1 I
Assurantie.
KOOP
p van tLüh,
l EN TRAAN.
[Schellen,
oer 1901
y
Zestiende Jaarg. No. 834.
ionair 11 f' Orgaan
en Meeuwselie Eilnsiileii.
•AAF
IERDAM.
Handel.
IN HOC SIGN O VINCES
Ikers.
B
r-i
-§
EG,
alen
iaaT
Maga-
Gros. Eh Detail.
DE KORTE ll. OUDE TOBBE.
5ns zien
VAN LITH,
ROTTERDAM.
l 399 en 388,
i in
or Zaai tarwe,
li ii m,
A. PALINGDOOD.
Mill]
f GULDEN
f PTEMMiER
|e, Cacao en Claoeolaad enz
Ppenhoïfisierij door
-15 g g' s in e a I,
i t
dactie bestemd, Ad verte si tien en verdere Administratie franco toe te «enden aan ilesi Uïtg-ever.
zoodanig, het steeds driester en
gender optreden der socialisten,
groote handelbaarheid der leiders
er de antirevolutionairen, de
rondheid der voorstellen van die
ers deden onwillekeurig vragen
ive, wat scheidt ons toch eigen
waarom kunnen wij elkaar niet
,nen
Jit persoonlijke antipathie, onder
invloed ven allerlei kwaadspre-
j kan men schrikkelijk-van de
i geraken. Maar het gezond ver-
id en meer nog de christelijke
ndheid moet toch eenmaal weer
mphaeren over het kleinzielig
euzel omtrent oudergeschikte
iten.
■fu, wij zijn gelukkig goed op
vau béterschap. De volgelingen
den heer Lohman en die van
de Visser zullen voortaan met
zelfde persorgaan optreden. Een
rname vriend uit die kringen,
de Geer waarschuwde in Onze
iw tegen een verkeerd conserva-
ie. En aan betuigingen van in-
omenheid met het nieuwe Ministe-
en woorden van opwekking om
te steunen, ontbreekt het niet.
De kogel is, om zoo te zeggen,
ir de kerk.
Wie weet, mogelijk is de tijd
nénde, dat alle antirevolutionairen
3r in één schuitje varen.
Daarvoor meet veel vergeten en
geven worden. Maar dat is niet
ïhts geoorloofd, neen, het is
ïhtmatig.
De tegenwoordige fgang van zaken
laagt natuurlijk niet aan „chris-
ijk" liberalen zooals Dr. Bronsveld,
ch dit is alleen een bezwaar voor
ke lieden zeivenaangezien zij in
kerk Christus belijden, [en er dus
oestrijd is in hun leven. De par-
'erhoudingen, worden er beter door
die dezelfde politieke confessie heb-
1, behooren bijéén.
Waar het beginsel is, dóór is de
Geen booze tongen of pennen
llen deze waarheid op den duur
rijdelen.
file Rijnsburgsclie
schoolzaak.
Gelijk vóóruit te denken was,
>rdt er met argus-oogen op gele
onder de tegenwoordige regeeiingt
ook iets gebeurt in stad, land of ge-
jst, dat den toets der wet niet kan
orstaan en dat op rekening der
iti-liberalen te schuiven is. En waar
t zoeken geen stof tot beschuldiging
•levert, worden zelfs de persoon-
ke aangelegenheden der Ministers
•spied en als gemeen goed sans
me ter sprake gebracht.
Verklaarbaar is dit wel. De libe-
,len hielden zich vele jaren zóó
rertuigd van hunne voortreffelijk-
eid en onmisbaarheid en van het
,oneerlijke" in de bedoeling der
tegenstandersdat zij eigenlijk geheel
met zichzelf in de war en verlegen
raken, als zij zouden erkennen dat
het nu ook nog goed gaat. Ma ir daar
om is hunne houding niet te bil
lijken.
Bij het hengelen naar de fouten
der andersdenkenden wanen zij reeds
dadelijk zeker te zijn van buit mee
te brengen naar hunne tenten. Zij
zijn ontstemd en ontsteld eene sterke
verbeelding komt bunne neiging te
hulp.
De Rijnsburgsche schoolzaak is in
zooverre koren op hun molen.
Zes van de zeven raadsleden heb
ben in dat dorp het besluit ge
nomen om maar geen openbaar onder
wijs meer te bekostigen, dewijl er.
slechts 11 leerlingen, van welke 3
onderwijzerskinderen en 8 roomsche
kinderen, gebtuik van maakten, ter
wijl er voor de overige kinderen drie
ehr. scholen aanwezig zijn.
De Ged. Staten zijn er reeds in
betrokken. Zou de wet verkracht
worden, vraagt de een. Het is te
rreezen, zegt een tweede (het Han
delsblad"). Het zal wel schikken, zegt
een derde (de „Arnk. Ct.").
En zoo blijft men aan het penteren,.
in plaats van eens studiestukkên te
leveren over de groote en meest drin
gende landsbelangen, als arbeiders
pensioenen, tarief herziening, generale
oplossing der schoolquaestie. enz.
Of dan de naleving der wet te
Rijnsburg niet van belang is Zeker
Maar tevens is het dwaasheid om
voor een paar kinderen eene school
te onderhouden. En men kan de be
slissing gerust aau de betrokken
autoriteiten overlateD, en inmiddels
zijn tijd beter besteden.
Leerplicht. 0&CII straf op
de armoe.
Het Vrije woord en Partijdis
cipline.
Geen Klassenstrijd.
xurk uii-
HAGE.
lag Tan
in het
is, voor
Kunst-
Lit MS.
kelen.
V.
RDAM.
O
O
P O
M 02
G>
er
P.
f 1.25.
f5.50
Je zijoe huizen, inboedel enz. wil
psreea'tiaa, vraagt, dan eerst
fpgaai' viiss Premie,
fen Agent van de 's Ilertogenbosschi
pchappij.
iitusTitoxu. sdvi virus puk.
ATTiSÜTtü!
oor de schoonmaak.
ertwaren, Oliën, Lakken, Vernissen
si- en Bostel werk en aanverwante
telen.
Concureerende prijzen.
lij groote afname, speciale conditiën
jam, zoo een
Kt is verschrikkelijk die prijzen, hij
Hmoet dit komen zien bij
ieïSe geschilderde
vorm. Verder een mooie colletie Maho-
Tvuisvoettafels, Weener- en Stroomat-
net Koperen of Glazen Schroeven tegen
Bommel Werl. G. v. d. SLUIS te Oud
OS. te Rerkinqen A. W. KOR VINK t
eveelt ondergeteekende zich beleef-
jepareeren van 5JUS1WERKM.
c NAAIMACHINE-OLIE.
zoodat de machine zacht en vlug
Olie proef, en het zal blijken, dat ze
Uw Dw. Dienaar,
18 te nemen van de goede li wals
de maanden
Handel in Koloniale waren,
1 0fV a6 r Waartl°or is verkregen van 18 vastzit-
gr0 J. P 6 V. k 'P ln 't j aa r.
0 e g s 6 G 1 e 1 k i p p e n en e e n (l e n do
iu dan v e n (ku'kens van Maart leggen in J u 1 i
liioo- „,-ri' a' 'Aeer Wickel te Edam), is we-
w> op s e 1 w 1 en duh.b el vetgehalte voor
»e n d i" 11 0 b r n 1 k en verdringt daardoor
■orela I j 6 r s e 11 nre Opfok voeders. Het
lm 1. eerst en 0 r ij s, waavdoov omzet reeds tot
Bel ziaars,ee^
■*'K"u li.M "h P 1 P e r (1 a S en P e k i P-
K p °veiistaande waaronder van de VVclEd. Heere
■hL- 'orj el» Dijkgraaf waterschap Poortvliet; N. 11. van
i 41oold der school te Dmtoloord II. F. Moorman
fdrHd. ^0il^uvende Controle van het Chemisch Labora-
Bielstj. rV llect(jupen Dr. van Hamel Hoos en Harmens en
I 0< ie E- van Contvóle-garantiezegel dezer
^P^houders zijn, levering re chlst reeks en"
Jft Egg'smeal te Barneveld,
•^hoordijk.
depothouder gevraagd.
•f J
er post 50 Cent.
UITGEVER:
T. BOEKHOVEN.
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en V3 maal-
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent pei plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advert'utiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.
"tij-
In het >Volk,< lazen we Zaterdag jl. het
volgende
Leerplicht. Voor een heibaas, die bijna
geregeld buiten de stad werkt, wiens vrouw
uit werken gaat en daarom een schoolplichtig
meisje thuis moest houden om op de overige
kinderen te passen en tegen een vrouw, wier
kinderen herhaaldelijk thuis bleven, zooals zij
beweerde om gebrek aan voedsel en kleeding,
wat niet tegengesproken werd door den hootd-
onderwijzer, werd door het Amsterdamsche
kantongerecht vrijspraak gevraagd, omdat de
ambtenaar meende dat ev geen reden voor
straf bestond, waar 10 kinderen waren en de
man als los werkman te weinig verdiende. Ook
voor een arme weduwe, die haar best deed de
kinderen naar school te krijgen, doch uit werken
ging en geen middelen had ze te doen verzorgen,
werd vrijspraak gevraagd.
Vrijspraak dus voor den heibaas en voor
de werkster vrijspraak ter wille van armoede.
Of de Amsterdamsche Kantonrechter
antirevolutionair is, weten we niet't Doet
er ook niet toe. De heibaas is vrij en de
werkster is 't ook. Dat is de hoofdzaak.
Jhr. Pompe staat dus niet meer alleen in
zijn wetsuitlegging. Er zullen er nog wel
meer komen, t Moet zoo. Armoede straffen
is de armoe nog verzwaren, en de tegenzin
tegen de wet vergrooten.
Laat er een milde uitlegging zijn dat kan
wat verzoenen Nooit straf op de armoe
Verschillende bladen hebben naar aan
leiding va* de kwestie Bernstein en Módoo
gesproken over Socialistische tyrannie. O.i.
ten onrechte. Doch zeggen we eerst wat
er met die twee personen gebeurd is.
Bernstein is een Duitsche socialist. In
geschrifte en in eene studentenvereeniging
had hij critiek geoefend op sommige gang
bare meeningen in de Socialistische Partij.
Enkele socialistische theorieën had hij be
streden, althans niet verdedigd sommige
tegenstanders der Socialisten hadden hem
daar hoogelijk voor geprez«n en Bernstein
had zich dien lof laten welgevallen. Op het
Duitsche partijcongres is die zaak behandeld,
en met 203 tegen 31 stemmen eene mo
tie aangenomen, dat Bernstein voortaan
niet alleen het program der Socialisten
zou bestrijden, maar ook en vooral de
burgelijke maatschappij. Die in de eerste
plaats. Critiek op het program daarna en
dan nog met voorzichtigheid.
Modoo is lid van den Gemeenteraad te
Haarlem. Zijn politieke zonden zijn deze
Hij zoekt weinig of geen aansluiting met
zijn andere kameraden Hofland en Hugen-
holz, en dient voorstellen in zonder eerst
deze broeders gehoord en met hen nader
overwogen te hebben. En hij brengt ook
vaak een andere stem uit dan zijn twee
collega's. Dan heelt hij goedgekeurd de
proclamatie van den Burgemeester, die
gericht was tegen 't publiek samenschuilen
uit de burgerijEr was nl. een werkstaking
uitgebroken en de stakers konden nu door die
proclamatie de onderkruipersniet te
pakken krijgen. Modoo had er vóór gestemd,
en daarmee, volgens de partijgenooten den
»arbeider« tegengewerk in zijn strijd tegen
den patroon. Er werd een motie van af
keuring aangenomen, door de verontwaar
digden leden der socialistische Afdeeling,
waarvan Modoo ook lid was, en hij kreeg
in het hoofdorgaan der partij een praam
op zijn neus en een uitbrander van Mr.
Troelstra.
Nu is, zeiden we, door verschillende
blade* aanmerking gemaakt op diemotie's
en op die openlijke afranseling, 't Is so
cialistische tyrannie, zegt men. O.i. met.
't Is niet meer dan plicht, zedelijke plicht,
dat een partijgenoot zijn partij in elk op
zicht dient. Kan hij zich met de begin
selen niet langer vereenigen, of vindt hij
de tactiek, die gevolgd wordt, niet goed
dan moet hij met die partij breken,
en ze daarna door 't »vrije woord« trach
ten terug te brengen op het z. i. goede
pad. Maar in de partij blijven, en ze dan
bestoken, ze tegenwerken, hetzij door dat
zelfde »vrije woordc, hetzij door een af
brekend optreden in officieele lichamen,
zooals Gemeenteraaden en Staten en Ka
mers, of in particuliere vereenigingeu, het
is onverantwoordelijk en roekeloos.
Er moet partijdiscipline zijn.
Is 't vrije woord dan uitgesloten Moet
men dan maar »ja en amen« zeggen bij
alles, wat de partijleiders zeggen en doen
Neen, dat niet. Maar critiseeren is nog
niet tegenwerken en afbreken. Critiek moet
opbouwen. Laat er eene critiek zijn, maar
zulk eene, die de partij ten goede komt
en niet den tegenstander.
Zulk eene critiek geeft blijk van wat
politiek verstand
Laat men saamhoorigh'eid betrachten.
Laat er eendracht wezen, die macht maakt.
Als het eene paard vóór den wagen
gespannen wordt en het ander er achter,
en ze trekken allebei, dan staat de wagen
stil, of hij wordt uit mekaar, aan stukken
getrokken. 1
't Vrije woord! Maar de parpj niet ver
geten. En den tegenstander geen hoop op
scheuring geven.
.„Alleen door den klassenstrijd tot de
eenheid van het gansche menschelijke
geslacht."
Aldus spreekt de socialist.
1
V-1".
Wat verstaat hij onder den klassenstrijd?
De Socialist noemt het den strijd tegen
't kapitalisme een strijd om de vrijma
king der arbeidersklasse door opheffing
van de klasseverschilleneen strijd tof
verkrijging eener maatschappelijke orgf
nisatie, waarin geen klassen van bezitte
en proletariërs denkbaar zijn; eenstr
van den werkman tegen den bezi, u.a
van grond, fabrieken en machineseen
strijd van den arbeider, den pachter enz.
tegen den kapitalist.
In Liebknechts nagelaten geschriften
vindt men een verklaring van de woor
den arbeider en arbeidersklasse. Deze
Soeiilist zegtWij rekenen hen tot de ar
beidersklasse, die bestaan uit de opbrengst
van eigen arbeid en zich met de opbrengst
van anderer arbeid niet verrijken. Behalve
de loonarbeiders, behooren dus ook tot
hen de boerenstand en de meer en meer injiet
proletariaat verzakkende kleine burgerij
De Socialist verdeelt de Maatschappij
dus in tweeën en het eene deel strijdt
een politieken en socialen strijd tegen het
andere. Door dien strijd zoekt hij onze
Maatschappij langzamerhand tot het
Socialisme te voeren.
Door den politieken strijd wil hij
bereiken de overmacht in de Volksver
tegenwoordiging, om dan door de Wet
den privaten eigendom zooveel mogelijk
te beperken en in te krimpen.
Evonzoo in Prov. Staten en Gemeen
teraden.
Door de Vakbeweging, de organisatie
en vereeniging der werklieden uit een
zelfde vak wil bij den socialen strijd
aanbinden tegen 't Kapitalisme om ver
hooging van loon, en korter arbeidsduur,
om ook daardoor den privaten eigendom
te] kortwieken en een langzamen, maar
zekeren dood te doen sterven om dan
door politieken en socialen strijd de
Wetten zoo in te richten en de ver
houding tusscben Knechten Patroon aldus
te wijzigen, dat op de puinhoopen der
oude Maatschappij eene nieuwe verrijst,
eene socialistische, waarin „Patroon" en
„Knecht" dezelfde winsten ontvangen,
dezelfde plichten en dezelfde rechten heb
ben. Dan is er gelijkheidDan is er
broederschap Dan is er vrijheid
Wij staan lijnrecht tegen dit beginsel
over. Opheffing van privaat bezitophef
fing van den werkman door neerdrukking
van den rijke is onze leus niet. Onze
leus is die van Da Costa, in zijn lied
1648—1848
Toenadring eischt Gods orde
Eu dezer tijden nood.
Toenadring van vorsten volk, van gioot
En klein, van arm en rijk
Van standen en belangen.
God wilde 't onderscheid van gaven,
Rijkdom, rangen.
Maar ook dat onderscheid beheersche
Zijn Woord en WetZijn Wijsheid
En ook hier is 't voorbeeld ons gezet
In de ordning der Natuur,
Waar zich twee krachten paren
Die, strijdig slechts in schijn
Het Wereld-Al bewaren van in te storten
Ot verspat, uit één te slaan.
Dus ook de Maatschappij
Waar orde op afstand plaatst
Moet Liefde op 't nauwst veréénen."
Geen klassenstrijdDe standen be
hooren niet tegen elkander opgezet te
worden! De afstanden niet verwijd! Ze
zijn al wijd genoeg. De tegenstellingen
worden al genoeg gevoeld. Toenadering
en medewerking van arm en rijk, van
groot en klein moet er komen om soci
ale misstanden weg te nemen. Geen op
ruien, maar samen opruimenGeen ver
bitteren, maar samen verbeteren. Geen
scheuren, maar heelen. Geen klassen
strijd! Maar toenadering.
M
'4
MI. t
ij
A
li'
-
1
I
53-y
