetaling f S,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en k/3 maal.
Dienstaanyragen en Dienstaanbiedingen 50 Cont pei plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij bestaan
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.
Al!e stukken voor de Itedactie bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te send en aan den Uitgever.
Ijverig ook praktisch
Dezer dagen werd in één onzer
kiesvereenigingen voorgesteld om aan
de hooge Regeering een adres te
richten, houdende het verzoek tot
spoedige wegneming van een paar
wettelijke dwangbepalingen.
Het betrof eene losmaking van
landen, waaromtrent in de Troonrede
van 17 September wel geene toe
zegging is gedaan, maar die toch
naar het eerparig gevoelen der an
tirevolutionairen dringend noodig is,
en blijft, omdat bedoelde wettelijke
bepalingen veel te diep ingrijpen in
de particuliere vrijheid en de rech
ten van het huisgezin.
In vrij warme bewoordingen was
het adres gesteld, en na eene mate-
looze discussie over dezelfde doelma
tigheid in dezen vorm werd tot de
opzending besloten.
Nu, dit kan geen kwaad, maar
toch geeft dit voorbeeld ons aanlei
ding in ons blad een paar opmerkin
gen te maken.
Vooreerst deze, dat onze kiezers
en inzonderheid hunne leiders zich
ernstig rekenschap hebben te geven
van de gevolgen en eischen der ver
ordening, die sinds het vorige jaar
gekomen is in de positie onzer partij.
Zoolang eene partij nog ver ver
wijderd is van de taak der uitvoering
zoolang cr geen de minste kans is
op toepassing van hare "beginselen,
kan zij zich menigmaal bepalen tot
eene eenigszins grove schildering; tot
eene globale omschrijving van hetgeen
haar bezielt, tot eene algemeene uit
eenzetting van de beginselen, die haar
aanvuren. Hoe hooger haar idealen
dan geheven worden, hoe helderder
de ontwikkeling van haar program
plaats heeft, hoe luider haar leuzen
door het land weerklinken, des te
beter springt de afstand in het oog
tusschen haar bedoelen en dat van
de tegenpartij en des te gereeder
zullen baar volgelingen zich in het
gelid stellen.
Vooral wanneer er in haar begin
selen, zooals dat bij de antirevolu
tionairen het geval is, groote levens
kracht zit, omdat zij verband houden
met het eeuwigblijvend Woord Gods
en zij worden bovendien bepleit door
mannen van ongemeen talent, zooals
Mr. Groen van Prinsterer en zijn
providentieel aangewezen opvolger
Dr. Kuiper Mr. Keuchenius en Mr.
De Sav. Lohman om slechts drie
enkelen te noemen valt het cam-
peeren en manoevreeren aan de be
langstellend meelevenden in den strijd
niet bijzonder moeilijk.
Maar thans is, dit weten wij, de
toestand veranderdDoor Gods gena-
digen zegen op den arbeid van vele
jaren zijn wij (hiervan gaat niets af),
vereenigd mot de andere christelijke
partyen, de bovendrijvende, de bestu-
rende partij geworden, de „regeerings-
partij" zoo men wil. Niet in revo
lutionairen zin, alsof de partij als
zoodanig de baas zoude zijn dit vat
ten onze lezers welmaar volgens
de bij de Grondwet gestelde regelen
dan toch in dezen zin, dat thans de
wetgevende arbeid in omvang en volg
orde geregeld wordt door ministers,
die de christelijke partijen achter zich
hebben.
En dit zeggen wij nu niet met
zooveel nadruk om onze geestver
wanten tot een besef van partijhoog
heid te brengen. Dat zij verre. Neen,
maar om hen te doen gevoelen,
hoe thans eerst recht de tijd van
werken aankomt, en hoezeer in deze
dagen dient ter harte genomen te
worden, hetgeen er geschreven staat
„wie zich aangordt, beroeme zich
niet, als die zich losmaakt." Want
zie, waar de regeeringstaak op zich
zelve reeds zoo krachteischend is,
wordt zij nog ontzaggelijk verzwaard
door de omstandigheid, dat zoo-
velen, die heeten mee de gecombi
neerde meerderheid uit te maken,
bitter weinig voor de door onze partij
beieden beginselen gevoelen. Dit be-
treit ook vooral de roomsch-katho-
lieken. Zeker, er is bij hen in on
derscheiding voor de ongeloovige
partijen, e;n religieusch vasthouden
aan de christelijke grondslagen van
het burgerlijk leven. Maar tevens
staat bij hen de kerk op den voor
grond en zijn zij in de kerk zoo aan
inmenging van menschelijk machts
vertoon gewend, dat het de grootste
inspanning en een bijzonder wijs
overleg vordert om in hun gezelschap
de echte heerlijke protestantsche vrij
heidsgedachte, gelijk die in de H.
Schrift besloten ligt en in de dagen
der Hervorming naar buiten brak,
ook slechts ten deele in de regee-
ringsdaden toegepast te krijgen. Als
het gaat om steun van Staatswege
voor noodige instellingen, die ook
zij bezitten, loopen zij tot den laat-
sten man toe getrouw naast de onzen
maar al3 bet aankomt op het juist
afbakenen van de|Staatstaak en het
meer volledig maken van de consciën
tie-vrijheid op onze landserve, dan
helaas ontbreekt bij hen vaak de ge-
wenschte ambitie. Dat wij, in samen
werking met de roomschen geene
staatsregeling en wetgeving kunnen
krijgen geheel naar ons verlangen,
wisten wij bij eiken stembusstrijd, en
dienen wij ook nu te overwegen
zonder murmureeren. Het is daarom
ook slechts ijdele humbug van de
heeren Dr. Hoedemaker c.s., dat zij
hiervan onze partij een verwijt maken
en haar om drie redenen door af
zondering gaan tegenwerken. Dit is
eenvoudig een dwingend reageeren
tegen de landshistorie der twee
laatste eeuwen, gelijk die onder Gods
voorzienig bestuur haar verloop kreeg,
het is een verachting van den dag
der kleine dingen een prijs geven van
het goede, dat ten huidigen dage
weer herwonnen kan worden.
Evenwel, om dat verkrijgbare te be
reiken moet er hard gewerkt worden,
in de eerste plaats door hen, die aan
het roer zitten en op de brug van
het schip de wacht houden maar
ook door allen, die hetzij in of bui
ten het rijksambt staande, de Regee
ring met eenige voorlichting kunnen
dienen. Ook in degelijke voorberei-
ding tot velerlei staatsbetrekkingen
moet de begeerte om onze bewinds
lieden te steunen, openbaar worden
want hoe zal de regeering belijders
van den Christus benoemen, als deze
niet in bekwaamheid kunnen wedijve
ren met andersgezinden.
Maar waarin moet nu verder de
steun bestaan, aan de Regeering te
bieden door de kiezers en kiesver
eenigingen
Zeker wel niet in het verzenden van
vele verzoeken en beloogen naar de
Uaagsche bureelen. Bij de behande
ling der Begrooting op het einde des
vorigen jaars heeft de Kabinetsforma
teur een korte opsomming gegeven
van hetgeen er van de thans zitten
de bewindslieden al zoo tegemoet
gezien wordt, en men staat, dit le
zende, verbaasd over de lange lijst van
gewichtige stukken, die ter behan
deling voor liggen. En wat aangaat
het verband tusschen het onzerzijds
gevraagde en de eisch onzer begin
selen, hebben wij thans een Voor
zitter in den ministerraad, door God
begiftigd met zulk een helderen blik
op de dingen, en met zulk een ge
voel voor onze volksnooden, dat hij
zelf allicht beter dan de vragers uit
drukking kan geven aan hetgeen in
hoofdzaak door onze geestverwanten
begeerd wordt. Hij toch was het, die
daarvoor gedurende een kwarteeuw
en langer streed en leed, en die op
beding van 's Heeren voortdurende
hulpe waartoe gestadig het gebed
van alle God vreezenden onder ons
oprijze ook op de plaats zijner
tegenwoordige eere de ons dierbare
beginselen wel niet zal verloochenen.
Maarals er nu in de Re-
geeringsbureelen en in de
ringen der Staten-Generaal
nieuwe wetten en wetswijzigingen aan
de orde komen, dan zit de kracht
vooral in hetpunctueele in hetpreciese,
in het strikt bewijsbare, in het on-
ontkomenlijk klemmende.
Onze vrienden zullen toch wel in
zien, en het aandachtig volgen
van de Kamerdebatten sedert verle
den zomer, kon hen daarvan te meer
overtuigen dat de ministers niet
klaar zijn met op welsprekende wijze
uiteen te zetten, wat zij meenen, dat
volgens hunne overtuiging moet ge
wijzigd en ingevoerd worden. .Stellig
is ook dat noodig. Maar ten over
staan van vele tegenstanders, twijfe
laars en bedillers hebben zij ook ge
durig met de bewijsstukken aan te
toonen, dat inderdaad door sommige
wettelijke bepalingen, zooals die thans
vigeeren of door gebrek aan bescher
mende wetten de particuliere vrij—
vergade-
eenige
heid te veel besnoeid is, en het per
soonlijk leven zonder noodzaak scha
de lijdt. Er wordt dan niet naar in
drukken, naar het al of niet gevoelen
van //bezwaren// gevraagd, maar wel
naar het al of niet gegrond zijn van
die bezwaren, en dus naar feiten en
toestanden.
Dit geldt b.v. van het onbeteu
geld laten van het openbare volks
leven, het te weinig tegengaan van
de speel- en drankzucht, de verval-
sching der voedingsmiddelen, de ar
beidstoestanden, de maatregelen voor
de volksgezondheid, de leerplichtwet.
Bij al deze onderwerpen volstaat
men niet met het uiten van een ge
voelen, het bijbrengen van eene pitti
ge redeneering, het aanheffen van
een noodkreet, maar is onze regeering
alleen gebaat met eene juiste mede-
deeling van plaatselijke buitensporig
heden, vicieuseen drukkende omstan
digheden, nalatige of onoordeelkun
dige toepassing van de wet en in
het algemeen van al datgene, hetwelk
strekken kan tot bewjsmiddel om het
regelen van regeeringswege te recht
vaardigen.
Dat al zulke mededeelingen moe
ten berusten op een nauwgezet en
onbevangen onderzoek, en dat hieraan
tijd en moeite verbonden zijn, ja
onvergelijkelijk veel meer moeite dan
aan het stellen en opzenden der ver
zoekschriften, spreekt als vanzelf, Maar
dit mag geen reden zijn om zich aan
dat werk te onttrekken, en zich ten
slotte met phrasen van de zaak af te
maken. Trouwens, wanneer het klagen
en vragen zoo vlug geschiedt, dat men
zijne verzoekschriften niet met voor
beelden en toelichting van gebeurte
nissen kan staven, dan zal men in
menig geval beter doen met niet te
requestreeren, want dan zou liet wel-
eens wat lichtvaardig kunnen schij
nen.
Ook de meening, dat nu er be
vriende mannen aan het bewind zijn,
slechts het noemen der bezwaren vol
doende is, omdat alsdan wel een spe
ciaal onderzoek door de Régeering
zal ingesteld worden, gaat eenigszins
buiten de werkelijkheid om. Daarvoor
toch missen de ministers voldoende
officieele hulpkrachten. Om in dit
gebrek te voorzien, worden somtijds
staatscommissies samengesteld, maar
dit kan toch niet bij de overweging
van elk wetsvoorstel geschieden.
Laten dus de besturen van kies
vereenigingen en voorts allen, die een
hart hebben voor de verbetering on
zer volkstoestanden, als zij met de
medeburgers in aanraking komen,
huune klachten en grieven behoor
lijk schiften, hetgeen gegrond bevon
den is resumeeren en te zijnen tijde
de zaken zoo beknopt mogelijk rae-
dedeelen in adressen aan de hooge
Regeering. Laten ook ter bevordering
van een gezond oordeel en ter weg
nemingvan misverstahd an overdreven
verwachting het aantal vergaderingen
der kiesvereenigingen vermeerderd
worden laat men de leden opzoe
ken en saambrengen en laat men de
niet-leden (hun aantal is nog zoo
bedroevend groot) door persoonlijk
bezoek trachten mee te voeren, op
dat er in breeder kring belangstel
ling in onze burgerlijke plichtsbe
trachting moge ontstaan.
Zoo ergens, dan moet thans op po
litiek gebied het //ora et labora//! be
oefend worden.
Het bidden volgens 1 Tim. 2 2.
En het werken op zulk een wijze,
dat het nieuwe vruchten kan afwer
pen
Verkiezing Nieuwe Tonge.
Abr, van den Broek.
Verkiezingsprogra'm van Patrimo
nium.
G
1 Kam garen
f 18,—
20,—
ngaren.
er gekleed.
f 22,—
V 24,
ii 27,—
igaren.
Iteit.
f 26,-
ii 28,-
ii 31,-
?54.
ilitelt Drapé.
erking.
gant.
f 40,-
ii 44,-
|de keuze
ook alle ge-
ïlle maten en
priceeren in de
te bieden en
|LS.
LVSTJKS,|
SN,
■aards, enz.
en Slaapkamer
azfiJjj
oq qi
ïdsohe Beurzon
en.
dschade van Ge
iiljetten en per
|ken.
mrierk verkrijg-
Eesteren.
vau Gurp.
lein.
lostenbrngge
icuits, Peper-
ip,- Patent-
ïrk, Sponzen,
Iiteit en lage
UIÏGEVLÉ:
Bij dit nummer behoort een
JB1.9 WOEGSE1L.
Door het overlijden van den beer Rood-
zant is er eene vacature gekomen in den
Gemeenteraad.
Nu zoudt ge denken, dat de Liberalen zoo
verstandig zouden zijn. om dezen antire
volutionairen zetel niet te betwisten, maar
zich zouden onthouden hebben van candi-
daatstelling, opdat andermaal een antire
volutionair de opengevallen plaats zou in
nemen, en dan ging dit natuurlijk zonder
stemming en kosten, omdat er dan maar
één candidaat was. Maar jawel, wie zóó
denkt, vergist zich.
De heeren zullen den antirevolutionairen
zetel trachten in te doen nemen door een
vooruitstrevend liberaal, den heer Dirk
Breesnee M.Cz.
De onzen komen te velde met den
heer Abr. van den Broek, een antirevolu
tionair van «rvaringiemand, die onze
partij met eere dienteen degelijk burger
der Gemeente en iemand, die geen oogen
dienaar is of wil zijn, noch met onrecht
en willekeur zijn doel tracht te bereiken
maar die is een oprecht en eerlijk en
standvastig man.
Voor zulk een man ten strijde te trek
ken is eene eere.
Antirev.de liberalen betwisten U een
zetel, dien Ge al jaren bezit.
Leert dien heeren, dat ze wat al te
veeleischend zijn, en tikt ze dour Uw
trouwe opkomst zóó op de vingers, dat ze
zulk een piaktijk nooit meer uitoefenen.
Stemt allen, en hij overwinne schitterend,
den heer
Onze artikelen over organisatie zijn
bijna ten einde. We wenschen nog den
lezer op de hoogte te stellen met het
verkiozingsprogram van Patrimoium, om
daarna nog een kort overzicht te geven
over do wenschen van deze veroeniging
omtrent Vakorganisatie.
Het program is vastgesteld 2 April
'97 en ook 28 Aug. 1900 en luidt ala
volgt
Art. 1. De vrije school voor heel de
natie. Patr. begeert, dat het onderwijs
zoo worde geregeld, dat door de toepas
sing van het beginsel„de vrije school
voor heel de natie", het den arbeider
mogelijk worde, aan zijn kinderen goed
ouderwijs te doen geven, waarop hij zijn
wettigen invloed kan uitoefenen.
Art. 2. Do verzorging van den arbei
der, die niet meer werken kan. Patr.
vraagt, dat de verzekering tegen de
geldelijke gevolgen van ziekte, ongeval
len.. invaliditeit en ouderdom, door de
wet worde geregeld, met dien verstande,
dat de verzekering zooveel mogelijk den