voor lie Kaïidhollaiidüche en Kf eawiehe Eilanden.
*es,
Vijftiende Jaarg. No. 791.
IN HOC SIGNO VINCES
1st beste
middel
tegen
lljekzucht
en
T. BOEKHOVEN.
Eerste Blad.
Hen
pleums
fahonic
en Ge-
's Sloe-
chiide-
Alle slakken voor tie Medactie besleind, AdvertenlBën en verdere Admlaiistralie franco foe te zenden aan den i: SI gever.
1.2,50
Schikking.
Hetgeen wij een paar weken ge
leden onder dit opschrift schreven,
wenschen wij nog een weinig te ver
duidelijken.
Er zijn heel wat menschen, die
zich inbee'den, dat als de gezamen
lijke kerkelijke partijen een volgend
jaar de overwinning bij de stembus
behalen mochten, de antirevolutio
nairen en roomschen wel weer spoe
dig een ministerie bij elkaar zouden
hebben, evenals in 1888.
Dezulken geven zich geen reken
schap van onze veranderde toesfan-
den. Zij nemen niet in aanmerking,
dat wij maatschappelijk in een tijdvak
van overgang naar nieuwe regelingen
zijn, en dat dit op de geesten een
eigenaardigen invloed uitoefent.
Het ministerie-Mackay trad des
tijds nog op als tegenstelling met de
liberale Kabinetten zonder meer.
Doch thans is die liberale groot
heid als zoodanig sterk in verval. In
drie groepen is zij te onderscheiden
de behoudende liberalen, de vooruit-
irekkende radicalen en de vooruit-
dringende socialisten.
Alle drie hebben wat in hun plan
nen en wenscben, waarmee de an
tirevolutionairen zich wel vereenigen
kuDnen. En toch keuren deze tevens,
uit kracht van hunne politieke be
lijdenis de richting van alle drie af.
Want alle drie zijn zij op éénzelfden
weg. Nu spreekt het vanzelf, dat
als de behouden liberalen ook zekere
christelijke traditien meê vast willen
houden tegenover de omwentelings
zucht der socialisten, dat de christe
lijke partijen hun bijvallen.
Maar daarom hebben de socialis
ten lang niet in alles ongelijk. Zelfs
moet erkend, dat zij de oogen van
vele liberalen geopend hebben voor
de dringende behoefte aan goede wet
ten voor de maatschappelijke vei-
houdingen.
Als zij bv. aandringen op spoedige
daarstelling van arbeiderspensioenen,
dan heeft dit de volle sympathie van
de georganiseerde antirevolutionaire
partij, omdat de geweldige en snelle
omkeer in de industrieels kringen
zulk eene Staatshulp rechtvaardigt,
en daardoor het armwezen beperkt
wordten voorzoover de behoudende
liberalen uit een ander vaatje tappen,
en meenen dat een afgesloofde ar
beider wel moet of mag gelijk staan
met een door schuld of ongeluk
steeds voorttobbend armwezen, dan
worden zij evenzeer door onze partij
als door de socialisten weerstaan.
Dit nu zoo zijnde, spreekt het wel
haast vanzelf dat een „belijdend" of
„christelijk" ministerie direct voor
de groote vraag zou komen te staan,
in hoeverre het de sociale quaestie
zou helpen oplossen, in hoeverre dit
zijn onafwijsbare plicht zou zijn.
Het zou eene christelijke kleur
moeten bekennen, ja, maar ook moe
ten kiezen tusschen trager of sneller
vooruitgang van de Staatsbemoeiing,
En daarvoor zou altijd, ook onder
de geestverwanten, schikking noodig
zijn, en deze Icon op veel bezwaren
stuiten.
1 erefl'eiiiïis van arbelrïs-
gescnilfiesi.
Eene wet voor dit doel is onlangs
in Frankrijk in behandeling genomen.
Met het oog op den socialistisch gezin
den minister Millcrand had men ver
wacht dat er een verplicht scheids»
gerecht zou voorgesteld worden in
die wet, doch dit bleek niet zoo te
zijn. De partijen ^(patroons en ar
beiders) behouden hierin eenige vrij
heid.
Intusschen zal volgens dit wetsvoor
stel de Staat het goede voorbeeld van
het scheidsgerecht geven, ook ten
opzichte van werklieden in dienst
bij aannemers van Staatswerken, con
cessionarissen en dergelijken. Al deze
lieden moeten geschillen met hun
personeel door een scheidsgerecht
laten uitmaken, doch aan de lagere
publieke besturen is niet opgelegd
om evenzoo te handelen waar z'j als
werkgevers optreden.
En wat de particulieren aangaat,
deze worden wel vrijgelaten, al of
niet zich neer te leggen bij eene
scheidsrechte]ijke uitspraak, doch niet
onvoorwaardelijk,
De ondernemers, die met meer dan
vijftig man werken, moeten bij het
afsluiten van hun contract verklaren
ot de tusschen hen mogelijk oprij
zende geschillen door een scheids
gerecht zullen behandeld worden, in
welk geval de regelen gelden, die
in deze wet zijn gesteld.
Het voordeel dezer bepaling is,
dat er over het al of niet aan
vaarden der geschiilen moet beslist
worden in een rustig moment, wan
neer nog geen hartstocht op gevoel
van partijkracht in het spel behoeft
te zijnen voorts, dat er over de
bijzonderheden van het scheidsgerecht
geen moeite kan ontstaan omdat de
wet die regelt.
Wie de noodlottige tooneelen ga
desloeg, die ook in ons land meer
malen voortkwamen uit botsing tus
schen werkgevers- en arbeidersbe
langen, met de daaraan verbonden
werkstakingen, zal toegeven, dat er
veel voor zulk een scheidsgerecht te
zeggen is. Natuurlijk grijpt de over
heid hierbij in op het terrein der
particuliere vrijheid doch het raakt
hier ook algemeene belangen, het
raakt de publieke orde.
De wettelijke voorgeschreven be
handeling der zaak is aldus Uit het
personeel worden vaste afgevaardigden
gekozen, die met den patroon of diens
plaatsvervanger over gewenschte
wijzigingen in de arbeidsovereenkomst
van gedachten wisselen. Wordt geen
overeenstemming op deze manier ver
kregen, en heeft de patroon een schrif
telijke opgaaf van hetgeen de arbeiders
wenschen, dan moot hij binnen 48 uur
den naauu opgeven van de door hem
gekozen arbiters (scbeidrechters),
waarop, ook weer binnen 48 uur, de
keuze der arbeiders plaats heeft. Bin
nen zes dagen hebben dan die gezamen-
b,ke scheidsrechters uitspraak te doen,
welks uitspraak zes maanden lang
bindend is voor beide partijen.
Worden genoemde termijnen over
schreden, dan krijgt het persooneel
het recht om het werk neer te leg
gen, wanneer daartoe bij eene stem
ming, waaraan minstens een derde
deel der stemgerechtigden heeft deel
genomen, bij eenvoudige meerderheid
is besloten. In geval van we'ksta-
king wordt de beslissing opgedragen
aan de betrokken afdeeling van de
Kamer van Arbeid, wier uitspraak
gelijke kracht heeft als dio van de
vrijwillig gekozen scheidsrechters,
dus ook zes maanden bindend is.
Men heeft hier, alzoo te doen
met eene gereglementeerde werksta
king, eene werkstaking met dwin
gende macht van de meerderheid over
de minderheid. Deze regeling is zeker
niet zonder bedenking tc meer daar
de oplossing der geschillen met Staats
hulp ook kon voorgeschreven worden
zonder er die vrijheid tot werkstaking,
met 8temmenmeerderheid bij in te
lasschen.
Hoe dit zij, de poging om het ge
meenschappelijk, algemeen belang bij
de grootindustrie te doen zegevieren
over de eenzijdige opvattingen van
de enkele personen, verdient waar
deering, want zoodanig pogen blijkt in
verschillende landen wel terdege
noodig te zijn.
Tuin- en Landbouw.
Volkeren der Aarde.
fc:
Ir
w
n e e n d e n de
leggen in Juli
e Edam), is we-
gehalte vo«r
ringt daardoor
o e d e r s. Het
r omzet reeds tot
k i p.
e WclF.d lleere
vliet; N. II. van
II. I'*. Moorman
hemiseh I .ahorn-
en liarmens en
ranttezegel dezer
li t s t reckten
ld,
rd.
;NBOS Som-
tllSMVI
1.
Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Amerika bij vooruitbetaling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
UITGEVER:
Advqrtentiën 10 cent per regel en maal. Reclames 20 per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en */3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent pei plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.
DE VERZAMELING DER VEREENIGING
„Landbouwondem ijs"
TE MIDDELHARNIS.
IV
DE OPGEZETTE VOGELS.
In de naamlijst van vogels welke in Neder
land in den wilden staat zijn waargenomen,"
zijn er 125 soorten voreenigd tot één groote
groep nl. die der roestvogels. Deze groep om
vat 27 familiën, en daarvan zijn er in de„ Ver
zameling niot minder dan 20 vertegenwoordigd.
Het zijnde zwaluw-vogels, de gierzwaluwen,
de nachtzwaluwen, de boomkruipersde win
terkoninkjes, de zangers, de tapuiten, de pie
pers, do kwikstaarten, de lijsters, do wiele
walen, de vliegenvangers, de goudhaantjes, de
meezen, de ijsvogels, de raafachtigen, de spreew-
vogels, de leeuwerikkende gorzenen de vin
ken. De heer Bisschop van Tuinen die, de bo
venbedoelde naamlijst bewerkte, brengt I16 soor
ten tot de genoemde 20 familiën, In de „Brou
werij zijn daarvan 41 soorten aanwezig. Daar
onder zal de bezoeker een groot aantal zeer
iraaie exemplaren aantreffen. En zeer zeker zal
hij het met ons eens zijn, dat de heer Van der
Heide te Dirksland wel eon pluimpje verdient,
voor de uitstekende wijze, waarop hij de
meeste vogels opzette. Niet alle soorten der
roestvogels, zijn voor den landbouw er vaneven-
veel gewicht; bovendien zijn er enkele van
zoo algemeene bekendheid, dat het noodelooze
moeite zou wezen daarover nog wat te vertel
len en eindelijk zouden onze besprekingen naar
aanloiding der Verzameling nog wel ettelijke we
ken duren, indien wo bij elk der sooiten even
wilde toeven. Tooh kunnen we niet nalaten
enkele, bekenden even aan te roeren. Dit is
b. v, zoo met het geslacht der zwaluwen, waar
van twee boerenzwaluwen en èèn huiszwaluw
aanwezig is. Dat deze „lievelingen van jongen
oud," tot de hoogst nuttige vogeltjes behooren
betwijfeld stellig niemand Eerlijkheidshalve zijn
zijn we verplicht hieraan nog de opmerking toe
te voegen dat de zwaluwen voor den bijenhou
der wel eens schadelijk kunnen worden. Ten
minste we lazen er meermalen van, dat ze in
sommige tijden van 't jaar menig bijtje wegsnap-
ten.
Gierzwaluw is de naam van do eenige soort
dezer familie. Ook daarvan is één expl. aanwe
zig. Liet men deze aan onze straatjeugd zien,
ze zouden er terstond den steenkrijter in her
kennen. Want onder dien naam staat hij in
den volksmond hier bekend.
De eenige soort der Nachtzwaluwen is mede
in de „Brouwerij" te zien. Het is doNachtzwa-
luw. Zooals de naam reeds aonduidt leidt deze
merkwaardige vogel een ander leven, dan de
gewone zwaluwen. Overdag slaapt hij, maar des
nachts gaat hij op roof uit. In dit opzioht komt
hij derhalve mot de meer algemeen bekende
Uilen overeen. Ook heeft de nachtzwaluwge
lijk deze, bijzonder groote oogen. En dat zij daar
mede heel goed de nachtvlinders en andere scha
delijke insecten kan zien, ondervinden deze maar
al te vaak. Want zij verslindt er een verbazend
groot aantal van en juist daardoor is ze zoo
nuttig. Waut nachtvlinders enz., die door dag
vogels gespaard worden, zijn uiterst schadelijk.
Van de nachtzwaluw deelen we ten slotte nog
deze bijzonderheid mede, dat zij ook de minder
lieve namen draagt van „geitemelker" en „scha-
penmelker*. Dat dit evenwel onverdiende scheld
namen zijn, behoeft zeker geen nader betoog.
Het opgezette Boomkruipertje is stellig wel
een der kleinste vogeltjes van de „Verzameling".
Dooh niet te min mogen wo het niet onopge
merkt laten. De afgesleten staartpennen wijzen
er duidelijk op, dat het evenals zijne soortge-
nooten vaak, heel vaak tegen de boomen op
omhoog liep. Want dat werk verstaan alle Boom
kruipertjes uitstekend. En dat hun staartje daarbij
gewichtige diensten verleent ligt voor de hand.
Wat zoo'n Boomkruipertje daar wel doet op die
boomstummen Wel, voedsel zoeken natuurlijk.
En in do meeste gevallen vindt het ook heel
wat. Het leeft van insecten en eieren, larven of
poppen daarvan. Met zijn fijn snaveltje kan het
haast overal bij en zoodoende kunnen we wel
begrijpen, dat dit kleine vogeltje vooral in onze
boomgaarden heel veel nut doen. Enkele buiten
gewoon sohadelijke vlindersoorten worden in
hunne vermeerdering sterk tegengegaan door
het Boomkruipertje.
En nu is aan de beurt het Winterkoninkje,
het kleinste van alle in ons land voorkomende
vogels. Ook dit beestjë moeten we brengen op
de lijst van nuttige vogels. Tooh verslindt het
behalve schadelijke ook andere insekten. En
omdat het bijzonder graag zijn maagje vult met
spinnen, is het minder voordeelig dan het Boom
kruipertje. Als een merkwaardigheid willen we
van het Winterkoninkje nog mededeelen, dat
het een ware „nestjesbouwer - virtuoos" is. Bo
vendien bouwt het zou men zeggen hoel
vele malen uit liefhebberij. Zoo lezen we in
een werk van Prof. Ritzema Bos, dat het man-
notje in den winter soms een groot aantal nesten
maakt, welke dan voor niets anders dienen, dan
om in te overnachten. Want de Winterkoninkjes
hebben met de meestemensohen deze eigensohap
gemeen, dat ze 's naohts graug warm liggen.
Ook houden ze van gezelligheid. MeeBtal zitten
er drie of meor soms zelf tien in een
Blaapplaats bijelkaar.
Van' de familie der Zangers zijn bij „Land
bouwonderwijs" vier soorten te zien n. 1. de Tuir
fluiter, de Fluiterhet Roodstaartje en het Rood
borstje. Alle vier soorten dienen we in de be-
sohermiug van 't publiek aan te bevelen. Niet
alleen, omdat het verdienstelijke zangertjes zijn,
maar vooral, dewijl ze tot de nuttige vogels be
hooren. Ze voeden zich bijna uitsluitend met
inseoten. In den herfst evenwel nemen ze ook
wel eens een besvruoht. De Tuinfluiter stoelt
bovendien ook in den zomer soms een kersje.
Doch we mogen hem dat wel gunnen voor de
diensten, welke hij ons bewijst. M.
Wordt verooglcl.)
GEBLUSCHTE OF ONGEBLUSCHTE
KALK?
Gebluschte kalk wordt gemaakt van onge-
bluschte. Deze laatste is de kalk, zooals die
uit de branderijen komt. Het is eene verbin
ding van een metaal met zuurstof. Dat metaal
draagt den naam van calcium en is stellig
minder algemeen bekend dan ijzer koper, lood,
zink, zilver, goud en andere metalen. In de
scheikunde stelt men dat metaal voor door de
de letters Ca. Zuurstof, dat in 't latijn Oxijge-
nium heeft wordt aangeduid door de leter O.
en kalk, dat zooals we zeiden is samengesteld
uit calcium en zuurstof Ca. O. Ongebl usohte
kalk nu heeft de eigenschap, dat het zich graag
met water verbindt. Ook wanneer men het ge -
heel aan zichzelf overlaat, zal het langzamer
hand overgaan in gebluschte kalk, dat wie
zeggen in eene verbinding van kalk plm. wa
ter. Dat water wordt in dit geval aan de lucht
onttrokken. Wil men den overgang van kalk
in gebluschte kalle spoedig doen plaats hebben,
dan is het noodig er water bij te brengen.
Water is evenals kalk ook een samengestelde
stof. Het bestaat uit waterstof of Hijdrogenium
en zuurstof. In de scheikunde wordt deze verbin
ding voorgesteld door,de formule H.O. Ze geeft
ons te zien, dat twee hoeveelheden waterstof
gebonden zijn aan één deel zuurstof. Om nu
de juiste formule te vinden voor gebluschte
kalk hebben we Ca. O. en H,0. samen te voe
gen. We krijgen dan Ca 02 II.. Letten we nu
verder op de "gewichtsverhoudingen van de
drie stoffen, waterstof, zuurstof en calcium,
dan kunnen we enkele berekeningen maken,
welke leiden tot het antwoord op de vraag
boven dit opstelletje geplaatst. Noemen wij het
gewicht Van waterstof I, dan is dat van zuur
stof 16 en van calcium 4o. Yan Ca. O. (onge-
bluschte kalk) is het dan 40 plus 16 is 56 en
van Ca 02 Ih (gebluschte kalk) 40 plus 32
plus 2 is 74.
Wat valt hieruit te leeren
Dat van 56 KG. ongebluschte kalk 74 KG.
gebluschte gemaakt kan worden. En omdat
het water, dat daarvoor gebezigd wordt niets
kost, moet (wanneer we 't werkloon voor 't
blusschen even buiten rekening laten) 56 KG.
ongebluschte kalk evenveel kosten als 74 KG.
gebluschte. 100 KG. ongebluschte komen dan
zoo wat even duur te staan als ruim 132 KG.
gebluschte. En bijgevolg mag de prijs van ge
bluschte kalk niet meer dan 1 */3 maal zoo hoog
wezen als die van ongebluschte. Wordt het
gekochte franco geleverd, dan kan 't zelfs nog
iets minder dan i'/s maal zoo duur zijn, want
de vracht van zekere hoeveelheid ongebluschte
is natuurlijk geringer, dan die van eene partij
gebluschtewelke dezelfde massa kalk bevat.
Ten slotte zij nog opgemerkt, dat het uit
strooien van ongebluschte kalk veel gemakke
lijker geschiedt, dan van gebluschte. Deze laatste
toch kan onmogelijk zoo fijn verdeeld worden.
Evenwel zij men met ongebluschte wat voor
zichtig. Het mag vooral niet in de oogen te
recht komen. Een stoibril is bij 't uitzaaien
een goed voorbehoedmiddel. M.
UIT OUDDORP.
In ons opstelletje met dit opschrift van de
vorige week is een fout geslopen, die nood
zakelijk verbetering behoeft.
Over de Bremraap sprekende, zeiden we, dat
deze woekerplant door den heer Van Bijlevelt
dikwijls op Lucerne klavers was gezien en dit
had moeten zijn Roods klavers.
Als vergoeding van het moeten lezen van
dit erratum deelen we tevens nog als nieuwtje
mee, dat door de Consulent de vorige week
uit Ouddorp een witte meekrapwortel werd
meegebracht. Een albino dus in de planten
wereld. Gewis een merkwaardigheid, doch voor
den eigenaa r van 't veld, waar ze gevonden
is, willen we hopen, dat er niet veel zulke
witte meeplanten gedolven zullen worden.
Want zonder twijfel bevatten ze weinig of geen
roode kleurstof. En daar is't bij de „mee" toch
om te doen. M.
WEDSTRIJD VOOR MELK- EN ZUIYEL-
BOEREN.
In zijne vergadering van 21 Nov. 1900 heef
het hoofdbestuur van de Hollandsche maat
schappij van Landbouw besloten, om evenals
in 1898 ook nu weer een wedstrijd uit te
schrijven voor het aanleggen en bijhouden van
zoogenaamde melkstaten. Tevens zal er in ver
band daarmede in 1902 op de Algemeene Ten
toonstelling te Alkmaar eene tentoonstelling
gehouden worden van melkkoeienwaarop de
aangelegde staten betrekking hebben.
Voor den wedstrijdis uitgetrokken een
totaal bedrag van 955 g. aan prijzen en voor
de tentoonstelling van 't bedoelde melkvee in
't geheel 600 g.
Omdat deelnemers zich voor of op 31 Dec.
a. s. zullen moeten aanmelden bij den heer S.
C. Korteweg Algemeen Secretaris-Penningm.
der Maatschappij, Prinse-Yinkepark 17 den
Haag, meenden we in 't belang onzer vee
boeren te handelen, deze mededeeling niet
meer uit te stellen. A. s. week komen we nog
wat uitvoeriger op de zaak terug. Alleen wil
len we reeds nu onze wensch uiten, dat velen
zich tijdig zullen aanmelden tbt deelname
want wedstrijden als de bedoelde kunnen niet
anders dan van veel belang worden geacht
voor den veehouder-melkboer. M.
Engeland.
In het verslag der Lagerhuiszitting, waarin
Chamberlain zijn gedrag, zijn beleid en zijn
aandeelhouderschap" had toe te lichten,
verzwijgt Times" en „Daily News zijn
tii
m.
