Ons laatste wootfl.
@.Qh.$EGTEL.
E. Ch. Vegtel.
H. Ch. VEGTEL.
in de consciëntie der
overheidspersonen, aan
de ordinantiën Gods ge
bonden zij.
De Overheid zoo leert ze,
is als dienaresse Gods, in eene
Christelijke en dus niet—gods- -
dienstlooze natie gehouden [j
tot verheerlijking van
Gods Naam.
Wan huiten.
Overmits er geen andere naam onder den hemel
gegeven is, waardoor het hart verzoend en van zonde
-GÊr kan bevrijd worden, dan de Naam van Christus
Jezus, zoo is en blijft het voor ons hoofdzaak, dat
-cg zijn Evangelie door kerk en school en pers zijn jp-
vrijen loop hebben onder alle rangen en standen
Jg. van ons volk. Tegen de vrijmaking des volks door
AÈr losmaking van den band, die ons aan God bindt, $P~
stelt de Antirevolutionaire partij daarom juist J£
S het tegenovergestelde beginselStaatkundige
vrijmaking door èn staat èn volk volledig te
-cg onderwerpen aan God.
Neel en Uriet
De pid§dien§t tier Mede.
Eene Partij, die de rede niet raadpleegt, is j
eene onverstandige Partij. Wij verlangen eene
redelijke Godsdienst, maar niet de godsdienst jj
d e r Rede, ook niet in de toepassing op de
Politiek. Gij wilt het Cicero nazeggen, dat de |J
Rede de eeuwigdurende wet isleer dan ook jj
van hem het verhand van de Rede tot j
den wilvanGod,
Kiezers
Denkt er om, dat de
witte Mip voor den naam
van den Meer VEGTEL
goed zwart gemaakt
wordt,
J xx
van Koloniën, Mr. Keuchenius moest
zijne begrooting verdedigen.
In het voorloopig Verslag was van
dezen zeer ernstigen en vromen Be
windsman reeds gezegd, dat men zijne
onvoorzichtige en misplaatste uitlatin
gen op theologisch gebied bepaald
-wr* - vr>r* mcxrz
Ook op staatkundig terrein
belijdt de Antirevolutionaire par
tij de eeuwige beginselen van Gods
Woordzóó evenwel, dat
het staatsgezag noch recht
streeks, noch door de uitspraak
van eenige kerk, maar alleen
Art. 2 en 3a van Ons Program.
gevaarlijk vond. Hat hij daarmede
voortging, hoe herhaaldelijk en ernstig
ook gewaarschuwd om zich in ditop-
zicht te matigen, werd hoogst beden
kelijk geacht.
Maar op 31 Januari werd de open
bare discussie gevoerd. De heer Van
Gennep opende het debat en sprak o.m.
»Waar de Minister met stokpaardjes gaat
spelen, waar hij slechts kracht toont in het
opwekken van hartstochten, daar acht ik het
niet verantwoord om de afwachtende houding,
die ik verleden jaar nog meende te moeten
innemen, langer voort te zetten."
Wat waren die stokpaardjes?
Welke hartstochten wekte Keuche
nius op
Hoort, wat hij zelf antwoordde en
ge begrijpt alles gij begrijpt wat de
Liberale heeren bedoelden.
Dit zei hij aan het slot van het
debat
»Wat ook moge gezegd of gedacht
worden, de godsdienstige meeiiingen,
die ik beleden heb in de Tweede Ka
mer, zijn geen andere dan die, welke
ik blijf aankleven in de Eerstö, en
niets ter wereld zal in staat zijn om
datgene, wat bij mij de vrucht is van
jarenlang onderzoek, nadenken en
worstelen te wijzigen.
Ik zal met ernst aandacht blijven
schenken aan alle raadgevingen tot
voorzichtigheid; aan alle bedenkingen,
welke tegen mijn meeningen worden
aangevoerd maar ik ben te oud ge
worden en heb te lang over die za
ken, welke waarde hebben voor de
eeuwigheid, nagedacht, dan dat ik
in eene politieke vergadering zou
kunnen afleggen of afzweren, het
geen voor mij den troost uitmaakt
in leven en sterven."
Kiezerskent ge nu de stokpaard
jes? Begrijpt ge nu, wat dat wilde
zeggen Keuchenius wekt de hartstoch
ten op P
Na zijne rede werd gestemd en de
Begrooting werd afgestemd. Keuche
nius was gevonnist, gevallen, omdat
hij zijn God beleed ook als Minister.
Dat deed de Eerste Kamer, gekozen
door de Provinciale Staten.
Mag het waar zijn, dat die booze
geest van 't Liberalisme wat inge
toomd is, gedrongen door de omstan
digheden, dooreen onversaagd en kloek
optreden der Anti Liberalen't stelsel
zelf is niets veranderd. Maar men durft
nu niet best meer
Kiest voor de Pro v. Staten den heer
Hij zal bij eene verkiezing voor de
Eerste Kamer niet op mannen stem
men, die een bekwaam, ijverig en
godvreezend Staatsman doen vallen
en tot altreden nopen.
Natuurlijk meenen de liberalen,
dat hun candidaat de voorkeur
verdient, omdat hij op het eiland
woont.
Oppervlakkig- geoordeeld, zou
men dat wel haast moeten toegeven.
Toch zal bij eenig nadenken ieder
eerlijk man moeten toegeven, dat
dit argument geen steek houdt.
Of zou men nu werkelijk nog dur
ven tegenspreken, dat de band tus-
schen de kiezers op Flakkee en
ons Statenlid den heer DE WILDE
in Den Haag, sterker gevoeld
wordt dan de band vroeger tusschen
de kiezers, en bv. den heer VAN
WEEL.
Moet niet worden erkend, dat
de heer DE WILDE leeft voor
ons district. Of zou men het maar
weer vergeten, dat door zijne tus-
schenkomst bij den Minister ver
hinderd werd, dat onze jongens
recruten op Zondag moesten
reizen, waartoe de Commissaris der
Koningin had genoodzaakt.
Heeft ooit een liberaal Flakkeeër
meer blijk gegeven van onderzoek
naar wat voor onzen landbouw drin
gend noodig is, als de heer VEG-
TEL op den partijdag
Durft ge het van den knapsten
Liberaal verwachten, dat hij a 1 s
de heer VEGTEL zoo harte
lijk instemming zal betuigen met
de bekende motie tegen de gehate
leerplichtwet Bovendien Al leven
wij op een eiland, toch zijn we er
trotsch op Zuidhollanders te wezen.
En het zijn toch de staten van
Z u i d- H o 11 a n d, waarheen wij
een vertegenwoordiger zenden.
Een liberaal mag evenmin als
een Antirevolutionair Statenlid
uitsluitend de belangen van Flakkee
behartigen. Hij zit daar om de
belangen onzer Provincie te behar
tigen, ook als het district, dat
hij vertegenwoordigt, hem het
naaste. Daarbij waarborgt de
bekende ijver en de groote kennis
van onzen Candidaat ons, dat hij zich
in de bijzondere belangen van Flak
kee zal inwerken. Zijn onaf hanke-
lijke positie maakt het hem mogelijk
om zonder iemand naar de oogen
te zien, zijn plicht als Statenlid
nauwkeurig te betrachten.
Inderdaad zal Flakkee heel de
Provincie aan zich verplichten door
een Lid in de Staten te brengen
als de Heer VEGTEL. Bedenkt
lichten dag, je bluuft er mar uut, oor,
ï-'k Haauvve niks te verletten, zeit ie,< Mar
allo, hie is dan toch opgebleve.
N e e I. Och. heegers 't is toch zoo'n
benauwden tied tegenwoordig. Geen cent is
ter haest te verdienen. Jaop van mien heit heel
de vvintere zoowat op schobberdebonk ge-
laope. Op in van de kachelzoo'n beetje
houtjes hakken, 's ochens 't zootje schelle
en dan den déek op tot twaolt ure, in na
tuurlijk ee dan had je 'tis 't eten klaer
en kom ter dan maar om.
Griet. Och mensch, houd er over op
Je zou er gek van worreas je niet ge-
holpe wier, kwam je om van den hon
ger en wees nog mar dankbaer, dat je
't kiiege kenmar je mot 't toch weer
opzeilen van de zeumer.
Ne el. Teuntje van me komt van oggend
op en daer had je 'tmoeder moeder
en die meid kan zulke leelijke schreeuwen
geven, 'k zegge: noe, wat mot je!
*>Pietje breekt de kanne
Wel, mensch, ik docht, dat 'k tureluursch
wier, zoo'n mooie kanne van twee dubbel
tjes, verlede week pas nieuw laete haele,
'k had die meid wel un klap kenne geve
mar wat doe je der an, al slae je ze
nog zoo op ter wammes, de kanne is kapot
noe motte ze der eige mar in un klompe
wassche.
Griet. O, mensch, hou je dood stille
je word maeger van ermoe en saggerein.
Je man geen cent verdienein de jon
gere der goed verschoore ik stiere gis
tere die meid van me'n mit un dubbel
tje nae de wienkel om twee en een half
ons riekeluus butter, en daer komt ze mit
ofgezakte kousen en een vuul gezicht van
't schreeuwen veromze had ter dubbeltje
verlore.
Ik zegge der op uut, in geen eten of eerst
dat dubbelje veromdaer komt ze einde
lijk an, mot je begriepe der klompe kapot
in zonder dubbeltje. Ik zeggemiserabele
meid, hei je weer hard gelaopen, anders
kan die klompe niet kapotWaer is je
dubbeltje P Mar jaweldat begriep je
de katte had 't ingesliktIn zoo mot je
noe tobbe van den eenen dag in den
aaren.
N e e 1. In noe mit die leerplichtwet,
noe is 't nog erger geworreze haele
noc het brood heelemael uut je mond.
G r i et. Jae mar, daer steur ik me niks
an, oor. Die meid van me ken al een
-eg Dr. Kuyper. Niet de Vrijheidsboom, maar 't Kruis, blz. 17.
3*
bovendien, dat de leden, der Prov.
Staten de leden kiezen voor de
Eerste Kamer, en die Kamer moet
medehelpen om ons van den druk
der leerplichtwet te verlossen.
Daarom trekken we ter stembus en
kiezen den Heer
Dixi.
.-■7
N e e 1. Goeje murge watten weer van
nacht,
Griet. Murge'k haauwer niks van
gehoord of gezieje. Ik had gisteraevend
zoo'n piene in mun bovenkaemer, dat 'k om
half achte nae bed bin gegaen Wullum
heit de pap gekookt, en toen ie gegete
had is hie aok nae bed gekomme. Van
oggend ging hie der uut, keek us buuten
de deure nou, zeit ie, ik komme weer nae
bed. Ik zeibin je niet wies, 't is klaer
kapittel uut den Biebel leze, van zoo haauw'k
je me niet; schrieve kan ze aok al kittig
en te rekenen valt er niet veul in un
arrebeiershuushouen 't is wat stroop e in
zout in zeepe in vet in dan bin j' er as
er wat te verdienen is, mot ze der uut oor
Neel. Piet is elf jaer, en hie mot aok
mar mee, ik ken de centen best gebruuke.
Griet. Wullum roept mar: laet die
jongen schole gae, want ik hauWe geen zin
om nae de kas te gaen. Ik zeggeas joe
niet wil, dan gae ik ik wil Rotterdam ook
weer eens zieje ik binne der in geen drie
jaer geweesten as ik dan uut de kas
komme, bluuf ik nog un paer nachjes bie mun
zusterze heit 't beter as ik. Ze heit m'n
al us een paer nieuwe jurkjes belootd,
as ik kwam, in ik zal ze dan mee zieje
te briengen.
Neel. Mun man geeft, er niks om. As
ze mun komme roepe, zeit tun, dan gae'k.
Mar ik hauwe hoore zegge, dat die wet
zal veranderd worre. Ze motte dur weer
voor gae stemme op 't durpsbuus. Ik hauwe
tegen Jaop gezeitje mot er aok nae
toeje mot die man uut den Haeg mar
stemme. Die weunt vlak bie de Ko-
neginne
Griet. Zit die van daege op 't durps-
huus Dan zak mun beklag aok us gae
doewe ik hauwe al ellende genogt, in dan die
wet nog. Wullum is veul te bedruseld
mar dan zal ik 't woord wel doewe tegen
diera menheer.
Neel. Nee, daer hauwe'k een gelok van
die Klores van mien is niks benauwd in
in dit geval heelemaele niemendaole, oor
Griet. Hoe hiet die meneer uut den
Haeg
Neel. Ik gelaeve van Esther of Vest er.
Griet. Hauwe'k niet gehoord, dat 'n Ves-
tel biet. Ik zalle men wat op gae knappe in
dan zak 'n tus precies vertelle, wat un
erm mensch toekomtNoe xAjuus
Neel. Ajuuszeit tegen die meheer
dat Jaop aok komt.
Op den 248len Mei 1763 werd te Nevers
geboren Anaxagoras Chaumette, in later
dagen een der dweepzieke volgelingen
van Rousseau. Op jeugdigen leeftijd moest
hij reeds zelf in zijn onderhoud voorzien,
omdat zijn vader als schoenmaker het
niet al te breed bad, en werd boots
jongen en stuurman. Toen Loustallotin
gehoord en vernomen bebbeD. En menig
Liberaal op Ilakkee en daarbuiten zat
nu wel beseffen, waarom wj Antirevolu
tionairen zoo aanhoudend tegendeRevolutie
ons woord, ons protest laten hooren.
En elk Liberaal moet het nu toch wel
verstaan, waarom onze leus geen ander
kan zjn, dan Tegen de Revolutie, Tegen
de Rede, Tegen de Verbrjzeling der
Kerk, Tegen de Loochening van God en
Christus het Evangelie.
Principiëel staan we tegen den Liberaal
ovet.
Gaat hij niet zoover ais Chaumette,
om in de Kerk een altaar der Rede op
O i» wa—ww
Groen. Grwtsberz. en Eensgezindh. bldz. 335. I
1790 stierf, waren zjn bekwaamheden
en zjn radicale denkbeeldon reeds zoo
voor 't voetlicht getreden, dat hj tot
hoofdredacteur werd benoemd van het
Blad De Omwentelingen van Parijs; ja,
hj werd de uitverkorene van de zeer
lage volksklasse, het janhagel en grauw
van Parijs eu 10 Aug. 1792 Procureur
der Commune. Allerlei pogingen werden
door hem in 't werk gesteld om de Armen
zorg, het Onderwjs, het Huiseljk leveD,
de Zedelijkheid enz. buiten de Kerk om
te organiseeren. Ja, zjn dwaze haat tegen
de Kerk ging zoover, dat hj het stoute
stuk beging om den godsdienst der Rede
in de plaats te stellen van het Katholiek
Gelo of. Chaumette noodigde de Regeering
(Conventie) uit, om in den nieuwen Re-
publikeinschen kalender een da,g op te
nemen, die voor heel Frankrjk zou
gelden als de Dag der Redeen voorts
nam h j als voorzitter der Commune het
besluit, dat de Dienst der Rede zou aan
vangen op 10 Nov. en de eerste bjeen-
komst zou plaats hebben in de kerk de
Notre Dame. Op de plaats van het altaar
en ter vervanging daarvan was eene soort
van verhevenheid opgericht, de Berg der
Wjsbegeerte, en op den top tusschen
't groen en de bloemen was eene schoone
vrouw geplaatst, juffrouw Mailhrd, eene
opperazangeres, die de godin der Rede
moest verbeelden. Een wit gewaad hing
om hare leden; een hemelsblauwe man
tel golfde om hare Behouders: zj droeg
een roode muts en had een piek in de
hand. Aan haar voeten stonden tal van
operazangeressen in het wit, met eiken
loof het hoofd omstrengeld. Het gezang
werd aangeheven en toen de Inwjding
geschied was, keerde men terug en ver
zocht de Regeering om voortaan de Kerk,
die aan de H. Maria was gew jd te mogen
gebruiken in den Dienst der Rede.
Daarmee had de Regeering zich officieel
losgemaakt van hot oude geloot. En als
gevolg ook daarvan werden verschillende
Kerken ontchristel jkt. Die van St. Eus-
tache werd een café. Overal zag men
nieuwe optochten, met nieuwe godinnen
der Rede, de eene al traaier uitgedoscht
dan de andere.
De verbetering van den Staat f
is onbereikbaar zonder verbete-
ring dergenen, nit wie de Staat
is samengesteld. Der bal ve zon
der Gods dierst geen wez n~
lijk herstel en geen duurzaam
bebond. En dit juist wordt ver
geten, neenstelselmatig bestre
den door de verbeteraars in
onzen tijd.
[Groen. Grwtsherz.en Eensgezindh. bldz. 243.
In Quaks werk, de Socialisten, bladz.
420, lezen we als laatste geckcht8 over
dezen Dieuwen DienstEen ijskoude ril
ling ging over het Katholieke Frankrijk.
De godsdienst der Rede.
Menig eenvoudig lezer zal thans voor
't eerst de verklaring dier uitdrukking
te richten, om een Dag der Rede uit
te roepen, hj ontkeDt de Openbaring
Godshj ontkent de Waarachtigheid
van den Bijbel als 't Woord van den
Eenigen, Eeuwigen en Drieëenigen God.
En daarom, om die ontkenning der
Openbarinq, daarom is er tusschen ons
en hem eene ondempbare klove.
Daarom kan en mag een Antirevolu
tionair niet stemmen op den Heer van
Schouwen, al moge ook deze Candidaat
een geacht burger zjn en een recht
schapen Burgervader.
Een antirevolutionair mag dat niet,
omdat hj in den heer Yan Schouwen
een man moet zien, wat deze als liberaal
ook is, die eene andere Beljdenis
heeft dan hj zelf; eene Beljdenis, die
de Openbaring Gods niet aanvaardt
zooals wij. Wj laten aan ieder 't recht, te
gelooven, wat hj wilmaar zullen het
standpunt van den tegenstander ook bij
ven bestrjden bj en door de stembus,
als een standpunt onzes inziens
voor den God des Hemels hoonend
voor den Christusbei jder daarom on-
aannemeljk
voor Yolk en Vaderland noodlottig.
Kiezers Kiest daarom den Antirevolu
tionairen Candidaat
Zii zullen het niet hebben xx
Ons oude Nederland! xjt
XX
Het bleef bij alle ellenden xx
J xx
Gods en der Vaadrenpand
Zij zullen het niet hebben
De goden van den tijd.
Niet om hun erf te wezen
Heeft God hetons bevrijd!
Met al hun schoone woorden,
Met al hun stout geschreeuw,
Zij zullen ons niet hebben
De goden dezer Eeuw
Tenzij het woord des Zwijgers
Moedwillig werd verzaakt
'k Heb met den Heer der heeren
Een vast Verbond gemaakt.
DaCosta. Aan Nederland in de lente van 1844.
