m
Vrij
v Onslai
■I
lij
FEUILLETON.
Steeds hooger.
Hrieven aan mijn vriend
ie Mleidorp.
Prov. S
i v-"5"
li
.i
wijd worden in de handelszaken, bestaan
bij ons niet. Wel bv. in Leipzig, Keulen
en Aken. De hoogere burgerscholen ge
ven te weinig.
En hoe staat het met het vakonderwijs
der kleine burgerij, ook al niet best. Men
klaagt over doodende concurrentie van
het groot-kapitaal, maar bij nader onder
zoek ligt em de schuld der concurrentie
niet bij 't Kapitaal, maar bij de burgers
zalven, omdat zij vaak weinig technisch
bekwaam zijn; niet flink genoeg weten
te profiteeren van het verbeterde ver
keerswezen en betere krediet-en geld we
zen.
Nergens vindt men een goede, bij het
lager onderwijs aansluitende opleiding,
die den jongelieden de praci.ische kennis
geeft, welke ze op 15 of 16 jarigen leef
tijd bjj hun optreden in een magazijn
of winkel noodig hebben. De Nationale
Vereeniging van Handelsonderwijs had
verleden jaar een verzoek gericht aan
Minister Borgesius om in de Wet op het
Lager Onderwijs als facultatieve leer
vakken op te nemen het boekhouden en
de beginselen van handelskennis. Daar was
natuurlijk wel een nieuwe studie voor
noodig, en zou er examen moeten wor
den afgelegd door den betrokken onder
wijzer, maar dat zou ook voor onze on
der wjjzers goed zijn, omdat zij op 'toogen-
blik te theoretisch moeten en niet anders
kunnen optreden.
Maar waar moeten de leerkrachten
vandaan komen Mogelijk was een nor
mtal-cursus voor onderwijzers uit het
geheele land, het geheele land door e t
dan bv. te geven Zaterdagsmiddags. Op
zoo'n cursus kunnen de onderwijzers on
der leiding van bevoegde leeraren zich
bekwamen in die vakken van handels-
ouderwijs, die zij nog noodig zuilenheb
ben om weer anderen op te leiden voor
magazijn, winkel of kantoor.
De subsidies van de provincies zouden
bestemd kunnen worden om de reiskos
ten voor leerlingen van vakscholen te
vergoeden.
Door een en ander zou het praetiseh
ouderwijs uitstekend kunnen dienstig zijn,
om de afhankelijke positie van de bur
gerij enz. van den kapitalist te vermin
deren.
Daarna kwam de heer De Hertogh
aan 't woord. Hij zei iets, dat we letter-
lijk zullen overschrijven.
Wij (Liberalen) weten nudat wij
van deze Regeering geen geestelijken dwang
te vreezen hebben, dat zij er niet aan denkt
om aanvallen te doen op de vrijheid van
geweten en de vrijheid van onderzoekdat
zij dus volstrekt niet beantwoorden zal
aan de voorstelling, die waarschijnlijk
de geachte afgevaardigde uit Harlingen
zich van oen Christelijk Kabinet had
gevormd; dat integendeel deze Reg eer ing,
evenals de afgetredeneer op uit zal zijn
om het omnibus idem", het voor vallen de
zelfdein toepassing te brengendat tot het
ivezen der liberale beginselen behoort.'1
Hij zei nog meer.
„Ik ben voor milde schoolpolitiek,omdat
mij (Liberaal) nu eenmaal duidelijk ge
bleken is, dat het ideaal van de liberale
partij om de gehetle Nederlandsche jeugd
in een school te vereenigen niet verwezen
lijkt is kunnen wordennaar mijn mee
ning het gelijk recht voor allendier
liberale partij gebiedend voorschrijfdat
waar dit uitvoerbaar is aan de kinderen
van minder welgestelde ouders zooveel mo
gelijk keuze van scholen moet gegeven wor
den. Onder de vrijheid van onderwijs, die
in 1848 werd gewaarborgd gegeven ook F
Red.), heeft zich liet bijsonder Onderwijs
betrekkelijk krachtig ontwikkeld en geor
ganiseerden het zou onrecht wordenin
dien men weigerde dit onderwijs te doen
medehelpen ter vervulling van de taak,
die door de Grondwet is opgedragen
Bravozulke liberale taal is naar ons
hart
Wat zijn wijantirevol. toch reeds
langde ware „liberalen" geweest!
Hoe lang hebben wij al niet geroepen:
„Omnibus idem"
22)
//Nu, Betje haal je naaiwerk en vertel
het mij dan,// antwoordde mevrouw Huibers.
Toen Betje dat gedaan had en meesteres
en dienstmaagd rustig aan tafel zaten, ver
volgde de laatste //Neeltje kwam heel vrien
delijk naar mij toe en vroeg, hoe het mij
ging. Toen ik haar antwoordde, dat het mij
zoo best ging als ik slechts verlangen kon,
vertelde zij mij dat mijnheer en mevrouw
Van Geereren na mijn vertrek de hoogste
ruzie m"et elkander hadden gehad, want me
vrouw had aan jufl'rouw Laura gevraagd, wat
ik dan toch eigenlijk tot haar had gesproken.
Het was toen uitgekomen, dat ik niet dan
op haar dringend vragen de waarheid had
gezegd. Als mevrouw niet zoo trotsch ware
geweest zou zij mij weer terug hebben laten
roepen, maar nu kon en wilde zij dat niet
doe -. Zij verweet mijnheer, dat hij door zij»
drift - haar van een dienstbode had beroofd,
en dat hij mij onschuldig als een dievegge
de deur heeft uitgejaagd. Daarop antwoordde
mijnheer, dat het alleen de schuld van me
vrouw was, want zij had mijn misdrijf ver-
gioot, en er zulk een drukte over gemaakt,
alsof ik een halven moord had begaan, en
Hoe lang hebben wij 'tden liberalen
voorgehouden Heeren doet ons recht
En gelukkig, zij zagen hun dwaling
in. En heer De Hertogh sprak, als het van
een liberaal maar eenigszins wezen kan.
,fc Was in orde 1
Onze schoolstrijd heeft vrucht gedragen.
Amice
Kerstfeest!
Geboortefeest van „het Vleesch ge
worden Woord."
Kerstfeest! in Nederland,
voor ons, bolijders van „God geopen
baard in het Vleesch".
Voor ons in 't eerste jaar eener
nieuwe eeuw, na een zomer vol strijd,
vol hoop, en niet-te-leurgestelde ver
wachting.
Voor ons, die het in de Vergader
zaal onzer Volksvei tegenwoordiging, van
de Ministertafel mochten hooren uitspre
ken door Dr. Schaepman, door Dr.
Kuyper
»Men kan het Christendom opvaiten als
een tijdvak van beschaving, van onwikkeling,
en in dat opzicht leven wij op dit oogen-
blik in een christeiijken tijd, hoeveel on
christelijke verschijnselen zich ook mogen
voordoen.
Men kan ook he t christendom opvatten
als een verzamelnaam voor allerlei belijde
nissen.
Maar men kan het ook opvatten, en d a t
is de opvatting, die de mijne
moet wezen, als een grootb oven-
natuurlijk feit, dat in de wereld
is gekomen en dat gehe el de we
reldhistorie beheerscht. Eigen-
1 ijk ligt dit feit aan aide opvat
tingen van het Christendom ten
grondslag, want het is de groote
gestalte van den mensch gew or
den Zone Gods, die geheel dar tijdperk
van beschaving, dat men het Christelijke
noemt, beheerscht. Het is de gestalte
van den m ensch geworden Zone
Gods, die aan al de verschillende rich
tingen die Hem belijden, hoe uiteenloopend
dan ook, den naam geeft, omdat d i e
naam inderdaad de hoogste i s o p
de aarde en in den H e m e 1.
Het Christendom bovengeloofs
verdeeldheid staat niet boven de ver
deeldheid, maar het staatbovenhet
geloof.
Hierin ligt zijn fout, hierin ligt zijn ge
brek. (Het Christendom boven ge
loofsverdeeldheid wil niet ver
schillende gelooven tot een Christendom
vereenigen, maar het getoof op z ij d e
schuiven en een onzijdigheid in
voeren, waar zekerheid, beslistheid
en volstrekte waarheid moeten zijn
Kerstfeest! gevierd door eeo positie
Chris tendom.
Kerstfeest voor geloovigeu, die het
zingend belijden
„Er ruischt langs de wolken, een lieflijke
Naam,
DieHemel en aarde vereenigt te zaam.
Geen Naam is er zoeter en beter voor
['t hart
Hij balsemt de wonden en heeit alle
(smart.
Kent gij, kent gij, dien Jezus niet,
Die om onze zonden den Hemel verliet."
Kêrstfeestbij zoo'n helderen politie-
ken hemel.
In dankbaarheid smelt mij "t hart
weg, want thans is er een Ministerie,
dat zijn g e l o o f weliswaar op het Kerst
feest op verschillende wijze zal uitspre
ken, maar toch zich vastklemt aan dien
Eéngeborene in Bethlehem, die de Wor
tel van Izaï is.
O p dien Wortel groeit de R.-Ka-
tholiekgroeit de Antirevolutionair;
de Vrij-Anfirevolutionair, de Christeiijk-
Historische.
U i t dien Wortel Iz a i 's willen
wij anti-liberalen, geloovigen der Aige-
meene Christelijke Kerb ouze s ppen
trekken, opdat allo leven daat door
worde gesterkt en verkwikt.
Kerstfeesthet eerste Kerstfeest in
die nieuwe politieke aera.
Amice Aanstonds zülleu de Belijders
eener Openbaring samenstroomen naar
het Huis des Gebeds.
Eu dan zullen we, neen neen niet
in Farizeeschen hoogmoed de oogen op-
slaaD, zooals één onzer tegenstanders
toen O, mevrouw!// riep Betje, hare
woorden eensklaps afbrekende, u kunt niet
begrijpen, hoe vreeselijk mijnheer zijne vrouw
kan toespreken, en welke antwoorden me
vrouw dan geven kan. Ik kan mij maar al
te duidelijk voorstellen, hoe het toegegaan
is. Dat wil ik u maar niet alles beschrijven
gelukkig heb ik u nog iets beters te vertellen.
Neeltje zeide mij, dat juffrouw Laura, erg
achteruit ging, en het niet lang meer maken
zou. Wel heeft de dokter het dus bij het
rechte einde gehad, toen ik hem tegen mijn
heer Van Geeveren hoorde zeggen, dat hare
ziekte zoo erg gevaarlijk was. Arme juffrouw
Laura Zij keek zoo angstig, toen zij mij vroeg,
wat de dokter van haar (lacht. Het was om
er koiul van te worden. Het moet dan ook
wel verschrikkelijk zijn, om midden in zijn
vroolijke jeugd van het leven te moeten schei
den.//
Ja, Betje tenminste als men den Heiland
niet kent en niet weet, waar men heengaat.//
Juist mevrouw! en dat wa« toen met
juffrouw Laura het geval. Maar n u is alles
met haar veranderd. Zij is //vroom// geworden,
zegt Neeltje.//
Thans zag mevrouw Huibers verrast op.
Verheugen zich de engelen Gods in den hemel,
stemmen zij hunne harpen, en zingen zij
schoonste lofliederen, wanneer een zondaar
tot den vader is wedergekeerd ook de
kinderen Gods op aarde gevoelen en betoo-
nen blijdschap wanneer zuik een blijde tijding
hun gebracht wordt.
opFlakkee heeffcgescbreven,
maar we ameeken van God te ontvan
gen de gestalte des tollenaars,
dan zullen we in die gestalte eerbiedig
't hoofd buigen, het uitspreken:
O, God, die Uw Zoon gezonden hebt,
wees ook ons genadig; maar tevens zul
len we op den Kerstdag onze blikken
richten naar omhoog, onze dank
zeggingen opzenden tot Hem, die ons
een kring van Ministers heeft geschon
ken, die allen belijden Jezus, Koning
der Koningen en aller heeren Heer
Jezus, mensch geworden Zone Gods.
Neen op 't Kerstfeest geen belijd.?
nis van een christendom boven geloofs
verdeeldheid geen belijdenis van een
algemeene zedeleergeen belijdenis van
een Jezus, groot.er dan Mozes, grooter
dan Boeddha, grooter dan Mohamed
groot om zijn deugden, groot aan 't
kruis, waar hij martelaar is voor eene
verheven godsdienstleer, maar op het
Kerstfeest een beljjdenis van een Jezus,
Koning in de kribbe; zcoals Vondel
zong
De doeken, waar het kind in leit
Aijn 't purper van ZijnMajesteit;
van een Jezus, voor wien de Engelen
reeds bij de geboorte juichten
Eere zij G o d in de hoogste Hemelen
Vrede op aard; en
In menschen een welbehagen,
van een Jezus, die Koningin en Minis
ter, Kamerlid en kiezer het toeroept
„Zoo wie den wil mijns Vaders doet,
„die ia de hemelen is, dezelve is mijn
„broeder en zuster en moeder." (Matth.
12 50.)
Amice, ik wenseh U oen gezegend
Kerstfeestsappen te genieten uit den
Wortel van Isai
Uw vriend JAN.
Ing-ezomlen,
KERSTZANG.
,t Is donker om Bethlehem. De sluier is geweven
Om d' aard. Zietaan 't blauwe uitpansel is naast
[Venus verrezen
Een nog schittender ster.
Hoe schoon is de nachtAlles ademt in dit lieflijk
[tafreel
Stillen vrede. Geschapen door Gods kunstpenseel
Is 't al volmaakt heind, en ver.
Niets verstoort deez' harmonie. JZaehtkens murmelt
[de beek
Haar eeuw'gen zang. üit de verte klinkt lieflijk
[en week
Een fluisteren herderslied.
Heerlijk, schoon natuurtafereel,.
Thans door God geschapen
Ontwaakt herdersBij dit tooneel.
Niet langer geslapen
Rijst opj! rijst op -buigt u ter neder
En-ziet niet op naar 's hemels trans!
Aanbidt uw God en keert niet weder.
Tot 's werelds lust en wuften dans!
O, welk tafreelIn een zee van heerlijk, verblin
[dend licht
Baden de eng'len, de dienaren van God.
De herders ontwaken, zien en vallen opdat gezicht
Ter aarde en verbeiden met angst hun lot.
Neen, niet alzoo Geen vrees zj thans in 't hart,
Maar heil'ge vreugd verheffe nu den geest
't Loflied der eng'len verbanne uw smart,
Verheerl jkt God, die in uw boezem leest
Bethlehem is thans verlicht j 't Schitt'rend Schijnsel
[verlicht een grot.
En dooft den glans der ster, die daarboven staat
te pralen
Het licht verdw jnt de ster beschijnt met
[helderer stralen,
Daar binnen in |den stal, den eenigen zoon van God,
Een zoon van God Een Koning, rijk, door pracht
[en praal omgeven 1
Zo» dachten ook weleer de herders, 't Droombeeld
[wordt verdreven,
Door de werk'hjkheid. Voor hun oog verrjst
[eeu stal, een kribbe. Eei kind,
Waar het zoekend oog, hoe het ook stare, ni ts
[dan menschl jkheid aan vindt
O, Maria o, moeder Gods, uw zaal'ge, hoogste
[moederdroomen
Zjn thans vervuld] Aanschouw uw Zoon, uw
[God, uw Koning!
Zj werdt 't gelaat half af.Heeft d' angst in
['t moederhart een plaatsgenomen
Weet zj Zjn kruis?Zjn do#d Dan
[weet zj ook Zjn Kroning
O, mijn God. Gj zjt genadig,
Vol van goedertierenheên.
En wj brengen U gestadig
Onze hulde en gebeên.
Soli Deo gloria;
Ja, aan God alleen zii d' eer!
Halleluja! Halleluja!
Al wat leeft buig' zich voor IJ neer!
//Ja mevrouw,// vervolgde Betje haar verhaal.
//Neeltje. was er ook geheel vervuld van.
Eerst trachtte zij er luchtig over te spreken,
zooals hare gewoonte is maar zij liet dien
toon varen, en ik merkte duidelijk, dat ook
haar geweten en haar hart ten diepste ge
troffen naren.//
//Je zoudt zeggen,// zoo begon Neeftje dat
zoo'n ijdeltuit zo veranderen kon en als
ik het niet met mijn eigen oogen gezien en
met mijn eigen ooren gehoord had, dan zou
ik er geen woorcl van geloofd hebben.
Niet dat juffrouw Laura zoo heel kwaad
is geweest,-zij was van allen hier in huis
toch altijd nog de bestemaar dat ze van
alles, waar ze vroeger alleen haar geluk in
zocht, zoo los zou kunnen worden en zoo
gemakkelijk, ja met blijdschap, baar leiden
zou kelten dragen en afstand doen van dit
levert neen, als iemand mij dat ooit
voorspeld had, dan zou ik hem in zijn ge
zicht hebben uitgelachen.//
//Toen vroeg ik Neeltje// aldus ging Be
tje voort; //Och toe, vertel mij nu toch
alles eens zoo nauwkeurig, als je maar kunt,
waarop zij vervolgde: //Ja zie je, zoo dikwijls
kom ik niet in de ziekenkamer maar laatst
bracht ik er wat, en natuurlijk keek ik naar
het bed waarin juffrouw Laura lag. Zij zag
mij en riep mij bij zich en toen sprak zij
//Neellje ik ga naar den Hemel. Ik beu o
zoo gelukkig.// Dat zij waarheid sprak, kon
.ik aan haar gelaat wel zien het was inge
vallen en bleek, maar er lag zulk een vroo-
Bedwelming boeit me, mijn denkkracht raakt
[verward 'k b^^een zangen
Om Uw lof te melden o, mijn God! Maar ho
[groot is 't verlangen
Naar 't Kerfcfeest voor mijn ziel Hoe ver
nog in 't verschiet
O, Eeuw'ge, Uw liefd' is grootmaar zangen
heb 'k niet.
Ouddorp D^c. 1901. J. ÏÏAMEETEMAN.
Tuin» eis Landbouw.
PLOEGEN.
We zouden het nu hebben over de werktui
gen, waarmede geploegd wordt. Vooral de maag
iu verband met het meerder of minder modilijk
voortbewegen der ploegen deed ons besluiten
iets over ploegen t-e zeggen.
In den regel kan eeu pracisch landbouwer
het door hem te gebruiken werktuig zeli zeer goed
beoordeelen. De zwaarte en de kromming vuu
den ploegboom, de aauheohtipg van de staarten,
de in richtingen vooraan den boom voor't rege
len van diepte en breedte der voor enz. enz.,
dit alles wordt bij 't koopen van een ploeg na
tuurlijk door iedèren la idbouwer in aanmerking
genomen. Maar toch zijn er nog enkele zaken
waarop door meuigen boer nog veel te weinig
acht wordt gegeven.
Inzonderheid wat betreft de vereischte trek
kracht is er tnsschen de ploegen zeer veel ver
schil. In de praktijk open! aart zich dat spoedig
genoeg. En dat het bedoelde verschil nog al eens
zeer groot kan zijn, leert ons de uitslag van een
ploegwedstrijd. Vergissen we ons niet, dan was
't iu i871 te Deventer, dat men verschillende
ploegen ten oprichte van de vereischte trek
kracht met elkaar vergeleek. En hierbij bleek,
dat om een Zeeuwsche radploeg vooruittetrekken
500 K G kracht noodig was, terwijl voor 't zelfde
werk (24 cM. diep ploegen in zwaren gioud)
slechts 240 K.G. gebruikt wordt voor 't voort
bewegen van een Groninger avendsploeg. Datwas
dus nog niet half zooveel als voor de Zeeuwsche
ploeg. Wat men dus in 't eene geval met twee
paarden kgn klaren, daarvoor had men in 't
andere geval minstens drie zoo niet eter noodig
„Ja, dat is nu goed eu wel, maar de Zeeuw
sche ploeg zal ook veel zwaarder gemaakt ge
weest zjjn als de arendsploeg, wordt gewis door
vele lezers opgemerkt.
Gaarne stemmen wij dit toe, doch we voegen
er aanstonds bij, dat, blijkens het verslag van
bovenbedoelde wedstrijd, de lichtere arendsploeg
evengoed werk leverde als de andere. En onder
die omstandigheden zouden we toch do lichter
gebouwde arendsploeg verkiezen boven de Zeeuw-
sohen radploeg.
Maar wij gelooveD, dat er ook nog wel »m
of meer andere redenen zullen geweest zijn,
waarom de eene ploeg zooveel zwaarder ging
als de andere. En hierop vooral wenschen we
de aandacht te vestigen, opdat ieder in staat zij
daarop acht te geven bij 't aankoopen van een
nieuwen ploeg.
Achter eenvolgens willen we het hebben, over
vier verschillende zaken, die alle in verband
staan met een grootere of kleinere wrijving of
schuring van het werktuig in den grond.
Do zwaarte van den ploeg mag niet grooter
wezen dan noodig is om den ploeg voldoende
stevigheid te geven. Is het werktuig zwaarder,
dan wordt noodeloos de wrijving bij 't gebruik
vermeerderd en bijgevolg ook de voroischte
trekkracht. Intussclien is het niet gemakkelijk,
om zoo op 't gezicht of te beoordeelen of de
ploeg onnoodig te zwaar is gemaakt. Beter gaat
hat to zeggen of hot rister of strijkbord ook te
groote afmetingen beeft. "Wij wenschen hierop
in de tweede plaats te wijzen. Een strijkb rd
dat grooter is dar- noodig blijkt, zal ook tengevolge
hebben, dat de ploeg meer trekkraoht behoeft
dan gewensebt is. Bij een lang strijkbord toch
blijft de aarde langer met dat ouder deel in
aanraking en dat zal ook al weer de wrijving
vermeerderen. Wordt vervolgd.
M
HOENDERTEELT.
Blijkens een bericht, voorkomende in de Nieu
we Rotterdamsclie Courant van Zonüag l5 dezer
tracht ile afdeelingZuid Holland der Vereeniging
tot bevordering der pluimveehouderij in Neder
land gewaar te worden, of er in deze provincie
ook zoogenaamde fokstations bestaan en in hoe
verre men zich op de verbetering der pluim-
veeteeld toelegd. Zjj die zich daarmede onledig
houden worden uitgenoodigd zich schriftelijk te
wenden tot den voorzitter dor bovengonoemde
afdeeling Mr. A Terf te 's Gravenhage met
duidelijke uiteenzetting van hunne fokmethode
en v .n 't doel, dat z.e er mee beoogen, te weten
of 't hun te dien is om eierleggers te fokken,
dan wel om vleesehkippen te kregen.
Met de verkregen inlichtingen hoopt men in
staat te zijn een overzicht te verkrijgen als
grondslag om de verbetering van de pluimvee
teelt in Zuid Holland te bevorderen door o. a.
aan de leden dol- Afdeeling in het a.s voorjaar
kuikens kunnen leveren en daartoe contracten
af te sluiten.
(Zie vervolg Tweede Blad.)
Vraagbaak.
Vragen en Antwoorden worden kos
teloos geplaatst.
Antwoorden of meded leliugeu
zijn met hetzelfde nummer gemerkt, als
de vragen, waarop ze betrekking hebben.
V ragen
207. In kleigrond zit veel phosphor,
lijke uitdrukking open het was, of have
ceager) schitterden, maar van een heel andere
vroolijkheid en met een heel anderen glans,
dan wanneer zij in haar gezonde dagen naar
een bal of concert ging. Ik kan het niet zoo
heel goed beschrijven, maar het was zoo dat
ik mijn oogen niet van haar kon afwenden.
Zoo, jufl'rouw!// zei ik, //dat is al heel
gelukkig voor u en ik bleel haar maar al
aankijken, want ;k begreep niet, wat er toch
met haar gebeurd was.
//Ja, Neellje lat, is ook heel gelukkig,//
antwoord Ie jufl'rouw Laura toen weer. //De
Heere Jezus heeft al mijne zonden vergeven
en mij geleerd om in Hem te gelooven in
Hem, Die voor mij gestorven is. O Neeltje
zoek gij Hem toch ook. Wacht er niet mee,
totdat ge, evenals ik, on u ziekbed ligt. O,
als ik van iets verdriet heb, dan is het daar
van, dat ik mijn leven zoo schandelijk verspild
en misbruikt heb, - n dat ik niets gedaan hen
voor den Heer, Die voor mij alles heeft
gedaan. Hij heeft, het mij vergeven, dat weet
ik; maar liet kan mij soms zoo bedroe
ven, als ik denk aan de dagen, die voorbij
zijn en nooit meer teruggeroepen kunnen
worden.//
O!// zeide Neeltje, //je kunt, niet begrijpen,
Beijel. hoe liet mij te moede was, toen juf
frouw Laura zoo sprak. Als zij zoo dacht
ik reeds zooveel verdriet heeft, over hare
zonden, zij die toch nooit willens of
wetens iemand kwaad gedaan, benadeeld of
bedrogen heeft, hoe moet het dan wel met
zoo hoorde ik laatst. Waarom kan super-
phosphaat dan goed werken Dat geeft
men toch oók om 't phosphor, dat er in zit
208. Hoe komt men aan melksuiker
Zit daarvan veel in de melk
209. Kan men roode plekken, door zwa
velzuur ontstaan, wegmaken
Antwoorden en Mededeelingen.
197. De Ziveedsche lucifers zijn niet
vergiftig.
Het mengsel waaruit de Koppen bestaan
kan ecln.er zeer verschillend zijn, en bestaat
gewoonlijk uit: lo de een of andere zuur
stofafgevende stof, als chloorzure potasch,
chroomzure potasch, salpeter, bruinsteen
2o de een of andere, brandbare stof als
zwavelantimoon, zw ivel, roode (niet ver
giftige) phosphor; 80 een oplossing van
dextrine (kunstgom) in water. In dit meng
sel worden de met paraffine doortrokken
houtjes ingedompeld.
De srrijkviakte der doosjes bestaat door
gaans uit een mengsel van roode (niet
vergiftige) phosphor zwavelantimoon, bruin
steen, of glaspoeder en eene oplossing van
dextrine. Een lezer.
198. Het maken van buskruit bestaat
niet alleen in het vermengen van salpeter
houtskool en zwavel, maar hangt voorna
melijk af van de verdere bewerking, waar
voor in de buskruitfabriek verschillende
werktuigen gebruikt moeten worden; waar
door het onmogelijk is, hetzelve int't klein
te maken, dat eenige overeenkomst heeft
met dat 't welk in den handel is. De be-
standdeelen van gewoon buskruit zijn op
100 gewichtsdeelen 74 d. Salpeter, 16 d.
houtskool en 10 d. zwavel.
Voor salpeter gebruikt men nooit Gliili-
salpeter, maar uitsluitend potasch-salpeter
dat vooral nog gezuiverd wordt van vreemde
bestanddeeleu, als keukenzout, chloorkalk
enz. Voor zwavel bezigt men uitsluitend
Siciliaansohe pijpzwavel. Voor het maken
van houtskool neemt men alleen de zachte
en lichte houtsoorten als wilgen, populieren
linden, enz. Deze houtsoorten worden in
retorten verkoold, of door aanwending van
oververhitten stoomzoodat dus het hout
niet in de omniddelijke aanraking komt
met het vuur. De drie genoemde bestand -
doelen wordeu in de buskruitmolens in
v chtigen toestand fijn gemalen en met
elkander vermengd Ten slotte wordt liet
tot korrels gefabriseerd en gedroogd.
Een lezer.
201Dat is nog al duidelijk. Afgeroomde
melk is immers niet zoo vet. En vet is
lichter dan water. Wanneer men vet, dit is
het lichtere van de melk wegneemt, da i
houdt men 't, zwaardere over.
202. Wanneer men het s.g. van melk
kent en ook het vetgehalte, dan kan
de hoeveelheid droge stof berekend worden.
Vooral voor kaasboeren is't van belang dit
te kennen.
208. Gewoonlijk vermengt men de uit
te strooien kunstmest met een bepaalde
hoeveelheid droge en goed fijne aarde. Het
mengsel wordt dan Zoo goed mogelijk ge
lijkmatig gezaaid. Maar 'tinengen moet
natuurlijk uiterst nauwgezet plaatshebben.
204. Absorptievermogen beteekent, h< t
vermogen om planten voedende besta tidee-
len vast te houden, zoodat ze niet met 't bo
demwater kunnen wegspoelen, voor ze door
de planten verbruikt zijn.
205. Landrassen noemt men de veetypen
die onder invloed van klimaat, behandeling
enz. in een bepaalde streek als 't ware van
zelf zijn ontstaan. Later artikel.
206. Witte muis is, wat de geleerden
noemen een albino. Albino's worden als
zieke dieren aangemerkt.
lolhereii tier Aarde.
KUStjAWM.
Berichten uit St. Petersburg melden, dat
het keizerlijk Hof dezer dagen plotseling
van Tsarskoje Selo naar Gatsjina is veihuisd
omdat het water te Tsarskoje Selo, dat
overigens prachtig welwater heeft, met typhus
besmet is, zoodat er reeds honderd men
schen ziek zijn geworden. Men heeft ontdekt
dat de leiding naar het keizerlijk paleis
doorgestoken was, wat nog van den zomer
moet gebeurd zijn, toen het wegens de
groote droogte noodzakelijk geweest is, een
m ij aflopen, die zooveel slechter ben en
zooveel zonden op nnjn geweten heb Ik werd
erg onrustig, Bitje! dat wil ik wel weten.
Juffrouw Laura scheen dat op te merken,
en toen zei ze: //Neeltje doe maar net als ik
gedaan Leb. //Lees in den Bijbel, wat God
voor ons gedaan heeft, en wend u tot den
Heiland Hij zal u verhooren, uwe zonden
wegnemen en u even gelukkig maken, als ik
ben. Hij doet, wat Hij beloofd heeften Hij
heeft beloofd en verzekerd, dat Hij gekomen
is om te zoeken en zalig te maken wat ver
loren was.//
//'I' oen kon juffrouw Laura van vermoeid
heid niet iiieer spreken en ik had haar ook
niet langer kunnen aan hooren, want mijn
gemoed schoot vol, zoowel door hare woorden
die ik nooit zal vergeten, als door haar veran
derd gedrag'.
Hoe t.rotsch, boe koud, boe liefdeloos I
was zij vroeger voor ons, dienstboden en h»!
nederig en liefderijk was zij nu, hoe dief]
scheen mijn eeuwig belang haar ter harte te
gaan
//Na dien tijd heeft juffrouw Laura nog I
meermalen op diezelfde wijze tot mij gespro
ken maar nu is zij zoo zwak geworden I
dat het spreken haar te veel vermoeit. Zij I
ligt nu maar rustig en stil te wachten, tot-|
dat de Heere haar //thuis// komt halen.//
Wordt vervolgd.
Deze Court
Abonnemei
Amerika b
Afzonderli.
All*
11
1 W
In de 4/
»N. R. Ct.
„We zie|
„in de
ve rwijzel
Redactie,
en de »N.
gezelschap
Nochtans.
zóó met or
En daan
nu zullen
de mand
onderin.
En 't is
U hebt
om ons arj
hebben ont
Niets het
als we zeit
geen tegen/
zonder ook
derzocht te
hoofdartikel!
Wij zulle
Uw antv
Ge ons ai
we er verd'
verspillen.
Slechts
king.
Een vei 1
hetzij met
wees dan
anderen uitj
Corrigeer
dat niet te
Een opr
Ge schri;
„De Ml
minder
zelf meld
Heeft dii
artikel st.
tegenstrjj
Heeft 't
staat, In
waarschu
Of we d:
Maar we
te vangen.
En dat
Want zij
Gij schrij
hebt»Mi
hoe ter
om ons te j
antwoordt
wachten aij
Gij wist
was
En toclj
wel was.
We zwe
den te kui
En ons
in den val.
v V
op
De V<
«tellen voc
zich tot 1
het beheei
4e Middel
het jaar
aan de Pi
bereid ve|
hetgeen
kosten .„da
der. Geme
De he|
zitterNa
veroorloo'
Gedeputei
Ook kunm
j S|
w
