Vrijdag 15 Februari 1001
Vijftiende Jaarg. No. 800.
Orgaan
Antirevo lutionair
voor de Zuidlioflanctsclie en %eeuwsclie Eilanden.
IN HOC SIGN O VINCES
T. BOEKHOVEN.
De Christelijke Jongeliags-
vereeniging.
Deze Courant verschijnt eiken Yrijdag.
Abonnementsprijs per driemaanden franco per post 50 Cent.
Amerika bij vooruitbetaling ƒ3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
uitgever:
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en k/3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent pei plaatsing.
Alle stukken voor de kedactfe bestemd, Advertenties! en verdere Administratie franc© toe te eenden aan den Uitgever.
BIJVOECiSËU.
Calvinisme en
Socialisme
Moei hel zoo zijn
Tuin- en lLamlI>©taw
SOMMELSDIJH.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij besla",b
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.
Bij dit unmmer behoort een
De heer Ds. R. J. W. Rudolph,
Predikant te Leiden deed zeker een
goed werk met het schrijven van een
fi/'cZwoord onder bovenstaanden titel
In eene bij den heer Kok te Kam
pen ter perse gelegde brochure (x)
worden het Calvinisme en het
Socialisme eerst ieder op zichzelf
bechouwd, en hunne beteekenis in
de hisiorie der volken in het licht
gesteld, en word. verder uitgeweid
over hunne schijnbare overeenstem
ming, over hunne scherpe tegen
stelling en over den vermoedel jken
strijd om de opperheerschappij, die
wellicht in de naaste toekomst tus-
schen deze beide zal worden gevoerd.
Moge het uittreksel van het helder
en zakelijk geschrift, dat wj hier
laten volgen, menigeen opwekken
om het in zijn geheel te lezen en
te overdenken. Deszelfs rijke inhoud
is dit ten volle waard.
En dit niet alleen. Maar het uit
gesproken doel van de uiteenzetting
van Ds. R. is ook om de mannen van
Patrimonium, of in het algemeen,
onze christelijke arbeiders te waar
schuwen voor het lokaas van het So
eialisme, dat tegenwoordig vr j kwis
tig wordt rondgestrooid.
De overtuigde Socialist houdt
het Calvinisme voor uitgediend en
acht zijn stelsel het éenige dat betee
kenis heeft voor onzen tijd. En om
gekeerd onderschatten veel vrome
menschen het Socialisme, ot denken
dat het alleen bestaat in begeerigheid
en oproerigheid.
Evenwel is met den invloed van
beide terdege te rekenen.
Eerst iets over het Calvinisme.
Bancroft, de geschiedschrijver van
Amerika verklaarde „Het enthusi-
a8me voor mijn volk voor de vrijheid
(l) De prijs van dit werkje, 69 blz. groot, is gesteld
op f 0,50.
is geboren uit zijn geestdrift voor
het Calvinisme". Bakhuizen van
den Brink noemde het Calvinisme
„den hoogsten ontwikkelingsvorm
van het godsdienstig-staatkundig be
ginsel der zestiende eeuw" Fruin
getuigde, dat de gereformeerden bo ven
alle protestanten in geloofsijver en
geestkracht uitmuntten. En Groen
van Prinsterer zag in de Calvinis
tische Reformatie naar de H. Schrift
den „oorsprong en waarjorg der ze
geningen, waarvan 1789 de bedrie-
geljke belofte en jammerlijke cari-
catuur gaf".
Wat is onder Calvinisme te ver
staan Hierbij is te onderscheiden
tusschen hetgeen van Calvijn zelf
afkomstig is en hetgeen onder den
invloed van bestaande volkseigenaar
digheden eene bijzondere gedaante
aan zjn werk gaf.
In Hongarije noemt men alle
protestanten Calvinisten (ook de mo
dernen) in Engeland roemen zich
de Baptisten en Methodisten die d«
particuliere genade belijden, by «oo -
keur Calvinisten in ons land duidt
de term Calvinisme in de kerk de
belijders der uitverkiezing aan, en
daarbuiten het godsdienstig-wysgee-
rig stelsel, dat het gansehe mensche
lijke leven omvat.
Wat zijn dan de kenmerken van
dit Calvinisme
Ie. De krachtige belijdenis van de
volstrekte eouvereiniteit Gods, zoowel
in de natuur als in de genade, ter
wijl het Romanisme en het Luther-
dom in den menschelyken wil eene
grens stellen voor de goddelijke
heerschappij.
2e. Het stellen van de verheerlij
king Gods als hoogste doeleinde aller
dingen, terwijl het Romanisme en
het Lutherdom de zaligheid des men
schen als hoogste doeleinde aller
dingen rekenen.
3e. Het stellen van een recht-
sreeksch verkeer tusschen den mensch
en zijn God (zonder tusschenpersonen)
terwijl het Romanisme den priester
en het Lutherdom de Kerk schuift
tusschen den mensch en zijn God.
4e Het zich met alle kracht wer
pen op het geheele menschelyke leven,
terwijl in de dagen der reformatie
het anabaptisme allen politieken ar
beid schuwde, en het piëtisme en
methodisme van onzen tijd de refor
matie van kerk, staat en maatschap
pij ook niet ter hand nemen, en slechts
op persoonlijke bekeering uitgaan.
5e. Het toepassen van 's Heeren
Woord op het persoonlijk, het hui
selijk, het kerkelijk, het wetenschap-
pelyk, het maatschappelijk en staat
kundig leven, terwijl de Lutherschen
in kerk, staat en maatschappij een
conservatief karakter toonen, en alleen
het dadelijk met Gods Woord in strijd
zijnde willen verbeteren.
Groot was de invloed van het
Calvinisme op de historie der volken.
Allereerst in Genève, waar in bijzon-
lere mate het maatschappelijke en
burgerlijke leven onder de tucht
van Gods Woord werden gebracht.
oor Luther waren de sociale vragen
bijzaak, voor Calvijn zaken van groote
beteekenis. Luther nam bv. nagenoeg
geheel het middeneeuwsch-roomsche
denkbeeld van de rente over, en ver
klaarde dus de rente als woekeren
zeer zondig. Calvijn daarentegen stel
de in het licht, dat eene matige rente
geoorloofd is. Luther veroordeelde
den groothandel. Calvijn legde iu Ge
nève den grond voor eene bloeiende
lakenindustrie, waardoor die stad
eene koopstad van betoekenis werd.
Groot was ook Calvijn's invloed
op het buitenland,vooral op Frankrijk;
ookdoor zijne relatiën met John Knox
op Schotlanden verder op Noord
Amerika.
„Overal" zoo schreef Robert Fruin,
„waar het Calvinisme zich door het
zwaard moest vestigen, is het 't Calvi
nisme geweest dat den strijd heeft ge
wonnen." IFordt vervogld
(Slot.)
Eu zooals ik zeimeuig uitgever moet
er rekening mee houden, want anders trekt
hij geen lezers; en ergo geen verdiensten,
maar ieder voelteen ideaaltoestand is
dit niet. Neen, een uitgever moet zaaien,
goed zaad zaaiengeen distels en doornen
zaaien, want die groeien er zonder zaaien
toch volop, hij moet een degelijk blad
geven, met duidelijkheid en frischheid ge
schreven een degelijk blad met allerlei
berichten, maar die wat te denken geven,
die ons een blik leeren slaan in 't maat
schappelijk raderwerk, in 't kerkelijk leven,
in schooltoestanden, in staatkundige aan
gelegenheden, in heel ons en onzes naas
ten lichaams- en zielsbestaan. Niet specu-
leeren op de lagere hartstochtenWeg
met zulke courantenberichten Niet specu-
leeren op het onedele in den mensch
maar geheel, en alleen zulk nieuws, dat ons
tot nadenken stemt, tot onderzoek leidt,
nieuws, dat ons tot verbetering van ons
zeiven dwingt, nieuws, dat tot ons hart en
noofd spreekt, ons waarschuwt voor 't
kwade, ons drijft naar 't goede, ons te
rug houdt door 't slechte uiteinde, van 't
verkeerde pad, waarop we staan, onze wil
versterkt door 't heerlijk loon in 't betreden
van het goede pad. Gelukkige tijd. Moogt
ge eens zeer spoedig komen, dat de werk
man, de arbeider tijd en lust krijge, om
zijn blad te lezen, naarstig te lezen en te
overdenken Dat de uitgever zijn blad de
gelijker kan maken, en hij geen andere
berichten behoeft te plaatsen, en geen
ander nieuws, dan die èn hart èn hoofd,
en ziel en lichaam te nutte komt.
Voorzeker, de roeping der Pers, der
politieke Pers, waarover we thans 't meeste
hebben, is een hooge. Ze is edel; ze ver
dient gesteund te worden Maar dan ook moet
door uitgever en redactie aan die hooge
roeping kunnen worden voldaanEn de
moeilijkheid daartoe is niet uitgesloten,
zoolang bij vele menschen de maag harder
roept dan 't hoofdde buik meer gevuld
wordt gewenscht dan de hersenen, zoodat
uitgever en redactie om hun blad niet ge
heel te laten verdwijnen, niet altijd in zulke
richting drijven, als zij zeiven wel meenen,
dat oorbaar is en nuttig. Maar, en zie hier
weer een gedeelte van de taak cener kies-
vereeniging aangewezen, laat er contact zijn
tusschen pers en kiesvereeniging. De kiesv.
moet toezicht hebben op haar blad, de
gastvrouw moet 't recht van proeven heb
ben, niet alleen de kok. De kiesv. moet
weten in wat richting 't blad gaat, niet
alleen, maar moet zelf die richting bepalen,
wijzigen zoo noodig. Het blad moet onder
hare voogdij staanmaar natuurlijk staan
daarom uitgever en redactie niet onder
curateele.
Uitgever en redactie moeten wel in innig
contact staan, met de kiezers, maar na
de afbakening der grenzen, na de gevoerde
afspraken, zijn beide vrije mannen, die bin
nen die grenzen doen en laten wat ze
meenen dat oorbaar en goed is. We zouden
't oogenblik zegenen, dat de strijd om 't
kiesrecht eindigde, en allen kiezer waren,
die er recht op hadden dat elk kiezer was
lid eener kiesv., dat elk lid zijn blad las,
dat elk blad beoogde ontwikkeling, vere
deling, verheffing dat el k degelijk blad
door kiezer en kiesvereeniging met volle
sympathie, met opoffering van tijd en geld
kan worden gesteund dat de sociale toe
standen zoodanig mochten worden, dat èn
kiezer èn uitgever èn redactie, de eerste
tot opneming van de spijzen, de beide
laatste tot bereidiag, den meesten lust en
gelegenheid hadden. We zouden 't oogen
blik zegenen, dat de Pers 't licht op den
kandelaar werd, waarbij de Kiezer in kalme
rustigheid kon neerzitten. Dat 't zoo spoe
dig worde.
DE VERZAMELING DER VEREENIGING
„L%ndbonwondenvij$"
TE MIDDELHARNIS.
XI.
DE OPGEZETTE VOGELS.
Van de opgezette vogels resten ons thans nog
de roofvogels. Want ook deze orde is in de
BVerzameling« vertegenwoordigd. Er zijn er
zelfs twaalf exemplaren te zien. Evenwel be-
hooren ze niet alle tot verschillende geslachten,
want van enkele hiervan vonden we twee, van
één zelfs drie soorten. Ook voor een niet dier
kundige zou het gemakkelijk zijn, de opgezette
roofvogels van <je andere te onderscheiden.
Vooral hij, die bedenkt, dat deze vogels van
roof loven, zich voeden met het vleesch van
andere dieren (zoogdieren, vogels, visschen),
vooral hij zal kunnen begrijpen, dat we te doen
hebben met forsch gebouwde, kraehtige bees
ten met stevige klauwen en gekromde snavels.
Want dat zijn zoo ongeveer de meest voor de
hand liggende, uitwendig zichtbare kenmerken
van de roofvogels-Voorts hebben ze alle sterke
en wijd uitslaande vleugels, welke hun bij 't
bemachtigen van hun prooi uitstekende dien
sten bewijzen. Gezicht en gehoor ook dit
ligt voor de hand zijn bij de roofvogels
goed ontwikkeld.
Aan deze algemeene kenmerken willen we
nog dit toevoegende meeste dierkundigen
splitsen de orde der roofvogels in twee zooge
naamde onderorden. Tot de eene worden ge
bracht de dagroofvogels, en tot de andere de
nachtroofvogels. Dat deze verdeeling niet maar
zoo uit de lucht is gegrepen doch een gevolg
is van 't verschil in leefwijze der verschillen
de soorten, blijkt ons duidelijk uit de beide
Toespraak gehouden in ae Chr. Jon-
gelingsvereeniging Jonathanle
Dirksland.
(Slot)
Treden wij in onze gedachten 't eigen huis
van een J. V. in de stad binnen, 't Is groot
en 4 verdiepingen hoog. Wij gaan de gang
door en komen in een zaal, de grootste van
het geheele gebouw. Deze zaal wordtge'bruikt
tot het houden van vergaderingen, lezingen,
zanguitvoeringen, maar voor gewone vergade
ringen zou zij toch te ruim, te ongezellig
wezen, daarom zijn er ooven nog eemge
kleinere zalen. De trap opgaande komen we
eerst in een bibliotheekkamer, waar meer
dan 2000 boeken op allerlei gebied tot lezen
uitnoodigen. Nog liooger klimmende, komen
we in de conversatiezaal. Treffen we een
drukken avond, dan behoeven we niet te
vragen, waar we zijn, want de conversatie
is soms luidruchtig genoeg. Hebt ge geen lust
tot praten, er zijn tal van kranten,brochures
tijdschriften, illustraties, waarmede geukuiu
bezighouden. Wilt ge u ontspannen vraagt
om een spel en ge kunt u in het edele dam-
of schaakspel met een vriend meten. In som
mige gebouwen vinden we nog een gymnastiek
zaal en in een verwijderd lokaal worden re
petities van 't muziekgezelschap gehouden. Op
sommige avonden kunt ge zelfs u oefenen in
't spreken van Franseh ofEngelsch of'Duitsch.
En wat is nu 't werk van de leden Dat is
velerlei. In de eerste plaats vermeerdering
van kennis, eigen ontwikkeling. Ais de eene
hand de ander wascht. worden ze beide schoon.
Als de een wat tracht te leeren aan den
ander, heeft de onderwijzer er 't meeste nut
van. Het is een s ireker (I) dikwijls gebeurd,
dat hij in jeugdigen overmoed een onderwerp
op zich nam, en dat h i door en na de be
handeling eerst op de hoogte kwam. Want
de kritiek is vrijmoedig en lang niet malseh.
Die er lust toe heeft, kan ook op andere wijze
zijn krachten oefenen b. v. als onderwijzer
aan de zondagsschool, als lid van het muziok-
gezelscliap of van de zangvereeniging, van de
gymnastiek of debatteerclub. Eenigen,} die
zich sterk genoeg gevoelen, deelen op de
kermis traktaatjes uit, maar de meesten
ontvluchten 't gewoel door tochtjes buiten de
stad Doch 't grootste nut, dat niet zoo
dadelijk gevoeld wordl, is wel de aaneenslui
ting van gelijkgezinde jongelingen. Menige
vriendschapsband is op de J. V. gelegd, die
eerst bij den dood werd verbroken.
Ook Dirksland telt een J. V. die heden
haar veertiende jaardag viert. Het is de
stichting van Ds. de Klerk, die eenige jaren
geleden nog met ons feest vierde. Wanneer
deze vereeniging vergeleken wordt met ande
re in groote steden, dan verzinkt ze in 't
niet. Toch wordt ook hier vrij geregeld ver
gaderd, en worden allerlei onderwerpen be
sproken. Allereerst 'uit derf Bijbel, dit blijve
altijd nummer eén. Maar ook uit de geschie
denis van het vaderland, en over 't geen in
en buiten 't dorp de gemoederen in bewe
ging brengt. Men kan zich oefenen in 't
voordragen, in de uiterlijke welsprekendheid,
in 't lezen. Kortom, veel wat in een J. V.
in de stad gedaan wordt, kan ook hier ge
daan worden, al is het op kleinere schaal.
Want ze 19 een takje van den grooten boom.
En zooals aan de kleinste takjes de schoonste
vruchten kunnen komen, zoo heeft de Dirks-
landsche vereeniging haar vachten gegeven
die wellicht eerst in de eeuwigheid openbaar
zullen worden. Bovendien 't zelfde voordeel,
dat we zooeven 't grootste voordeel noemden
van een J. V. in de stad bestaat ook hier.
Gelijkgezinde jongelingen ontmoeten elkaa
en kunnen elkander voor veel kwaad behoeden,
't Spreekwoord zegt„Kwade samensprekin-
gen bederven goede zeden", maar ook, door
aaneensluiting wordt 't goede versterkt.
Leden en gij ook begunstiger der Chr. Jon-
gelingsvereeniging wJonath- n, al vindt gij
weinig waardeering, geeft den moed niet op
Doet uw werk in 's Heeren naam, streeft
naar algemeene ontwikkeling, versterkt den
vriendschapsband, cn al is uw kracht klein,
uw arbeid zal niet ijdel zijn in den Heere.
VEEBONDSLIED.
Komt reiken wij elkander
De trouwe broederhand
Wat wissel of verander.
Ons trouw verbond houdt stand
Eén woord heeft ons verbonden.
Wij dragen eene vaan.
Eén Eedder van de zonden,
Eén Koning voert ons aan.
Wij weten en gelooven
En dreigden Hel en Dood,
U kunnen ze ons niet rooven,
Almachte Bondgenoot
Al gaat het op een strijden.
Uw schild bedekt ons saam.
En onder kamp en lijden,
Verheerlijkt Gij Uw naam!
Wij zien den vijand blinken
Met bliksemend vizier
Zoo laat de krijgsleus klinken,
En wapp'ren de banier,
Het liefdevuur diens Eenen,
Die ons verlossen kan,
Moog' kampende ons vereenen,
Gelijk een éénig man.
,En snort des vijands flitse,
En wacht ons kruis en hoon,
De Heer aan onze spitse,
Droeg eens een doornenkroon.
Schoon met een wuft vermeten,
Des werelds smaad en sla,
De wereld zal 't weten,
Wij volgen Jezus na 1
Zoo zij 't verbond bezworen,
Vernieuwd in smart en nood!
En deze leus verkoren
i/Getrouw tot in den dood \u
Gebergten mogen wijken.
Een wereld moog vergaan,
't Geloot zal niet bezwijken,
Zoolang het Kruis blijft staan I
31 Jan. 1901,
