IAAT
i
ommelsdijk.
'X.
i
i
WEREN,
ember 1001
Zestiende Jaarg. No. 838.
lutionair IOrgaan
lines „IDEAL".
-EN,
6.
in der WEIDE.
ketbakker.
INHOCSIGNO VINCES
I
el en
teas
srdam, hang 26.
Ikoope en Fijnere*
I
1LKEH |~T en
KA'" l
T. BOEKHOVEN.
fdsteeg
LEVERTRAAN,
ROESPOEDER
[BERT ULLRICH-3CHE
KRUIDENWIJN
ËIlFT.
lillende
lanvra-
'•n.
en SI. «ICOLAAS,
©nieten rabat.
NG Jr.
r f
Xuidhollandsclie en Zeeuwsclie EilaDden.
e Btcdactie bestemd, Atlvei ieitlien en verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitgever.
I
•i
V
m.
vrije Berger
alle doctoren aanbevolen.
paarden en vee, bereid volgens re-
van de Rijks-veearts le klasse.
Maaglijden en de gevolgen daarvan
OJiSTPOEDEH, TEERCAPSULE,
PASTILLES GERAÜDEL,
balsem tan anij aa AD, (3)
mdere middelen tegi Hoesten bij
PE, Apotheker Midd .harnis.
De Jonge Co., Dordrecht.
ij geleverde petroleumdorsch-
ingei-.aam U te berichten dat
gelijke graan- en zaadsoorten
heb.
verklaring te gebruiken daar
de wijze van levering en
ft voldaan.
NELISSE, Zaadteeler.
riottes, zwart,
sureD, geheel
1,5028,50.
maal, cheviot,
met warme
5 19~.
iné's en echt
|1, Gld. 9,50
ratiné en es-
kwalileiten
varme plaid—
4,25; 5,75;
18,—.
knoopen, jn
|tt, en diverse
i kwaliteiten,
lette, in ver-
ramgarensen
iw en fantai-
19,-;
n mijn
.binnen
mrden.
J, Nette aflevering.
pgst van een uitgebreid keuze
saisons in alle kleuren en maten.
Werkinaiisgekkers, enz.
en kebloemde Deken».
hoeveelheid laten fabriceeren in de
oncurrentie het hoofd te bieden en
a „in de stad" betaald.
Je aandacht op
-ES SAJET
nerk, hetwelk de beste en goedkoop-
festciyk II. l«t en 1C5.
ITEN van L. WESSELS, 3 Cent,
ft 8 alle soorten
en
huur
Kastoor
örsche Kade 31-33
(Plan C,)
LPtLPLAATSESr
Denhaven 0. Z.
(Pegenoord,)
OTTERDAM.
plete ijzeren Overkappingen
iwt—«amwr-w
f
JP
/j
k-''
-
I
C
1
s-
'ranco per post 50 Cent.
[>er jaar.
UlTdÈTËk:
Advertentiën 10 cent per pegel en maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal.
Bienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij besiaai
Advert ntiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.
ligt dan ook dieper.
De liberalen kunnen niet rederiee-
ren uit hun beginselen. Die zijn zoo
zwak, dat de socialisten hen met hun
eigen wapens wel kunnen overmees
teren. Zij moeten hunne partij dus
trachten aan te bevelen met opsom
ming van eenige „weldaden", waar
mede zij het land „zegenden".
En nu kleedt zich hun zorg voor
vaccinatie, voor de aigemeene ge
zondheid, zoo mooi aan, want welk
redelijk mensch wil de gezondheid
niet bevorderd zien
Is dus het geloof in de vaccinatie
maar gevestigd, dan snijdt 't mes
van twee kanten dan ziet het volk
eenerzijds liberale weldoeners, en aan
den andeien kant domme clericale
heethoofden.
De historie kan echter ontnuch
teren. Minister Geertsema was toch
waarlijis geen domme clericaal. Yan
Houten en Kappeijne waren het
destijds evenmin.
Wij vertrouwen dan ook, dat de
dwang in deze geneeskundige aan
gelegenheid den langsten tijd wel
geduurd zal hebben.
i£entlracht.
Mr. Anema heeft onder meer in
zijne jongste brochure gezegd, dat
de Roomsche staatslieden in ons land
vermoedelijk wel wat meer doordron
gen of doorkneed zouden zijn in de
christelijke eischen der politiek, wan
neer zij maar eene eigen Hoogeschool
hadden, evenals de Katholieken in
het buCenland hier en daar hebben,
en niet alleen hunne opleiding in
de rechtswetenschap in liberale krin
gen behoefden te genieten.
De Nederlander deelde dat be
zwaar niet, en vond het niet eens
doelmatig om in afzondering te stu-
deeren. Beter vond dit blad, dat
mannen van allerlei richting aan
dezelfde Hoogescholen werkzaam
gesteld werden. Voorts spreekt de
redactie van gebondenheid aan een
bepaald stelsel, aan de opinie van
bepaalde personen, enz.
Wel is deze repliek, juist van de
Nederlander verklaarbaar (omdat éen
der hb. redacteuren wegens verschil
van beginsel de Vrije Universiteit
verliet), doch dat de bedenking ge
grond is, kunnen wij niet inzien.
Gesteld al, het zou profijtelijk zijn,
hoogleeraren van diverse levensop
vatting in éen schoolkring te laten
arbeiden, dan zou het in ons land,
waar sedert vele en nog eens vele
jaren de leerstoelen schier uitsluitend
aan lieden van éen richting (de
liberale) gegeven werden, geen aan
beveling verdienen, nu het gansche
gevaarte van den vereenigden op
bouw in anti-christelijken geest
daar gereed staat voor de jongelieden
uit moderne gezinnen. Maar ook
op zichzelf achten wij de stelling
onjuist. In den studententijd hebben
de heeren studenten leiding noodig,
en wat wordt er dan van als de eene
hen zus en de ander zoo leidtwat
groeit er van de hoogere kennis,
als uitgangspunt, methode, richting,
kortom bet geheele studieplan, van
de leermeesters grooteiijks verschilt
Slechts hopelooze verwarring kan er
uit voortvloeien.
Breede opvatting der studie, ken
nisneming van allerlei meeningen en
inzichten, door de beoefenaars der
wetenschap verspreid, is wat anders.
Dat wordt van christelijke zijde door
niemand afgekeurd. Maar daarvoor
is ook wel gelegenheid, al is er een
dracht in de opleidingsmethode.
Altijd nog dwalende.
De it Vooruit"-redactie heeft nog eens
weer haar stokpaardje bereden.
Zij kan er nog maar altijd geen
hoogte van krijgen, dat de antire
volutionairen godsdienstiger zijn dan
de liberalen, en dat de liberalen in
tegenstelling met de christelijke par
tijen revolutionair zijn. Dat noemt zij
nu in haar onberaden ijver zelfs vvuile
verdacht making.
Ja, we kunnen ons verklaren, dat
//Vooruit// liever niet onder die ver
denking stond, maar er is geen derde
öf men moet in de politiek Gods
geopenbaarden wil, Zijn gezag erken
non, of men is revolutionair.
Want of //Vooruit// nu al schermen
wil met Dr. Kuyper's eigen woorden,
om aan te toonen, dat ook de anti
revolutionairen den invloed der Fran -
sche revolutie hebben ondervonden,
dat brengt haar niet verder, want dit
ontkent geen enkel denkend anti
revolutionair.
Doch er is een groot onderscheid
tusschen het ondergaan van den in
vloed eener groote beweging, en
het zich er door laten beheerschen
cn vervoeren.
Dit laatste deden de liberalen van
alle gading, omdat zij de basis van
Gods Woord verlieten met hun po
litiek.
Over hun persoonlijken godsdienst
spreken wij niet. Maar met hun po
litiek verlieten zij den grondslag der
H. Schrift, en daardoor werden zij
//kinderen»/ der revolutie, kinderen
van de omwenteling der vorige eeuw.
En als //Vooruit//ditzelfde ons wil
toedichten, dan antwoorden wij dat
is impertinent onwaar, want bij alle
nieuwe vormen en voorstellen des
tijds is de Bijbel onze toetsteen.
Evenmin snijdt het hout, als
//Vooruit// citeert, dat het Staats
wezen en de Overheid uit de ge-
meene gratie zijn voortgekomen. Im
mers neemt dit iu geenen deele het
groote voordeel weg voor hen, die
de Staatkunde beoefenen en de sociale
vraagstukken overwegen bij de Lamp
van Gods Woord.
De vreeze des Heeren is ook hier
het beginsel der wijsheid.
Meieren nan mijn vriend
te Bileidórp.
Amice,
Fichte heeft eens gezcgrl
Het Christendom verbergt in zim schoot
een veel grooteren schat van levensver
nieuwing, dan ge vermoedt.
Tot hiertoe oefende het zijn krachtnog
slechts op de enkele personen; en
slechts zijdelings op den staat.
Maar etn ieder, die ooit, 't zij ajs on-
geloovige, 't zij als belijder, zijn geheime
drijfkracht bespieden kon, moet toestem
men, dat er van het Christendom ook
voor d e M a a t s c li a p p ij eene won
dere organiseerende kracht kan uitgaan en,
eerst als die kracht door breekt zal de
religie van het Kruis voor heel de wereld
schitteren in al de diepte harer conceptiën,
en in al den rijkdom van den zegen, dien
ze brengt
Chiistus Consolator, de Trooster van
bedroefdende Vriend van tollenaren en
zondaren die den melaatsche, voor anderen
een afschuw, door Zijn genezende aanraking
weer terug riep in het familieleven die
blinden, dooven, lammen en kreupelen
genas, en geen andere "belooning// begeerde,
dan dat zij zouden geiooven, dat hij was
de Zone Gods, de Gezondene des Vaders,
het Lam Gods, dat ook de zouden der
ellendigen wegnam, zoowel als hun gebre
ken. hun lijden en lichaamssmart. En niet
alleen de zonden der individuen, maar
ook die eener kranke maatschappij.
Want Jcrank, zeer krank was de Israë-
lietische maatschappij. En de Israëliet zag
dit wel.
Niet, of bij de Romeinsche vergeleken,
die aireede wegzonk, die in ontbinding
overging, was er in Israël, dank zij de
Mozaïsche wetgeving, dank zij de ontfer
mende liefde Gods, die in die wetgeving
blonk, een draaglijker toestand dan in Rome,
maar het was niet zonder reden, dat de
Heere Jezus deze verschrikkelijke gelijkenis
uitsprak
//Eens rijken menschen land had wel
gedragen En hij overleide bij zich zeiven,
zeggende: Wat zal ik doen? want ik
heb niet, waarin ik mijne vruchten zal
verzamelen.
En hij zeide Dit zal ik doenik
zal mijne schuren afbreken, en grootere
bouwen, en zal aldaar verzamelen al dit
mijn gewas, en deze mijne goederen.
En ik zal tot mijne ziel zeggen
Ziel, gij hebt vele goederen, die opgelegd
zijn voor vele jarenneem rust, eet,
drink, wees vroolijk.
Maar God zeide tot hem Gij dwaas
in dezen nacht zal men uwe ziel van
u afeischen, en hetgeen gij bereid hebt,
wiens zal het zijn?
Alzoo is het met dien, die zich zeiven
schatten vergadert, en niet rijk is in
God.
En nu welen wel, het verband van de
gelijkenis duidt het aan, dat nier sprake
is, van een familietwist overgeldzaken,
waarin men Jezus als scheidsman inroept,
waardoor de Heere ook wijzen kon op de
gierighei d: maar scherp stelt zich
de Heiland partij tegen dien dwazen rijk
aard, die de hebzucht zoo treurig uit de
plooien van zijn overkleed laat zichtbaar
wordeu. Hij, de rijkaard, denkt wel om de
vergrooting van zijne schuren, maar om de
armen en ongelukkigen eens wat meer te
bedeelen om meer barmhartigheid te oefe
nen, om de Synagoge eens te gedenken
met een extragave, om zijn werklieden en
de plaats zijner inwoning eens dankbare
en blijde dagen te geven, neen, daarover
denkt hij niet. Zelf volop, maar wat geeft
hij om een ander
Zijn schuren afbreken, en dan grootere,
veel grootere
Dat is 't ideaal.
En zoo zielkundig juist is het woord van
dien rijkaard weergegeven Ik zal tot mijne
ziel zeggen Neem rust, eet, drink en wees
vroolijk.//
Ja, dat is de materialistische opvatting
van het leven in optima forma. De Heiland
geeselt iu deze gelijkenis, op krachtige
wijze een toestand, die in Israël meer dan
eenmaal voorkwam.
Schatten vergaderen, waar ze de mot. en
de roest verteerdehoe vaak kwam liet
voor
God dienen en den Mamon wat pro
beerde men, om dat samen te laten gaan.
En tegen deze zonden waarschuwt de
Heiland zoo ernstig, zoo teeder, zoo
streng.
Neen, de Heiland doet niet als onze
Socialisten, en scheldt op den rijkaard,
omdat hij rijk is de Heere erkent, dat
de man langs wettigen en rechtmatigen
weg aan zijn goed is gekomen en het dus
ook mag houden maar hij toornt er tegen,
dat hij alle winst voor zich houdt, en alle
voordeel naar zich toetrekt, zonder een
ander daar ook eens van te laten genieten.
En daartegen nu gaat 't protest van
den Heere Jezus uit. Zoo iets moet iu
eene maatschappij, eene christelijke maat
schappij, niet gebeuren.
Rijkeii en armen ontmoeten elkander
de Heere heeft ze beiden gemaakt, 't Is zo,o.
Maar de rijken hebben eene grooteche
roeping in betrekking tot de armen.
Niet één rijke is absoluut eigenaaren
dan pas vervult hij zijne roeping voor de
Maatschappij, als hij des Heeren woord
betracht //Gij hebt het om niet ontvan
gen, geef het om niet.//
De rijke moet den arme helpen en zóó
aan de Maatscliappij die hoogere wijding
geven, welke in volmaaktheid zal zijn op de
Nieuwe Aarde, wanneer alle verlosten //rijk//
en //arm// als broeders en zusters het zul
len uitjuichen
//Gij,// o Christus, hebt U zelf ge
geven om ons te redden.//
U w vriend J AN.
Vrijhandel of protectie Vrees
voor Amerika
Te Weenen werd in de laatste week
van October eene belangrijke bijeenkomst
gehouden van industrieëlen en landbou
wers.
Ze waren (en de Regeering was er
ook vertegenwoordigd) bijeengekomen om
middelen te beramen tegen de Ameri-
kaansche Concurrentie.
leder, die eenigszins meeleeft, weet,
dat deze kwestie ook tot de zoogenaamde
„brandende" behoort. Het Amerikaansch
gevaar is zoo groot, dat in Oostenrijk
en Hongarije althans andere kwesties op
den achtergrond blijven, en deze nl. de
vrees voor Amerika's overwicht, de vraag
vrijhandel ot protectie naar den voorgrond
dringt.
Het bewustzijn, dat er voor allen ge
vaar ie, drijft landbouwer en industiieël
tot elkander.
Dr. Peeseb,een invloedrijk industrieël,
schreef de tegenwoordige beweging ten
gunste van hooge beschermende rechten
uitsluitend toe aan de Amerikaansehe
concurrentie, die don continentalen land-
bouw van de Engelsche markten hM
verdreven.
Hij voorzag iets dergelijks op indus
trieel gebied, waarop Amerika met reu
zenstap voortschrijdt. Het was voor hem
duidelijk, dat de Ver. Staten streefden
naar de opperheerschappij op economisch
gebied.
Welk middel van tegenweer was er nu
Hij verklaarde, dat het voornaamste
doel voor Oostenrijk-Hongarije was, zich
meester te maken van de binnenlandsche
markten voor eigen landbouw en eigen in
dustrie, en tevens te zorgen, dat de uit
voer zoo ruim mogeljjk kon geschieden.
Ten slotte werd een resolutie aange
nomen, waarin aanbevolen werd
1. Geheele herziening van het toltarief,
met hooge rechten, teneinde gelijke kracht
dadige en permanente bescherming aan
nijverheid en landbouw te verzekeren.
2. De Centraal-Europeesche Staten
i
