Vrijdag 17 Augustus 1900.
ijk
voor de %iiidhollaii<l«elic en %eeuw*che Dilandrn.
w
Vijftiende Jaarg. No. 774.
Orgaan
Antirevolutionair
lBUIS.
IN HOC SIGN O VINCES
BIJVOEGSEL.
te berichten
WART EK
g, eu Beste
i in gelegen-
iet hootd te
t|
^aaima-
erlUui-
Naai-
ij wielen
ii, bene-
erwaren
n.
tee «tuks
mi Goedereede
en
1ST.
\V#I
-vM •ii wl
Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Amerika by vooruitbetaling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
uitgever:
T. BOEKHOVEN.
SOMiHEL §*IMÜ
Alle sftafehen voor* de Medaeüe bestemd, Advertesitiëia eis verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitgever
Bij dit nummer behoort
een
Hoe staat het met de Boeren ?a
Dat was, sedert in October 1899
de oorlog tusschen Engeland en de
Zuid-Afrikaansche Republieken los
brak dagelijks de vraag die onder
ons volk werd gehoord,
Wie ergens optrad om de zaak
der Boeren te bepleiten, kon op een
overtalrijk gehoor rekenen.
Algemeen steeg de bede ten He
mel, dat de Heere der beirScharen
de wapenen der Gideons-bende
mocht zegenen, en Recht boven
Macht doen zegevieren.
Er was en er is dan ook iets zoo
overweldigend fiers, zoo bij uitstek
heldhaftigs in de houding onzer
stamgenooten in Transvaal en Oran
je-Vrijstaat, dat ons volk daardoor
tot een geestdrift werd verwekt,
die zich niet enkel in woorden,
maar ook in ruime, milde giften
voor gewonden, weduwen en weezen
der gesneuvelden openbaarde.
„Engeland is machtig, maar God
is almachtig Hij bestuurt dekogels!"
Dat woord van Paul Kruger, den
godvruchtigen President van Trans
vaal, greep allen aan.
En dat een natie als natie zich
eerbiedig voor God buigt en den
strijd tegen een overmachtigen vij
and biddend begint, maakte diepen
indruk, zelfs op de harten, die niet
meer met God rekenden.
Toen, na de eerste nederlagen
de Boeren een reeks van glansrijke
overwinningen behaalden, stondenve-
len in ons va erland daarover ver
baasd. 't Scheen hu^ toe, alsof nog
nooit zoo iets gebeurd was
En toch als zij Neêrlandb eigen
geschiedenis, onzen strijd tegen 't
machtige Spanje, grondig hadden
gekend, zouden ze weten dat ook onze
Vaderen biddend, dien strijd voer
den, en dat de Heere soms wonder
bare uitkomsten gaf. Spanje was
machtig, maar G d toonde de Al
machtige te zijn en leidde ons tot
vrijheid en onafhankelijkheid.
Maar ach, ons volk voor zoover het
in de openbare School is opgevoed,
kent zijn eigen geschiedenis niet het
weet niet, dat op onzen bodem de
strijd gevoerd is voor het vrije ge
bruik des Bijbels en de vrije uitoele-
ning der Religie.
De tachtigjarige oorlog bracht
ons vrijheid, macht, roem, schatten,
heers ;happij tot in de verste wereld
deel en dat weet men wel. Maar
dat daarin de BijbelbelofteZoekt
eerst het Koninkrijk Gods en zijne
gerechtigheiden al deze dingen zul
len u toegeworpen worden, vervuld
werd, dat weet, dat erkent men
niet, omdat men niet meer met God
en zijn Woord rekent.
De geest van onzen tijd duldt
niet, dat er gewezen wordt op zoo
menigen Oranjevorst, die in Gedes
Naam voor Gods Woord het zwaard
heeft aangegord.
En juist dat willen en mogen wij
op onze Scholen met den Bijbel de
jeugd inprenten. Wij willen de won
deren, die de Heere onder ons ge
daan heeft niet verbergen voor on
ze kinderen, op dat het navolgende
geslacht zijn hope op God leere
stellen.
Een volk dat zijn geschiedenis
niet kent, wordt rijp voor den on
dergang.
Daarom willen wij onze jeugd be
kend maken met het Verleden onzer
natie, met het karakter onzer Historie
met alle3 wat het kinderhart kan
bezielen, kan ontgloeien.
Maar ach, hoe velen onder oiib
volk kennen ook hun Bijbel niet meer
Hoevelen in hoogere en lagere
standen hebben Gods Woord op zij
gezet en laten ook hun kinderen
zoüder Gods Woord opgroeien
Die ontaarding heeft de vrien
den des Bijbels diep gesmart en
zij hebben van de vrijheid, die de
Staatswet hun geeft, gebruik ge
maakt en scholen gebouwd waar
Gods Woord tot grondslag van 't
onderwijs wordt gelegd, de Geschie
denis van ons Vaderland onvervalscht
en onverminkt wordt geleerd en
onze kinderen op Gods groote daden
worden gewezen.
Zoo werd mede de eerste stap ge
daan, om tot de ware volksweerbaar
heid te geraken.
De strijd der Boeren tegen de En-
gelschen wekte bij velen in ons Vader
land de vurige begeerte, om zich in den
wapenhandel te oefenen, ten einde een
vijand, die van buiten ons mocht aan
vallen, te kunnen weerstaan en afslaan.
Over deze ontwaking verblijden wij
ons. Maar tevens roepen wij ons volk
toe Niet in de flinke hanteering der
wapenen alléén zij uw kracht zoek
vöor en onder alles uw hulpe bij den
Heere der heirscharen Vergeet gij
dit, rekent gij met God en Zijn
Woord niet, dan zult gij bedrogen uit
komen.
Terug dan, o Volk van Nederland,
terug dan tot der Vaderen God
Terug tot uw Bijbel
Terug tot uw Geschiedenis
En daarvoor is o.a. noodig onder
steuning der reeds bestaande en stieh®
ting van nieuwe Scholen met den Bijbel.
En hoe staat het nu met die scholen
Niet in overmoed, maar in ooi moed,
met het oog op 's Christens roeping en
onder afsmeeking van 's Ileeren hulp
werd, veertig jaren geleden, besloten
scholen op te richten, om de jeugd in
de vreeze des Heeren te onderwijzen.
Klein was 't begin, 't Was een
zaadkorrel, die, in de aarde gelegd,
opschoot en wies tot een grooten boom,
die thans zijn takken wijd en ver uit
strekt.
Tot roem van 's Heeren genade
mogen wij er op wijzen, dat het getal
Scholen met den Bijbel op 1 Januari
1900 bedroeg 634, bezocht door ruim
99000 kinderen.
Dat heeft de Heere gedaan en het is
wonderlijk in onze oogen
Maar de Heere roept ook ons toe,
wat Hij tot Mozes zeide Zeg den kin
deren Israels, dat zij voorttrekken
Niet teruggaanneen, voorttrekken
zij en blijve de leus
Er zijn nog geheele streken, waar
geen andere dan Staatsscholen zijn en
de jeugd zoogenaamd neutraal onder
wijs ontvangt, dat met God en Zijn
gebod niet rekent en 's Heeren hand
in de Geschiedenis niet erkent.
Ook daar worde gehandeld naar
Da Costa's woord
Brengt de Wet op den Leerplicht
ons misschien nieuwen druk Dit ont
moedigde niet, maar prikkele tot
nieuwe krachtsinspanning. Bedenk
hoe de Boeren, na ondervonden tegen
spoed, te ijveriger streden en over
winningen behaalden.
De overtuiging, dat zonder de
School met den Bijbel onze natie geen
heil beschoren is. deed tot dusver
met bljdschap de groote geldeljke
offers brengen, die er noodig waren.
Zullen we, mogen we thans verslap»
pen
Straks breekt de Oogstmaand aan,
en zal voor de twee-en-iwintigste
maal de Unie-collecte worden gehou
den. Geve die collecte een rijken oogst!
G j gaaft zoo bijmoedig en zoo mild,
toen U een gave gevraagd werd voor
onze stamgenooten in Transvaal en
Oranje»Vrjstaat, zult gij niet even
blijmoedig en even mild uw gave
schenken „voor de Scholen met den
B jbel van uw eigen land
En gj, die tot dusver uwe broeders
den schoolstrjd zaagt strjden, maar
zelf er geen of weinig deel aan naamt,
moogt gj zoo voortgaan Gj keurt
het af en terecht dat de groote
Mogendheden, in plaats van op do
bede der Boeren tusschenbeide te tre
den, stilzwijgend toelaten dat Enge
land hen, zoo mogelijk, uitroeit. Zult
gj dan de bede om geldeljke hulp
voor onze Scholen afwjzen We kun
nen 't niet gelooven. Gij prijst en
terecht de Yrijstaters die met hun
broeders, de Transvalers, gemeene
zaak maakten, en daardoor hun goed
en hun leven op 't spel zetten, hoewel
z j dit hadden kunnen behouden door
onzjdig te blijven.
Uw bloed, uw leven wordt niet ge
vraagd.
Slechts eene gave, een vrijwillige,
maar milde gave vragen w j van U,
opdat de onbloedige strjd tegen de
macht van den Staat kan worden vol
gehouden, het aantal Scholen met den
Bjbel vermeerdere, en aldus, onder
Gods zegen, ons kroost met 's Lands
Geschiedenis bekend worde, Gods
daden leere opmerken en, steunend op
den Bjbel, zijn vrijheid verdïdige en
behoude
Yraag dus niet: „met hoe weinig
kan ik toe maar handel naar de
Apostolische vermaning Een iegel jk
geve, naardat hj welvaren verkrege
hebbe
Hij, Die rjk is in genade, zegene
uw gave, tot eere Zjns Naams
Unieblaadje.
Tuin- esa Landiionw.
lie Oorlof?.
-
25 prijzen.
i besten etaat.
Onderneming,
is.
unr. Dinsdag vm.
ag eu Vrijdag vm.
rdag en Zaterdag
5 uur. Dinsdag vm.
Vrijdag vm. 8,30
am. 3,uur.
;en.
Tramweg
-BEIERLAND,
i ST.
sterdamsehe tijd
.00 2.55 5.50 8.50
10 3.4 5.59 8.59
20 3.13 6.9 9.8
28 3.21 6.16 9.15
37 3.25 6.20 9.18
41 3.29 6.26 9.22
46 3.33 6.30 9.26
49 3.36 6.33 9.29
00 3.44 6.42 9.37
5 3.46 6.44 9.39
12 3.52 6.50 9.45
19 3.55 6.54 9.48
3.50 6.50 9.40
,32 4.7 7.7 10.—
41 4.15 7.15 10.8
,47 4.21 7.22 10.14
54 4.26 7.29 10.19
1 4.31 7.33 10.22
4.39 7.42 10.29
16 4.45 7.49 10.35
.36 5.00 8.7 10.50
ROTTERDAM.
.5 3.00 5.53 9.00
20 3.16 6.8 9.15
.26 3.23 6.16 9.21
,32 3.32 6.26 9.27
35 3.37 6.31 9.30
.39 3.44 6.38 9.34
.46 3.51 6.48 9.41
.2 4.7 7.7 9.55
.41 3.50 6.50 9.40
1.7 4.12 7.14 10.—
.10 4.15 7.19 10.3
.16 4.21 7.25 10.9
.19 4.24 7.32 10.12
.26 4.31 7.39 10.19
.29 4.34 7.43 10.22
.33 4.38 7.47 10.26
1.37 4.42 7.51 10.30
1.41 4.46 7.55 10.36
1.49 4.53 8.1 10.41
1.58 5.1 8.9 10.50
2.7 5.10 8.19 11.—
'STEENBERGEN.
eer
DAM.
nsfcerdamsche tijd.
9,47 1,47 4,7 7,33
9,57 1,57 4,17 7,43
10.5 2,5 4,25 7,51
10,17. 2,17 4,37 8,3
10,33 2,33 4,53 8,18
10,38 2,38 4,58 8,23
10,40 2,40 5,— 8,25
10,45 2,45 5,5 8,30
10,56 2,56 5,16 8,41
10,58 2,58 5,18 8,43
11,3 3,3 5,23 8,48
11.6 3,6 5,26 8,51
11,16 3,16 5,36 9,1
11,20 3,20 5,40 9,5
t ten 7,20 uur, die
rriveerd.
6,7
6,15
6,29
6,38
6,49
6,59
7,7
7,13
7,20
OUWERSHAVEN.
7,50
7,57
8.3
8,11
8,21
8,32
8,42
8,55
9.4
4,7
4,13
4,21
4,31
4,42
4,52
5,5
5,14
e boot ten 3,20 uur,
■iveerd.
1,15 5,40 7,30 9,30
1,18 5,43 7,33 9,33
1,28 5,53 7,43 9,43
1,31 5,56 7,46 9,46
1,36 6,1 7,51 9,51
1,38 6,3 7,53 9,53
1,49 6,14 8,4 10,4
1,55 6,20 8,10 10,10
1,57 6,22 8,12 10,12
2,6 6,31 8,21 10,21
2,18 6,42 8,32 10,32
2,30 6,54 8,44 10,44
2,38 7,2 8,52 10,52
2,48 7,12 9,2 11,2
er bij afzonderlijke
V
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 cent per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent pei plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.
„Bouwt scholen, in wier schoot het Evangeliezout
Uit On- en Bijgeloof een dierbre jeugd behoudt I"
DIEPE BEWERKING VAN DEN BOUW
GROND.
In ons vorig opstel noemden we onder de
middelen ter bestrijding van de kattestaart ook
do diepe grondbewerking. Indien er evenwol
door eene dergelijke bewerking geen andere
voordeelen te behalen waren dan het verdwijnen
van Kattestaart en enkele andere wortelonkrui
den, dan zou waarlijk het middel erger zijn dan
do kwaal. Want zoo'n diepe bewerking vsn den
grond kost tijd en geld. Maar de voordeelen
er aan verbonden of beter, dio er op volgen
zijn vele. En juist daarom is het, dat we zoo
vrij zijn er hier ter plaatse een en ander over
te zeggen. Laten we evenwel allereerst vermel
den, dat we in dezen niet de eersten zjjn, die
over diepe grondbewerking schrijven. Dit on
derwerp is al zoo vele malen en al op zoovele
plaatsen besproken, dat bet stellig voor een
groot aantal onzer lezers niet nieuw meer kan
zijn. Toch zal het, dunkt ons, ook voor bon
niet kwaad zijn er nog eens iets over te hooren,
terwijl het voor de nog oniugewijden interes
sant genoeg zal wezen er mede bekend gemaakt
te worden.
Laten we thans overgaan tot bet opsommen
van de bovenbedoelde voordeelen eener diepe
grondbewerking. We willen dit doen aan de hand
van Dr. L. M. die in een der Nos. vanbetNe-
derlandsoh Landbouw "Weekblad een artikel aan
deze zaak wijdde. Die Kuituur des Schweren
Bodem van Amtsraad Tb. Hoppenstedt en de
mededeelingen betreffende de driejarige onder
zoekingen van Prof. Wolny werden blijkbaar
geraadpleegd door Dr. L. 11.
In de eerste plaats noemt hij de vergrooting
van de opbrengst en dit is niet alleen op zwaren
maar ook op lichten grond het geval. Ten twee
den neemt de hoeveelheid humus of teelaarde toe.
Een gevolg hiervan is weer, dat de bodem meer
poreussponsachtig wordt en alzoo tal van ei
genschappen verkrijgt, welke hem beter ge-
sobikt maken voor het voortbrengen van een
voordeeligen oogst. Zoo zal bjj voorbeeld de luoht
beter kunnen toetreden, wat natuurlijk ten goede
komt aan de ferme ontwikkeling van het wor
telstelsel der oultuurgewassen. Voorts zal bet
zoogenaamde waterhoudend vermogen van den
grond tegeljjk met zijn humusgehalte toenemen
en deze eigenschap komt natuurlijk vooral
in tijden van droogte zeer ten goede aan de
gewassen. Dit is eveneens het geval met de
capillariteit of het wateropzuigend vermogen. In
een poreusen bodem zal het opstijgen van voobt
uit den ondergrond naar de hoogere lagen veel
geleidelijker en regelmatiger gaan dan in een
niet of weinig poreusen grond. De planten heb
ben er zelden of nooit gebrek aan vocht.
„Wat praat go over gebrek aan voobt, nuwo
haast eiken dag door den overvloedigen regen
in onze bezigheden worden gehinderd", hooren
we zeggen.
En deze woorden juist zijn het, welke ons
nog een belangrijk gevolg van de meerdere po
reusheid van den grond te binnen brongen.
We bedoelen het veel gemakkelijker doen
wegzakken van Hfet overtollige en lastigewater.
En dan maar waartoe zou het noodig zijn
nog meerdere goede bodemeigensohappen te noe
men, welke tegelijk met het gehalte aan teelaar
de toenemen? We knnnen dit alles ook aan
duiden met de woorden de structuur van den
grond wordt er beter door. En het eene staat
in nauw verband met bet andere, maar de meer
dere opbrengst is per slot van rekening wel het
belangrijkste gevolg, liet is het doel, dat men
tracht te bereiken en dat ook in vele gevallen
bereikt zal worden.
Niet in alle gevallen?
Neen, want er zijn velen, die na of tegelijk
met enne diepe grondbewerking niet voldoende
bemeston.
Is dat dan ook nog noodighooren we.
In zeer vele gevallen wel. Ons dunkt, dat de
beschouwingen van Dr. L. M. over doze kwestie
wel de ware zijn. Hij zegt ongeveer het volgen
de. Degene die zijn grond diep bewerkt vergroot
zijn grondbezit of zoo hij paohter is, breidt hij
uit, wat hij ter exploitatie in beheer beeft. Im
mers de hoeveelheid grond, waaraan door de
planten voedsel kan worden onttrokken, wordt
na zulk eene bewerking grooter. De planten
zullen dus greoter in getal en krachtiger van
bouw kunnen zijn. Doch, tengevolge daarvan
zal er ook een grooteremas a opneembaar
voedsel aanwezig moeten zijn, wil men, dat de
krachtigere planten eene daarmee overeenkom
stige massa organische stof zullen opleveren.
Doelmatige diepte bewerking en daarmede ge
paard gaande bemesting deden op vele boerde
rijen aanmerkelijk ruimere oogsten verkrijgen.
Vele malen stegen deze met 25 percent. Ja er zijn
boerderij on waar de oogsten na diepe grondbe
werking en bemesting bijna verdubbelden. Dit
leerde de ondervinding. Dooh deze leerde ook
dat de ruimere oogsten na een diepe bewerking
zonder bemesting vele malen op zich lieten
wachten. De meening, dat de losgemaakte en
thans voor planton bereikbare grond te beschou
wen is als „maagdelijkon,, bodem, heeft aan
velen parten gespeeld. Vrij zeker zijn de bier
door ondervonden teleurstellingen wel oorzaak
van het feit, dat velen niet weinig tegenzin
hebben gekregen in diepe grondbewerking. En
dit is zeker to betreuren. M.
HET ONTSNAPPEN VAN DE WET.
Het laatste telegram van Roberts is wel
kort en sober, maar toch duidelijk genoeg,
om liet vermoeden te bevestigen, dat de dap
pere Vrijstaatsche generaal is ontsnapt aan
de vervolging.
Vrijdag nog werd uit Pretoria geseind, dat
De Wet zoo goed als geknipt was. Methuen
stond voor hem, Kitchner drong van ach
teren op, en van terzij naderde Smith Dorrien.
Thans vernemen we, dat de Boeren //vluch
ten// voor.de Rooineks, waaruit volgt, dat de
omsingeling is mislukt. En Metlnien dan, die
ze moest tegenhouden"? Zou het waar zijn,
dat hij «verdwaald// is geraakt. Of beeft De
Wet zoo gemanoeuvreerd, dat //Mooie Paul//
het spoor bijster werd
De uitslag van bet gevecht tegen Smith
Dorrien wordt ons nog niet gemeld. Of dit
het begin zou kunnen zijn van een nieuwe
poging om de Wet in te sluiten, moeten we
afwachten.
Bij de reeds vroeger vermelde achterhoede-
schermutseling, die generaal Methuen met de
Boeren van De Wet heeft geleverd, zijn zes
wagens buitgemaakt. Merkwaardig is, dat
lord Roberts daarbij zelf erkent, dat hij twee
ambulances heeft //genomen.// Misschien is
het bij vergissing gebeurd anders overtreedt
de Engelschnian daarmee de bepalingen der
Geneefsche Conventie.
De korte depêche van Roberts bevat ook
nog de belangrijke bijzonderheid, dat De Wet
den spoorweg bij Welverdiend //trachtte// over
te trekken. Dat station ligt bijna halverwege
tusschen Potchefstroom en Krugersdorp, van
eerstgenoemde p'aats gerekend. Zoo zien we,
dat de Wet zioh»reeds bevindt in een terrein,
't welk .Lord Roberts, in weerwil van al zijn
moeite, nog niet van Boeren heeft kunnen
//zuiveren// En men bedenke dat in het noor
den vermoedelijk geen groote Engelselie troe
penmacht meer staat, want na het succes van
De la Rey bij Elandsrivier is Rustenburg
door de Engelschen ontruimd, en heeft Ba-
den-Powell zijn troepen saamgetrokken op
Commandonek.
Ook hebben de Boeren de spoorweg tusschen
Johannesburg enBloemfontein weer opgebroken!
Nu ten zuiden van Vereeniging, dus dichtbij
Vaal. Wellicht mag men dit feit in verband
brengen met het bericht uit Lourenco-Mar-
ques, dat de Vrijstaters (onder Olivier ver
moedelijk) zich weer flink doen gelden in het
noordoosten van den Vrijstaat.
Krijgt nu De Wet de handen vrij, dan kan
hij het Roberts lastig genoeg maken door
aanvallen op den spoorweg of door aanzien
lijke troepenafdeelingen van de gemeensohaps-
lijn af te trekken en zoodoende denkleinen
Boerencommando's, die om denj spoorweg
zwerven, gelegenheid te geven de verbinding
telkens weer af te snijden. Reeds nu onder
vinden de Engelsehen van de aanvallen op
de lijn veel last. Des nachts, zegt een Standard-
correspondent, loopen er in liet geheel geen
treinen, en de levensmiddelen te Pretoria zijn
zeer schjars ten gevolge van het onafgebroken
afsnijden van de gemeenschap door troepjes
burgers. Op de treinen uit Krugersdorp wordt
eiken dag gevuurd. Dank zij het passenstelsel
en een goeden spionnendienst, blijven de Boe-
renbevehebbers zeer goed op de hoogte van
