Vrijdag 27 Mei 1898.
Dertiende Jaargang No. 658.
v»oi' de Xiiid-Ilollaiidselie en Keenwselie Fiilandeii.
Tweede Blad.
Antirevolutionair
Orgaan
IN HOC SIGNO VINCEfe
T BOEKHOVEN.
Abonnementsprijs per drie maanden franco per post 50 Cent.
Amerika bij vooruitbetaling 3,50 per jaar.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
Advertentiën 10 cent per regel en z/2 maal. Reclames 20 cent per regel.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en 4/s maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent pei plaatsing.
Alle staikkea voor de Redactie bestemd,
Advertentiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan den Uitgever.
Dit nummer bestaat uit
twee Bladen.
Sommelsdijk. Gisteren, Woensdag
avond, had vanwege het Onderwijzers
genootschap alhier een openbare lezing
plaats met debat, over Leerplicht. Ver
schillende sprekers hebben daarbij het
woord gevoerd.
Parfjs, 24 Mei. De Temps verneemt
langs telegraphischen weg Init Londen
dat de kruisers „St. Louis" en „Wom-
patuk" de telegraafkabels hebben door
gesneden te Santiago en Guantanamo,
niettegenstaande het vuur van de forten.
De Amerikanen schoten terug en brachten
alle Spaansche batterijen te Santiago (F)
op 3 kanonnen na tot zwijgen. Ook te
Guantanamo werd het vijandelijk vuur
tot zwijgen gebracht.
liurg-eiiijke Sfaittf.
Deze Courant verschijnt eiken Yrijdag.
UITGEVER:
SOJttMELSMJH.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimt® die zij heslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.
De Oorkg.
23 Mei. Eindelijk weten we dan toch
waar het Spaansche eskader*) zich be
er een bedoeling mee heeft, die wij niet
kennen.
Dat hij zou probeeren naar Havana
op te stoomen, geheel aan den anderen
kant, schijnt haast een onmogelijkheid,
zoolang de vloot van Sampson er nog
is. Doch, wie weet, zal Spanje pogen die
vloot weg te lokken door operation van
andere oorlogsbodems noordop. Men hoort
X4MPA'
FLORIDA'
■'Tp
W. f/ 1\ j
a* fc, riii-óc Ze
O oe-c^a.'yl
V^'U»5
PORTO HKïq.
cte*
4 n~.
poMim"
0t wuciv
O CF
vindt. Niet in Havana, waar men het
verwachtte doch dat was misschien
een krijgslist om de Amerikanen te mis
leiden maar in Santiago de Cuba,*)
op de zuidkust van het eiland. Alle bla
den schier zijn het er over eens, dat de
Spaansche admiraal allerbehendigst heeft
gemanoeuvreerd en zijn strategie hoog
te roemen valt. Overal lagen de schepen
der Yankees op den uitkijk, alle door
gangen heetten afgezet, en toch .-.zon
der met één enkelen Amerikaanschen
bodem in botsing te komen, naderde
Cervera de stad. Er deed zich geen enke
le moeielijkheid voor, zegt een telegram
nit Havana; aan boord heerschte tucht
en geestdrift. Ook in Santiago was het
enthousiasme groot. Op de kade juichtte
een dichte menigte de matrozen toe. De
enkele Amerikaansche vaartuigen, die
voor de stad kruisten, hadden zich bij
de komst van de groote vijandelijke
kruisers teruggetrokken.
er evenwel niets van. Alles wordt geheim
gehouden, ook van Amerikaansche zijde-.
De censuur verbiedt de openbaarmaking
van elke bijzonderheid omtrent de krijgs-
manoeuvre8. DeEvming Post concludeert,
op grond van zeker telegram, dat belang
rijke gebeurtenissen binnen 24(F) uur wor
den verwacht. Zou Sampson het durven
wagen om de Spanjaarden in Santiago
zelf te bestoken F 't Schijnt al te verme
tel. We zullen zien wat morgen de, tele
graaf ons brengt
24 Mei. Nog geen nieuws. Al twee
etmalen geleden heet het ook nu weer,
dat een geweldig zeegevecht kort op
handen is.
De twee Amerikaansche eskaders lig
gen, of beter misschien lagen, voor Key-
wcst, klaar om in action te komen. Dat
was Zaterdag, 's Morgens merkte men
de schepen van Schley op, het zooge
naamd vliegend eskader, op zes mijlen
afstands, en 's middags kwam de vloot
Isabel II. Conde de Venadilo. Marques de la Ensenada.
Reina Mercedes. Alfonso XII. Infanta Isabel.
Spaansclie oorlogschepen in de Cubaansclie wateren.
Wat nu F De baai van Santiago is
nauw, bochlig en diep in het land in
springend en de stad van dien naam
ligt, bij het noordoostelijke einde van de
baai, goed beschermd door forten met
zware kanonnen. Veilig ligt de Spanjaard
er dus wél met zijn schepen, maar, als
hij er blijft, ook gevangen. Het is daarom
dan ook niet duidelijk, wat Cervera er
doet, nu hij door de geheele lengte van
Cuba bijna, en juist door het gebied waar
de opstandelingen nagenoeg meester zijn,
van Blanco in Havana is gescheiden.
Maar men dient aan te nemen, dat hij
van Sampson aanstoomen, vergezeld van
drie transportschepen. Sommige kleine
kruisers vertrokken weer onmiddellijk, en
ook de snelle hulpkruiser „St. Paul"
ging heen zoodra de kolenvoorraad was
aangevuld.
Waarschijnljjk, zegt een buitenlanasch
blad, zal nu zoo spoedig mogelijk slag
worden geleverd aan het fantoom-eskader.
Maar in die uitdrukking ligt eenige
twijfel opgesloten ten aanzien van de
uitvindbaarheid der Spaansche vloot.
Waar is zij F Men weet het niet! Wel
is reeds gemeld, dat ze Santiago de Cuba
heelt verlaten maar waarheen, en ook,
is het waar F
Volgens de Times neemt het ongeduld
van het volk over den stand van den
oorlog en de wijze waarop hij gevoerd
wordt, steeds toe. Men klaagt, dat De
wey' s zegepraal bij Manilla zoo onvrucht
baar is dat de smaldeelen van Sampson
en Schley zelfs nietin staat zijn geweest,
den Spaanschen vlootvoogd te vinden,
laat staan te verslaan dat de positie
der Spanjaarden op Cuba inderdaad ster
ker is geworden sedert het begin van
den oorlog; dat de blokkade nutteloos
is en alleen dient om de menschen uit
te hongeren, die men te hulp wilde ko
men, enz. enz. Ook beginnen de bladen
nu toch te erkennen, dat de regeering
met het plan omgaat de landing op Cuba
tot in het najaar uit te stellen. Na 10 Ju
ni, zegt men o. a., zijn de wegen op
Cuba onbegaanbaar voor artillerie en
cavalerie.
25 Mei. Waar ligt het Spaansche eskader
thans Men weet dat volgens geruchten
het smaldeel van admiraal Cervera Santiago
de Cuba reeds een paar dagen geleden zou
verlaten hebben en naar Havana gegaan zijn.
In do nabijheid van deze haven werd dan een
botsing tussehen dit eskader en de gaoombi-
noerde Amerikaansche smaldeelen zes en
dertig schepen in 't geheel ster!:! verwacht.
Edoch, dat bericht over het vertrek der Spaan
sche schepen uit Santiago is waarschijnlijk uit
Spaansche br ui afkomstig. En do taktiek, die
de Spanjaarden totnogtoe bezigden, was steeds
liet verspreiden van valscho geruchtsn, om den
vijand op een dwaalspoor te brengen. Daarom
kan hoi niets verwonderen, dat men heden weer
vernoen t dat de Spaansche vloot nog in San
tiago ligt en de Amorikaansohe eskaders daar
huu vijand hebben opgezocht.
We geven de beide telegrammen uit New-
York zooals ze luiden -
No. 1. Do correspondent van den Herald te
Washington seint, dat het eskader van commo
dore Schley Donderdag uit Key-West is ver
trokken naar Santiago. Het eskader van admi
raal Sampson is in den nacht van Yrijdag in
allerijl vertrokken. Men gelooft, dat eerstgenoem
de eskader Zondag te Santiago is aangekomen,
terwijl Sampson heden dit is gisteren
daar kan zijn.
No. 2 is van dezen inhoud
Verschillende bladen bevatten telegrammen
uit Washington, waarin gemeld wordt, dat com
modore Schley in het gezicht van Santiago de
Cuba is gekomen.
Op dit oogenblik liggen dus de beide Ame-
rikaansohe eskaders voor Santiago. Daar is zou
men zeggen, geen twijfel meer aan. Maar wat nu
Do Débats stelde reeds eergisteren de vraag
of de Yankees tot den aanval zullen durven
overgaan. Het blad geloofde dit niet. Da baai
van Santiago is toeh lang en onregelmatig. Tus-
schen de ankerplaatsen en de zee ligt een af
stand van ongeveer 12 kilometer; bovendien
is de ingang nauwob sommige plaatsen is de
breedte niet meer dan 130 M. Voorts i» de baai
bezaaid met torpedo's, en er wordt ook beweerd
dat een der inferieure sohepen, de „Reina Mer
cedes", zoo is geankerd dat men het bij den
eersten aanval kan laten zinken. Santiago is
een van die havens, welke zioh niet leenen tot
den aanval van «en groote macht.
„Er sohiet den Amerikanen dus niets an
ders over dan een blokkade maar dat is een
gevaarlijke en moeilijke taak."
Ongetwijfeld kan, als hij binnen blijft zonder
zich te vertoonen, Cervera het in de haven lang
uithouden.
Santiago heoft een kolen-depot en volop le
vensmiddelenen bovendien bevinden er zich
stations van de Fransohe en Britsohe kabels,
welke de Amerikanen wel getraoht hebben
door te snijden, maar zonder eenig succes dus
ver, zoodat nóg voortdurend officieele en par
ticuliere dépêches regelmatig van Havana aan
komen. En dan is de bsai door gesohut goed
besohermd.
Santiago, de derde haven van Cuba, is de
hoofdstad van de in het Oosten gelegen pro
vinciën, waar de opstandelingen het sterkst
zijn. Zie Telegrammen.
Zie de plaat.
Gemengd Nieuws.
President Kruger en de leden van de
regeering van Transvaal hebben aan mevr.
Gladstone een telegram van deelneming ge
zonden.
Zij herinneren aan de diensten door den
heer Gladstone aan de Zuidafrikaansche Re
publiek bewezen en verklaren nimmer te zullen
vergeten zijn houding ten opzichte van de
Transvaal na den onafhankelijkheidsoorlog.
De koningin van Engeland seinde aan Glad
stone's dochter„Ik ben diep getroffen door
het droeve nieuws. Beatrice en ik wenschen
onze diepe deelneming uit te drukken met uw
lieve moeder en u allen." De prins van Wales,
de keizerin-weduwe Friedrich, de hertog van
Saksen-Koburg en andere leden van het ko
ninklijk huis waren even hartelijk.
De Czaar van Rusland seinde aan mevrouw
Gladstone„Ik heb juist het pijnlijke nieuws
van Mr. Gladstone's overlijden ontvangen en
acht het mijn plicht u mijn gevoelens van
waarachtige deelneming over te brengen bij
gelegenheid van het wreede en onherstelbare
verlies dat u getroffen heeft, en van het diepe
leedwezen, dat deze droeve gebeurtenis mij
gegeven heeft. De geheele beschaafde wereld
zal het verlies beweenen van den grooten
staatsman, wiens politieke inzichten zoo ruim
menschelijk en vredelievend waren."
Koning Leopold seinde uitvoerig, ook uit
naam van de Koningin van België. Zoo ook
de koning van Griekenland.
In de vergadering van den Ge
meenteraad van 's-Gravenhage, Dinsdag
gehouden, werd de heer Yan Asch van
Wijck, het nieuw gekozen Raadslid, al
dadelijk benoemd, met 17 van de 28
stemmen, tot lid van de Commissie tot
bijstand in zake onderwijs; en zulks in
de plaats van den heer Seret.
Uitnemend. Reeds een paar jaren
geleden heeft de standaard, de aandacht
der Regeering gevestigd, op de menigvul
dige branden door petroleum. Thans
meldt de Staats-courant, dat de Minister
van Waterstaat een Staata-commissie
heeft ingesteld, ten einde te onderzoeken
of het ter vermindering van brandgevaar
wenschelijk is hier te lande wettelijke
voorschriften te geven omtrent vervoer,
opslag, verkoop en gebruik van petroleum,
met opdracht van dat onderzoek verslag
uit te brengen, eventueel met bijvoeging
van ontwerp-voorsrhriften.
flaatselijk A ie uws.
Daar echter een en ander te veel
omvang heeft om nog in het nummer
van heden te worden opgenomen, hopen
wij a.s. week hierop terug te komen.
Middelkarnis. Door den heer Yletter
werd eene oproeping gedaan van per
sonen boven de 18 jaren, die op den
dag van het kroningsfeest een paar uuhi-
mers koraalzang willen helpen uitvoeren
in de Ned. Herv. Kerk.
Op 31 Mei a.s. des avond van 51/2 tot
6Vj ure zullen de brandspuiten worden
beproefd.
In de loop dezer week kwam het be
richt bij de familie Don alhier dat J.
Don, vroeger alhier woonachtig thans
te Rotterdam, varende op de „Batavier II"
bij het verleenen van hulp aan een rijks
ambtenaar diea./d. hoek van Holland te
water was geraakt was verdronken. Het
lijk is nog niet gevonden. Vermoedelijk
is het naar zee gedreven. Onder de amb
tenaren heeft zich een commissie gevormd
om gelden in te zamelen voor de hulp
behoevende weduwe.
Op 22 Juni des avonds ll/i uur zal
alhier inspectie gehouden worden voor
de met groot verlof aanwezige personen
hier en te Sommelsdijk, terwijl het op
23 Juni voor de andere gemeenten in
dit eiland te DirkslaDd zal worden ge
houden,
Wen Bommel, 20 Mei. Heden werden van
den Landbouwer A. Mijs twee stuks hoornvee
door den bliksem doodelijk getroffen.
Naar men verneemt, zijn hier ook pogingen
door eenige arbeiders in het [[werk gesteld,
om zich te vereenigen, en op deze wijze te
trachten een beteren toestand te verkrijgen.
Bij de eerste proef is men daar niet in ge
slaagd, wat voor hen niet zeer moedgevend is.
Oude Tonge. 25 Mei. Door den raad
dezer gemeente, is aan den onderwijzer
J. Yerkruijsse, op zijn verzoek als zoo
danig eervol ontslag verleend met ingang
van 1 Juli a.s., terwijl tot onderwijzeres
aan dezelfde school is benoemd Mej. A.
Zangers van Gorinchem.
Aan Mej A. Kohier is op haar ver
zoek eervol ontslag verleend als helpster
aan dè bewaarschool alhier.
Door stemgerechtigde ingelanden der
polders loozende door het Oudeland van
Oude Tonge, is tot Dijkgraaf voor die
polders gekozen te weten als
le. Candidaat den Heer J. van Schou
wen. 2e. Candidaat den Heer N. van Es.
3e. Candidaat den Heer H. de Haas van
Dersser.
Door Burgemeester en Wethouders
dezer gemeente is ter openbare kennis
gebracht dat het Kohier van den Hoof-
delijken Omslag gedurende 5 maanden
op de Secretarie ter inzage is nederge-
legd.
Wlrkslantl. Donderdag a. s. zal hier weer
de jaarlijksche vrije Paardenmarkt gehouden
worden, en tevens de zesde Paardenloterij.
Naar wij vernemen verkoopt de Commissie
weer veel loten, zoodat er waarschijnlijk weer
wel evenveel paarden als verleden jaar zullen
kunnen worden aangekocht. Landbouwers,
brengt dus uwe jonge paarden naar de markt,
waar ge een goede gelegendheid tot verkoo-
pen zult vinden. Behalve paarden, hoopt de
Commissie weer vele landbouwgereedschappen
te verloten, waaronder een volledigen boeren
wagen.
Van den 23 Mei tot en met 7 Juni is alhier
ter gemeente secretarie voor een ieder ter in
zage gelegd, de herziene lijst, bevattende de
namen der inwoners, die voor het verleenen
van inkwartiering, en onderhoud van krijgsvolk
in aanmerking komen, met aanduiding, waarin
ieder hunner, naar gelang van de beschikbare
ruimte zijner woning, en van de gebouwen,
en getimmerte voor stalling bruikbaar geacht
wordt daarin te kunnen voorzien. Inlichtingen
omtrent het indienen van bezwaren tegen de
lijst zijn ter gemeente-secretarie te bekomen.
Den Wel.Eerw. Heer Ds. W. Zijlstra, pred.
bij de Ned. Herv. gemeente te Waddingsveen,
heeft voor het op hem uitgebrachte beroep
naar deze gemeente bedankt.
Stellendam. In de St. Ct. (no. 116. zijn op
genomen de Statuten van de Yereeniging tot
stiohting en instandhouding van een sohool met
den Bijbel.
Cloedereede. Tijdens het onweder vanj.l.
Yrijdag werd in de weide van den Heer J. Lodder
een melkkoe door den bliksem getroffen.
Telegrammen.
Sail Franeisco, 23 Mei. Gene
raal Otis heeft een deel van d® voor' Mani
la bestemde troepen gelast zich heden aan
boord van de „City of Peking," en aan
een ander deel om zich morgen aan boord
van de „Australia" en de|„ City of Sydney"
in te sohepen. Br zijn hier om en bij de
12,000 manschappen bijeen,
Sommelsdijk.
OndertrouwdDavid Slager, jm. 26 j. en
Cato de Haas, jd. 33 j. Arij van Gelder jm.
28 jr. en Elisabeth Vtoegindeweij jd. 21 j.
Gehuwd: Jacob Troost jm. 24 j. en Grietje
de Gans jd. 21 j. Arij Anthonie Driece jm.
25 j. en Pieternella Hendrika van Dorst, jd.
