Vrijdag 7 Februari 1902, Zestiende Jaarg. No. 851. Orgaan An tirevolulion air voor de SSnidhollaDdscbe en Zeeuwsche Eilanden. INHOCSIGNO VINCES T. BOEKHOVEN. uitgever: Christelijk. Miwatie plaatsvervan ging. PIIciBteaa ess ree 3i ten. r- 9 f 2 t Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag. Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent. Amerika bij vooruitbetaling 3,50 per jaar. Afzonderlijke nummers 5 Cent. hOMMJEBjSMBMJM Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel. Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal. Dienstaari vragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent pei plaatsing. Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.0 Alle stufefcen voor «Ie MSedac&le bestemd, Advertesitièi! verdere Administratie franc© toe te jeeasdesi aan desa Uitgever. Dit nummer bestaat uit twee Bladen! EERSTE EE AD. Met eene fijnheid in stijl en woordenkeus als juist passend is voor de Eerste Kamer, heeft Minis ter Kuyper in zijne Memorie van Antwoord nog eens helder in het licht gesteld, dat de anti-liberale par tijen, die het vorige jaar bij de stem bus de overwinning behaalden, wel zeer stellig het recht he' ben om hun ne pretentie van te zijn christelijke partyen, vol te houden tegenover het beweren der liberalen, dat zij ook christelijk zijn. Het woord „christelijk" is elastiek schreef de Minister „Het neemt enger of ruimer beteekenis aan, al naar gelang men er de specifieke uitdrukking in legt van hetgeen op wast uit den wortel van h"t geloof in den Christus naar de Schriften, of wel eeniglijk doelt op zekere ede ler opvatting van het zedelijk leven, gelijk die in Christenlanden gang baar is Zoo min echter als h"t Kabinet aan iemand het recht be twist, om op zijn standpunt het (voor voegsel) van „christelijk" te rezigen voor een veredeld humanisme, kan men aan de partijen der rechterzijde het recht ontzeggen, om dit woord in engere, meer specifieke beteekenis te verstaan en dat te minder waar in eene bekende Staatswet tussclo „maatschappelijke" en „christelijke" deugden opzettelijk onderscheid wordt gemaakt. Zij, die van oordeel zijn, dat de christelijke grondslagen van ons volksleven, gelijk die in de ver houding tusschen man en vrouw tusschen ouders en kinderen, tusschen patroons en werklieden, tusschen on derdanen en overheid en tusschen de overheid en God, historisch ten onzent gelegd zijn, slechts dan hun vastheid kunnen behouden, indien in het volksbesef het geloof in den Christus naar de Schriften zijne id<- ale beteekenis blijft behouden, kun nen noch mogen die engere opvat ting van het woord „Christelijk" voor de ruimere en meer algemeen ethische uitruilen. In het verder beloop van zijn antwoord wijst de Ministir er op, dat evengoed als men spreekt van „de beschaafde klasse," van „wetenschappelijke lieden", van „schoonheidszin" te bezitten enz. zonder belepdiging van anderen te bedoelen, alzoo ook die in religie het rijkst bedeelden met alle vrijmoedig heid zich de christelijkegezinden mogen noemen dat het woord „christelijk" in zijn engere betee kenis op politiek gebied eene histo rie achter /.ich heelt, en dat de ge- dee'dheid der chr. partijen niets be wijst tegen haar positief standpunt, dewijl een levend beginsel bij elke aüdere partij evenzeer tot veelvor mige toepassing leidt. Vooral die vergelijking van de pretentie der christelijke partijen met de pretentie van kunstkenners, we- tenschappelijken en beschaafden, is een meesterlijke greep. Als God met zijn geest iemand los laatizoo zeide ons eens een oud christenman, dan schiet de Booze op hem toe, en sleurt he m, waarheen hij wil.» Daargelaten nu het gespannene in deze uitdrukking, zoo is het toch waar, dat ook in overdrachtelijken zin het onkruid het best tiert op plaatsen, waar de goede gewassen ontbreken. En dit zelfde geldt ook van de snelle voortwoekering van de sociaal democratische misgewassen. De verschillende levenskringen en terreinen houden allen verband met elkaar. Wanneer het onderwijs in de scho len in de vorige eeuw geregeld chris telijk was geweest, dan had het op komende geslacht geweigerd om naar eenim lerne prediking te gaan luis teren. En omgekeerd, als de predi king van Gods Woord overal getrouw was geweest, dan zou de «neutrale» volksschool niet tijdelijk en ten deele aanvaard zijn door de natie. Aldus ook ten opzichte van het maatschappelijke. De sociaal-democra tische predikers bazuinen hun pseudo evangelie aan alle hoeken des lands op steeds scheller tonen rond. Zij en zij alleen zullen het volk uit zijn ellende opheffen, en wat anderen in gematigden geest doen, vindt bij hen geen waardeering. Met hoogdravende, bombasterige, de hartstochten prik kelende taal spiegelen zij den hand arbeiders eene schoone toekomst voor en helaas vele van die arbeiders la ten zich op die manier tot hun ge zelschap lokken. Maar hoe komt dat Eenvoudig omdat bij een groot deel van het volk geen goede opvoe- dingsgrondsla^en gelegd zijn, omdat zoovele landgenooten zijn opgegroeid buiten het licht des Bijbels. Want anders zouden de toekomst zorgen van hen die de gelijkheid in gelden goed najagen, slechts medelijden en afkeer en geen sympathie wekken, en zouden de arbeiders, ook al heb ben zij soms een zuur leven, als uit eén mond antwoorden .- neen, maar om die en die redenen, is wat yij wilt, herschenschimmig en onbereik baar. Maar het is de ledigheid in hart en geest, het gemis aan toets- steenen, die menigeen tot een speelbal voor allerlei wind van leer maken, zoowel op sociaal als op ethisch en religieus gebied. In verband met deze omstandig heid hebben de predikers der waar- heid thans ook eene dubbele taakte vervullen. Behalve het gewone onder richt in de heilsleer, hebben zij het volk aldoor te waarschuwen en te leiden in maatschappelijke verhou dingen, omdat deze zoo schromelijk in de war zijn. En zoo verklaart het zich ook, dat enkele bedienaren van Gods Woord zooals Ds. Brummel- kamp en Ds. Talma bij voorbeeld, een roeping gevoelen om speciaal over dc dingen, die het aardsche le ven in zijn verschillende vertakkingen aangaan, de lamp van Gods Woord te helpen uitdragen tot behoud, beide van eeuwige en tijdelijke goederen. Bij extra-nood zijn er extra-hulp krachten noodig. „iSouallfeif." Hoe toch hartstochtelijke, booze, afkeer iemand kan vervoeren Dr. Bronsveld heeft op zijne be kende wijze in de „Kroniek" van Januari zijn oordeel uitgesproken over de houding van het nieuwe Ministerie en over de kamerde batten. In den loop van die debatten heeft Dr. Kuyper (in antwoord op het beweren, dat er van het nieuwe Ka binet nog niet veel specifiek christe lijks gezien is) de opmerking gemaakt, dat dit specifiek chistelijke niet apart zal voorgediend worden, maar als het zout in de spijze, zoo oók in de toekomstige wetsvoor- drachten zal gemengd zijn. Dit nu noemt Dr. Bronsveld eene „bouaüteit," beneden de deftigheid van de Ministerstafel. De criticaster heeft zeker op dat oogenblik niet bedacht, dat het beeld van het zout zijn groote be kendheid en algemeenheid ontleent aan de woorden van den Heere Jtzus Christus. Of moet het hoog- Nederlandsch vaa een Minister soms de taal van den Heiland in „deftigheid" of „we tenschappelijkheid overtreffen Zou Dr. B. zelf, niet eens een keer inzien hoe belachelijk hy zich maakt Ons dunkt, het wordt tijd. Dat de socialisten niet de plich ten der staatsburgers op den voor grond stellen, maar het bij voorkeur druk hebben over hunne rechten is bekend. Zelden kwam dit pikanten uit dan in de klacht van „Arf Volk dat de 35975 menschen die in 1901 hunne belasting|niet betaalden, ver stoken zijn van het kiesrecht. Het is nog al natuurlijk zou men zoo zeggen. Wie schuldig blij ven te betalen voor de gemeenschap, missen het zedelijk recht om meê invloed te laten gelden op de rege ling van de belangen der gemeen schap. Het Volka denkt er echter an ders over en schrijft Op deze wijze ontdoen de aan het roer zittende heeren zich van de kiezers van de allerlastigste soort, die in de groote steden allicht er in zouden slagen eeM sociaal-democratische bres te breken in de burgerlijke slagorde die van daaruit ter Kamer tijgt". Verdere commentaar bij zulk een de ondeugd in het gevlei komenden uitval zal wel overbodig zijn. De Partijdag. De Partijdag der Antirov. partij op Flakkee zal D. V. gehoudeD worden, op 19 Febr.en wel Woensdagmiddag en avond. In de middagvergadering zal optreden de heer H. Ch. VEGTEL uit den Haag, met 't onderwerp: De Sociale quaeslie op 't platte land. In de avondvergadering de Weleerw. HeerDs. O W. J. VAN LUMMEL te Delft met 't onderwerp Onze beginselen en het Sociale Vraagstuken de Heer H DE WILDE met het on derwerp Overheid en Volk. De middagvergad. begint om half drie. De avondvergadering om 6 uur. Toegangsbewijzen zijn verkrijgbaar bij den Boekh. W. Boekhoven te Sommelsdijk en in zijn filiaal op den Westdijk te Middelharnis. Voor de twee vergaderingen is de entree 15 cents. Voor één vergadering 10 cent. Aan de Zondagsschool, (waar gesproken zal worden) zijn geen kaarten verkrijg baar. We verzoeken de Kies vereen, nota te willen nemen van onze bekendmaking en het verder onder haar leden enz. te verspreiden. Alleen antirevolutionairen hébben toe gang. Protectie. Rede van den heer Van den Biesen op 28 Jan. 1902. Mijnheer dé Voorzitter! De zaak, die, volgens mijn bescheiden meening, op het huidige oogenblik, wel de meeste aandacht verdient, is de herziening der tarieven van in- en uitvoer. Verwonderlijk mag het heeten, dat reeds niet lang in den lande een reusachtige beweging is ontstaan, om het verderfelijke vrijhandelstelsel, dat ons ten gronde richt, door een beschermend stelsel te vervangen. Men versta mij welik noem ons vrij handelstelsel verderfelijk en dwaas," omdat de andere Rijken, in plaats van het vrij handelstelsel, zware en grove protectie toe passen, waardoor zij voor ons land hun grenzen als met een Chineeschen muur afsluiten. Op stoffelijk gebied is er geen zaak, die meer onze belangstelling en aandacht ver dient. Het welzijn of de langzame onder gang van ons land hangt er van af. Wat toch baat het ons, of de groothandel bloeit en vooruitgaat, als de industrie, de land- en tuinbouw kwijnen en voor een groot deel te niet gaan De groothandel zelf zal door een be schermend stelsel nog tot grooter bloei geraken. Immers de aanvoer van onbewerkte artikelen zal daardoor enorm stijgen. Dat de toestand in het land achteruitgaat, wie zal het ontkennen De niet afgeloste hypothecaire inschrij vingen bedroegen in 1900 het schrikbarend cijfer van f r 456 682 000. Nu mogen eenigen dit niet erg vinden, als zouden die hypotheken dienen tot uitbreiding van zaken of tot aanbouw van huizen, zij vergeten dat dit maar voor een betrekke lijke kleine som kan gelden. Ik slaap liever onder een pannen, dan onder een gouden dak, en waar zal het blijven, dat als eerste kenmerk van solidi teit en welstand, het niet verhypothekeerd zijn van vaste goederen, zal blijven gelden. Voeg hierbij de steeds toenemende werkloosheid. Duizenden werklieden kunnen hier te lande geen brood meer verdienen en gaan naar den vreemd» Alleen naar Duitschland vertrokken in 1900 volgens opgave van het centraal bu reau van statistiek, 44617 mannen. En dan de armoede. In 1898 waren er nog 235 295 bedeel den. Veel gegoede burgers keerden het va derland den rug toe; de belastingen toch zijn hen te zwaar en vooral te hatelijk geworden. En nu de toestand van den landbouw en van de industrie. Het beste antwoord op die vraag is aan te toonen hoeveel van ieder artikel hier te lande ten verbruik werd ingevoerd, dus niet de algemeene invoercijfers worden door mij gebruikt, maar de cijfers van den invoer tot verbruik, waarbij dus de door voer buiten beschouwing blijft. Ik vraag dan, waarom gaat de landbouw niet voor uit Omdat hier te lande, bij voorbeeld in 1900 vrij van eenig recht werd ingevoerd- om maar iets te noemen 99 millioen kilo tarwe 260 garst 371 haver 500 rogge; voor 11/i millioen gulden aan paarden 2 Y2 millioen hectoliter lijnzaad 870000 hectoliter koolzaad; 3 3 millioen kilo aardappelen en 17 mil lioen kilo aardappelmeel. Waar zijn zoovele ijzer- en machine fabrieken gebleven Antwoord: In 1900 werd ten verbruik ingevoerd a. 26 millioen kilo gas-en waterleidings buizen b 111/2 millioen gegoten, gesmeed, ge slagen of geplet ijzer C. 17 millioen kilo -pijkers en nagels d. 42Yj millioen kilo ijzerdraad e. voor 2o Y2 millioen gulden aan fa briek-, landbouw- en stoomwerktuigen. Dit alles vrij, behalve het genoemde onder b waarvan 5 pCt. geheven wordt. Waar zijn de meeste meelfabrieken ge bleven Zij zijn verdwenen. Men voerde toch bijv. in 1900, vrij van eenig recht, hier te lande in iS31/2 millioen kilogram tarwemeel. Waar zijn de honderden looierijen ge bleven Te niet gingen zijmen voerde toch bijv. in 1900 hier te lande in: 665000 kilo zool- en tuigleer; 61/2 millioen kilo bereide huiden 2 millioen gulden voor zadelmakers- en ander leerwerk. Waarom gaat de gisthandel zoo slecht te Schiedam Omdat hier vrij, bijv. in 1900, voor bijna 2Y2 ton gouds werd ingevoerd, ter wijl Belgie een recht heft van 10 ct. per kilo. Waarom verdwijnt de tabaksaanplant in ons land Omdat bijv. in 1900, voor een derisoir recht van 70 cent op de 100 kilo hier te lande 3 YY millioen kilogram werd inge voerd. Waarom kwijnen de kandij- en suiker fabrieken Omdat ons land overstroomd wordt met vreemde suikers, bijna 42 millioen kilo ruwe suiker, enz. enz. Maar waar zoude ik ophouden F Ik noemde slechts de meest bedreigde vakken. Is het nu nog niet duidelijk, dat wij moedwillig zooveel takken van bestaan ter neer drukten Daarom moet de volksconscientie wakker geschud worden, het onhoudbare van den tegenwoordigen toestand moet worden aan getoond "Van harte gun ik de groote steden en - uV» 1 - H v -wu J~ - - ■-■■■

Krantenbank Zeeland

Maas- en Scheldebode | 1902 | | pagina 1