Vrijdag 5 October 1900.
Vijftiende Jaarg. No. 781.
Orgaan
Antirevolutionair
voor il© Kuidhvllandiche en SKeenw§ehe Eülanden,
in hoc sign o vinces
t. boekhoven.
"bij dit nummer behoort een rt.tvoegsfk.
Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Amerika by vooruitbetaling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
SOMMEMjSIieJH
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 cent per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en l/3 maal.
©ienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent pei plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.
Alle slaiklkeBia voor de Hedacrtie S»esfeoanl, A tl vertegal lëai esi verdere AflUgBaiBiIsfratae fraaaecle aam glean tlil^ever.
Hondsbestuur voor ar
beiders.
De heer Yvh Guyot heeft ia eene
lezing, té Luik gehouden, medege
deeld welken weg te Parijs onder
de boekdrukkers is ingeslagen om de
verhouding tusschen patroon en
werklieden te vergemakkelijken. Deze
mededeeling strekte tevens tot voor
beeld voor andere arbeiderskringen.
Bij de boekdrukkersknechts te Pa
rijs kwam het tot de vorming van
een bond, welks bestuur over het
te verrichten werk onderhandelt met
de drukkers en uitgevers.
Hiermede is natuurlijk het per
soonlijk contract tusschen patroons
en zetters vervallen, en is de bond
de arbeidsverrichter geworden. Die
bond neemt het werk van de patroons
aan, verdeelt het werk, ontvangt er
Let loon voor en geeft dat weer aan
zijne leden. Heeft een drukker ze
ker aantal knechts noodig, dan vraagt
hij ze bij het bondsbestuur aan, en
heeft hij klachten over de arbeiders
en wenscht hij verwisseling, dan is
altijd weer de bond zijn adres.
Ook is hiermede vervallen het ge
vaar van werkstaking of onderkrui-
ping.
Op deze wijze is het verenigings
leven geene inrichting naast bet wer
kelijk contract, maar vormt het een
deel daarvan, en is het daarmede
onlosmakeL,k verbonden.
Zulk eene organitatie heeft het
voordeel, dat de arbeiders zich vrijer
en zelfstandiger gevoelen tegenover
de werkgevers, omdat hun bekwaam
heid en geschiktheid ten slotte be
oordeeld worden door gelijken, door
zelfgekozen en generaal gekozen be
stuurders.
En toch is er iets, is er zelfs veel
in eene dergelijke regeling, dat ons
tegenstaat.
Daargelaten nog de partijschap die
er in zulk een grooten arbeidersbond
kan opkomen, vooral ten aanzien van
het kiezen van bestuurders (wanneer
men weet, dat het bondsbestuur over
■zóóveel te beslissen heeft) zoo worden
op den 'hier beschreven-voet de ar
beiders toch als afzonderlijke partij
'gesteld tegenover de werkgevers.
De zedelijken band, die er moet
bestaan tusschen patroon en arbeider,
zal er allengs mede verloren gaan. Het
gezag van den patroon is dan zoo goed
als terzijde gesteld Want wat geeft
een arbeider om wegzending bij een
hem ougevalligen baas, wanneer het
bondsbestuur hem eenmaal bekwaam
heeft gekeurd en terstond eene an
dere werkplaats voor hem gereed heeft.
Doch niet slechts het gezag, neen
de geheele persoonlijkheid des werk
gevers wordt op deze manier verduis
terd en veronwaard. De kracht van
Menigen patroon zit vaak hierin, dat hij
net werk regelt alleen naar zijn oor-
eel, overeenkomstig zijne kennis, in
veiband met de hem gedane bestel
ingen. Doch hij kan hierin alleen
vooruitkomen, wanneer zijne arbei
ders hem getrouw volgen.
Op eene boekdrukkerij moge aan
dit doorvoeren van eigen opvattingen
minder behoefte bestaan, bij andere
vakken zal dat wel degelijk uitkomen.
En dan is de patroon met eene neu
trale verwisseling lang niet altijd ge
holpen.
Neen, eene organisatie in dier voege,
dat voor dezelfde vakken de patroons
en arbeiders somtijds gescheiden maar
ook vaak gezamenlijk vergaderen en
overleggen, schijnt ons onvergelijke
lijk veel beter toe.
Zulk eene organisatie bedoelden van
ouds de Kamers van arbeid, het eerst
van antiruvolutionaire zijde aanbevo
len, en nog slechts in veel verzwak
ten vorm van regeeringswege daar-
gesteld.
Wettelijke organisatie van den ar
beid moet en mag niet bedoelen, den
zedelijken band tusschen werkgevers
en werk verrichters te vervangen, maar
te versterken.
€Heene wee die levend
maakt.
„Onze tijd" zoo schrijft Ds. Gis-
pcD, de bekende causeur, die vroeger
zooveel .interessante brieven schreef
aan een denkbeeldigen vriend te Je-
ruzalem, en die thans herhaaldelijk
door zijne vrienden aangedreven
wordt om de pen nog eens op te
vatten, „onze tijd komt mij voor
bij uitnemend wettisch te zijn en
meer en meer wettisch te worden.
Als men alle wetten, reglementen
en statuten, die heden ter dage be
staan en toenemen in tal en last,
eens tot een strook kan maken, zou
men zeker onzen aardbol er eenige
malen mee kunnen omwinden. En
toch klaagt men over het toenemen
der zonden."
Ziedaar weer eens de spijker recht
op zijn kop geraakt.
Want het is niet aaders, de neiging
om door wettelijke en reglementairen
dwang in staat en kerk en maatschap
pij, in school en huisgezin, opkan-
toren en ia werkplaatsen de zaken
op orde to krijgen, wordt steeds ster
ker en laug niet genoeg bedenkt men
daarbij dat -vele voorschriften, hoe
goed en noodig op zichzelf ook, niet
toereikende zijn om in het mensch-
dom een goede gezindheid te brengen,
en dat deze toch in de eerste plaats
noodig is, voo r het onderhouden van
een drageljk leven.
Zullen wij dan den ijver in het
stellen van goede regelen misprjzen
of de waarde va,u deugdelijke wetten
onderschatten V olstrekt niet. Dat
zou ons weer in een ander uiterste
doen vervallen.
Neen, maar wat wij zeggen willen,
is dit: hot komt er maar op aon,
dat er niet slechts goede wetten be
staan buiten den meusch, maar dat
zij eene plaats hebben gekiegen in
den mensch.
Daarom blijft de opvoeding der jeugd
altjd zulk eene voorname zaak, en
hangt daarvan in den middeljken
weg Neêrlands toekomst af.
Zelfs vele gematigde liberalen zien
dit tegenwoordig helder mede in. en
beginnen uit dit oogpunt de vrje
school mede lief te krjgen.
Transvaal.
Slechts terloops gewaagde da
Troonrede van de treurige verdruk
king die onze Zuid-Afrikaansche
stamgenooten nog steeds ondergaan,
cn bij de behandeling van het Adres
van Antwoord ging de Tweede Kamer
hierop niet in.
Over dat stilzwijgen is heel wat dis
cussie gevoerd in de groote bladen
evenals over de quaestie of onze
Regeering aan President Krnger als
zoodanig een oorlogschip voor de reis
naar Holland aanbood, dan wel
alleen aan den heer Kruger.
Dit een en ander raakt onze ver
houding tot het Engelsche volk. En
zooals ook in andere gevoelige
quaestiën staat hier bj den een de
voorzichtigheid of vreesachtigheid, bj
den ander de vaderlandsliefde op den
voorgrond. Wat voor den eerstbedoel
de noodeloos in gevaar loopen heet, is
voor den ander slechts voldoening aan
gevoel van plicht en eer.
Bj het Begrootingsdebat zal de
Tweede Kamer er zeker wel op
terugkomen.
Tain- en landbouw.
Volkeren «les* Aarde.
l'Vttll lifij li
uitgkever:
O 3
LANDBOUWBRIEVEN OVERBEMESTING.
IX.
Alhoewel sedert mijn laatsten brief over de
behandeling der weiden eenigen tijd is voor
bijgegaan, wenschte ik toch op hetzelfde on
derwerp nog even terug te komen. Ik heb
namelijk over het behandelen der weiden nog
tets zeer belangrijks mede te deelen. Zoover
ik weet, worden in deze streken de weiden
weinig of niet geëgd. Ik voor mij heb ten
minste nog nooit een landbouwer bezig gezien
met zijn weide te eggen. De eigenaardige egge,
die voor dat werk het meest geschikt is, de
zoogenaamde kettingegge, wordt dan ook nog
slechts weinig aangetroffen. Toch is een weide
eg noodig om op den duur de weide vrij te
houden van gebreken en goed en gezond gras
te verkrijgen. Vooral op lage, vochtige weiden,
die in den regel rijk zijn aan mosachtige
plaatsen, doet de egge dienst. De grond wordt
daardoor open gemaakt en de lucht kan beter
op den bodem inwerken.
Het komt vaak voor, dat lage weiden zuur
achtig worden. Voor die kwaal bestaan slechts
twee geneesmiddelen, die beide moeten toe
gepast worden. Ik bedoel eggen en kalken.
Dat een weide zuur is, is alleen het gebrek
aan kalk en lucht. Waar genoegzaam kalk
in den grond aanwezig ic, groeien op den duur
geen zure grassen. Dat zure weiden slecht
en zelfs gevaarlijk zijn voor het vee, voorna
melijk voor jong vee, heeft de ondervinding
meer dan eens geleerd. Bij gebrek aan kalk
houdt het vee een zwak beenderengestel. Been
breuk komt niet zelden voor als gevolg van
het weiden alleen op kalkarme gronden. Waar
echter op de weide kalk gebruikt wordt, is
het tevens noodzakelijk den bodem te voorzien
van de noodige voedingsstoffen, die de ver
schillende grassen behoeven. Deze zijn, zooals
we reeds zeiden, kali, phosphorus en stikstof.
Ik weet wel, dat sommigen beweren, dat een
weide geen Chiiisalpeter noodig heeft.
Doch zij die dit beweren, vergeten, dat de2
salpetervorming in den weidegrond, die in den
regel vast is, niet in die mate plaats heeft,
als in het bouwland. De salpetervorming kan
daarenboven slechts in de allerbovenste lagen
plaats hebben en de langwortelende grassen
en andere weide-planten kunnen daarvan ze
ker niet profiteeren. Weiland dat tot heden
niet bemest is, verdraagt, dat wil zeggen, is
zoo beloonend bij een bemesting van 1200 kg.
kainiet, 500 kg. thomasphosphaaten 150 kg. chi
iisalpeter per H.A. De kainiet en het thomas-
slakkenmeel geve men in November, de chi
iisalpeter geve men eerst in het voorjaar. Al
staat de weide in den winter wel eens onder
water, dan moge dat nog geen reden zijn om
die bemesting na te laten. Een dergelijke be
mesting oefent een gunstigen invloed uit zoo
wel opde hoeveelheid als op de hoedanigheid van
den mest. Proeven in deze richting genomen,
hebben ons doen zien, dat het hooi van 3500
kg. tot 5000, ja tot looo kg. per H.A. steeg.
Wanneer we aannemen, dat er aan mest f 25
op die wijze uitgegeven wordt, zou een der
gelijke behandeling, het hooi op een gemid
delden prijs gerekend, een winst van f i5o
minstens opleveren, ongerekend de verbetering
van de hoedanigheid. Door een goede bemes
ting verdwijnen daarenboven onkruiden, bie
zen, mos, hermoes. Vooral het hermoes, ook
rooibol of kwadenaard genaamd is, een na-
deelig onkruid. De melk der beesten word
slijmig, blauw en bitter. Soms krijgt het vee
ziekten, zooals bloedpissen, buikloop, opbla
zen van den darm, enz. alleen doordat het
hermoes gegeten heeft. Ook het afzetten van
het kalf is vaak een gevolg van het gebruik
van hermoes.
„WILDE" PERZIKBOOMPJES,
Maakten we enkele weken geleden gewag
van het vruchtenproefveld van den heer A. C.
Ide te Wageningen, waar tal van zaailingper
ziken van slechts vijf jaar een overvloed van
prachtige vruchten droegen, thans willen we
medédeelen, dat we veel minder ver verwijderd
iets dergelijks zagen. Weliswaar was 't geen
proefveld, dat we bezochten. In geenen deele.
't Was slechts een „hoofje" zooals men hier
meestal zegt en wel dat van den heer K. Schil-
peroord te Middelharnis. Doch wat we er za
gen, vonden we interessant genoeg, er hier even
melding van te maken, 't Waren een tweetal
perzikboompjes. De heer S. deelde ons mee,
dat hij ze van pitten had verkregen. Voor
een zestal jaren, waren die door hem gelegd,
en wel in het voorjaar. Eerst het daaraan
volgende jaar waren ze ontkiemd en zoo
doende kan men den ouderdom der boom
pjes op een jaar of vijf rekenen. Gedurende
heel dien tijd was er niets aan gebeurd, doch
dat ze goed groeiden, bewees duidelijk, dat ze
ter dege profiteerden van de mest, welke van
tijd tot tijd in 't „hoofje" werd ondergespit.
Ook vertelde ons de heer S. dat de modder,
welke voor een aantal jaren uit de kreek was
gekomen, vrij zeker van gunstigen invloed was
geweest. Nu, daaraan twijfelen we geen oogen-
blik, want het boompje, dat het dichst bij de
kreek stond, was het flinkst en droeg ook de
meeste vruchten. En met het oog daarop, op
die vruchten bedoelen we, is 't dat we dit
schreven. Zelden, neen nimmer te voren, zagen
we zoo'n jong boompje, en dan nog wel van
een zaadje gekweekt, zóó rijk geladen met
mooie perziken. Waarlijk, 't was een lust er
naar te zien. Vele takken bogen door den last,
welke ze te torsen hadden. M.
ÜMitschland.
In toongevende politieke kringen te Ber
lijn verbergt men zijn ongerustheid niet over
de verdere ontwikkeling der Chineesche aan
gelegenheden, zelf al mochten al de mogend
heden met uitzondering van de Vereenigde
Stalen op het Duitsche voorstel ingaan. Men
vreest, dat Duitschland in de noodzakijlheid
zou komen, China openlijk den oorlog te ver
klaren, voor het geval de Chineesche autori
teiten mochten weigeren de aansprakelijk
hoofdschuldigen uit te leveren. In elk geval
zou de in China aanwezige Duitsche strijd
macht22000 man—-dan geheel onvol
doende zijn, terwijl de tot dusver gemaakte
kosten reeds tot een aanmerkelijk bedrag zijn
gestegen.
Maar misschien wil in dit geval Rusland
wel een helpende hand uitsteken Als het de
geannexeerde stukken van Mantsjoerije mag
houden, zal het wel geneigd zijn tot een be
wijs van dankbaarheid aan den Duitsehen
vriend
België
De heer d' Aumerie, een Nederlander,
heeft den heer van Boeschoten, secretaris
van het gezantschap van de Zuid-Afrikaan
sche Republiek doen weten, dat hij, indien
president Kruger in Brussel mocht komen,
hem en zijn begeleiders een prachtig kas
teel te Anderlecht, bij Brussel, ter beschik
king stelt. De heer d' Aumerie stelt ook
zijn paarden en rijtuigen disponibel voor
den President, De heer van Boeschoten
antwoordde, dat hij of Dr. Leyds president
Kruger tegemoet zullen gaan naar de plaats
waar hij aan land komt, en hem van het
aanbod zullen kennisgeven.
Plet aantal bezoekers van de Parijsche
tentoonstelling beloopt nu per dag een kwart
millioen ongeveer, gemidd ld. De «tickets»
worden verkocht voor 25 en zelfs 20 cen
times. Op de vraag, of de Expositie ook
na de officieele sluiting op den vijfden No
vember (evenals die van 1889) nog eenigen
tijd bezocht zal kunnen worden, valt nog
geen antwoord te gevenhet is echter wel
waarschijnlijk.
Alles zal afgebroken worden, uitgezonderd
alleen de Alexander-brug, de beide kunst
paleizen op de Champs Elysées en de ser
res der-stad Parijs, terwijl de kans, dat de
Machinegalerij die van 1 8 8 9 is blijven staan
opnieuw zal gespaard blijven, heel gering is.
Het plan schijnt te wezen, het Champ de
Mars geheel te beplanten en als reusachtig
square in te richten, waardoor de kans op
een eventueele nieuwe tentoonstelling, over
tien of meer jaren, wel zal verkeken zijn.
Sommige uitstallingen op de Tentoon
stelling hebben reeds leelijke gapingen de
exposanten laten de verkochte zaken alvast
meenemen
Eng eland.
Zaterdag was het, gelijk men weet, de ie
verkiezingsdag in Engelanden daar ook
de Engelsche kieswet de bepaling bevat,
dat wanneer slecht één candidaat bij het
orgaan van 't bevoegde gezag is opgege
ven, deze zonder verderen omslag als ge
kozen wordt verklaard, was Engeland met
één slag een goede honderd volksverte
genwoordigers rijk. Onder de aldus zonder
strijd gekozenen behoorden de minister van
koloniën Chamberlain de vice minister van
oorlog Wyndham, Ritchie, sir Howard
Vincent, Vicomte Cramborne (de zoon van
Lord Salisbury) enz. Maar onder deze con
servatieven vindt men ook Burdett-Couts,
den man van de onthullingen over de meer
dan onvoldoende inrichting van hospitaal
en ambulancedienst in den Vrijstaat. Te
genover hem hebben de liberalen geen me
dedinger willen stellente gaarne zagen
zij dezen conservatief in het parlement te
rug die zoo goed van bewijzen voorzien
den strijd aanbond tegen de zorgeloosheid
der Lansdowne's en Chamberlains,
Tegen dat de stembus openging, begon
in de kringen der oppositie ook de moed
weer te herleven, en Zaterdag dorst men
zelfs hopen op een aanwinst van zetels,
groot genoeg om de tegenwoordige «al
macht» van Chamberlain te kunnen aan
tasten. Het geweten van Engeland is nog
niet ontwaakt; de massa toont neg wel
geen berouw, zich te hebben laten meevoe
ren in den schandelijken oorlogmaar de
kiezers moeten toch den invloed hebben
ondergaan van de financieele knoeierijen
van Chamberlain, en een verandering niet
van politiek, maar toch van personen wen-
schen.
Zoo dacht, zoo rekende men dan. We
zullen zien, wat de uitkomst ons in dit op
zicht leert. Het laatste telegram van dezen
morgen hield in, dat gekozen zijn 178
ministerieelen en 54 leden der opposide.
Zie Telegrammen.)
Ante f ilea.
Tegen president Mc Kinley is onder voor
zitting van den heer Patrick Egan eene
//lersch Amerikaansche Unie" opgericht, waar
toe vele Iersche Amerikanen ook der repu-
blikeinsche partij zijn toegetreden, en die
reeds 135 afdeelingen telt, ijverig werkende
voor den democratisch en candidaat Bryan.
Het program der Unie is voornamelijk gericht
