Yrijdag 13 September 1901
Zestiende Jaarg. No. 830.
Orgaan
Antirevolutionair
voor si© %ui<llio!Iaii(l*©EB© ©is %eeuws©lt© Hilanden.
1
I
1N HOC SIGN O VINCES
T. BOEKHOVEN.
nommmhsmsjsi
r r
uitgeyee:
Geest van uitsluiting.
Landbouw verhuisd.
B nvoer rechten.
BSrèeven aan mijn vriend
te Mleidorp.
I
•-S
q
m:
311
kr
Btl
VO
of
Deze Courant verschijnt eiken Trijdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Amerika bij vooruitbetaling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en maal*
öienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent pei plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij bestaan
Advert 'utiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.
Alle stukken voor de ÜedacOe Pestesisd, Advertentiën en verdere Administratie franco fee te eenden aan den Uitgever.
Bij dit nummer behoort een
Toen wij kort geleden, op reis
zijnde, op verschillende plaatsen voed
sel en drank moesten koopen, trol
het ons opnieuw, dat in de groote
cafe's, restauraties en hotels onder de
voorhanden dagbladen nog veelal De
Siandaaidhet hoofdorgaan der Anti
revolutionaire partij ontbreekt.
Aan zuinigheid kan dit niet toe
geschreven worden. Want nevens de
groote bladen van andere richtingen,
zooals Het VaderlandDe N. Rotter
dammer, De Tijd, De Maasbode enz.
vindt men daar gewoonlijk nog eene
ruime sorteering van kleinere pers
organeD, van balfmaandeUjksche en
maandelijksche tijdschriften en zoo
meer. Maar De Standaardneen,
daar zoekt men te vergeefs naar,
Dit nu is min of meer ergerlijk
voor hen, die houden vaü warelibe-
raliters. Het doet veronderstellen of
dat de café- en hotelhouders geen
bezoek verwachten van antirevolu
tionairen, of dat zij meenen het mee-
rendeel der bezoekers een oudient te
doen met het helpen verspreiden van
De Standaard-lectuur. De couranten
liggen er toch om het publiek te
gerieven. Was men dus onbevangen,
was er geen neiging tot weren en ver
duisteren, waarom zou dan niet schier
als vanzelf onze Slandaard naast de
andere bladen komen te liggen.
ve Zulk een blad te lezen is niet slechts
gei de wenscb en de behoefte der geest-
kui verwanten, maar allen die belang
B'a| stellen in eene grondige kennis der
verschillende overtuigingen op staat-
ten kundig terrein, moeten van de ge-
van schriften der leiders notitie nemen-
1 Het is dus allesbehalve vereerend
voor de bezoekers, wanneer de café
en hotelhouders denken, dat hun clien
tele de zaak zoo breed niet opvat
Der en alleen vraagt naar de meening-
den der eigen partijgenooten.
7er Dat weggemoffeld houden ven De
oeJ Standaard treft nog te meer, nu wij
me! een Ministerie hebben, waarin de
Hei antirev. beginselen gaan meespreken,
mat: Hoe nu die toestand veranderd
a"e te krijgen
Onze vrienden moeten eenvoudig
ma. bij elk koffiehuisbezoek hunne groote
alle verwondering te kennen geven over
Nu het ontbreken van de organen der
de 1 regeeringsrichting en hen met gepaste
middelen aansporen hierin verande-
spr r
vg, ring te brengen.
dei Bat exclusivisme moet nu eindelijk
zoi eens ophouden.
lijk
noe
vai
wel
De rijksbemoeiing met den land-
litie houw, die tot dusver bij Binnen-
gesl ]andsche Zaken i ehoorde, is overge-
bracht bij het Departement van
IO,3 Waterstaat.
en v Dit is een der eerste daden van
gedu le huidige regeering.
Er is op deze daad reeds critiek
geoefend van liberale zijde.
Natuurlijk Men laat niets onaan-
gegrepen, om er de schaduwzijde van
te schetsen.
En waar is die niet aan te vinden
Het landbouw-ondericijs, zegt men,
behoort tocb bij het andere onderwijs
en dat andere onderwijs behoort bij
Binnenl. Zaken.
Dat het landbouw-onderwijs een
speciaal, practisch vak-onderwijs is,
eenigszins als militair- en marine-
onderwijs. ziet men over het hoofd.
Doch geen zorg. De overbrenging
van landbouw naar het Waterstaats-
departement is gemakkelijk genoeg
te verdedigen, want dit ministerie
behartigt de bronnen van bestaan
en de daarvoor strekkende verkeers
middelen en de landbouw is juist
een der hoofdbedrijven.
De heeren Beelaerts en Havelaar
hebben in 1892 reeds sterk aange
drongen op hetgeen nu is geschied.
IX.
De armlaslen zijn in Duitschland vermin
derd En in ons land. Laat ieder lezen,
wat de heer Schilthuis, een vurig vrijhan
delaar, schrijft in zijn brochure tegen Graan
rechten, blz. 21 »Terwijl in 1877 het
aantal inwoners in Nederland bedroeg
3934792, was het aantal bedeelden, zoo
wel hoofden van huisgezinnen als eenloopen-
de personen, ondersteund door gemeente
besturen en particuliere instellingen van
liefdadigheid 200618 welke cijfers in 1 891
gestegen zijn tot 4621744 inwoners met
248751 bedeelden. Terwijl de bevolking
vermeerderde met bijna 18 °/0 nam het
aantal bedeelden toe met bijna 24 °/0, eene
verhoudingdie wel zeer ongunstig is (wij
curs. Red.), maar zegt hij dan, om zijn
popelend vrijhandelaarshart wat gerust te
stellen Tt Is toch niet zoo schrikwekkend,
als door de protectionisten in hun betoog
wordt voorgesteld.* Neen 't kon erger
Nederland kon ééne bedelaarskolonie wezen
maar 'tis nochtans ^-schrikwekkend*. De
Centrale commissie voor de statistiek geeft
voor het jaar '93 op 168118 bedeelde
gezinnen en 77685 bedeelde eenloopers.
■Reken nu het gezin op 5 personen, dan
maakt dit 168118X5=840590 eenlingen;
plus de 77685 is 918275. Omdat het
echter gebeurt, dat dubbelboeking van
warmen* plaats heeftomdat soms dezelfde
menschen van twee instellingen bedeeld
worden, willen we er 150000 aftrekken;
blijft over 768275 de bevolking bedroeg
in '93, 4732911 personen; het 6e deel
16,23 van Neêr'Iands volk wordt dus
óf geheel 'tjaar óf een deel van 't jaar
bedeeld.
En zegt men: de aftrek van 150000 is
te kleinze moet grooter wezen, dan zij
toch de vraag gedaan, of er dan weer niet
bij moeten worden opgeteld de zoogenaam
de ^stille armen«, wier aantal niemand weet,
maar die nochtans vaak grooter ellende
ten prooi zijn dan de publieke bedeelden.
Dezer dagen lazen we nog het volgende
Volgens de jaarcijfers van 1897 vormde
het aantal voortdurend en tijdelijk bedeel
den in ons land het getal van 231885
personen. Hieraan werd uitgegeven
f 14189000, waarvan door de gemeente
besturen f2132000. Nu kunnen we veilig
aannemen, dat onder het genoemde getal
160000 hoofden van gezinnen voorkomen,
en als we nu ieder gezin, dooreen op 5
personen stellen, dan komen we tot een
getal van ruim 850000 personen, die in
de termen der bedeeling vallendus */g der
bevolking, op de 6 personen i.«
De heer Regout uit Maastricht, de be
kende directeur van de Maastrichtsche
kristal- en aardewerkfabriek, en Voorzitter
van het Comité tot bevordering van den
Nationalen Arbeid, geeft in zijn brochure
van Octob, 1900; Bedeelden per 1000 in
woners
In de Vereenigde Staten 5
F rankrijk 3 2
Oostenrijk 3 5
Duitschland 40
Nederland 197
De heer van Kempen gaf in de Tweede
Kamer dezelfde cijfers, maar voor Neder
land niet 197, maar 170.
De oorzaak van 't verschil zit em waar
schijnlijk in de dubbelboeking en 't nemen
van een grooter aantal leden van een gezin
dan 5 door den heer Regout.
Wat verschillen de cijfers in Nederland
met die andere landen Is 't niet treurig.
Maar we wenschen nog iets op te merken.
Het was in de Kamerzitting van 30 Nov.
'98. dat de heer Vermeulen aldus sprak
^Nederland heeft in 't buitenland nog al
tijd den naam, een rijk land te zijn. Of
echter aan die faam de werkelijkheid be
antwoordt en vir iral of de rijkdom aan
groeiende is, ea gszins in verhouding tot
de stijging van j(, ,t nationaal vermogen in
andere ons omringende landen ik geloof
het niet.
Reeds de eerste schatting van het roe
rend vermogen, bij de heffing van de
vermogens-belasting verkregen, viel tegen.
Doch vooral het feit, dat de opbrengst
dezer belasting sedert bijna stationair is
gebleven, niettegenstaande steeds toene
mende kennis van het werkelijk bezit den
fiscus (de ontvangers enz.) tot veel scher
per controle in staat stelde, reeds dit
feit op zich zelf doet vermoeden, dat de
nationale rijkdom vermindert. Men vindt
dit vermoeden bevestigd, wanneer men eigen
ervaring raadpleegt en daarbij het oog richt
op de meest verschillende deelen des Rijks,
bevestigd evenzeer, als men in aanmerking
neemt de cijfers van de statistiek. Zoo
vermeerderde na 1883 de hypothecaire
schulddie op den Nederlandschen bodem
drukt met 200 millioenhet getal op '13
Januari aanhangige faillisementen klom
in dienzelfden tijd van ruim '1700 tot
ruim 2400 per jaar. Daarentegen zien we
de weelde verminderenhet getal paarden
van weelde, in het dienstjaar 87-88 nog
6512, bedroeg in '96-97 niet meer dan
5403. Hielden in '87-'88 nog 2401 personen
of gezinnen twee paarden, in '96-97 niet
meer dan 791. Het getal gezinnen, hou
dende twee of meer dienstboden, toonde
na 1890 geene vermeerdering, welvermin
dering, ondanks het sterk toenemen der
bevolking. Het bedrag aan wijnaccijns, be
droeg per hoofd in '77: 53 cent; in'87:
41 cent; in '97: 36 cent.* En wij voegen
er meer aan toe. Wij gaan vooruit
met reuzenschreden in de oprichting van
hypotheekbanken. Voor veertig jaren hier
onbekend, tellen wij thans aan de Beurs te
Amsterdam niet minder dan 34 geaccredi
teerde hypotheekbanken. Een bewijs, dat
er vertrouwen is, en eigendom zegt men.
Een bewijs, dat veler eigendom vermindert,
zeggen wij. 't Zijn eigendommen, die niet
meer aan ons behooren maar aan de Ban
ken, zoolang we onze hypotheek niet afge
lost hebben. En nu zegge men, dat men met
geleend geld zaken kan doen, en uit die
zaken weer kan leven, 't feit blijft, 't is
geleend geld, dat terug q eg even moet wor
den, zullen we vollen eigenaar zijn. Het
geheele bedrag der hypotheeken bedraagt
ruim 1200 millioen bij de Banken stond in
'95 voor ruim 174 millioen; het restje is
gegeven door. particulieren, maatschappijen,
enz.
fe SP
Gaan we ons nationaal vermogen eens
na, dan ziet er het niet zoo welvarend uit
in Nederland.
Vermogensbelasting (A) '94'95 '98'99
Aantal aanslagen77672 78819
Belast, vermogenf 5408 mill. 72000 5565 mill. 376000
Gem.aanslag: f 69S27 f 70609
Gesplitst in tweeën, aldus
Boven f 200000 (B) '94—'95 '98—'99
Aantal aanslagen: 4635 4783
Belast, vermogenf 2392 mill. 834000 2489 mill 170000
Gem. aanslag f 516253 f 520420
Van f 13000 tot f 200000 (C) '94—'95 '98—99
Aantal aanslagen: 73037 74036
Belast, vermogen f 3015 mill. 238000 3076 mill. 206000
Gem. aanslag f 41283 f 41550
Dat is allemaal vooruitgang, zegt ge.
Ja, dat lijkt wel. Maar we moeten de toe
name der bevolking nog in rekening brer -
genen dan blijkt helaas het volgende
194.«95 «9g«99
Bevolking 4732911 5004206 Mindir.
Bep^VnoW(°irf1142'67 f 1112,11 f 30,56
Belast, vermogen Minder.
per hoofd (B) f 505,57 f497,41 f8,16
Belast, vermogen Minder,
per hoofd (C f 637,07 f 614,72 f 22,35
Het totale vermogen (A) is in deze 5
jaren met bijna 3°b, teruggeloopen, en voor
drie vierden is die teruggang te vinden bij
(C.), de vermogens tusschen i3ooogld. en
twee ton.
Denzelfden achteruitgang vindt ge ook,
als ge 't aantal aanslagen* nagaat.
Aantal aanslagen per '94'95 '98'99 Minder.
100000 inw.fA; 1641 1575 66
Aantal aanslagen Bper
100000 iuw. boven 2 ton 9 7 93/,0, 955G/,00 237/I00
Aantal aanslagen onder
2 ton (G) 1543 1479 64
Op iedere iooooo inwoners heeft ons
land in deze vijf jaar dus 67 aangeslage-
nen verloren, waaronder 64, die bezaten
tusschen 13000 gld. en 2 ton.
Gaan we liet belast vermogen na op
ieder hoofd der bevolking, dan vinden we
minder in '98'99 dan in
94-'95 voor Amsterdam f143 minder vermogen p. hoofd
Rotterdam 233
Den Haag 106
Utrecht 95
Groningen 72
Haarlem 227
Arnhem v 78
Doch genoeg. Laat de vrijhandelaar niet
beweren, dat Nederland bloeit, door 't vrij
handelstelsel.
Bloedt is een beter woord. En daar
om: protectie.
Amice,
Job was den nooddruftige een vader,
der blinden oog en der kreupelen voet.
E11 de herders prezen hunnen meester de
jongens gingen achteruit, als hij verscheen,
en de ouden stonden op. llü voedde ze
hij kleedde ze ze hadden in de schaduw
van zijn vorstelijke //tent» alles wat ze als
mensch maar konden begeeren. H elaas
in onze maatschappij kan men van zulke
ideale toestanden niet steeds sprekenOf
wat is de //sociale kwestie// anders, dan
dat er geen werk vaak is voor de gespierde
vuistgeen loon evenredig aan den zwaren
arbeid geen rust, groot genoeg, om de
ontzonken krachten terug te krijgen? Of
wat is de sociale kwestie anders, dan dat
het geestelijke leven onder dit alles kwijnt',
kwijnen moet in den verstilckenden rook
der fabrieken, de schroeiende hitte der ovens,
door den benauwenden uitwasem van allerlei
vergiftige producten Is 't thans zooveel
anders b.v. in het fabrieksleven, dan toen
Da Oosta in 1840 de Maatschappij aan
klaagde aanklaagde voor haar schittering
van buiten, haar ellende van binnen Luister
een oogenblik ik wil die regelen cit eeren:
tihier weelde ontwassen aan zich zelf,
»van buiten bloeiend
»en schitterend van jeugd,
»maar innerlijk verschroeiend,
»en sapverdervend als een kanker, en of 't
waar
//der standen evenwicht met moedwil
brekend.
"daar gemor bij d arbeid, die
»geen brood geeft,
//jukdier banden geworpen om den bals
der vrijen,
«waar de wanden van hitte blaakren
//dag en nacht, en
//eeuwige rook de steden zwart verft
»en de ziel verstikt in rook
Is er nu loon voor den arbeid -Is het
ontvangen loon de volle vrucht van den1
arbeid Is het loon zoo groot, dat er een
menschelijk bestaan mogelijk is Gods
Woord geeft het minimum-loon aan! En
daarom mag het niet minder zijn. De
Christelijke beginselen eischen een loon zoo
groot, dat man, vrouw en kinderen genieten:
voedsel, deksel, kleeding, woning en levens
genot; dat betaald kunnen worden, wat
voor de geestelijke behoeften noodig is
offers in de kerk; de leermiddelen in de
schoolhet «speelgoed» in 't huisgezin
dat be'.aald kunnen worden de premies
voor een pensioen de premies voor eene
verzekering tegen ziektede premies voor
een fonds, op dat de afgestorvene eerbaar
kan begraven worden dat betaald kunnen
worden de geoorloofde en gepaste genietin
gen des levens. Moet alle loon dan even
groot zijn? In geen geval. Alle loon hangt
af van den arbeid, dien men verricht. En
de hoeveelheid arbeid staat in 't nauwste
verband met een rappe hand en een vluggen
geest. Er is op dat terrein ook pluriformi
teit, geen uniformiteitd. w. z. zooveel
menschen, zooveel verschillende hoeveel
heden werks worden afgeleverd. Maar
daarom geeft de H. Schrift ook maar een
minimum-loon aanhet minste wat te
geven is. En wat is dan het maximum,
het hoogste loon Dat is niet uit te ma
ken. Maar dit hangt geheel af van de ga
ven en krachten, waarover iemand beschikt.
Maar wie nu te lui is zijne krachten niet
genoeg ontplooitwie een dagdief is, heeft
dan zoo'n schepsel recht op een minimum
In geen geval#de 'luiaard zal verscheur
de kleeren dragen zegt de Bijbel. »Ga
naar de mieren, gij jluiaard zie hun wegen
en word wijs.» Maar we hebben'tover den
werkman, die werken wi'.
De arbeider op 't veldde werkman in
de fabriek de visscher op zeeze bebben
recht op zoo'n loon. De landman, de fabri
kant, de reeder hebben recht op zoo'n ver
dienste. Niet tegenover Godwant de
zonde heeft alle loon verbeurd. Wel te
genover de menschen onderling. En onge
zond is de toestand; tegen.Gods Woord
in is eene maatschappij, waarin de arbeider
dat loon niet verwerft. Een oordeel Gods
over den verdrukker; hij moge boer of
patroon grondeigenaar of //kapitalist» zijn.
Een oordeel over den grondeigenaar, die
den boer zijn loon onthoudtdie hem laat
spitten, ploegen, zaaien en maaien, en hem
zooveel pacht aleischt, dat de boer er geen
«loon» kan van overhouden.
Een oordeel over den boer, die zijn
arbeiders laat werken en hun 't loon ont
houdt, als hij zelf genoeg verdient, om
dat »l'oon» te kunnen uitkeeren.
Een oordeel over den kapitalist, die zijn
geld uitleent tegen een intrest, dal door
dit »loon» de leenende fabrikant zijn »loon»
niet ontvangt.
En niet alleen een oordeel! Maar ook
aan de Overheid het recht om in zulke toe
standen in te grijpen.
De ^zwakke» moet beschermd worden
tegen de overmacht.
Dat te doen is de plicht en de eere
eener Overheid.
Ben arbeider beschermd tegen een on-
redelijken boer,
Len boer tegen een onreuelijken grond
eigenaar.
Een fabrikant tegen, een woekerenden
kapitalist.
Een kapitalist tegen eene op buit beluste
menigte
Geloof mij Uw vriend, JAN,
vVr'
■f
I
»l
'l
•rfcrT
