Lombsk.
Gemengd Nieuws.
E9 laatseiijk Nieuws.
fimg-eKoniten ^iikUeii
Stand.
lics'knieiiw*.
Marktberichten.
en particuliere woningen, die eohter voorai
door de bewoners waren verlaten. Een
groot aantal plaatsen heeft zich nog niet
aaa het wettig gezag onderworpen, en
de bevolking weigert den ambtenaren
den toegang tot de dorpen.
Hetland tussohen Candeaon deZuidkust
van het eiland verkeert in een niet te
beschrijven toestand van verwoesting
geen enkel Turksch huis, geen moskée is
daar verschoond geblevende mseste
dorpen zijn door de bevolking verlaten,
wijl ze onbewoonbaar zijn geworden, en
de Mohammedaansche bevolking, die naar
Candia is gevlucht, kan onmogelijk naar
die dorpen terugkeeren, omdat zij zonder
geldelijke hulp haar huizen niet weer kan
opbouwen. Niettemin blijven de consuls
te Ganea er op aandringen, dat de Turken
naar hun verwoeste haardsteden zullen
terugkeeren, nog vóèr zij ondersteuning
hebben ontvangen. Ik heb mij met eigen
oogen overtuigd, seint de correspondent
van de Köln. Zeitung, dat dit verlangen
onbillijk is en alleen kan verklaard
worden uit een verkeerde voorstelling
van de feiten.
Te Heraklion begint de toestand
onhoudbaar te worden, doch daar zijn
het weer de Mohamedanen die uitsluitend
de schuld krijgen. Zij weigeren de huizen
der Christenen te verlaten, zoodat de
meeste vluchtelingen uit Heraklion
genoodzaakt zijn in Griekenland le
blijven. En dan hebben Zondag j.l. de
Turken de Christelijke en Joodsohe be
graafplaatsen in Heraklion op schandelijke
wijze geschonden. Van de 68 marmeren
grafsteenen op het Christelijk kerkhof
werden er 67 vernield en de kruisen
omver gehaald; de graven werden omge
woeld en overal lagen doodsbeenderen
verspreid. De consulaire agenten hebben
zich bij de autoriteiten ernstig over dit
afschuwelijk voorval beklaagd.
Op Lsmbok gaat het almeer spannen.
De Bataviasche correspondent van de
N. R. Ct. seinde Zaterdag:
De vijand heeft Laboean Hadji ingeslo
ten.
Wat bleej er over Het drama, dat
te Rotterdam met de arrestatie van een
paar dynamietmannen begon, is, na al
minder en minder de belangstelling te
trekken, uitgegaan als een nachtkaars.
Zoodra de hand op de twee geraarlijke
kerels was gelegd, werd de Rotterdamsche
politie een kolossale pluim op den hoed
gestoken, wegens haar speurtalent en
kranig, beleidvol optreden. Al spoedig
eohter verloor de pluim haar mooiste vee-
ren door de tijding, dat de mannen, die het
koaaplot ontdekten, Engelschen waren, en
dat de Rotterdamsche politie eigenlijk van
Londen uit haar instructies had ontvangen.
Met dat al bleef nog het feit, dat men te
Rotterdam althans twee der samenzweer
ders had geknipt en ze zuinig zou bewaren
om ze uit te leveren, meent u
Zelfs dat heeft niet mogen zijn, want na
ernstig wikken en wegen werd bevonden,
dat de termen voor een uitlevering ontbra
ken, zaodat Kearny en Haines dan ook, na
een paar weken de gasten van de Rotter
damsche politie te zijn geweest, jl. Zaterdag
als vrije mannen weder naar Amerika zijn
vertrokken.
Zoodoende resten ons alleon de kosten,
zonder 'nagenoeg 'n greintje eer, bij wijze
van vergoeding.
In de pluim bleef geen enkele veer
Nansen krijgt f 60.000 honorarium
voor de beschrijving zijner Pool-reis en
even zooveel voor het reoht van vertaling
in het Duitsch.
De hertog van Orleans is van Weenen
naar Schönbrunn vertrokken, waar zijn
bruid, de dochter van aartshertog Joseph,
vertoeft. Het huwelijk zal 5 Nov. in de
kapel van den Hofburg voltrokken worden.
Bijna alle leden van het vroegere Pransche
koningshuis en ook de koning en de
koningin van Portugal hebben beloofd
de plechtigheid te komen bijwonen.
In de bank ta Sherboume, in den Araerik.
staat Minnesota, ia dezer dagen een brutale
diefstal gepleagd. Op het uur, dat door de
beambten ran het gebouw het middagmaal werd
gebruikt en dus reien van hen niet in funotie
waren, hielden voor de bank twee wielrijders stil,
die het gebouw binnentraden. Zij sohoten den
hulpkassier, die hun naar de reden van hun
komst vroeg, onmiddellijk dood, eigenden zioh
papieren toe ter waarde van 1000 dollars en
begaven zioh terstond daarop weer naar hun
rijwielen. Een man, die het schot had gehoord
en nog pogingen deed hen tegen te houden, werd
eveneens doodgesohoten.
Verdronken. De botter van H. Schuiteman,
welke in de Zuiderzee bij Harderwijk aan de
netten lag, is Woensdagavond aangevaren door
eene met turf beladen praam. De botter beliep
veel schade en kreeg water in, zoodat de opvaren
den op de praam moesten overgaan. Op dat
oogenblik sohoot de giek, waaraan de 17 jarige G.
M. L. zioh had vastgeklemd, plotseling los en
zwaaide zoo sterk heen en weder, dat de knaap er
af sloeg en in de onstuimige golven verdween
Een geneesheer. Yoor de arr. rechtbank te
s Bosoh heeft deze week terecht gestaan dr. W
M. R. "W., geneesheer te Osoh. De man had,
niettegenstaande herhaaldo malen gevraagd was
hulp te komen verleenen aan esn kraamvrouw
(de vroedvrouw was niet tehuis) geweigerd te
komenhij had slechts een drankj e willen
meegeven na herhaald verzoek. De ongelukkige
vrouw is gestorven. De man der vroaw verklaarde
dat toen hij bij den dokter kwam eu gevraagd
had, moot mijn vrouw dan maar zóó sterven
de dokter had geantwoord, ik heb er niet mee
noodig.
De cissh tegen den geneesheer was f 200 boete.
In hechtenis. Zondag is te Rotterdam de
beurtschipper vanhetRijnsehip Gerhard Heinrich
naar het huis van bewaring overgebraolit. De
man wordt, zooals men weet, verdacht getracht
te hebben genoemd schip, dat een waarde van
een 20,000 mark heeft en dat aan een inwoner
van Duisburg toebehoort, te hebben willen
verkoopen voor ongeveor j 9000.
Wraak Te Hellonw (gemeente Haaften)
hebben kwaadwilligen een twintig jonge
vruchtboomen in een boomgaard afgekapt. Twee
jaren geleden werden van een ander eigenaar
ruim .honderd vruohtboomen vernield. Voor dit
feit werd de dader tot 2 jaren gevangenisstraf
veroordeeld.
Thans is men den dader nog niet op het spoor.
Als Huibert en Klaartje." Zekeren de B. e
Ottoland werd verleden week, naar het Utr.
Daghl. meldt, door een kinderloos echtpaar te
Rotterdam f20,000 aangeboden, als hij een
zijner kinderen wilde afstaan. Do B. sloeg het
aanbod af, hij kon geen van zijn kinderen missen.
Door den drank. Te Sappemeer zijn drie
mannen, die Maandag hadden gehouden, te water
geraakt en verdronken. jHet lijk van een hunner,
die vrouw en kinderen onverzorgd aohterlaat, is
reads gevonden.
Postzegeldiefstal. Men herinnert zioh den
postzegeldiefstal aan het departement van kolo
niën, waarvoor een adsistentbode aan dat depar
tement veroordeeld werd. Deze heeft thans een
adres gerioht aan H. M. de Regentes, waarin
hij tegen zijn vonnis opkomt, den minister
Bergsma van onware verklaringen besohuldigt,
verzekert dat hij de dupe is geworden van zijn
zelfopoffering, omdat er, naar hij meende,
vereoheiden ambtenaren betrokken waren in de
zaak, verklaart niet in appèl te zijn gegaan, omdat
kjj de zaak niet zoo doorgrond en doorzien had
als nu en omdat hij als militair eerst de straf wilde
ondergaan en dan reclameeren.
Zjjn wensch is dat de zaak opnieuw behandeld
worde.
Te Woerden kwamen Zaterdag 36 rij ksveld
wachters met een inspecteur, een opziohter van
dem straatweg en eenige arbeiders om te Rietveld
een paar heiningen bij den straatweg af te breken,
welke niet naar den zin van Waterstaat staan. In
don afgeloopen zomer had men dat ook al
beproefd, maar is men onverrichter zake afgetrok
ken wegens de minder welwillende houding van
het publiek. Ditmaal gelukte het natuui lijk, maar
een paar uren later waren de heiningen weer
hersteld 1
Hoe lang zal dat spelletje wol duren
De weg naar school versperd. In een dei-
laatste nummers der Friesche Courant las men
het volgende bericht uit Surhuisteryeen, dd. 6
October.
Uit kracht van een besluit van burgemeester
en Wethouders van Achtkarspelen is Maandag
door den burgemeester weggeruimd eene schutting
die een geheels week lang de openbaren weg in
de Heide had versperd. De schutting is in den
nacht geplaatst, en wel zóó, dat de toegang tot
d# school er door word weggenomen. Eenige
weinige kinderen konden er langs een omweg in
komen, maar de groote meerderheid niet, evenmin
als de onderwijzer. Vele ouders betreurden dozen
toestand, omdat de jeugd nu rondliep, zich
verveelde en allerlei kattekwaad deed.
„De bedoeling van deze versperring van den
weg kan wel geen andere zijn geweest dan te
dwingen tot het leggen van een straatweg Hoewol
de belangstellenden zelf daartoe eon f600 wilden
bijdragen, kon aan hun verlangen geen govolg
worden gegeven, omdat er onder de andere dorpen
van Achtkarspelen nog zoo veel andere zandwegen
zijn, die dan ook in bohan leling zouden moeten
worden genomen en dit zou f40 a ƒ50.000 moeten
kosten.
„De wegruiming, waarbjj ook de wethouders
tegenwoordig waren, is zonder moeielij kheden
van de zijde van het talrijke publiek afgeloopen.
„Lator bericht mon ons: Nadat Maandag de
schutting over don weg in de Heide was wegge
ruimd en de burgemeester vertrokken was, heeft
men opnieuw den weg voor het openbaar verkeer
onbruikbaar gemaakt. Een groote menigte volks
heeft den weg vergraven, in akkers gelegd en
daarin rogge gezaaid. Bovendien is er weer ean
sohutting op geplaatst.
„De onderwijzer moest weder terug zonder in
de sohool te kunnen komen."
Een later bericht meldt, dat de toestand nog
onveranderd is, en dat er zeer veel gisting in de
gemoederen heersoht.
Men is er te Darmstadt niet erg
over gesticht, dat wel 60 Russische en
Berlijnsche detectives met den Czaar zijn
medegekomen. Evenmin over hetoptreden
der politie. Gedurende het voorbijtrekken
van den stoet, op Zaterdagmorgen,
moesten alle deuren en keldervensters
gesloten zijn, en ieder die een venster aan
vreemden verhuurde, moest der politie
de namen zijner huurders mededeelen.
Ook werd het personeel van den
schouwburg, waar een gala voorstelling
plaats had, door de Russische politie
geïnspecteerd, om te zien of er geen
nihilist onder schuilde.
Men zegt, dat de Czaar 18 dezer te
Wiesbaden het leggen van den eersten
steen van een nieuwe Russische kerk zal
bijwonen. De Duitsche Keizer zou daar
ook bij tegenwoordig zijn. Het bezoek aan
Keizerin Friedrioh zal den 21 sten dezer
plaats hebben.
Zondag deed zich in de kerk der
Ned. Herv. Gem. te Krimpen aan de Lek
een incident voor. Een persoon stond
plotseling op en wendde zich tot den
leeraar onder de woorden: „laat mij nu het
ware woord eens verkondigen." Hij begaf
zich naar da plaats van den voorlezer en
begon de menigte toe te spreken, toon hij
door den aanwezig zjjnden onderwijzer
H. in den kraag word gevat en verwijderd.
De man moet niet wel bij het hoofd
zijn.
Tooverkollen
Een vrouw te Maasdam wordt beschul
digd van tooverij.
De zaak heeft zich aldus toegedragen
Een weduwe woont met haar dochter
alleen. Men zag daar sedert eenige dagen
's avonds gestalten op den muur en
hoorde iets door de kamer ruischen. Dat
was natuurlijk tooverij.
Men raadpleegde oene waarzegster, die
verklaarde dat de tooverheks eene vrouw
was met bruine oogen, met een groot
gezin en wier man wit haar heeft.
Men is bang, vreeselijk bang, en nu
ligt nacht en dag in het betooverde huis
een groote hond om te waken.
Toevallig woont in de nabijheid eene
vrouw waarop het gegeven signaliment
juist past en deze is nu natuurlijk de
tooverheks.
Gelukkug dat de mensoh niet een
eeuw ot wat vroeger geleefd heeft, anders
zou stellig de brandstapel haar deel zijn
geweest
Een nieuw soort reclame. Een
„schoone jonge dame" uit Parijs speelt in
Ostende |een groote rol. Zoodra zij in
de Kurzaal verschijnt of op het strand
wandelt, is zij omringd door heeren, maar
ook da oogen der vrouwen zijn bewonde
rend en tevens atgunstig op baar gericht.
Zij wordt steeds op eenige stappen door
een bediende gevolgd. Deze schoone
draagt de prachtigste kleeren, volgens de
nieuwste mode, en bovendien de kostbaar
ste j uweelen. De dame is een reclame-dame.
Noch die schoone toiletten, noch die
prachtige juweelen hooren haar toe zij
stelt ze alleen ten toon. Een Parijsche
dameskleermaker en een Parijsche juwe
lier betalen haar daarvoor. De knecht,
die haar vergezelt, is eeh bediende van
den juwelier, die te waken heeft over
de diamanten en andere edelgesteenten.
UitWeenen verneemt Daly Chronicle,
dat de Czaar naar Rome zal gaan, om
hot huwelijk van den kroonprins bij te
wonen. Dit was oorspronkelijk bepaald op
9 November, maar is nu vervroegd en
op 22 October bepaald, met het oog op
de komst van den Czaar, die deu tusschen-
tijd in Duitschland zal doorbrengen.
Doodslag. De arrondissements-recht-
bank te 's-Gravenhage heeft gisteren
uitspraak gedaan in de zaak van Adrian us
Johannes Beudeker, den werkman, die
veertien dagen geleden terecht stond,
beklaagd van in den avond van den 15en
Juli jl. in een herberg aan de Kalvermarkt,
te 's-Gravenhage, zioh te hebben schuldig
gemaakt aan bedreiging met een misdrijf
tegen het leven en doodslag, waarvan als
slachtoffer is gevallen de veld-artillerist
Jan Portuin.
Bij breed gemotiveerd vonnis veroor
deelde de rechtbank Adr. J. Beudeker tot
12 jaar gevangenisstraf.
Sommelsdijk. Dijkgraaf en Gezworens
der Polders Het Oudeland en Everdina
onder Sommelsdijk sullen op Dinsdag 27
October a.s. Schouw houden over alle
dijk- en wegslooten. Ingelanden en brui
kers moeten dus zorg dragen dat alle
ruigte, vuil en riet uit de slooten voor
huHne landen worden verweidord.
Dezer dagen legde Mej. J. J. van Weel
met gunstig gevolg haar examen in de
Vrije- en Ordeoefeningen af.
Middelharaïs, 14 Oct. Heden ontving
de heer Anderson, Rijksambtenaar alhier,
de tijding dat hij met ingang van den
lsten November a.s. wordt overgeplaatst
in gelijke betrokking naar Groenlo, Gel
derland.
De lijder onder deze gemeente aan de
besmettelijke ziekte typhus, een 28-jarige
dochter van den arbeider A., is de vorige
week aan die ziekte overleden en zijn
naar aanleiding dier ziekte, vele goederen
dio met de zieke in aanraking zjn ge
weest, onteigend en verbrand, en de
woning ontsmet,
Ooltgensplaat. Tot Predikant bj de
Geref. Gemeente alhier is beroepen, ds.
H. Buurman van Melis en Mariënkerke
(Zeeland.)
Oude Tonge, 14 Oct. Er worden pogin
gen in het werk gesteld tot verkrijging
van een orgel in de Ned. Herv. kerk
alhier. Reeds is eene commissie samenge
steld tot inzameling van gelden.
Dirksland. Torwjjl Joha. Kaslander
aan het suikerpeen rijden was, viel een
paard van hem voor den wagen dood.
Het nieuwe post- en telegraafkantoor
alhier is heden Donderdag voor het
publiek opengesield.
Ouddorp. Zaterdag j.l. vergaderde de
Antirev. Kiesvereeniging alhier tot het
stellen van een candidaat Voor de
gemeenteraadsverkiezing op Dinsdag 20
Oct. e.k. Als zoodanig werd gekozen
C. v. d. Klooster Wa., die zeker de
stemmen van alle Antirev. Kiezers in
onze gemeente op zich vereenigen zal.
Buiten verantwoordelijkheid van Redactie en Uitgever
Mijnheer de Redacteur!
Hoewel ik eig-eulijk reeds d© vorige week een enkele
aanteskening op art 2 van het sociaal program had
moeten geven, ontbrak er mij bepaald de gelegenheid
voor. Ik hoop dus dat het korte uitstel geen oorzaak
is voor U om mijn stukje te weigeren, noeh voor mijn
medelezers om het ter zijde te leggen.
In mjjn vorig artikel deed ik blijken dat Patrimo
nium in haar program vraagt: vrijmaking, of opheffing
van geldelijke beyoorrechting van het onderwijs» Niet
alleen van het lager, maar ook van het hooger onder-»
wijs. Dat nu drukt zij uit in Art. 2 van haar program
„Die vrijmaking van het onderwijs vraagt Patrimo
nium óók voor de middelbare scholen, de gymnasia
en de hoogore scholen, omdat het den christelijk en
werklieden aan do noodige voorlichting blijft ontbreken,
zoo de wetenschap en alle hoogere kennis door de
Overheid bijna uitsluitend wordt overgegeven aan
mannen, die den weg, de Waarheid en het Leven, dat
n den C h ritus Gods is, verwerpen.
Hoe iemand nu kan zeggen, gezonde hersenen te
bezitten, en dan met dit artikel voor zich Patrmoniura
van socialistische neiging-durft beschuldigen is mij een
raadsel. Yooral is mij dat een raadael als die beschul
diging komt van hen die den chrisfcennaam dragen.
Toch is het geen onverklaarbaar raadsel.
Men zegt dan eenvoudig: „die verklaring is maar
een Phrase", of gelijk ik het ook jel oens hoorde:
„De sociaal-democraten beginnen hun samenkomsten
met de marsellaise, Patrimonium met een psalm aan
te heffen, doch beiden hebben hetzelfde doel." Nu, wat
de eerste verdachtmaking betreft zal ik alleen ant
woorden, dat zulke lasteraars, al zouden zij zich
christenen noemen, nimmer een kijkje genomen hebben
in Patrimoniums vergaderingen. Zij maken or zich
van af mot een „dooddoener" en op hen kan men
dan toepassen: „Zoo de waard is enz."
Aan lien die de tweede beschuldiging uitspreken
zou ik antwoorden„Er schuilt een waarheid in uwe
lasterlijke aantijging en verdachtmaking. Ja, Patri
monium en de sociaal-democraten streven in zeker
opzicht naar hetzelfde doel, nl. door verandering tot
verbetering." Zooals thans de maatschappij rolt, kan
zij niet blijven rollen, want dan rolt zij de afgrond
in. De tegenstelling die niet zou mogen bestaan, tnssclien
kapitaal en arbeid, wordt hoe langer hoe schriller. De
exploitatiezueht neemt hand over hand toealle schatten
die God ten dienste van allen in de aarde heeft gelegd,
komen langzamerhand in handen van enkele millioenen
koningen en de breede stroom van Gods schepselen
vervalt tot het proletariaat; zullen teil laatste van
armoe en gebrek sterven.
Wel zijn rijken en armen er altijd geweest. Zij zijn
beiden deor God gemaakt; doch zóó, dat zij elkander
ontmoeten zouden.
Standen, in den goeden zin van het woord, moeten
ook naar Gods beschikking er zijn. Doch zóó dat zjj
elkander dienen.
Geschiedt dat, dan blijft de standenhaa t vanzelf
weg, en vervalt óók de klassenstrijd.
Nu echter die standenhaat en die klassenstrijd er is,
nu moet do ooi zaak van die beiden worden nagespeurd
enweggenomen.
De socialist zoekt do oorzaak in het bestaan van
die standen en in het ongelijk bezit.
Zij willen daarom gelijkheid van bezit, dan vervalt
vanzelf het verschil in stand.
Natuurlijk is dit niet zoo. Iemand kan geen roode
cent in de wereld bezitten en toch door zijn geboorte
tot den adelstand behooren. Di blijkt b.v. uit de
feuilleton in „Ilollandsch Kerkblad."
Ook op dat punt berust dus de theorie van den
socialist op onzin.
Om onzin te verkondigen, zjjn de mannen van Pa
trimonium te nuchter en te practisch. Zij zoeken dan
ook de oorzaak voor de krankte der maatschappij niet
in het bestaan maar in het misbruik maken der
bevoorrechten in stand. Dat heeft bij den minder be
voorrechten haat en ontevredenheid gekweekt. Daarem
heeft reeds Da Costa geroepen „Toenadering eischt
Gods woord en dezer tijden Dood."
Maar zij, dio nu Patrimonium zoeken verdacht te
maken, hebben Da Costa en anderen laten roepen.
Als echte conserfatieven hebben zij, dikwijls ook in
het kleed der vroomheid, de „laat maar waaien politiek"
vastgehouden en gaarne do ongeoorloofde toestanden
waarvoor zij het oeg sloten, laten bestaan. Zij konden
liet aanzien dat de mindere werd verdrukt, on hem
zijn rechten werden onthouden. Als welvoldane burgeis
die met zichzelf tevreden en ingenomen waren, lieten
zij Gods water of Gods akker loopen.
Na een dag vol genot spreidden zij zich uit op het
dons, haalden de slaapmuts diep over de oogen en de
ooren, opdat zij de nood der ellendigen niet zouden
zien, en hun geroep niet zoudeu hooren, en dommelend
zongen zij
Wat is de wereld schoon en goed,
Die mij zoo rustig slapen doet.
"Worden zij nu uit dien dommel opgeschrikt door do
raauwe rerolutiekreeten der dynamietmannen, dan roe
pen zij niet al3 Da Costa om toenadering, maar om
marechausees en soldaten om die belhamels van hun
deur te houden.
En daar hebben zij recht op. Maar waar zij geen
recht op hebben, is dat zij de christen arbeiders in
Patrimonium laten roepen, wanneer deze hun hulp,
steun en voorlichting vroegen. Waarvoor? Nietomeen
grooten doofpot te maken, waarin de rechtmatige klach
ten van den ai beider, die verdrukt wordt, in te stoppen.
Neen maar om naar 's Heeren woord dien verdrukte
te helpen dat ook hem recht zal geschieden, Bs. 823.
Evenwel de christen arbeiders bleven roepen. Zij
wilden het erkennen, dat zij behoefte hadden aan
hulp, aan voorlichting van hen, die wetenschappelijk
boven hun staan.
Het was hun geleerd door den dominé,j om het
koninkrijk Gods te zoeken. Maar de H. Geest had hun
geleerd het koninkrijk Gods en zijne gerechtigh eid
te zoeken.
Geen vroomheid, maar gerechtigheid is het,
waardoor een volk verheogd wordt, Spreuken 1434.
Niet alleen het gonadoleven, maar o©k het natuurlijke
leven moet het beeld, het stempel van die gerechtigheid
dragen. Niet alleen in de kerk, maar ook in de maat
schappij en niet het minst op het betaalkantoor van
den fabrikant en van den boer, moet het 's Zaterdags
blijken, in het uitkeeren van het loon, welke baas God
niet en welke God wel dient. Even goed als het in
den arbeid blijken moet, welken knecht wel en welken
knecht niet den Heero vreest. God is rechtvaardig, Hij
wil ook dat zijn volk het is,
Yan Zion, van de kerk moet de wet, de regoi der
gerechtigheid uitgaan en doorwerken in heel het leven.
Als nu eohter in die kerk. de regeering wordt toebe-
trouwd, en het hoogste rechtspreken wordt gegund aan
mensclien, en dan nog wel aan menschen, die zich
nog niet eens ©m de ongerechtigheid in de maatschappij
bekommeren; dan, ja kan men in die kerk nog „goeje
preeken hobben en goej© dominee's vinden misschien,
en vrome menschen, maar! de gerechtigheid waarmee
alleen de Chitstus in zijn kerk verschijnt, is er uit
en dushet is d e kerk niet meer. Men kan haar
als kerk niet meer vertrouwen."
Nu zou datontkerken der kerk zeker niet zoo krachtig
hebben doorgewerkt, indien de Staat door haar univer
siteiten niet zoo bijna kosteloos de gelegenheid had
opengesteld om een reeks jongelui te helpen aan het
eer#baantjo van dominee in de groote kerk, Juist zij
die belust op zulk een baantje, voor rekening van de
schatkist tot dominee zijn opgeleid grootcndeels; en
dan zonder waarachtig geloof injde II. Schrift, zij
hebben, hoewel voor velen de leugen eener Staatskerk
aan het licht gebracht door hun optreden, niet minder
haar instandhouden voor de beminnaars onmogelijk
gemaakt.
Door wat Patrimonium vraagt, zou dus de kerk
zeker gebaat worden, n.l. vrijmaking van hoogere
scholen. Dan was echter Patrimonium zelf ook reeda
gebaat. Zij vraagt toch in artikel 2 om leiding, om
voorlichting in de oplossing der sociale kwestie en
die wil zij gaarne van goed gezinde predikanten aan
vaarden. Vooral omdat zulke predikanten onder de
Nederl. Hervormden zoo weinig worden gevonden, was
de vrijmaking van dat theologisch onderwijs reecl3 zulk
een winst, want dan zeker zouden er meerdere namen
van zulke heeren in Patrimonium met eere genoemd
worden, gelijk nog onlangs de naam van ds. Talma,
predikant bij de Ned. Herv, gem. te Arnhem met eer©
is vermeld door haar.
Doch niet alleen om eerlijke, rechtvaardige, geloovige
predikanten, ook om zulke advocaten, dokters en andere
geleerden, is het hun te doen. Of is het geen dubbele
verkwikking voor de kranke, als lijj een dokter hij
zich ontvangt, die jjiefc alleen hem de kruiden voorschrijft
tot zijn herstel, maar ook met hem den Heero ai nroept
als de almachtige geneesmeester.
Wordt, als er een procedure gevoerd wordt, bij da
vraag of de cliënt zal winnen of verliezen, niet door
hat volk geantwoord „het ligt er maar aan welke
advocaat er optreedt?" En wacht dan de christen niet
een zuiverder wetsbetrzcliting van zulke rechters, die
leerden bukken voor den hoogsten Rechter? Welnu
hoewel niet altijd, toch geschiedt dikwijls dat de omge
ving de mensch vormt, en zoo ook dat ongeloovige
profesporen, ongeloovige candidaten maken. Datzelfde
ongeloof nu beheerscht onze instellingen van hooger
staatsonderwijs van eiken graad. Nu weet elk dat wat
van boven af vloeit, doortrekt wat daar onder is. Als
dus van boven af, uit de geloerde standhet cngaloof
afvloeit, dan doortrekt dat het vflk en daardoor gaan
wij verloren. Dat moet volgen, als de wetenschap de
band des goloofs verbreekt. Ohristeu werklieden dus,
kunnen die ongeloovige geleorden niet vertrouwen.
Toch hebben zij het hoogste belang bij een geloovige
beoefening der wetenschap. Zjj hebben behoefte aan
leiding en vooriiohting, maar dan ran geloovige ge
leerden
Die nu zijn er schaars. Wel zijn er christelijke, zelfs
gereformeerde gymnasia, ja zelfs is er eene gerefor
meerde Universiteit, maar de verzoeking voor christen
ouders i3 zoo groot als zij hun zonen aan die staats-
inrientingen bijna kosteloos geplaatst kunnen krijgen,
tegen het hoogo bedrag, dat aan die vrjje inrichtingen
moet gestort worden.
Opdat nu die verzoeking door de overheid in den
weg gebracht, worde weggenomen en niet langer ver-
hindere dat het komend geslacht weer naar God vrage
en zijne gerechtigheid in de Staat en In de kerk weer
leere oef«nen, vraagt Patrimonium aan de ovorheid
gelijkstelling of vrijmaking van alle, ook van alle
hooger onderwijs. Zoo toont Patrimonium het van God
gewild standsverschil te eerbiedigen, de nooden des
volks grondig te kennen, de rechten der arbeiders te
willen handhaven, de kerk haar van God opgelegde
taak te vergemakkelijken, do band van geloof en we
tenschap te willen hernieuwen, de toenadering van
rijken en armen te bevorderen, en niet alleen letten
op de stoffelijke, maar ook op de geestelijke belangen
van het volk in al zijn geledingen.
Welke saam voeging heeft Patrimonium nu met do
sociaal democratie?
Als steeds t. t.
Flakkee. NICO.
Sommelsdijk.
Geboren Dirk z. v. Dirk van der Bij en van
Maria Vink. Jan Pieter z. v. Cornelia van Zanten
en van Jaapje Adriana Lukaa. Aren z v. Philippus
Vijfhuize en van Petronella Springvloed.
Ondertrouwd Teunis Sohol jm. 35 j. enMaartje
Broek» j. d. 25 j. Matthoua Tjjl jm. 26 j. van Mid
delbands en Cornelia Buvens j. d. 25 j.
Middelliarnls, 1—7 October
Geboren Jan, z. van ArendSohelliua en Klaasje
Breoman. Leonardua Petrus, z. v. Adriaan Jansen
en Gertruda CorneliaLoeff. Pieter Jan, z v. Johan
nes Do Korte en Neeltje De Waard. Cornell's z. v.
Cornelis Vroegindeweij en Elizabeth De "Waard.
Arie, z. v. Adrianus Van der Velde en Adriaantje
Koert. Trijntje, d. v. Leendert Van der Weide en
Jannetje Doornhein.
Overleden: Arij Do Waard, 26 j., eebtg. van
Helena Cornolia Langbroek. Rachel Arendsman,
23 j.
Den Bommel.
GeborenAnthonius Leonardus, z. r. P. G.
Jacobs en J. Q- Buijs.
Overleden: Hendrik Breoman, 55 j., man van
T. Van Dijk.
Onde Tonge 13 Oot.
Goboren Joost z. van Jan Yerweij on van
Cornolia Mookhoek.Pieter z. van Leendert
Gebraad en van Lena Bezemer. Pieter z. van
Cornelis Fluit en van Neeltje Anna Maria Luijen-
dijk.
Dirksland.
GetrouwdPioter Nieuwlander, jm. 37 j. en
Arendje Kalle jd. 34 j.
Geboren Duwina Maria, d. v. Leendert Adriaan
De Graaff en Arjaantje Tania.
Overleden: Adrianus Kardnx, 12 d., z. v.
Cornelis Kardux en Teuntje Van dor Pool. Aren
Yan den Hoek 4 m., z. v. Cornelia Van den Hoek
en Maartjo De Ruiter.
Melissant '17 Sept. tot 15 Oct.
Geboren Adriaantje, d. van C. van der Valk eu
M. M. Slis. Jannetje Cornelia d. van A. Koole en
DP. L. Touw. Leendert z. van J. Frederiks. Ger-
ritje d. van IJ. M. Doornhein.
Ovorleden Marinus da Geus 72 j.
Stellendam.
GeborenMarinus on Jan, zs. van Cornelis
Roon on Huibortje Van Heukolingen. Paulus, z v.
Jacob Van de Ree en Maria Van Seters. Johannes,
z. van Cornelis Slis en Baaltjo Do Geus.
Croedereede, September.
Geboren Jannetje, d. v. F. Jansen en J. A. L.
Nagtegaal. Lena, d. v. W. Overbeoko en J. Van
Asperen. Maria d. v. C. Luijmo en N. H. A. Hoek
man.
Ondertrouwd J. Bakelaar en F. VanTigohelen.
A. Van der Laan en A. Witte. J. Van Dam en N.
Lokker.
GetrouwdJ. Bakelaar on F. Van Tigohelen. A.
Van der Laan on A. Witte.
Overleden: Gerbrand Van don Houtan, 75j.,
wedr. van A. Van Splunter. Johanna Van Hoest
24 j. Job Non 6 m.
Predlkbeurte» Zondag 18 October.
GEREFORMEERDE KERKEN.
Middelharnis, vm. on 's av. ds. den Boor van
Puttershoek.
Stad aan 't Haringvliot, vm. en 's av. looBkark.
Don Bommel vm. 9, 's nam. 2 en 'g av. 6 uur
dhr. Koster van Zegwaard. Nam. 2 uur dankuur
voor den oogst.
Ooltgensplaat vm. en 's av. leeskerk.
Stellendam voi. en 's av. leeskerk.
Ouddorp, vm. en 's av. dhr. Basoski.
DOOPSGEZINDE KERK.
Ouddorp, Yoorm. «n 's av. Ds. K. W. Rösiing.
GEREF. GEM. ONDER 'T KRHIS.
Dirksland, Yoorm. 9 uur nm. 2 uur eu Av. uur
Ds. A. Haokenze.
OÜD-GEREF. GEMEENTE.
Melissant vm., nm onavondi ds. J. Hartkamps.
fierei. Kerken.
Tweetal Te Zaandam, ds Breuk»laar, te Half
weg en ds. Ringnalda, te Oudhoorn.
Beroepon Te Oosthurg. dhr. Goedhuis, oand.
Te Maassluis (B) ds. Koster, to Velp Te Hattum,
ds. Bulder, te Ton Post. Te Kamerik, ds. Dijkstra,
te Joure. Te Ten Boer, ds. Bos, te Zuidbroek.
Ts Sfcoium d3. Steenhuis, te Blija. Te Oudega,
ds. Datema, te Murmerwoude.
Aangenomen Naar Oldohoorn, dhr. Dijkstra, te
Warns, cand.
De heer A. J. Abols, pred. bij de geref. gemeon-
te te Zuidwolde, heeft na ruim 56 jarige evange
liebediening zijn eervol emeritaat aangevraagd.
De hoer Abels is de oudste dienstdoende pred.
bij de ger. kerken.
Wed. Herv. Kerk.
Beroopen Te Grootobroek, ds. Brinkerink te
Neede. Te Stavonisss, dhr. Burger cand te
Deventer. Te Minnertsga, ds. Groenewoud, te
Harlingen. oand.
Aangenomen Naar Stavoren, dbr. Groonewcg,
to Rotterdam, oand.
Bedankt Voor Workum, da. Eringa, to Oostwold.
Voor Zuidzande, dhr. Samplonius oand. te
Lutjegast Voor Giesen Rijswijk (N. B:), ds. Beijer,
te Emoes Biunen.
OUDE TONDE, 13 Oct. Tarwe f 5,90 a f 6,40. Gerst
6 a 61/, cfc. kilo. Roggo, f3,75 i f4,20. Harer,fl,8Q
a 2,90 of 0 ct. kilo. Erwten f 5,a 5.50. Aardap
pelen f 1,60 a 1.80. Ajuin f 0,70 per 60 kilo. P, Ajuin
ct. de kilo. Boter 70 cent de 5 ons. Eieren 5 cent
per «tuk.
Brielle 12 Oct,
Boter t 0,60. Eieren f 5,de 100.
GRAANMARKT.
Rotterdam, 12 Oct. Binnenlandsche Granen.
TARWE. Jarige komt woinig meer voor. Nieuwe
met redelijken aanvoer was tot vorige prijzen te
plaatsen, f6a f7,per heet. en per 1Ö0 kilo f8
a f8.65. Canada-tarwe werd heden niet getoond.
ROGGE 10 cent hooger. f 4,a f4,30.
HAVER kon 20 cent meer opbrengen. Per Hoct. f 2,
a f3,55.
GERST verkeerde voor alle soorten in willige
stemming. Winter per 10® kilo 30 ct. hooger, en wei
van f 7,tot f 7,50, extra puike qual. nog daarboven.
Zomer 20 ct. hooger van fS,50 a 4,25 per heet. Che
valier 20 ct. hooger van f4,75 a f 5,75 per 100 kilo.
BRUINEBOONEN waren heden ruim aangevoerd
en zijn dooreen 25 ct. lager te noteeren. Yerkoeh.
naar qual. f8,tot 9,25 en puike soort nog daarboven.
WITTEBOONEN, iets ruimer ter markt brachten
naar deugd van f S,tot f 10,50.
BLAUWE ERWTEN onveranderd. Kooksoort f 0,50
tot 7.25 en puike qual. nog daarboven. N iet-kokende
f 5.90 a G.50.
KANARTEZAAD Naar qual. verkocht van t 5.—
a f 6,50.
AJUIN. Aanvoer 3000 HL. Prijs groote f 0,65 kleine
f0,55 per 50 KG.
AARDAPPELEN. Spuische JamraeD f2.a 2,2®.
Geldorsehe Blauwe f 1,70, a f 0,dito Kralen f 1,60 a
f 1.70. Flakkeesche Jammen f 2,f 2,10. Overmaascha
Jammen f 2,50 a 2,60. Poters 10.90 a 1.10,
Veel aanvoer, tameljjke vraag.
S.Ml
