Vrijdag 3 Februari 1899.
NLntirevolu
Dertiende Jaargang No. 694.
Orgaan
voor de Zuid-IIollaBBilsciic est Zeeuwsclie Eilanden.
INHOC SIGNO VINCES
T BOEKHOVEN.
uitgever:
Alle sftafefeen voor de titedactfe bestesisd, Advertentiën esi verdere Administratie franc© toe te arenden aan desa Uitgever.
Moedwillige vertreding.
Zelfmoorden.
Arbeids- en rusttijden.
Uit «le Pers.
Tuin- eiiLandbonw.
Deze Courant verschijnt eiken Yrijdag.
Abonnementsprijs per driemaanden franco per post 50 Cent.
Amerika bij vooruitbetaling f 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
SOMMELglDlJW.
Advertentiën 10 cent per regel en 3/2 maal. Reclames 20 cent per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/s maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent pei plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.
die zich nil op ons blad
abonneeren,
de
ontvangen
nog in deze maand verschij
nende nummers gratis.
Nadat Dr. Kuyper uit Amerika
teruggekeerd was, heeft hj zjn oor
deel nog eens medegedeeld over het
brengen van gelden op de Indische
begrooting ten behoeve van zekere
afgodische offerfeesten op Lombok.
Na een heldere uiteenzetting van de
soort van afgodendienst, die hier in
het spel is, en na bepleiting van
verzachtende omstandigheden van
den heer Mackay (die onder instem
ming van den heer Lohman het toe
kennen der gelden als onschuldig
en billjk had verdedigd) kwam de
Standaard-veAaetem tot de slotsom,
dat de moeieljkheid vooral zit in
den naam en het merk „offerfees
ten", en dat het bezwaar, zjnde de
mede-verantwoordeljkheid voor den
heidenschen dienst zou vervallen,
wanneer alleen voor «o/Arsfeesten als
zoodanig gelden werden gegeven, ook
al gingen de Lombokkers en Bali-
neezen daar hunnerzjds wat verkeerds
aan verbinden.
Deze slotsom was duidel jk, en ons
dunkt in overeenstemming met 1 Cor.
10 28.
Maar wat doet nu de Nieuwe
Rotterdam,sche
Zj gr jpt deze gelegenheid (zooals
zj denkt te hebben) aan om weer
een smet te werpen op Dr. Kuyper.
Deze zal, volgens haar, de leer der
goede moralisten verlaten hebben en
meer waarde zjn gaan hechten aan
den naam en den vorm der dingen
dan aan de zaak, waarop die naam
en vorm betrekking hebben.
Dat is nu eens weer een staaltje
van echt liberalistische tactiek. Als
men de bjzondere gaven en talenten
aan lieden van andere richting ge
schonken, niet meer ontkennen kan,
omdat zj te overweldigend en te
zonneklaar aan het licht treden, dan
maar hun karakter verdacht maken,
met verdraaiing hunner woorden.
Het is fraai
In Frankrjk heeft men een onder
zoek ingesteld naar de oorzaak der
vele zelfmoorden, welke aldaar voor
komen in de jaren 1889, '90 en
'91 te zamen bedroeg het aantal
26000 en is den heer Durkheim
gebleken, dat zich meer ongehuwden
dan gehuwden van het leven beroof
den, terwjl in groote huisgezinnen
minder gevallen voorkwamen dan in
kleinere gezinnen.
Hieruit heelt men terecht de gevolg
trekking gemaakt, dat de neigiüg
tot zelfmoord niet per se voorkomt
uit den grooteren omvang der levens
zorgen, maar veeleer uit de zielsge
steldheid der menschen, terwjl het
gejaagde sociale leven er mede een
ongunstigen invloed op uitoefent.
Jammer slechts, dat velen, ofschoon
wel wetende wat in onze dagen de
levnszatheid en ontwrichting van
het menschdom veroorzaakt, zoo wei
nig doen om eene vastere en kalmere
levensopvatting te bevorderen. Hier
toe zouden allereerst bjdragen het
stre ngel jk afzonderen van den zeven
den dag als rustdag en het verbannen
van een massa opwindende lectuur
maar in het algemeen gesproken zou
hiervoor noodig zjn een geregelde
erkenning van het Godsbestuur. Want
wat is meer geschikt om iemand ge
jaagd en wanhopig en levensmoede
te maken dan het staan voor eene
taak die te zwaar is, en wat is. goed
beschouwd, zwaarder voor een mensch
dan het besturen van zjn eigen
levenstoestanden en het beheerschen
van eigen toekomst. Toch is de mensch
verdwaasd genoeg, vooral de jeugdige
mensch, om zich in te beelden, dat
hj dit wél kan. Maar als dan slag
op slag de teleurstellingen volgen,
en de uitkomst als het ware spot
met alle berekening, dan is het geen
wonder dat zulk eene ontnuchtering
den sterveling van streek brengt en
dat hj zich als bedolven gevoelt onder
de raadselen van zjn bestaan.
„Zj worden teniet van verschrik
king" zoo omschr jft Gods Woord
de loopbaan der goddeloozenmaar
tot degenen die hun Schepper erken
nen, heet het: „Werpt alle bekom
mernissen op den Heere" en z jt niet
bezorgd zelfs niet voor den dag van
morgen.
Omtrent dit onderdeel van het
arbeidscontract is een wetsontwerp
aanhangig, dat eigenlijk niet veel
om het lijf heeft, aangezien het alleen
den maximum-arbeidsduur bepaalt in
die fabrieken waar giftige stoffen ont
staan of worden bereid of verwerkt
of waar schadelijke dampen ontstaan,
of waar de dampkringslucht kan ver
ontreinigd worden door stof, of waar
het bedrijf eene hooge temperatuur
vereischt of veroorzaakt.
Buiten die fabrieken heeft de be
doelde wet dus geen gezag, en het
spoorweg- en trampersoneel valt er
dus ook buiten.
Het is hier al weer dezelfde quaestie
als bij het wetsvoorstel om arbeiders,
die een ongeluk bij hun werk krij
gen, pensioen te verzekeren. In plaats
van een breeden vasten grondslag te
leggen voor het geheel van gelijk
soortige plannen, en dien grondslag
te laten afbakenen en bewerken door
natuurlijke organen, wordt er getracht
met stukken en brokken de arbei
achterwege
derstoestanden in orde te krijgen.
Van antirevolutionaire zijde heeft
men met zulk lapwerk niet veel op.
Wij voor ons huldigen liever de or
ganische opvatting van het organisch
bestaande.
Maar ook van meer radicale zijde
onder de „liberalen" wordt de cri-
tiek op dit werk niet
gehouden.
Als de „Memorie van Toelichting''
zegt, dat „uit den aard der zaak"
de regeling van den dienst der spoor-
en trambeambten niet in het thans
aangeboden ontwerp kon worden op
genomen, „vermits dit zich bepaalt
tot den arbeid in fabrieken en werk
plaatsen," dan vindt het Sociaal Week
blad eene dergelijke toelichting „zoo
zonderling, dat hij haast twijfelt of
men aan Waterstaat nog wel weet
wat argumenteeren beteekent," omdat
de Minister veeleer had moeten zeg
gen waarom zulk eene beperking
noodig of wenschelijk is te achten.
Ook s'aat het den redacteur van
dit blad niets aan, dat de maximum-
arbeidsduur in fabrieken en werk
plaatsen die voor de gezondheid scha
delijk zijn of kunnen zijn, slechts tot
1 l uur per etmaal zou worden be
perkt, en tot 10 uren voor het geval,
dat er meer dan 4 nachturen onder
dat aantal zijn.
Waar de Minister in zijne Memo
rie toegeeft, dat 11 en 10 uur niet
te beperkend is voor de fabrieken
en werkplaatsen in het algemeen,
daar had bij wettige gevolgtrekking
het aantal uren, in nadeelige werk
plaatsen lager moeten gesteld zijn.
RA, BA, WAT IS DAT?
Er zijn toch wonderlijke menschen
in de wereld.
Zoo is er te Breda een zekere heer
Metelerkamp, die tot de Christelijk-
Historischen schijnt te behooren.
Deze heer heeft namelijk aan het
Hoofdbestuur van den Christelijk-
Historischen Kiezersbond de volgende
stellingen aangeboden
1. De openbare school heeft op
het gebied van de godsdienstige
karaktervorming der kinderen groo
te bezwaren.
2. De openbare school heeft op
het gebied van naastenliefde en
gemeenschapsleven van de kinderen
van eenzelfde vaderland groote voor
deden.
3. Het is onraadzaam, erin den
tegenwoordigen tijd op aan te drin
gen, om de openbare school dooi
de vrije of secteschool te vervan
gen, vooral ook met het oog op
de toestanden van Zuid-Nederland.
Aardig, zulke stellingen.
Groote bezwaren op godsdienstig
gebied.
Groote voordeelen op maatschap
pelijk gebied.
Dan de school maar houden.
Want het maatschappelijk gebied
staat toch boven het godsdienstige.
Inderdaad, het zou vermakelijk zijn,
als 't niet zoo treurig was.
l\oee Provinciën.
Herkingeu 28 Jan; Hedenwerd t ter
herberg van erven L. v. d. Yelde alhier
door 't bestuur der landbouwvereen
De .Eendracht" de rekening overgelegd
over t jaar 1898, waaruit bleek dat deze
instelling hoe langer zoo meer beteekenis
krijgt, er bleek uit 't verslag dat was
aangekocht voor de vereen. 108,225 KG.
diverse Hulpmest voor een waarde van
f 3524.20 V2 tegen 84.800 K. G. en
f 2852.96t/2 in 1897, en 40,575 en
1554.30 in 1893.dat op de fairbank waren
gewogen 5.033.857 K G. suikerpeen en
dat de zuivere ontvangsten hadden bedra-
gon 1515.49y2. en de uitgaven 1365.37I/2
waardoor 't saldo bedroeg f 150.12. Herko
zen werd tot Vice-Voorzitter de beer A.
van der Sluijs Dz. te Dirksland. Medege-
deelt werd dat er steeds meer gebruik werd
gemaakt van 't landbouwcrediet doordele-
den, waarom besloten werd devereeniging
aansprakelijk te stellen voor mogelijke
verliezen, voorts werd besloten voor al
de leden aan te koopen één bewijs van
toegang op de a. s. tentoonstelling te
Middelharnis,en eindelijk werdt tersprake
gebracht, den aankoop van een spring-
stier. De verg. was druk bezocht.
Van particuliere zijde word ons 't vol
gende gemeld, 't Bestuur eener land-
bouwvereeniging op dit eiland adverteer
de een publieke aanbesteding van kunst
mest en ontving van een Belgiesch fabrie-
kant verzoek om hun de voorwaarden
voor die aanbesteding te zenden, waarop
inplaats de voorwaarden 't volgende werd
geantwoord.
M. M. H. H.In beleefd antwoord op
uw briefkaart vandezer, waarbij
gij verzoekt u de voorwaarden te doen
toekomen onzer publieke aanbesteding,
zijn wij zoo vrij u te berichten, dat
wij, 't voetspoor uwer Regeering volgende
waar die met alle Haar ten dienste
staande middelen 't vrije ruilverkeer met
ons wensoht at te breken geen han
delsrelaties wenschen aan te knoopen
met eene Belgische firma. Hoogachtend
hebben wij de eer te zijn
't Bestuur der landbouwvereenigiug
te
HERKIN GEN.
Heden avond (in plaats 27 Januari)
hield de heer Bijleveld voor de leden on
zer landb vereeniging en geïnviteerden,
zijn 2de lezing over de "bemestingsleer"
voor een flink bezette zaal en behandelde
allereerst de „phosphor" hare uitvinding,
de oplossing, de vermenging, de super-
phosphaat en de Thomasphosphaat. Al
lereerst dan werd medegedeelt dat om
streeks 't midden der 15de eeuw verschei
den scheikundigen e. a. geleerden zich
toeleiden en allerlei middelen aanwen1 -
den om uit verschillende stoffen goud
te produceeren. Een zekere meneer Brand
gebruikte ten dien einde zjjne eigene
urine, nadat een dronkenmans loopbaan
hem een bloeiende affairre hadt doen ver
spelen en deze man vondt in 1664 in
plaats edel metaal 't phospboor. Na hem
hebben anderen, waarschijnlijk geholpen
door betere scheikundige preperaten en
meer ondervinding 't phosphoor in bijna
alle delfstoffen, zelfs in steen gevonden,
terwijl nog later bleek dat in alle gron
den phosphorus aanwezig is in meerdere
of mindere mate. Zoo vind men in de
vruchtbare streken vaD Zuid-Rusland
0.6 pCt te of onder Stad aan 't Haring
vliet 0. 06 pCt. en in de slikken van de
Grevelingen e. a. Zeeuwsche stroomen van
0.01 pCt tot 0.03 pCt. phosphorus. Daarna
heeft men deze stol aangewend voor ver
schillende doeleinden en zoo verrees in
1843 de eerste phosphoorzuurfabriek in
Engeland, in 1850 in Duitschland en
thans zal wel in alle beschaafde natiën
der wereld deze industrie bestaan. Wat
is phosphor phosphaat). Dit is in zijn na
tuurlijken vormof ruwen staat verbonden
aan 3 gelijke deelen kalk en in deze vorm
oplosbaar in zwavelzuur en onbruikbaar
voor de plantengroei, waarom't wordt af
getakeld tot 'r oplosbaar is in water hoog
stens in citroenzuur of eitraat, de wijze
van scheiding werd op duidelijk en afdoen
de wijze door voorbeelden opgehelderd.
Vervolgens werd behandeld de fa
briekmatige bereiding en waren ter
bezichtiging 4 soorten ruwe phosphaat
(Algiers Florida Teenijree) terwijl voorts
phosphaten worden gevonden op eilanden
aan de kust in den Stillen Oceaan, voorts
zijn phosphaatiagea gevonden in onze
West-Indische bezittingen, dan worden
gebruikt versteende uitwerpselen van
dieren uit de voorwereld, deze steenen
zijn geslepen schitterend glimmend zwart
en worden dan ook wel omgewerkt in
sieraden voor dameshoeden en garnitu
ren, terwijl zelfs in kolenmijnen lagen
zijn en worden gevonden, voorts uitr
beenderen, afkomstig uit Zuid-Amerika,
welks bevolking voorheen op de onmete
lijke prairie's van hunne schier ontelba
re runderkudden, alleen de huid gebruik
ten voor Export naar Europa, 't vleesch
voorzoover ze 't niet zelf gebruikten
wegwierpen en de beenderen gebruikten
voor brandhout, hetwelk in deze streken
niet of hoogstens zeer schaars voorkomt,
en eindelijk voor een deel uit de afschei
ding van in 'tijzererst aanwezige phos
phor en zwavel, dat in den vorm van
slakken en naar den naam des uitvin
ders „Thomas" slakken of phosphaatmeel
genoemd wordt. Na deze verklaring over
't phosphor en 't phosphaat in 't algemeen
deed spreker de vraag (hem eens ge
daan). Heeft Superphosphaat met 140/°
phosphorzuur in water oplosbaar meer
waarde van den eenen als van den
anderen fabrikant waarop 't antwoord
wasneen want zoodra de verhouding
phosphorzuur afwijkt van 't vereischte
kwantum gaat ze terug tot den toestand
waarin ze alleen oplosbaar is in eitraat
of ze is vochtig waardoor de fabrikant
met de grootste nauwkeurigheid dit
mengsel samenstelt, natte, kleverige
phosphaat is vermengd met te veel zwa
velzuur, en is schade voor den fabrikant,
die op die wijze meer levert dan waar
toe hij zich misschien kan verbinden,
nooit door ander vocht.
Daarna boe 't komt dat op de eene
grond Superph. betere resultaten geeft
als op de andere omdat in kalkachtige
grond 't phosphorzuur wordt opgelost en
in ijzerhoudende grond niet of moeiljjk,
terwijl 't onderzoek of en in welke mate
kalk in den bodem aanwezig is, eenvou
dig en gemakkelijk te onderzoeken is,
door 't gebruik van zoutzuur. Voorts
werd behandelt de tijd van uitzaaien,
waaruit bleek dat hierover de weten
schap nog een uitgebreid terrein voor
zich heeft, alléén bewezen is dat Superph.
invloed heeft op de opkomst der zaden,
dat in vasten waterachtigen en „plaat-
achtigen" bodem vroeger, en in lossen
poreusen grond later kan worden uit
gezaaid en eindelijk werd de waarde
der Thomasph. in verhouding der Su
perph. besproken, waarbij bleek dat de
