Vrijdag 14 December 1900. No. 791,
Tweede Blad.
Uit de Hamer.
Uit «8 e fers.
Sle Oorlog.
€*esiie3i£'rf Hieuws.
I9laaC§eSijk Sieaws,
INHOC SIGNO WSES
Bij de vaststelling der staatsbegrooting
voor het dienstjaar 1901, werd er bij de
beraadslaging over de artikelen van hoofd
stuk IV, dat betrekking heeft op de Jus
titie, een debat gevoerd over een onder
werp, dat onder ons antirevol. veel be-
langsteling wekt met't oog op de roeping
der Overheid in eeae Christelijke natie,
nl. den Neo-Malthusiaanschen bond. Voor
den minkundigen lezer willen we een en
ander hieromtrent eerst wat toelichten.
Thomas Robert Malthus gal in 1798 een
werk uit over den aanwas van bevolking,
die volgens Malthus de strekking had
om 'tloon todoen da'en. Zijn werk was een
wetenschappelijk werk, waarin hij tot de
conclusie kwam, dat de bevolking veel
meer toenam dan de voedselvoorraad
dat 'de tuoudvoorraad allengs te gering
moest worden; en dat dit gebrek in het
ncodige voedsel zich wreken moest in
een hongersnood voor de kleinen en ellen-
digen. Tegen dat gevreesde bezwaar nu
zag hij geen heil dan in beperking van
de toeneming der bevolking, en Malthus
raadde ook aan niet huwen voor men
een bestaansmiddel had, en bij te grooten
aanwas van het gezrn, scheiding van tafel
en bed voor de helft. Of de vrees van
Malthus gegrond was, wordt niet door
iedereen volmondig toegestemd. Wie eens
even denkt over de vruchtbare streken
in Europa, en Amerika, Afrika, Azie en
Australië behoeft in de eerste jaren
niet bang te zijn, dat er te weinig mond
voorraad wezen zal. De wereld is nog
groot genoeg, maar natuurlijk, we moeten
durven verhuizen. De wereld in om de
aarde te bebouwen Malthus wilde zede
lijke zelfbeperking. Maar heel anders
kwam de zaak te staan, toen in 1877
in Engeland de Malthusiaansche Bond
werd opgericht. Deze Bond liet de gedach
ten van Malthus omtrent de middelen
tot voorkoming varen, en dorst het aan
om het aanwenden van mechanischo mid
delen, van instrumenten tegen het ontstaan
van zwangerschap openlijk aan te bevelen.
De veelheid der handen drukt den prijs
van den arbeid, en als men nu de zwan
gerschap door allerlei instrument voorko
men, dan zou de prijs van den arbeid
verhoogd worden. Zoo kwam men onge
merkt geheel op de lijn van de bedorven
Fransche zeden, waar het tweekinderen-
stelsel reeds voor lang inheemsch was.
En men propageerde dit stelsel en ontnam
de zedelijkheid kwetsende scherpte er aan
door er op te wijzen dat door stijging van
het loon het aantal huwelijken kon toene
men,terwijl nu door de weinige verdiensten
trouwen voor velen onmogelijk ismen
wees er van wege den Bond op, dat er
door de lage loonen vele mannen en vrou
wen ongetrouwd blijven, en toch willende
voldoen aan al'erlei begeerten, zich aan
hoererij gaan overgeven, de prostitutie
zou, dus meende de Bond, gesmoord wor
den, b jrdeelen en andere openbare schand-
huizen zouden gesloopt worden, publieae
en clandestine hotrerij zou verdwijnen,
want ieder jongeling kon zonder vrees voor
honger en ellende het huwelijksboolje
nstappeu.
En op dit oogenblik doet de Bond dan
ook al het zijne, om zijne beginselen aan
den man te brengen, door de versprei
ding van brochures. Deheer Brummelkamp
(antir.j noemde het verspreiden van het
boelijeMiddelen ter voorkoming van
groote gezinnen een misbruik. En de heer
Heldr, vroeger bestuurslid van den Bond,
betoogde wei, dat dit boekje niet in den
handel is, maar dat het alleen toegezonden
wordt aan hen, die erom vragen en een
postzegel insluiten voor franco toezending.
De heer Brummelkamp zich nog altijd
ontevreden toonende over de rechtsper
soonlijkheid, die de Bond in 1897 kreeg,
wilde ook, dat die rechtspersoonlijkheid
ingetrokken werd, want dat zulk een onze
delijkheid beoogende Bond niet waardig
was door de Regeering erkend te worden,
temeer niet, waar, in het boekje, geschre
ven door mevrouw Ham en door haar uit
gegeven, ook handelende over de midde
len tot voorkoming van zwangerschap,
reclame wordt gemaakt door te spreken van
de Koninklijke goedkeuring. Dat was niet
de schuld van den Bond, zei do heer Heldt,
deze heeft dat boekje niet uitgegeven. En
voortgaande beredeneerde de heer Heldt,
dat er niet tweëerlei zedelijkheid was, maar
velerlei. De minister Gort v. d. Liuden
beantwoordde den heer Br. diegewenscht
had, dat de Regeering, al is er tweeërlei
begrip van zedelijkheid, verplicht was om
ruiterlijk zieh op 't standpunt te plaatsen,
dat er was één enkele zedelijkheid. De
Min. moest den heer Br. toegeven, dat er
meer dan ééne zedelijkheid is, maar de
Regeering, hoewel ieder persoonlijk over
tuigd moest zijn, dat zijn beginselen van
zedelijkheid de eenig ware zijn, de Regee
ring mocht het oog niet sluiten voor het
feit, dat er in ons land verschillende groe
pen zijn, die over de beginselen van zede
lijkheid verschillend denken, en voorde
Regeering hebben zij alle gelijke aan
spraak op eerbiediging. Wel gaf hij toe
dat de propaganda voor de Neo. Malth.
boginselen niet zelden strijdt met de eer
baarheid en de algemeen erkende bogrip-
pen van zedelijkheid krenkt, maar't was
zoo'n verbazend moeilijke materie, en er
gebeurde op het groote gebied der porno
grafie ea auder dergelijk zoden bederf zoo
veel, dat het voor de Reg. hoogst moei
lijk was om in dje toestanden in te
grijpen, want eenerzijds moet worden
gemaakt tegen aanranding van de zedon
ot van de eerbaarheid, die werkelijk aller
ellendigste gevolgen na zich slepen kan,
maar aan den anderen kant diende geëer
biedigd te worden de vrijheid van druk
pers en de vrijheid om onze gevoelens
te propageeren. Dat de heer Br. het met de
beschouwingen van den Min. v. Justitie
niet eens was, is te begrijpen, want alle
regeeringsbeleid moet een vasten groudslag
hebben, en niet wisselen al naar de wis
selende meeoingen der menschen zijn.
GEEN TIJD....
Do Duitsche Keizer ontvangt Kruger
niet ziedaar de diep teleurstellende
tijding, die iu 't begin dezer week ons
bereikte.
Z. M. heejt geen tijd.
Z. M- moet op de jacM.
Z. M. kan daardoor ,,tot zijn spijt"
president Kruger niet ontvangen.
Z, M. heeft wel wat anders te doen,
dan zich met de langzame uitmoording
van de Republieken bezig te houden.
Z. M. moet herten schieten. En mis
schien wel wilde zwijnen.
Geen tijd om Kruger, den edelen chris
ten te ontvangen.
Wel tijd om Rhodes, den godvergeten
moordenaar, vorstelijk te onthalen.
Geen tijd om de Armenische gruwe
len te stuiten.
Wel tijd om flen groot-moordenaar te
Konstautinopel te gaan bezoeken.
Dat is Wilhelm de Tweede.
Maar trek het u niet aan, Oom Paul.
God heeft den Duitschen Keizer niet de
eer waardig gekeurd, om u de hand te
drukken dat is het En als Hij uw
volk wil verlossen, dan heeft Hij den
Duitschen keizer niet noodig.
{Hollander.)
Heden werd in Den Haag verwacht
een adjudant van President Steyn, die reeds
te Marseille is aangekomen. Hij is door
Steyn naar Europa gezonden met een zeer
duidelijk omschreven zending en is verge
zeld van Baron Reyuach, oflicier in het
leger Vrijstaatschc Boeren.
Meijerbach zoo heet de adjudant
deeld mede, dat hij belast is met een di
plomatieke opdracht van Steyn aan Kruger.
Wij willen, zoo zeide hij verder, onze on
afhankelijkheid bewaren en weigert men
op deze voorwaarde over den vrede te
onderhandelen, dan zullen wij vechten tot
den dood.
Ondervraagd of Kruger weer naar Trans
vaal zal terugkeeren, zeide hij, dat Kruger
thans met verlof was, maar dat dit verlof
voor hoogstens zes maanden was verleend.
Allermerkwaardigst is wat de heer
Meijerbach verder mededeelde:
//Wees overtuigd, dat de Engelsche te
legrammen een onjuist denkbeeld geven van
den toestand, die in werkelijkheid zeer critiek
is voor Engelandde aanslagen van de
Engelsche soldaten op de vrouwen hebben
de gemoederen zeer fjverbitterd.
"De gruwelen, die men bedreven heeft,
zijn niet te verdedigen. Persoonlijk heb ik
aan het hoofd van mijn detachement ernstig
moeten optreden tegen sommige ergerlijke
daden, waarvan ik getuige was. Ik heb in
Juli bij de hoeve van Gorua zonder mede-
doogen Engelschen moeten bestraffen, die
ouze vrouwen verkrachtten.
Ondervraagd over da vredesvoorwaarden,
die voor aanneming vatbaar zouden zijn,
zeide Meijerbach, dat hij zeer duidelijke
instructies van President Steyn medege-
kregen had. Wij zijn besloten geen vrede
te sluiten dan met behoud van de zelf
standigheid der beide Republieken en wij
zullen er voor zorgen, dat men niet zal
goedvinden dat voorwaarden in de verdra
gen worden opgenomen, die zich weer
zouden leenen om verkracht te worden
//Ik kan thans geen onthullingen van
beteekenis doen, misschien wel wanneer
ik President Kruger gesproken heb.
„Europa is volkomen onbekend met den
werkelijken toestand in Zuid-Afrika, op
militair en economisch gebied. Nog nooit
was onze militaire organisatie zoo goed
ais thans.
//Gebruik makende van de lessen, die
de oorlog gegeven heeft, hebben Botha
en De Wet de troepen thans voortreli'e
.ijk georganiseerd en met ijzeren diuipline,
ieder deserteur wordt met den dood ge
straft."
Daf is voorwaar een heerlijke tijding
Europa is volkomen onbekend met den
werkelijken toestand. Ja, dat hebben we
al lang vermoed.
Immers dit is voor een ieder dui
delijk, dat het terrein, door de Engelschen
bezet, steeds kleiner wordt. Alleen de
spoorlijnen zijn in liet bezit der Engelschen
maar overigens zijn ze ove.'al teruggetrok
ken.
Het Lijdenburgsehe moet weder geheel
in bezit zijn van Botha.
Om Pretoria strijd de Engelsche Gene
raal Paget tegen Erasmus e.n Ben Viljoen.
Johannesburg is van alle zijde met ijzer-
draad omspand, bang als men is voor een
aanval der Boeren.
In Natal dringen de Boeren door, nemen
mondkost en kieedingstukken en amunitie
weg.
In den Vrijstaat zijn een paar stukken
van de spoorlijn opgebroken, vandaar dat
Roberts ziju reis over Durban moest maken.
De Wet heet in het nauw te zijn ge
bracht, maar feit is, dat zijn voorposten
op de grens van de Kaapkolonie staanen
dat de Boeren in de Kaap al meer gaan
gevoelen voor hun broedersin Vrijstaat en
Transvaal; uerleden week is een congres
van Kaapsche Boeren gehouden, waar 7UÜÜ
j ersonen tegenwoordig waren. En op dat
congres is duidelijk en klaar uitgespro
ken, dat men geen vrede kan nemen met
de vernietiging der beide Republieken, dat
men op zou komen voor de broeders, wier
vrouwen en kinderen vermoord worden.
En onder dat alles kapen de Boeren iu
Transvaal en Vrijstaat onophoudelijk con-
vooien der Engelschen weg.
En dan heette het, dat de oorlog uit is.
GRUWELIJK
Uit eon vertrouwbare bron verneemt Ons Land,
dat het volgende heeft plants gevondon op den
dag. waarop do Hooglanders te Jacobsdal wer
den aangevallen, nadat de republikeinen waren
teruggetrokkenDaar er geen spoor van een
republikein moer te zien was, vroeg de oude
heer Yan Niekork don commandant verlof om
zijn zoon te zenden om een koe te gaan molken
Dit word toegestaan. Doch wat gebeurde? Ter
wijl de jonge Van Niekerk bezig waB te melken,
kwamen eenige Britsche soldaten daar voorbij,
en toen zij hem zagen riep er een uit: „Daar
is nog een dboor; sohiet hem dood!. Beu
schot werd gevuurd en Van Biwkerk zakte in
een, doodelijk getroffen door de borst. Hij werd
binnengebracht, dooh overleed den volgenden
dag aan do gevolgen vau de wond. Eu zulke
menschen praten nog vau verraad en moordlust
der Boeren
Brutaal. Te Lomtnel (N. B.) is zater
dagnacht een brutale diefstal gepleegd.
Eene alleenwonende weduwe, logement
houdster, had des avonds aan 2 personen
nuchtlogies verschaft; des nachts kwamen
deze haar kamer binnen, bonden haar
de hauden en voeten vast en dwongen
haar daarna de plaats aan te wijzen, waar
haar geld geborgen was. Nadat de vrouw
daaraan had voldaan, werd alles wat van
hun gading was door de dieven medege
nomen. Het is nog niot gelukt de roovers
op te sporen.
y>Onder de pla/c." De plaat van de
Bed. Speet, draagt ditmaal het opschrift:
//Onder de plakB en stelt voor: keizer
Wilhelm, die door zijn grootmoeder bij
het oor wordt gevat. Koningin Victoria
zegt: //Wat moet ik hooren, Wim! Heb
jij den Boeren een telegram gezonden om
ze geluk te wenschen met het bewaren
hunner onafaankelijkheidP, waarop Wil
helm antwoordt: »Wel neen, Oma, dat
is vijf jaar geleden. ,k Heb later oom
Rhodes beloofd, het nooit weer te zullen
doen en ik heb nu ook Kruger heel dap
per de deur gewezen,"
DRANKBESTRIJDING.
De minister van onderwijs in Frank
rijk heeft bevoleu, dat voortaan bij het
lager en middelbaar onderwijs aan de
drankbestrijding dezelfde plaats moet
worden ingeruimd als aan het onderwijs
in taal en rekening. De lessen daarover
zullen vooral in meededeeling van fei
ten en cijfers moeten bestaan en bij de
examen8zal op de kennis daarvan bizonder
gelet worden. //Het is niet voldoende"
schrijft hij aan de school-autoriteiten,
te klagen over een volkskwaal te zeg
gen dat Frankrijk bovenaan staat in
het gebruik van sterken drank en dat
Amerika, Engeland, België, Nederland,
Noorwegen door strenge bepalingen veel
kwaad hebben beteugeld. Het is nu tijd
voor krachtig handelen. Daartoe kan naar
zijn overtuiging de school ontzaglijk veel
bijdragen.
Sommelsdiijk I z Dec. Reeds sedert
lang was het een publiek geheim, dat er
zich hier ter plaatse een comité had ge
vormd met het doel, om te komen tot de
oprichting eener vooruitstrevende
kiesvereeniging. Eerst heette het
te zullen worden eene kl eurlooze,
later hoorde men daar zoo niet meer van.
Echter trad Maandag het Comité in 't pu
bliek op. Toen werd er nl. per strooibiljet
geteekend door de heeren Van Bijlevelt, Van
As, Van Es, Hoek en De Jong, tot de kiezers
van Sommelsdijk eene oproeping gericht om
„eene Vergadering in't hotel Spee" te ko
men bijwonen.
Gisteravond werd deze bijeenkomst gehou
den. Vermoedelijk tengevolge van de lezing
in de zondagsschool waren er bij de opening
slechts 5 6 personen aanwezig. Later kwamen
er stellig nog een 40 bij, doch deze bleken
meer nieuwsgierig dan belangstellend.
De heer Van Bijlevelt opende de verga
ring en schetste in breede trekken het doel
der op te richten Vereeniging V o o r u i t-
s t re v e n d zou ze heeten en niet kleur
loos Doch op 't punt van godsdienst
wilde ze kleurloos blijven. Want gods
dienst is eene g e v o e 1 s zaak en ver
stand en gevoel zijn twee- heel ver
schillende dingen.
Verder zegt de heer V. B. dat de nieuwe
kiesvereeniging zich wil bemoeien met ver
kiezingen van Gemeenteraad, Provinciale
Staten en Tweede Kamer,
Omtrent de eerste zegt hij, dat het wel
goed is, dat de leden van den Raad voeling
blijven houden met hunne kiezers, ze zullen
dan niet zoo licht vergeten over belangrijke
punten te spreken Let eens op 't verslag van
de laatst gehouden Raadsvergadering, vrien
den daaruit blijkt, hoe één der leden, de lan
taarns te vuil vond, hoe een ander dacht, dat
ze te vroeg uitgingen, doch niemand sprak
een woord over de allertreurigste verlichting
in school, waar onze kinderen 's avonds fijne
handwerken moeten doen. Zou in zulke geval
len een flinke kiesvereeniging niet wat invloed
ten goede kunnen uitoefenen
Daarna komt de heer de Jong aan 't woord.
Hij zegt, dat het doel zal zijnhet kiezen
van mannen, die willen werken
in onze richting.
Welke die richting is
We willen dit toelichten. Bij gemeente
raadsverkiezingen komt ze weinig uit. Ferme
mannen, die den bloei der gemeente willen
helpen bevorderen, dat zijn de onze.
Voor de provinciale Staten wenschen we
degenen, die flink op de hoogte zijn van
Landbouwaangelegenheden, polder- en wa
terschapszaken, die doordrongen zijn van
't belang van goede verkeerswegen, die gene
gen zijn subsidie te verleenen aan degelijke
vakscholen. Bij 't verkiezen van leden voor
de Tweede Kamer, zal meer het politiek
karakter der Vereeniging aan den dag komen.
Op haar programma heeft het comité de
volgende punten geplaatst.
a. Wettelijke regeling van verzekering tegen
ouderdom en invaliditeit.
b. Doorvoering van de ongevallenwet voor
den landbouwende stand.
c. Betere voorziening van 't armwezen.
d. Afschaffing der loting. Invoering van
algemeene dienstplicht.
e. Drooglegging der Zuiderzee, wanneer
de wenschelijkheid daarvan voldoende
is gebleken.
Wettelijke regeling van het arbeiders
contract.
Dit programma, zei spreker is voor uit
breiding vatbaar. Doch onze candidaten
moeten het onderschrijven,
En dan zal het doel der kiesvereeni
ging ook zijn, om gedurende de winter
maanden samen te komen en in gezellige
bijeenkomsten elkaar voor te lichten op
tal van punten.
Hierna eenige discussie. Of eigenlijk ook
niet. Want niemand bestreed 't program.
Toch bleken niet heel velen gezind toe te
treden. Want ofschoon de contributie slechts
10 c. zou bedragen traden, zóo vernamen
we later, nog maar 25 kiezers toe.
[Veel zouden we over het gesprokene
kunnen zeggen.
Ten eersten is godsdienst een g el o ofs-
z a a k en geen gevoelszaak. Ten
tweede bestaat op 't punt van godsdienst
geen kleurloosheid, want „wie niet voor
Mij is, die is tegen Mij, en wie niet verga
dert, die verstrooit." Men is óf voor óf
tegen den Christus, een middelweg is er
niet.
En deze Kiesvereeniging belijdt dus met-
tervvoord en metterdaad, dat zij wel de
rede, maar niet den Christus wil huldigen
op 't terrein van 't publieke leven. Trou
wens daar is ze ook liberaal voor.
Wie overigens dat program zoo leest,
meent, dat hij de openingsrede van een
Minister voor zich heeft, staande voor de
volksvertegenwoordiging.
Als zij voor de Prov. Staten degenen
willen die flink enz. enz., dan moeten ze
beslist Roodzant kiezen, en nooit een
Dr. Breesnee meer of zoo iemand, want
deze weet meer van pillen en poeiers dan
van polders en dijken. Dan komt deze lib.
kiesv. ons ook nog ten goede, niet waar!
Voor de 2e Kamer komt meer 't poli
tiek karakter uit; al kwam het niet, dat
zou ons minder schelen, want we verliezen
het in ons district toch, al helpt die lib.
kiesv. niet eens mee.
Bij gemeenteraadsverkiezingen komt ze
weinig uit, staat er, maar als zij nu eens
kon gedaan krijgen, dat de vuile lantaarns
wat helder werden, dan zou er én door 't
licht dat de lib. kiesv. aanstonds zal ver
spreiden én door dat heldere lantaarnlicht
aardig wat duisternis verdwijnen. Red.]
VERGADERING
van de afd. Hellevoeisluis van de Ned, Chr.
Geheel-Onthouders Bond, gehouden te
Sommelsdijk, op den 11 Dec.
Dinsdag den 11 Dec. j.l, had te Sommels
dijk eene Openbare Vergadering plaats, uit
geschreven door de Afd. Hellevoetsluis van
den Ned. Chr. Geheel Onthouders Bond. Op
uitnoodiging van genoemde Vereeniging trad
als spreeksters op, mej. Clausing nit Amster
dam. Aan belangstelling ontbrak het niet,
Ongeveer 5 00 menschen vulden de zaal. Ten
6 uur opende de heer Schriel de bijeenkomst,
heette de talrijke aanwezigen hartelijk wel
kom, doch drukte zijn spijt uit niet meer
vrouwen aanwezig te zien. De strijd die wij
voeren, heeft behoefte aan krachtigen steun
door de vrouwen. De vrouw toch is in hoofd
zaak de opvoedster van kinderen, van haar
kan zooveel invloed uitgaan.
Voorts bracht spreker dank aan het
Bestuur der Zondagschool voor de welwil
lendheid inzake het beschikbaar stell«n van
dit lccaal. Spreker hoopte dat het zaad,
dat dezen avond hier zou worden uitgestrooid
welig zou mogen tieren, en velen zich ge
drongen zouden gevoelen, mede den strijd
aan te binden tegen de heerschende drink
gewoonten. Hierna werd gezongen van Ps.
19 het 5 e en 6e vers. Nadat verder's Heeren
zegen was afgebeden, voor het welslagen
van deze bijeenkomst, werd voorgelezen van
Lucas 1 o, vers 2 5 tot het einde. Nu werd
het woord verleend aan Mej. Clausing.
Geachte Vergadering, Wij kennen elkan
der niet, Ik ken u niet eu gij kent mij niet.
Ik weet niet hoe gij denkt over Christus.
Christus is mijn Heiland. Hoe gij hem ook
moge beschouwen, als de Zoon van God
of als een Profeet dat weet ik niet maar
één ding weet ik, gij denkt dan toch, Hij
is groot, Hij is edel, Hij is vol liefde. Staat
er niet jvan Hem geschreven, dat Hij het
land doorging, goed doende overal, zonder
te vragen, of het zijn vrienden waren, of
dat zij tot zijn geloof behoorden. Hij vroeg
alleen of er hulp noodig was. Ik wenschte
hedenavond te spreken over de heerschende
drinkgewoonten. Over de wereld is uitge
goten een zee van ellende, overal is hulp
noodig, ons aller hulp is noodig, onze liefde,
onze toeweiding. Wij spreken alleen over
eene liefde die zich geeft, Jezus heeft zich
geheel gegeven, zelfs toen spot en hoon
Hem wachtte.
Wanneer we hier spreken over die liefde
dan moeten wij beginnen met te vragen,
waarvoor heeft God mij hier geplaatst. Het
antwoord is dan, God heeft mij geplaatst
om anderen te helpen.
Sprekende over de drinkgewoonten, begon
spreekster met te zeggenEr zijn tal van
gewoonten, goede en kwade Is eene ge
woonte goed, dan dienen wij die gewoonte
te steunen. Laten wij onderzoeken, wat
goeds de drinkgewoonte bevat, wat die ge
woonte al heeft gedaan.
De drinkgewoonte heeft een zee van
jammer en ellende over ons volk uitgestrooid,
hoe duizende bewijzen hebben wij daar niet
van gezien. Zijt gij het niet met mij eens,
mijn hoorders Hebt ge nooit gehoord hoe
een kind zich angstig verborg als vader de
trap opkwam, en aan diens stap hoorde dat
vader beschonken was, uit vrees voor mishan
deling. Diezelfde vader, die nuchter zijnde
voor vrouw en kind zijn leven zou geven, mis
handeld hen wanneer hij beschonken is.
Spreekster schetste daarna hetgeen onze
lezers weten wat te IJmuiden is geschiedt
met de visscher uit Ostende en zeide verder
Schrikkelijk gevolg van drankmisbruik. Niet
alleen de schuldige werd getroffen, maar zelfs
zij die daaraan hoegenaamd geen schuld heb
ben De vrouw en de kinderen. En dit ge
beurde, mijne hoorders, is slechts een voor
beeld uit de velen.
Dit moet bestreden worden. Gestreden
moet er worden tegen de drinkgewoonten.
Hoe komt men toch aan die ongelukkige
gewoonte om bij elke gelegenheid te tractee-
ren. Overal en bij elke gelegenheid moet drank
worden gebruikt, en getracteerd moet er wor
den, al heeft men over geen geld te beschik
ken. Nu zijn er velen, die zeggen„Och ja,
ik voor mij heb geen behoefte aan drank,
maar weetje, het is toch zoo ongezellig, om
zoo niets te gebruiken. Het is alsof de drank
alleen instaat zou zijn gezelligheid aan te bren
gen. En waartoe leidt maar al te dikwijls die
gezelligheid. Mijn hoorders, wij weten het
immers allen. Veelal leidt die gezelligheid tot
vechtpartijen en dergelijk. Wij werken met
onze vereeniging in de achterbuurten van
Amsterdam. Wij komen daar dikwijls mannen
tegen, die er zoogenaamd ééntje gaan nemen,
onder voorwendsel, dat moeder de vrouw toch
nog niet klaar is met hare werkzaamheden.
Zij gaan de kroeg in, nemen er eentje en nog
eentje en vergeten al heel spoedig moeder,
die met angst en smart zit te wachten. O, mijn
hoorders, wat zou ik nog veel kunnen opnoe
men, als gevolgen van de drinkgewoonten.
Van alles heeft die gewoonte in de wereld
gebracht, als ziekte, misdaad, krankzinnigheid
en wat al niet meer. Gelooft genogdatde
drinkgewoonte eene goede gewoonte is en dat
daardoor menschen flinker en vrijer zijn
geworden Maar neen, gij moet het met mij
eens zijn
Gaat eens met mij mede en brengen wij
een bezoek aan een krankzinnigengesticht,
De directeur en doctoren zullen u vertellen
dat 6070 h 80 °/0 der verpleegden daar
zijn gekomen, direct tengevolge van de
alcohol. Bezoek gevangenissen en huizen,
voor gevallen vrouwen en meisjes. Vraag
al die meisjes eens af. Bijna allen zullen
u antwoorden, wanneer gij hen vraagt,
waarom zij in die inrichting kwamen, door
den drank. Huizen van ontucht al even
zeer. Velen onder u zullen zeggen, de
juffrouw heeft gelijk, drinken is nergens goed
voor, doch ik begrijp nu maar niet wat er
toch tegen een enkel glaasje kan zijn. Ik
