mm i
Vrijdag 18 J
Twaalfde Jaargang No. 609.
Orgaan
ttllglll §13 lËIM'CTgiffll AJlAJlDgil
T BOEKHOVEN.
van
in alle soorten tegen lage prijzen
VoorstraatSommelsdij,
Antirevol
f Goudsclieweg- 68,
s- ROTTERDAM,
I™ "'Tlh».k HOC SIGN O VINCE?
uitgever:
SOMMESjSDIJM.
tiet Vaderland „be
dreigd"
Geen mindere term klinkt er in
den laatsten tijd van liberalen
kant door het land dan deze, dat het
lieve Vaderland in gevaar komt, als
de liberalen de teugels van het
bestuur moeten overgeven.
Er zijn altijd onnadenkende lie
den, die zulk een klank nabouwen.
Maar als nu de nuchtere kiezer
eens vraagteilieve waarom toch,
wat hebben deniet „liberalen", zich
dan toch voorgenomen, dat er zóó
tegen gewaarschuwd moet worden,
dan loopt alles verder met een praatje
af.
Het Vaderland in gevaar Waar
om Ja, zegt men, het gaat weer aan
op een samengaan van Rome en
Dordt. Dr. Kuijper en Dr. Schaepman
zijn bet te veel met elkaar eens. Op
die manier geraken wij onder de
plak van de kerk.
Natuurlijk zou zulk eene vrees
slechts zin hebben, als de geest van
Dordt dezelfde was als de geest van
Rome, als de heeren Kuijper en
Schaepman dezelfde kerkelijke belan
gen voorstonden. Maar nu zij op
kerkelyk terrein als vuur en water
tegenover elkaar staan, is het pure
onzin om te veronderstellen, dat die
twee heeren ooit te zameti een ker
kelijk juk zouden leggen op den hals
onzer landgenooten.
Maakt men echter deze tegenwer
ping, dan heet het weer ja,' juist,
Rome en Dordt, Kuijper en Schaep
man moeten in de kerk niets van
elkaar hebben, en daarom is het ook
zoo verfoeielpk, dat zij bij de stembus
samenwerken. Wat belieft u, „ver-
foeielijk" Maar is er jdan eene ker
kelijke stemming op til Moet het
kerkelijk verschil dan den doorslag
geven bij de behandeling van 's
lands openbare belangen
En waarlijk daar zit de moeislijk-
heid.
Zóó onoprecht zijn de verhoudin
gen, zóó averechts is men in zijn op
treden, dat dezelfde lieden die bewe
ren het landbestuur in handen der
liberalen te willen laten omdat anders
de kerk te veel in de politiek gemengd
wordt, juist van hun kant ieder op
burgerlijk gebied willen beoordeelen
naar hun kerkelijk standpunt, en dus
feitelijk zelf de kerk voorop stellen.
Of nauwkeuriger uitgedrukt, niet
de kerk stellen zij voorop, maar hun
tegenbeeld van de kerk. Het is hun
innige afkeer van den godsdienst als
een zoutend zouten een lichtgevende
kracht bij het werk, die hen drijft en
prikkelt om alles op te zoeken wat zij
kunnen om het gedrag der lieden van
Rome en Dordt verdacht te maken.
En in dit verband beet het dan o
zoo vreesaanjagend, dat het land
wordt bedreigd met gevaar
Want och, als diezelfde roomschen
of diezelfde antirevolutionairen maar
slippedragers willen zijn van de libe
ralen, als zij het maar zoo willen
aanleggen, dat de meerderheid in de
Kamer en de meerderheid in het
Kabinet „liberaal" blijft, dan houdt
alle kracht over hun standpunt en hun
inzichten op.
Gesteld, de roomschen hadden
sedert het voorjaar van '97 eens even
veel sympathie betuigd voor het pro
gram der liberale „Unie" of voor dat
van de geavanceerd liberalen, als
voor het antirev. program, dan had
men van de overzijde niet gerept van
een monsterverbond
lijk samengaan of iets dergelijks.
Het steunen en bijvallen van
liberalen acht men natuurlijk en goe
van een onmoge-
Alleen het zich vereenigen van niet-
liberalen wordt uitgekreten voor dom
en dwaas, voor verraderlijk en on
houdbaar.
Oordeelen de liberalen dan zoo
grof en zoo onrechtvaardig tegen
beter weten in
Dit beweren wij niet.
Maar groote verblindheid, treuri
ge zelfmisleiding is hier in het spel.
Yele z.g. liberalen zijn zoodanig
opgevoed in het besef van hunne
partij-voortreffelijkheid, en zij be
schouwen het regeeren van het land
buiten Gods Woord om zóó als eene
zaak die vanzelf spreekt en gansch
geen verdediging behoeft, dat zij
zich niet recht indenken kunnen,
hoe vele andere Nederlanders eene
tegenovergestelde overtuiging hebben,
ot hoe het ooit goed kan gaan als
die andere overtuiging gelegenheid
krijgt zich in wettelijke vormen te
belichamen.
Reeds gedert vele jaren is het
door deskundigen met nadruk ver
zekerd het gaat in ons land om
den godsdienst. Niet om de kerk
och neen, afzonderlijke kerken gunt
men u ten slotte wel, ook al wondt
gij honderd aparte kerkelijke krin
getjes oprichten.
Het gaat ook niet oin de tegen
stelling tusschen Rome en Dordt,
want velen die schermen mot de
leuzen van het Protestantisme, en
die daaruit winst zoeken te slaan
voor hun party moeten in hun hart
niets hebben van de baanbrekers van
het Protestantisme zij zijn minstens
even ~-„Uant de echte,
A
FEUILLETON.
H liejde vermag
W. van Mèijsélerveldr
i
maken, dat er neiging is tot of uitzicht
op zulk eene heerschappij. Men weet
wondergoed, dat zoodra de Room
schen, die op zichzelf eene minder
heid vormen, stappen in die richting
gingen zetten, de antirevolutionairen
met de liberalen hun voortgang zouden
verhinderen. En omgekeerd, dat de
Roomschen dadelijk met de liberalen
het heerschen van de Gereformeerde
Kerken zouden beletten, als daartoe
plannen beraamd werden. Men weet
bovendien, zoowel uit het program
van beginselen der antirev. partij als
uit hun doorloopende gedragingen, dat
zij ieder op kerkelijk gebied de volste
vrijheid willen gunnen, en ook de
onkerkelijke lieden willen verdragen
op voel van gelijkheid van burgerlijke
rechten mits de overheidspersonen die
God vreezen, slechts naar hun eigen
gewetensovertuiging, dat is in christe-
lijken, milden, liefderijken, hulpvaar
digen geest, rechtvaardig en onpartij
dig hunne taak kunnen volvoeren.
Maar dit laatste schuwen de „libe
ralen." En daarom zeggen wij het
gaat nog steeds om den godsdienst.
Leg, o staatsman bij uw werk dien
dienst af, dan zijt gij weer in eer, ook
al loopt gij nog naar de eene of andere
kerk.
Maar zeg omgekeerd, dat gij een
man uit één stuk wilt zijn en als staats
man voor uw medemenschen hetzelfde
geluk beoogt dat gij thuis voor hen
afbidt, dan acht men u een ramp voor
het land. Dan zijt gij staatsgevaarlijk
en zoekt men u te verstooten.
Het land komt met een anti-liberale
regeering dan ook alleen in gevaar,
als het waar is, dat de godsdienst een
natie verderft.
Maar als alleen de godsdienst
een volk behoudtdan is de vrees der
liberalen hunne schande.
Bij de verkiezingen van '88 werd
er ook zoo gewaarschuwd voor de
„kerkelijken" Maar ook die vrees is
beschaamd.
™S!tLY.rndedfïg™flZtd:EEN HALF MILLIOEN GULDEK
(Wordt vervolgd).
ng
eel
EFFECTED COUPONS EN WISSELS.
Verstrekt gelden op LHiiricrjjci
Gebouwen en Efifeeten.
Hoofdagent van Assurantie-Maaischa
pijen tegen brand:chade sterfte va
paarden, Rundvee, enz.
ÜN BM)Rd
Deze Courant verschijnt eiken Vrijdag
Abonnementsprijs per drie maanden f/j
Amerika bij vooruitbetaling 3,50 j
Afzonderlijke nummers 5 Cent. sg
g UÖ ïüi&UMÖ lilüÜUUö, j
eg levert met succes
ger per 1/l Ko.
THEE
60, 70, 80, 90,100 ets. en hoo-
ger per Va
afnamen van
Ko.
minstens
2'/
van
pSBl
S. Bp aiuauicu vau luiuaicus ^72
Ko. zoowel Thee als Koffie 2% ets.
^per V2 Ko. minder.
ft Voor puike kwaliteit wordt in-
pj" gestaan.
Advertentiën van 1 5 regels 50 Cent elke regel meer 10 cent en 3,2 maal.
Boekaankondiging 5 Cent per regel en V3 maal.
Dienstaanvragen en Dienstaanbiedingen 50 Cent pei plaatsing.
Groote letters en vignetten worden berekend naar de plaatsruimte die zij beslaan
Advertentiën worden ingewacht tot Donderdagmorgen 10 uur.
Alle stukken voor «i> iletf actie kesteinö, Auvèrteuïiën en verdere Administratie franco toe te zenden aan «len Ail ge ver.
^asschenpozende binnenkoortsb.
meen gevoel van zwakte of mathtLea (le
Uitsluitend verkrijgbaar in
de flacons bij
HOOFDSTUK VI.
8.
Eenige oogenblikken later trad Geertje
gevolgd door hare tante, de kamer binnen
die voor haar bestemd was geworden een
smal cn lang vertrek, overdag verlicht door
een enkel venster, dat op de voornaamste
straat van het stadje uitzag, in welke kamer
al de geriefelijkheden waren bijeengebracht
die de eenvoudige burgers van die dagen
zich toen konden veroorloven.
Zoodra zij alleen was, knielde Geertje
eerbiedig neder. Zij was zoo voorzichtig en
geduldig geweest, iederen dag geregeld de
schoonste plaatsen der Heilige Schrift van
buiten te leeren. En nu zeide zij langzaam,
maar met veel nadruk en innigheid, de
teksten op, die haar het meest geschikt
toescheneu om haar te bemoedigen en te
sterken. Vervolgens ging zij te bed liggen,
doch zonder er ook zelfs aan te denken,
zich te ontkleeden.
Plotseling hoerde zij buiten op straat
een ongewoon gedruisch. Het had iets van
een waanzinnigen paardengalop. Zij ging
rechtop zitten, en bleef met gespannen
aandacht luisteren.
Een eerste ruiter draafde snel als de
de wind voorbij. Wat kon er te doen zijn
Tien minuten later hetzelfde gedruisch,
maar veel sterker. Het was een troep
paardenvolk, die als een orkaan voor!
stormde. Wat kon dat toch beteekenen?
Omstreeks een uur waren Gerrit, Ya^
Heken en hunne metgezellen onderwe
geweest, toen ook zyachter zich, maar noj;
op zeer verren afstand, het rumoer va^
dien vollen ren meenden te hooren. Zj
bleven staan, en luisterden scherp toe.
„Vrienden," sprak Gerrit, „laat oi
voorzichtig zijn 1"
En gevolgd door zijne manschappen,.
verzt^
in
Drogerijen Chemicaliën enz.
MIDDELHARNIS.
jn
at
-m
HAiir
er
sprong hij in de droge sloot, dwars door d-^ tv TV A "NA
langs den weg loopende heining heen, on^ H LJ J\ JYL
hier den verderen loop der gebeurtenissen™1 bovenstaand gedeponeerd Handelsmerk vei kr[
af te wachten. Met elke seconde kwam da,
stoet nader. LAHMEE: Pr
galoppeerende
Weldra zagen zy een ruiter voorbi
rennen, die met zyn kin bijna op den hal
van zijn ros gebogen zat. Als men het die
hoorde draven zijn korte en gejaagdi
ademhaling, de wijze waarop zyne hoavei_
den grond beukten, kon men met zekerheic
zeggen, dat het byna het laatste overscho
zijner krachten had ingespannen en di
Nieuwe Tonge,
Dirksland,
Stellendam
Ouddorp,
VttljKKR «EHMBaiB.
„Men" zegt, dat de Sultan grimde van
woede, toen hy van de gezanten het mee-
rens voorstel kreeg over de ontruiming van
Thessalië. Zijn omgeving moest het ont
gelden; en toch, wat restte hem anders dan
zwichten voor de pressie En zoo melden
de laatste berichten dan ook, dat Tttsr-
k?|e voornemens is aan de eiachen der
mogendheden toe te geven.
Heden in de* nieuwe conferentie zou
Tewfik Pacha de volgende concessiën van
Turksehe zijde voorstellen Turkije staat
Thessalië weer aan Griekenland af, uitge-
zondert de streken ten noorden der rivier
Pensus, (strategische punten) staat insge
lijks in beginsel de capitulatiën toe, onder
voorbehoud van nadere regeling, en keurt
goed dat er een onderzoek wordt ingesteld,
tot welk bedrag Griekenland in staat is
een oorlogschatting te betalen.
Dit staat in een min of meer officieus
getint berioht uit Konstantinopel en het
schijnt,dat men er op vertrouwen kaD.
Yan andere zijde wordt, in zake de capitu
latiën, nog gemeld, dat de Porte bereid is
af te zien van de opheffing der aan Griek -
sche onderdanen verleende voorrechten in
het Turksche rijk, mits deskundigen be
noemd worden fot het beramen van maat
regelen tot het tegengaan van misbruiken
als voor den oorlog bestonden.
Onder deze deskundigen bevinden zich,
naar bovendien bericht wordt, een Turk
sche jurist en al de drogmans der ambas
sades of consulaten, die door hun ervaring
bij de rechtbanken van het misbruik, dat
Grieken van hun extraterritoriale privile
ges maken op de hoogte zyn.
De ambassadeurs hielden Donderdag
middag een vergadering by baron Caliee
en hoorden het advies van deskundigen
aan over de schadeloosstelling.
Een dépêche uit Athene houdt in,dat
„geen duim gronds" aan Turkye zal wor
den afgestaan en de mogendheden sterk
voor een onmiddelyke ontruiming van
Thessalië zijn. Uit Konstantinopel laat
men daarentegen het proefbalonnetje op,
ot Turkye niet naar gelang van het af-
et
.te
A. van Eesteren.
J. Kasteleijn.
A. van Oostenbrugg»1.®
Wed. A. Spee. 'U
it
duizelingwekkende vaart nog slechts ko|ERDAM Vijzelgracht 51,
wrtltiAiirfnn rl aam cl rt mnAntU»» 1.A 0
wien3 gespoorde hielen telkens de zijden, l, j. s. van kempeot, jbx. Mr. a. 9. El,
van het paard bewerkten. Hy vloog als eef^^siMMELPEBruiM'CK van deb oye <5
weerlicht voorbij. soorten verzekeringen wan KAI"
En achter hem werd het gedruisch ho*l* bevlragr.
langer hoe grooter. Het was een bende, di Bit den beschaafden Stand gevraagd-
met lossen teugel kwam aansnellen, ei
blijkbaar 's mans spoor volgde. Zy rede) [0
in gesloten gelederen voorbij, snel ei <j
gemaakt, dan wy noodig hebben om haar
hier te beschrijven; en toch waren zy
heengesneld om den man te helpen, die
het daar in de verte te kwaad had met
zijne bestrijders. Zij hadden zich niet bedro
gen
Laat ons, met een paar woorden vertel
len wat er te doen was.
De Prins van Oranje had, alvorens tot
een beslist optreden over te gaan, er naar
gestreefd om zooveel mogelijk al de hulp
middelen bijeen te zamelen, die geschikt
konden gemaakt worden om het welslagen
van den thans ondernomen veldtocht te
verzekeren. Hy had boden naar Koningin
Elizabeth van Engeland gezonden, die hem
heimelijk hulp en bijstand beloofde. Hy
wist de Protestantsche Yorsten in Duitsch-
land voor zijne zaak te winnen den Her
tog van Wurtemberg, den Markies van
Baden, den Keurvorst van de Palts, den
Markies van Dourlach, en anderen en de
Deensche gezant had hem de toezending
van manschappen en geld beloofd. Zijn
broeder, Graaf Lodewijk van Nassau, aan
het hoofd van vijf duizend man, bevond
zich te Emden, waar hij zich gereed hield
om ieder oogenblik Friesland te kunnen
binnenrukken. Een andere legermacht,
onder bevel van den heer Yan Lumey in
de omstreken van Luik gekampeerd,
wachtte slechts op bepaalde orders, om
krachtdadig voorwaarts te trekken en op te
treden.
Reeds dikwijls had Willem de Zwijger
er bij den Protestantschen Franschen
Admiraal De Coligny op aangedrongen,
dat hij hem toch zijn steun zou verleenen.
Deze had toen het besluit genomen om,
aan de spits van een groot aantal Fransche
Hugenooten, den edelman Coqueville te
zenden, die hoewel zooveel mogelijk
zijne krachten sparend eene aansluiting
met de Lumey tot stand moest trachten te
brengen en den Prins de hand reiken.
Het plan was voortreffelijk ontworpen.
Rondom Brussel vormde er zich een kring
die van dag tot dag nauwer zou moeten
worden. In het Noorden de Graaf van
Nassau, in het Westen de vloot der Geuzen
versterkt door de Engelsche vloot in het
Oosten en in het centrum Prins Willem
van Oranje met zijne 24000, man een
eindweegs verderop, in het Zuiden, de
krijgsmacht van Lumey en de troepen van
Coligny. Er was nu niets anders meer noo
dig dan een weinig samenwerking en
eenig succes, om het welslagen van den
veldtocht en de vrijheid der Nederlanden
te verzekeren.
Prins Willem wist door bemiddeling
van de tot hem gezonden koeriers dat de
bondgenooten hunne beloften waren nage
komen. Allcon Coligny had tot dusver nog
geen levensteeken gegeven. Ziehier waar
om.