Vrijdag 26 October 1900.
Antirevolutionair
Vijftiende Jaarg. No. 784.
Orgaan
voor tie Znidhollandüfhr en Keenwiche EiKinden.
T. BOEKHOVEN,
IN HOC SIGN O VINCES
uitgeyer:
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. .Reclames 20 cent per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/3 maal.
Alle stukken voor de Mtedactüe bestemd, Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan den l iigcver.
Koninklijke blijdschap.
„Waar" of „vaiseh"?
Vloeken.
Volkeren der Aarde.
Oe Oorlof».
Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag.
Abonnementsprijs per driemaanden franco per post 50 Cent»
Amerika bij vooruitbetaling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
ÜOMMEBj m$MJM
Bienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent per plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.
Bij dit Nummer behoort een
BIJVOËCÜGL.
Ons volk is vervuld van het heu
gelijk feest der vorstelijke verloving.
Zoowel wegens liefde voor de jeug
dige Koningin als met het oog op
Neêrlands toekomst.
Weldra zal de Prins-Gemaal aan
ons volk bekend worden. Nu. kent
ons volk hem nog niet. Slechts twij
felachtig gelijkende portretten geven
zijn beeltenis.
Maar het is de man der keuze
van onze beminde Koningin. Ons
volk deelt in haar wel en haar wee,
in haar lieide en in hare vreugde
En daarbij komt nu het uitzicht
op bevestiging van eene geregelde
erfopvolging door het huwelijK met
een Prins, wiens dynastieke verhou
dingen in het minst geen gevaar
voorspellen voor onze nationale on
afhankelijkheid.
Wat óok veel zegt, is dal onder
de vorsten van Mecklenburg de gods
dienst bijzonder in eere is. Zoo be
staat er hoop, dat het licht van Gol
gotha's Krui3 haar doordringende
stralen over het voorgenomen ko
ninklijk huwelijk zal werpen
De Nederlander protesteert er te
gen, dat de heer P. Brouwer, re
dacteur der Drie Provinciënin zijne
„grepen uit de geschiedenis der an
tirevolutionaire partij aan het volk
verhaald" (een door dien schrijver
samengesteld boekje) de scheuring
tusschen de georganiseerd en de ,,vrij-
antirevolutionaire partij zooveel als
onherstelbaar noemt, als zittende niet
>in antipathie tusschen personen, maar
in opvatting en toepassing van be
ginselen, en dus niet weg te nemen
door het aftreden van zekeren hoofd
leider.
Dat is de waarheid verdraaien
zegt de Nederlander, en het blad be
toogt dan opnieuw, dat de vrij an
tirevolutionairen nog steeds meewer
ken tot doorvoering van de vroeger
beleden beginselen, en dat het later
wel kan en zal blijken, dat het tij
delijk uiteengaan heeft gestrekt om
een des te betere ontwikkeling der
beginse^n te waarborgen.
Eensdeels tot ons leedwezen moe
ten wij verklaren, dat wij in dezo
quaestie staan aan de zijde van den
redacteur d er Drie Provinciën. Hoe
veel punten van gemeenschap en aan-
knoopingspunten voor samenwerking
er ook mogen zijn tusschen de an-
tirev. en de ,,vrij"-antirev. partij,
toch heeft het lezen der beschou
wingen over en weer ons sedert jaren
reeds doen zien, dat de schoen hier
niet zoozeer wringt bij de vraag of
ieder wat meer of minder vrijheid zal
hebben om zijne opinie te uiten, als
wel bij de quaestie of men nog langer
geregeld ééne lijn zou kunnen trekken.
Dit laatste ging eenvouding niet,
en zal ook in de toekomst niet gaan.
Neem enkel maar eens de Staats
bemoeiing met de sociale toestanden.
De ,,vrq"antirevolutionairen hebben
daarvan een veel engere opvatting
dan onze georganiseerde partij.
Ook in zake kiesrecht, ouderen-
recht enz. is er aanwijsbaar verschil.
De afdeeling Voorschoten van het
Nederl. Werkliedenverbond Patri
moniumheeft zich tot de zuster-
afdeelingen gericht met de volgende
circulaire
//Prof. Kuyper wees er in zijn werk over
//Amerika// op, dat de Roomsehen in Brook
lyn optochten tegen het//vloeken//hielden.
Ook in Nederland hebben de Roomschen
eene vereeniging onder den naam //Ver
bond tot uitroeiing van Godslasteringen,
verwenschingen en onkuischegesprekken//.
Door deze vereeniging worden kartonnen
uitgegeven, waarop de woorden staan
//Hier wordt niet gevloekt//.
In verschillende werkplaatsen en fabrie
ken der Katholieken Langen deze kaarten.
Zelfs werd te Leiden bij de aanbesteding
van een groot werk boete op het vloeken
gesttld.
Wij juichen dit toe, omdat het dient tot
hooge eerbiediging van Gods heiligen Naam.
Onze volkstaal is zoo door allerlei vloe
ken en vuile ontuchtige woorden, bezoedeld,
dat de christenen wel eens op hun roe
ping in dezen mogen worden gewezen. Reeds
heeft de Nederlandsche werkman en matroos
in het buitenland om zijn vloeken een treu
rige reputatie.
Wij Christen werklieden staan aan dezen
toestand mede schuldig. Nooit werd door
ons een ernstig protest hiertegen de wereld
ingezonden.
Voorts worden dan drie dingen
aanbevolen particuliere vermaning,
openbare bestraffing en verspreiding
van soortgelijke borden als de room
schen uitgaven.
Inderdaad, zulk een pogen ver
dient steun. Werke dan ieder in eigen
kring daartoe mede.
Hoe moet ons volk zich schameD
dat het, als geheel genomen zooveel
smaad en spot en lastering uitspreekt
tegen den God onzer vaderen, die
onze erve steeds zoo rijkelijk zegende.
lierfeiSMie.
De Prov. Friesche Courant las
dezer dagen den roomschen duchtig
de les over hun beginselloosheid op
politiek gebied.
Nu de liberalen hun weer eenige
brokken toewierpen, zegt dit orgaan,
beginnen de roomschen de vraag te
stellen, of zij niet wijzer doen, met
zich bij da linkerzijde aan te sluiten.
Ten minste het Centrum begint al
aardig in dien toon te spelen.
Mar r er zijn ook zulke protestan
ten zegt het blad, en verwijst naar
Dr. Bronsveld, den „Roomschen pro
testant", die alle politieke verwant
schap afhankelijk stelt van de kans
op voordeel voor zijn kerkelijk krin
getje.
Hoe treurig, dat dergelijke getui
genissen moeten afgelegd worden,
nadat er reeds zoovele jaren door
de meest talentvolle mannen onder-
publiek en aan-
in de zuivere
dan nooit wijs
wqs xs gegeven, -=
houdend onderwijs
politiek-
Wordt de massa
op dit gebied
Leert men dan nooit de belangen
van kerk en staat helder onderschei
den
Ach wij vreezen reeds nu mot
groote vreeze voor de verkiezing van
1901.
Wellicht wordt het weer eene ein-
delooze spraakverwarring, en ten
slotte een volgen van kerkelijke en
persoonlijke symphathieën.
Maar hoe dan met het lands be
lang, met de verder gelegen toekomst,
met de ivare politiek?
O, bestuurders van kiesverenigin
gen, denkt hier aan, terwijl het nog
tijd is voor goede voorbereiding.
BEN WELKOM GESCHRIKT.
Meer dan eens is opgemerkt, dat onze
partijgenooteu om van anderen maar
te zwijgen te weinig weten van heigeen
er deze eeuw in ons vaderland op staat
kundig gebied is voorgevallen, Telen ken
nen weinig' meer dan de namen hunner
groote voormannen! Wat een Bilderdijk,
een Da Costa, een Groen van Prinsterer
enz. gedaan hebben, weten lang niet allen.
Nuttig is het daarom, dat de kinderen op
school reeds met hun worden bekend ge
maakt en dat zij leereu hoe deze voortrek
hersh gestreden maar ook geleden hebben.
O, er is ons volk in die mannen zooveel
geschonken en ondankbaar is het, dat ooit
te vergeten. Bovendien //Een volk, dat
•zijn groote mannen vergeet, is rijp voor
zijn ondergang."
De School kan evenwel slechts een klein
deel dier kennis aanbrengen en daarom is
het zoo noodzakelijk, zal het ons volk wel
gaan, dat ook de ouderen van de geschie
denis onzer Partij kennis nemen. Het is
niet genoeg, dat we op de hoogte zijn met
het leven en de werken onzer Vaderen in
de zestiende en zeventiende eeuw Zullen
wij sterk zijn in den strijd der beginselen,
dan dienen wij daarboven juiste kennis te
hebben van het streven onzer Partij in
deze eeuw.
Het getal geschriften, dat daarover han
delt, zal niemand groot noemen en dan
zijn nog lang niet allen geschikt voor het
Volk. In den laatsten tijd is evenwel een
boek verschenen, dat aan het laatste ver-
eischte voldoet, omdat het op bevallelijJee
en aangename wijze de geschiedenis der
Antirevolutionaire Partij schetst.
Wij gelooven, dat de heer Brouwer met
het in 't licht zenden van Een Eeuw van
Strijdeen goed werk verricht heeft. Nu
de avonden weer langer worden, raden wij
een ieder dringend aan, zich dat werkje
aan te schaffen, daar de prijs 65, cent
waarlijk niet hoog is.
Hit enkele aanhalingen moge blijken,
dat het de kennismaking dubbel waardis.
Het 1ste Hoofdstuk: //Vrijheid, Gelijkheid
Broederschap" bevat een duidelijke verkla
ring van de Revolutie en wordt besloten
met de volgende teekening der toenmalige
Christenen:
//Wel was er nog een volksken, dat geen
wierook brandde voor de godin der vrijheid.
Een talrijk volk ook nog wel. Maar ze
bemoeiden zich niet met de zaken des lands.
Dat lag altemaal in het booze en was uit
den booze. Zij zaten met een boekskenin
een hoeksken in vrome overpeinzingen ver
diept. Zij zongen hun psalmen vaak
was 't psalmen zuchtenlazen hun «/oud
jes" liefst de Engelsche, bemoeiden zich
met geen politiek, wat, meenden ze, hun
ziel afbreuk kon doen en telden de dagen
der jaren huns levens. Vrome menschen
vaak, maar die tegen de golven der Revo
lutie geen dammetje zelfs opwierpen. Die
hadden dus vrij spel."
Het 2de hoofdstuk bevat een korte
levensschets van Willem Bilderdijk, een
der grootste mannen dezer eeuw en toch
door de meesten zijner tijdgenooten gehaat.
Wilt ge de hoofdoorzaak dezer haat ken
nen, het was dezeBilderdijk had het
gewaagd, met niets ontzienden moed en
nimmer verflauwde volharding, het volk
van Nederland terug te roepen tot de oude
paden, de krijgsbanier te planten van dsn
levenden God, Jezus Christus te verkon
digen als den eeuigen, waren Souverein.
Dht was zijn misdaad. Dat kónden de kin
deren der Revolutie niet vergeten//.
Een laatste aanhaling uit hoofdstuk 9
ten besluit: „'t Is de 10de Juli. Vroolijk
tjilpen do vogels in de boomen, die Oud-
Wassenaar, het buitenverblijf van Groen
van Prinsterer beschaduwen. Breede gol
ven zonlicht werpen zich tegen de ramen
van zijn studeervertrek. De gansche Schep
ping praalt in zomerdos, de natuur jubelt
haar vreugde uit in 't ruischen der boomen,
in 't gegons der insekten, in alles wat
leeft en bloeit
De edele kampvechter in zijn boekver
trek heeft geen oog voor dit alles nu
ten minste niet. Zijn gelaat staat strak
teleurstelling, smart teekent zijn gansche
wezen diepe weedom heeft hem bekropen
en als hij 't oog even opslaat moet het
u niet verwonderen, wanneer daarin een
traan glinstert, want vergeet niet, dat
Groen dieper voelde dan bijna ieder de
harp van zijn innerlijk wezen was zeer
fijn besnaard".
En de oorzaak van dit alles
„Weer waren vrienden, waarop hij ge
rekend had in tegenstanders verkeerd Fi
naal hadden ze met Groen gebroken, met
wien ze voor weinige maanden nog schou
der aan schouder stonden. De vijand riep
reeds: „Heah" en klapte in de handen".
Wij hebben slechts eene enkele greep
gedaan, gaarne zouden wij meer aanhalen,
maar dit weinige moge den lezer eenig
denkbeeld geven van hetgeen dat boek
bevat en de lust opwekken met den ge-
heelen inhoud kennis te maken. Niemand
zal zich de moeite beklagen daaraan besteed.
Zouden onze Kiesvereenigingen niet wel
doen, als ze enkele exemplaren onder het
Volk verspreiden of aan onbemiddelden ter
lezing Ie geven, opdat ook on*e arbeiders
meer en meer op de hoogte komen van
onze Partij Onder hen vindt men de mees
te goedgezinden, maar hunne kennis is dik
wijls zoo gering.
D. J.
Ingezonden.
Msisietted.
Uit Sebastopol wordt aan de Times
geseind dat het bestaan is ontdekt van
eene samenzwering, die een maand ge
leden gesmeed werd tegen het leven
van den Keizer van Rusland, Ze zou
worden ten uitvoer gelegd op den spoor
weg tusschen genoemde stad en Samfe-
ropol.
Niet ver van Sebastopol loopt die
spoorlijn door een langen tunnel, aan hot
eind waarvan zich een waterleiding be
vindt. Nu hadden de bewoners dier buurt
reeds eenigen tijd— twee of drie weken
voordat de Czaar en zijne gemalin van
Spala naar Livadia zouden reizen en het
gebruikelijke troepen-cordon langs den
spoorweg werd opgesteld een student
opgemerkt, die bezig was met werk aan
die leiding. Zijne houding wekte ernsti-
gen argwaan, zoodat daarvan mededee-
ling gedaan werd aan den kolonel der
gendarmerie, die terstond een afdeeling
soldaten daarheen zond, welke den stu
dent na eenigen vergeefschen tegenstand
arresteerde. Een onderzoek toonde aan
dat een bus met een onbekend ontplot-
fingsmiddel heel handig in de wat.rlei-
ding verstopt was, en dat, als die bus
gesprongen was bij het voorbijgaan van
den keizerlijken trein, deze zoowel als de
toegang tot den tunnel geheel vernield
zouden zjjn. De student behoort tot de
universitait van Moskouzijn vader is
zeeofficier. Een geheim onderzoek heeft
tot de arrestatie van verscheidene ver
moedelijk medeplichtigen geleid. De over
heid bewaart echter het stilzwijgen.
De Engelschen we wijzen er nog eens
op zijn er nu wel achter, dat de oorlog
in Zuid-Afrika nog niet »zoo goed als ge
ëindigd is." Wat ze dan toch in dien waan
gebracht heeft Och, 't was in de eerste
plaats de proclamatie van lord Roberts in
dato 14 September 11. Daarin toch werd
gezegd, dat het bezette gebied voorgoed
bij 't Engelsche gebied is ingelijfd, en dat
de thans nog ageerende benden der Boeren
als 3>franc tireurs« en »maraudeurs« be
schouwd moeten worden.
En toen de opperbevelhebber dit aan de
wereld had verkondigd, waren de correspon
denten der Jingo-pers er als de kippen bij,
om door feiten te »bewijzen«, dat de strijd
spoedig uit zou zijn
Er is echter niets dat minder onwaar is.
Waarheid is dat de oorlog thans weder
in vollen gang is. In Vrijstaat, in Trans
vaal overal geven de Boeren den En
gelschen volop werk. Bepaalden de Vrij-
staatsche commando's zich vroeger lot het
oost-el ijk gebied; thans blijkt dat zij in het
geheele land werkzaam zijn van Grootrivier
tot Vaalrivier. In het Oosten en Westen
vertoonen zij zich zelfs tot op enkele uren van
Bloemfontein, waar, zooals de Engelsche
berichten ons vroeger gemeld hebben, een
garnizoen van vijftien duizend man saamge
trokken is. Bij de Wetsdorp, zes uur van
Bloemfontein, vielen zij een convooi aan en
in het Westen, achttien mijlen van Bloem
fontein, hebben zij een Boerenplaats (van een
verrader, een vijand der Boeren) geplunderd
en verteld dat zij de voorhoede van een groot
leger waren. In het Zuiden zijn de comman
do's zelfs tot de uiterste punt doorgedrongen
en hebben er de burgers die op hun plaatsen
waren, weer opgecommandeerd en de spoor
lijn bij Bethulie, waar ook een groote brug is,
in de lucht laten vliegen.
Uit deze verspreiding der commando's
over zulk een uitgestrekte oppervlakte kan
geen andere gevolgtrekking worden gemaakt
dan dat de Boeren in den laatsten tijd, voor
al in den Vrijstaat, sterker in aantal zijn ge
worden want wanneer een dergelijke ver
spreiding vroeger mogelijk ware geweest,
had generaal De Wet zeker niet geaarzeld
zijn toevlucht te nemen tot deze verdeeling
zijner macht. Het bewijs ligt dus voor de hand,
dat het Zuiden dat van af de bezetting door
de Britten beneden Wepener nimmer door
de commando's is bezocht, als één man vol
daan heeft aan den oproep tot het weder op
vatten der wapenen. Het verschijnen der
Boeren in de Ladybratid en Thaba'nchu-dis-
tricten en zuidelijker toont dat de burgers
nog volstrekt niet wanhopen, doch integen
deel vol moed en vertrouwen zijn, want deze
bezoeken waarbij, zooals wij gehoord hebben,
alle voorraden zijn opgecommandeerd, heb
ben de commando's weder rijkelijk voorzien
van voedsel voor hun paarden, nu de win-
teroogst was binnengehaald. De legeraf-
deelingen zijn dus voor hun rijdieren niet
afhankelijk van het te slechte en te weinige
gr as dat thans in het voorjaar op de velden
3 taat,
